48

ταῦτα δι' ἀλλήλων ὁ Θεός, ἐμοὶ δοκεῖν, ἵνα μήτε τὸ λυποῦν ἀθεράπευτον ᾖ, μήτε τὸ εὐφραῖνον ἀπαιδαγώγητον καὶ ἵνα τὸ ἐν τούτοις ἄστατον καὶ ἀνώμαλον θεωροῦντες πρὸς αὐτὸν μόνον βλέπωμεν. Ταῦτα οὖν ὥσπερ κανόνα καὶ γνώμονα προσάγομεν τῷ σῷ πάθει. 165.6 Καὶ εἰ μὲν ἐπαινούμενόν τινα ἔγνως τῶν λίαν ὑποπεσόντων τοῖς ἀλγεινοῖς ἤ τι τῷ ἀλγεῖν κατορ θώσαντα, χρῶ τῷ λυποῦντι καὶ τοῦ πένθους ἀπόλαυε (οὐδεὶς φθόνος, συμφορᾶς θρηνουμένης)· 165.7 εἰ δὲ κακιζόμενον καὶ ψεγόμενον, ἡ μὲν παροιμία φησίν· «Ὁ τρώσας ἰάσεται», νῦν δὲ καλῶς ἔχει λέγειν· «Ὁ τετρωμένος.» Ἡμῖν δὲ καὶ ἄλλως αἰσχρὸν καὶ παρὰ τὸν ἡμέτερον νόμον μιμεῖσθαι τοὺς πολλοὺς ἐν τοῖς τοιούτοις· 165.8 ἐπειδὴ καὶ τῶν παρόντων ἡμᾶς ὑψηλοτέρους ὁ λόγος ποιεῖ, καὶ πείθει ταῦτα μὲν παρατρέχειν ὡς σκιὰς καὶ αἰνίγματα, καὶ μήτε τὸ λυποῦν μήτε τὸ εὐφραῖνον νομίζειν ἀλήθειαν, ζῆν δὲ ἀλλαχοῦ κἀκεῖσε ὁρᾶν, καὶ μόνον μὲν λυπηρὸν εἰδέναι κακίαν, μόνον δὲ ἡδὺ τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν πρὸς Θεὸν οἰκείωσιν. 165.9 Ταῦτα κατέπᾳδε σεαυτοῦ καὶ ῥᾴων ἔσῃ· μᾶλλον δὲ οἶδ' ὅτι κατέπῃσάς τε ἤδη καὶ κατεπᾴσεις, κἂν αὐτοὶ μὴ γράφωμεν. 166.Τ ΤΩΙ ΑΥΤΩΙ 166.1 Ἔχω τι τῆς ἐπιστολῆς, ὦ θαυμάσιε, ὄφελος, καὶ οὐ μικρὸν ἴσως, ὡς δεινὸς τῶν τοιούτων θεραπευτής. Ἐξέ κρουσέ σοι τὴν λύπην ἡ ἐπιτίμησις καὶ τοῦ πάθους τὸ ἐρυθριᾶν ἀντεισῆλθε καὶ πρὸς ἀντίρρησιν διανίστασαι μάλα σοφιστικῶς καὶ γενναίως. 166.2 Καί μοι δοκεῖς, καθάπερ οἱ Ἀχιλλέως ἵπποι παρ' Ὁμήρῳ, τὴν κεφαλὴν διάρας καὶ τὴν κόνιν ἀποσεισάμενος (ἐπειδὴ τοῦ ἀποπεν θεῖν Πάτροκλον καιρὸς ἦν), αὖθις πεδίων ἐπιθυμεῖν καὶ ὅπλων καὶ ἐπιδείξεων· οὕτω σοι τὸ γράμμα τὸ πρὸς ἡμᾶς λαμπρὸν καὶ φιλότιμον καί τι καὶ πληκτικόν, εἴ τι ἐγώ σου συνίημι. 166.3 Ἀνδρίζου μόνον καὶ φιλοσόφει κατὰ τοῦ πάθους, καὶ ἡμεῖς δεξόμεθα μὴ μέγα εἶναι τὸ ἀπὸ γῆς κρίνειν τοὺς πλέοντας καὶ μεῖζον εἶναι τὸ ἀγωνί ζεσθαι ἢ ἀλείφειν πρὸς συμφοράς, εἰ μή τις ἐκεῖνο λέγοι, ὅτι οὔτε σοι τοῦ ἀγωνίζεσθαι ἢ ἀνάγεσθαι ἀνάγκη τις ἦν (εἴπερ κρεῖττόν τι φιλοσοφία τῶν ἐν οἷς ἐστι νῦν), 166.4 ἡμῖν τε πρὸς πολλὰ καὶ πολλάκις καὶ ὅλον, οἶμαι, τὸν βίον ἡ παράταξις· ἐν οἷς εἰ μὴ λίαν ἀμαθῶς μηδὲ ἀνάνδρως ἀλείφομεν ἢ ἀγωνιζόμεθα, πολλοὶ δοκιμάζουσιν. 167.t ΕΛΛΑ∆ΙΩΙ 167.1 Ἰδού σοι καὶ ὑπόμνημα τῆς ἡμετέρας φιλίας, ὁ γλυκύτατος υἱὸς ἡμῶν Νικόβουλος, τὸ πρῶτον ἡμῖν τῶν ἐν τῷ γένει σπουδαζομένων· ὃν χαριῇ μὲν ἡμῖν καὶ διδασκάλων συστήσας τοῖς σπουδαιοτέροις· χαριῇ δὲ πλέον καὶ τὸ ἦθος πρὸς ἀρετὴν ῥυθμίσας. 167.2 Ἔσται δὲ τοῦτο, εἰ προτραπείη συχνὰ πλησιάζειν σοι, τὸ δὲ μέγιστον, εἰ γινώσκοι μὴ παρορώμενος· ἐπεὶ καὶ ὀφθαλμὸς παιδευτοῦ σιωπῶσα διδασκαλία. 167.3 Χρεωστεῖς δὲ ἡμῖν, εἰ μὴ φορτικὸν εἰπεῖν, καὶ τὰ πνευματικά, ὡς ἀρχιερεὺς ἀρχιε ρεῦσι, καὶ τὰ λογικά, ὡς λόγιος φιλολόγοις. 168.t ΦΩΤΙΩΙ 168.1 20Πάντα ὅσα ἔχεις ἐμά ἐστι20 (Θεοῦ γὰρ φωνὴν ποιήσομαι τὸ προοίμιον), ἐμὰ δὲ λέγω οὐ κατὰ τὴν κοινωνίαν μόνην τοῦ πνεύματος, ἀλλ' ὅτι καὶ τῇ παρούσῃ καταστάσει τῆς Ἐκκλησίας ἴσως οὐκ ὀλίγην μοῖραν συνεισηνέγκαμεν, ἕως ἦμεν ἔτι ἐν τοῖς πράγμασι καὶ τοῦ κοινοῦ προειστήκειμεν. Νῦν γὰρ ἓν φροντίζεται μόνον ἡμῖν, ἡ ἐκδημία, πρὸς ἣν συστελλόμεθα καὶ συσκευα ζόμεθα. 168.2 Ἔστω δὴ καὶ τὰ ἐμὰ σά, τῇ ἀγάπῃ κοινο ποιούμενα· κάλλιστον δὲ τῶν ἐμῶν ὁ τιμιώτατος ἀδελφὸς καὶ συμπρεσβύτερος ἡμῶν Σακερδώς, δι' οὗ σὲ καὶ προσ φθεγγόμεθα καὶ ὁρᾶν νομίζομεν. 169.Τ ΣΤΡΑΤΗΓΙΩΙ 169.1 Ὢ πόσον ἀλλήλων διετειχίσθημεν, οὕτω τοῦ Θεοῦ τὰ ἡμέτερα φέροντος. Ὢ τῆς ἱερᾶς ἑστίας καὶ συζυγίας καὶ τοῦ κοινοῦ λιμένος πάντων τῶν φοβουμένων τὸν Κύριον. Ἄλλοι τῶν ἡμετέρων καλῶν ἀπολαύουσιν· ἐμοὶ δὲ ὑπελείφθη μόνον ἡ μνήμη καὶ τὸ ζηλοτυπεῖν τοὺς μετέχοντας. 169.2 Ἵνα καὶ αὐτὸς τῶν ἡμετέρων μετέχῃς καλῶν, γνωρίζω σοι τὸν τιμιώτατον ἀδελφὸν καὶ συμπρεσ βύτερον ἡμῶν Σακερδῶτα, ὃν οἶδα ὅτι θεασάμενος ἐρεῖς· «Ὄντως καλοῦ παντὸς ἐραστὴς ὁ Γρηγόριος.» 170.Τ ΠΑΛΛΑ∆ΙΩΙ 170.1 Τὸ πολλάκις θαρρεῖν ἐπιστέλλειν οὐ τῆς