τὸν κατὰ τὸ ἐμφανὲς ἔλεγχον ὅτι μὴ θεοὶ ὧν τὰ τοιαῦτα ὁμοιώματα. θεῖον γὰρ τὸ ὁμοίωμα τοῦ θεοῦ· διὸ καὶ ἄνθρωπος εἰκὼν ὁ θεῖος, οὐχ ὁ τῆς θεότητος ἐστηρημένος.

271 Ps 135,16-22 Οὐχ ἧττον τοῦ ὑποτάξαι τοὺς πολεμοῦντας αὐτοῖς τὸ δι'

ἐρήμης θρέψαι καὶ ἀνενδεεῖς ὁδηγῆσαι καὶ τὰς τῶν Ἀμορραίων δὲ βασιλέων ἀναιρέσεις ἐλέου θεοῦ δεῖγμα τίθεται χώραν εἰς ἐνοίκησιν ἀγαθὴν παρέχοντος Ἑβραίοις τὴν ἐκείνων. καὶ τοῦτο ἦν τὸ θησαυρίζεσθαι δικαίοις πλοῦτον ἀσεβῶν. οὐδὲ γὰρ αὖ ἑτέρως ἀπώλοντο ἂν μὴ οὐκ εἰς πλήρωσιν ἥκοντες τῶν ἁμαρτιῶν, ὥσπερ θεὸς εἴρηκε πρὸς Ἀβραάμ· καὶ Μωυσῆς γέ φησιν οὐ διὰ τὰς αὐτοῦ δικαιοσύνας τὸν Ἰσραὴλ κεκρατηκέναι τῆς γῆς αὐτῶν ἀλλὰ διὰ τὰς ἐκείνων ἀνομίας καὶ δι' ἀγάπην θεοῦ τὴν πρὸς τοὺς πατέρας, ὥστε κατ' ἐκείνους μὲν δικαίαν εἶναι τὴν ὀλοθρευτικὴν κρίσιν, πρὸς δὲ τούτους φιλανθρώπινον τὴν εὐεργετικὴν δόσιν εἰς δὲ τὴν μετοχὴν τῆς φιλανθρωπίας παρασκευὴν γεγενῆσθαι τὴν τῶν πατέρων εὐσέβειαν. οὕτω γὰρ δικαίως καὶ ἀγαθῶς καὶ ἁρμοζόντως εἰς κόσμον ἐκφαίνεται τὰ παρὰ θεοῦ. 272 Ps 136,1.2 Ἐν ἐρημίᾳ αὐτοὺς ἐσομένους δηλοῖ οἷα δὴ τὰ τῶν αἰχμαλώτων μετὰ τὴν ἐκ τῶν ἰδίων πόλεων μετανάστασιν. τοῦτο γὰρ τὸ Ἐπὶ ταῖς ἰτέαις ἐκρεμάσαμεν τὰ ὄργανα ἡμῶν. 273 Ps 136,4 Καὶ κατὰ τὴν πνευματικὴν δὲ λατρείαν ἀλλοτρίαν γῆν ἡγοῦντο τὰς ἀλλοτρίας ψυχὰς καὶ φυλάττεσθαι δὲ ἐν τούτοις ἐκφέρειν τὰ θεῖα καθάπερ εἰς ἀλλότριον ἐξ ἰδίου τόπου μετοικιζόμενα, ὥς φησι τὸ θεῖον στόμα Χριστοῦ Μὴ δότε τὰ ἅγια τοῖς κυσὶ μηδὲ βάλλετε τοὺς μαργαρίτας ἔμπροσθε τῶν χοίρων. τοιοῦτος ἦν καὶ ὁ τὰ σημεῖα τοῦ Χριστοῦ θεάσασθαι βουλόμενος Ἡρῴδης, οὐκ ἐπὶ σεβασμῷ τοῦτο ζητῶν ἀλλ' ἐπὶ θέᾳ τερπνῇ, διόπερ οὐδ' ἐτύγχανεν. 274 Ps 136,5 Οὐ χρήσομαι, φησίν, ἑτέρᾳ γῇ καθάπερ σοί, ὦ Ἱερουσαλήμ, οὐδ' ἐν ἴσῳ θήσω τὴν ἀκάθαρτον τῇ καθαρᾷ οὐδὲ τὸ βέβηλον τῷ ἱερῷ παραπλήσιον λογιοῦμαι, ἀλλά μοι καὶ ἐκτὸς ὄντι τῆς σῆς διατριβῆς ὁ σὸς ἐγγίσεται πόθος· καὶ ὁπότε τούτου μετασταίην, μετασταίη μου δύναμις ἅπασα. διά τοι τοῦτο καὶ τὰς εὐχὰς πρὸς τὴν Ἱερουσαλὴμ ἀφορῶντες ἐποιοῦντο καὶ τὸ δυνατὸν τῶν εὐχῶν ἔνθα ἐκομίζοντο κατὰ τὰς Σολόμωνος αἰτήσεις καὶ τὰς θείας ἐπαγγελίας, ὥσπερ ἡμῖν τὴν πρὸς τὴν οὐράνιον Ἱερουσαλὴμ ἀφορᾶν ἀναγκαῖον. 275 Ps 136,6a Οὐδὲ γὰρ τὸ τῶν λόγων ὄργανον ἐρρῶσθαι δίκαιον, ὁπότε μὴ εἰς ἃ δεῖ παραλαμβάνοιτο. διὸ καὶ τὴν ζωὴν ἅπασαν οἱ μακάριοι ἄνδρες τῇ περὶ τοὺς ὕμνους ἀνετίθεσαν φροντίδι λέγοντες Ἄισω τῷ κυρίῳ ἐν τῇ ζωῇ μου, ψαλῶ τῷ θεῷ μου ἕως ὑπάρχω. τίμιος δὲ καὶ ἡ πόλις αὐτοῖς διὰ τὴν ἐν αὐτῇ καθεστηκυῖαν λατρείαν θεοῦ, ὥσπερ καὶ προείρηται τὸ Ἕνεκα τοῦ οἴκου τοῦ θεοῦ μου ἐξεζήτησα ἀγαθά σοι. 276 Ps 136,6b Τὸ γὰρ ἄκρον καὶ καθαρὸν τῆς εὐφροσύνης ἐν τῷ μεμνῆσθαι τῆς ἱερᾶς πόλεως τίθεται. οὕτω γὰρ καὶ τὰς ἑπομένας εὐφροσύνας ἀγαθὰς εἶναι συμβήσεται, καθὰ ἡμῖν ὁ κύριος τὰς ἱερὰς τροφὰς πρὸ τῶν κοινῶν καὶ σωματικῶν εἰσηγεῖται. 277 Ps 136,8.9 Τὸ δίκαιον εὔχονται κομίσασθαι Βαβυλωνίους ἅπερ δεδράκασι. τοῦτο γὰρ τὸ ὅσιον κρίμα κατὰ τὸ Γινώσκεται κύριος κρίματα ποιῶν, ἐν τοῖς ἔργοις τῶν χειρῶν αὐτοῦ συνελήφθη ὁ ἁμαρτωλός. μακάριον δὴ καὶ τὸν τοῦτο δυνησόμενον ἀποφαίνεται δι' οὗ τὴν δικαίαν κρίσιν ὁ θεὸς ἐκφαίνει καὶ στρέψει κατὰ τῶν διαρπασάντων τὸ διαρπάζεσθαι καὶ κατὰ τῶν ἀνῃρηκότων τὸ ἀναιρεῖσθαι. θεοῦ γὰρ ἡ λειτουργία, μακάριος δὲ ὁ θεῷ λειτουργῶν. προσκεῖσθαι δὲ δεῖ καὶ τὸ μετὰ γνώσεως καὶ τῆς οἰκείας προαιρέσεως, ὥστε οὐ Κῦρον μακαρίζει τὸν Περσῶν βασιλέα Βαβυλωνίων κρατήσαντα ὅτι μηδ' ἔγνω τοῦ χάριν τὴν κατ' ἐκείνων ἰσχὺν ἐλάμβανε μηδὲ τὸν δεδωκότα ταύτην θεὸν (Σὺ γὰρ οὐκ ἔγνως με, φησί) μηδὲ συνῆκε

38