Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
In Tomum Decimum Praefatio.
I. Pelagii haeresiarchae patria, vitae institutum, et mores.
II. Prima Pelagii scripta veneno haereseos jam imbuta
XXVI. Liber alius ad eosdem Adrumetinos mittitur, de Correptione et Gratia nuncupatus.
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres
Liber Tertius, Seu Ad Eumdem Marcellinum Epistola,
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
Admonitio In Subsequens Opusculum.
Admonitio In Subsequens Opusculum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus
Admonitio In Librum Subsequentem.
Admonitio In Librum Subsequentem.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo
Liber Primus. De Gratia Christi.
Liber Secundus. De Peccato Originali.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
Liber Primus. Ad Renatum Monachum.
Liber Secundus. Ad Petrum Presbyterum.
Liber Tertius. Ad Vincentium Victorem.
Liber Quartus. Ad Vincentium Victorem.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Augustini Epistola CCVII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .
Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae
Epistola Prior, Inter Augustinianas CCXIV.
Epistola Posterior, Inter Augustinianas CCXV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .
Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .
Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .
Caput XXXV.
61. Conclusio operis. Concludamus igitur librum aliquando, cujus tanta prolixitate utrum aliquid egerimus, nescio: non apud te, cujus fidem scio; sed apud animos eorum propter quos me scribere voluisti: qui non contra nostram, sed (ut mitius loquar, et non dicam illius qui in suis Apostolis est locutus) certe contra tanti apostoli Pauli, non unam sententiam, sed tam vehementem, tam intentam vigilemque conflictationem malunt suam defensitare sententiam, quam eum audire obsecrantem per miserationem Dei, et dicentem, per gratiam Dei quae data est illi, non plus sapere praeter quam oportet sapere, sed sapere ad temperantiam, unicuique sicut Deus partitus est mensuram fidei (Id. XII, 1, 3) .
62. Tu autem quid mihi proposueris, et quid tam longo disputationis hujus opere effecerimus adverte. Movit te certe quemadmodum dictum fuerit, fieri posse ut sit homo sine peccato, si voluntas ejus non desit, ope adjuvante divina; quamvis nemo tam perfectae justitiae in hac vita fuerit, vel sit, vel futurus sit. Sic enim hoc ipsum in illis prius ad te conscriptis libris proposui: «Si a me quaeratur,» inquam, «utrum homo sine peccato possit esse in hac vita; confitebor posse per Dei gratiam et liberum ejus arbitrium: ipsum quoque liberum arbitrium ad Dei gratiam, hoc est, ad Dei dona pertinere non ambigens, nec tantum ut sit, verum etiam ut bonum sit, id est, ad facienda mandata Domini convertatur; atque ita Dei gratia, non solum ostendat quid faciendum sit, sed adjuvet etiam, ut fieri possit quod ostenderit» (De Peccatorum Meritis, lib. 2, n. 7) . Tibi autem absurdum visum est, sine exemplo esse rem quae fieri potest. Hinc exorta est hujus libri quaestio, ac per hoc ad nos pertinebat ostendere, fieri posse aliquid quamvis desit exemplum. Hinc ex Evangelio et ex Lege quaedam posuimus in sermonis hujus exordio, sicut de cameli transitu per foramen acus (Matth. XIX, 24) , et de duodecim millibus legionum Angelorum, qui potuerunt, si vellet, pugnare pro Christo (Id. XXVI, 53) , et de illis gentibus quas Deus dicit potuisse se a facie populi sui semel exterminare (Deut. XXXI, 3, et Judicum II, 3) : quae omnia facta non 0242 sunt. His addi possunt etiam illa quae leguntur in libro Sapientiae, quam multa posset nova tormenta Deus exercere in impios ad nutum sibi serviente creatura (Sap. XVI, 24) , quae tamen non exercuit. Potest et de monte illo quem fides in mare transferret (Marc. XI, 23) : quod tamen nusquam factum, vel legimus, vel audivimus . Quisquis enim horum aliquid Deo dixerit esse impossibile, vides quam desipiat, quamque adversus fidem Scripturae ejus loquatur. Multa alia hujusmodi possunt occurrere vel legenti vel cogitanti, quae possibilia Deo negare non possumus, quamvis eorum desit exemplum.
63. Sed quia dici potest, illa opera esse divina, juste autem vivere ad nostra opera pertinere; suscepi ostendere etiam hoc opus esse divinum, et hoc egi libro isto loquacius fortasse quam sat est: sed contra inimicos gratiae Dei etiam parum mihi dixisse videor; nihilque me tam multum dicere delectat, quam ubi mihi et Scriptura ejus plurimum suffragatur; et id agitur, ut qui gloriatur in Domino glorietur (II Cor. X, 17) , et in omnibus gratias agamus Domino Deo nostro sursum cor habentes, unde a Patre luminum omne datum optimum et omne donum perfectum est (Jacobi I, 17) . Nam si propterea non est opus Dei, quia per nos agitur, vel quia illo donante nos agimus, nec illud est opus Dei, ut mons transferatur in mare; quia per fidem hominum fieri posse Dominus dixit, et hoc ipsorum operi attribuit, dicens, Si habueritis in vobis fidem tanquam granum sinapis, dicetis monti huic, Tollere et mittere in mare, et fiet, et nihil impossibile erit vobis (Marc. XI, 23, 24, et Luc. XVII, 6) . Certe vobis dixit; non, Mihi aut Patri: et tamen hoc nullo modo facit homo, nisi illo donante et operante. Ecce quemadmodum sine exemplo est in hominibus perfecta justitia, et tamen impossibilis non est. Fieret enim, si tanta voluntas adhiberetur, quanta sufficit tantae rei. Esset autem tanta, si et nihil eorum quae pertinent ad justitiam nos lateret, et ea sic delectarent animum, ut quidquid aliud voluptatis dolorisve impedit, delectatio illa superaret: quod ut non sit, non ad impossibilitatem, sed ad judicium Dei pertinet. Quis enim nesciat, non esse in hominis potestate quid sciat, nec esse consequens ut quod appetendum cognitum fuerit appetatur, nisi tantum delectet, quantum diligendum est ? Hoc autem sanitatis est animae.