Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Elenchus Operum Quae In Hoc Volumine Continentur.
Editionis Maffei Praefatio.
Incipit Psalmus LXIII. In Finem Psalmus David.
Incipit Psalmus LXIV. In Finem Psalmus David.
Incipit Psalmus CXIX. Canticum graduum.
Incipit Psalmus CXX. Canticum Graduum.
Incipit Psalmus CXXI. Feliciter Canticum Graduum.
Incipit Psalmus CXXIV. Feliciter Canticum Graduum.
Epistola Nuncupatoria Editionis Benedictinae Eminentissimi D. D. Caesari Estraeo S. R. E. Cardinali.
Epistola Nuncupatoria Editionis Benedictinae Eminentissimi D. D. Caesari Estraeo S. R. E. Cardinali.
Praefatio Generalis.
I. De variis Operum S. Hilarii editionibus.
III. De Hilarii Operibus quae exciderunt.
IV. Unde obscurus sit Hilarii sermo. Quid in hac editione praestitum.
§I.—De Conceptione Christi Sana Sancti Hilarii Fides Demonstratur.
I. Carnem Christi ex Mariae carne susceptam passim Hilarius docuit.
II. Spiritus sancti vocabulo quid dixerit Hilarius a censoribus suis non intellectus est.
III. Aliquot loci, in quibus Hilarius Christi carnem ex matre sumptam negare visus est, explanantur.
I Unitas hominum cum Christo ob naturam illorum ab eo assumptam.
II. Hominum cum Christo unitas ob carnem illius in Eucharistia perceptam.
III. Unitas Christi et hominum. Qui Christus nos cum Patre unum esse efficiat.
I. Praecipui Hilarii in hac causa reprehensores, ac defensores.
II. Quam multa Hilarius docuerit objecto sibi errori adversa.
III. In libris Hilarii de Trinitate multa sunt Christi indolentiae contraria.
IV. De haeresi quae Christi divinitatem passam esse asserebat.
VI. Quid Hilario sit passio seu pati, quid Christus, quid Christi natura aut virtus.
VII. Synopsis argumentorum, quibus Hilarius de passione Christi recte sensisse approbatur.
§ IV. De Morte Christi. An Hilarius, moriente Christo, Verbum a carne secessisse senserit.
II. Qui verba Hilarii de Christi derelictione fidei sint consentanea.
III. Hilarius Christum nunquam dividendum esse acerrime propugnat.
§ V. De Gloria Christi Hominumve Aliorum Post Resurectionem Singulares Locutiones Explicantur.
§ VI. De Regno Christi A Regno Dei Patris Distincto.
I. Quomodo Hilarius regnum Christi a regno Dei distinguat.
II. Hilarius a Millenariorum aliorumque eis affinium errore vindicatur.
III. In quo Hilarius situm velit regnum Dei, in quo regnum Christi.
§ VII. De Judicio Novissimo: An Aliquos Hilarius Ab Eo Excluserit.
§ IX.—An Hilarium Fugerit Rerum Spiritalium Notitia. Quid De Gratia Senserit.
Vita Sancti Hilarii Pictaviensis Episcopi Ex Ipsius Scriptis Ac Veterum Monumentis
Vita Sancti Hilarii Pictaviensis Episcopi Ex Ipsius Scriptis Ac Veterum Monumentis
Vita Sancti Hilarii, Auctore Hieronymo. ( Lib. de Script. eccl.
Vita Sancti Hilarii, Auctore Hieronymo. ( Lib. de Script. eccl.
Vita Sancti Hilarii A Fortunato Scripta .
Vita Sancti Hilarii A Fortunato Scripta .
Admonitio In Duos Libros Subsequentes.
Praefatio Auctoris In Librum I .
In Librum Secundum Fortunati Prologus.
Liber Secundus. De Miraculis Sancti Hilarii.
De Translatione Sancti Hilarii, Petri Damiani Sermo.
De Translatione Sancti Hilarii, Petri Damiani Sermo.
Selecta Veterum Testimonia De Sancto Hilario.
Selecta Veterum Testimonia De Sancto Hilario.
Hieronymi ex epistola VI. ad Florentium.
Ejusdem ex epistola VII, ad Laetam.
Ejusdem ex epist. XIII, ad Paulinum.
Ejusdem ex Apologia adversus Rufinum.
Ejusdem ex epist. LXXXIII, ad Magnum.
Ejusdem ex epist. LXXXIX, ad Augustinum.
Ejusdem ex epist. CXLI, ad Marcellam.
Ejusdem ex epist. CXLVII, ad Amandum.
Ejusdem praefat. in lib. VIII, Comment. in Esaiam.
Ejusdem praefat. in lib. II. Comment. ad Galatas.
Rufini de adulteratione librorum Origenis.
Augustini lib. VI de Trinit. cap.
Ejusdem lib. I, contra Julianum, c.
Et lib. II, cap. 8, n. 26, 27 et
Vincentii Lirinensis in Commonitorio.
Facundi Hermianensis lib. I, cap.
Cassiodori lib. de Instit. divin. litt. cap. 17 et 18.
Venantii Fortunati lib. I, de Vita S. Martini.
Lanfranci testimonium videsis supra col. 53, D. Fulberti Carnot. epist. ad Abbonem.
Ex Sacramentario biblioth. reg. 3865, in quo Nicaenum Symbolum sine additione filioque exstat,
Ex eodem codice regio, necnon ex ms. Missali Ratoldi et Colb. 1927 in praefatione Missae.
Ex ms. Missali S. Gatiani Turon.
Ex Benigniano Missali ms. necnon Noviom., Corb., Colb., Reg. etc.
Ex ms. Missali S. Gatiani Turon. Collecta.
Ex Pontificali Ebroicensis ecclesiae, Bened.
Notitia Litteraria In Sanctum Hilarium, Auctore Schoenemann. ( Biblioth. Pp. t. 1. p.
Notitia Litteraria In Sanctum Hilarium, Auctore Schoenemann. ( Biblioth. Pp. t. 1. p.
Syllabus Manuscriptorum, Necnon Editorum Codicum Ad Quos Exacta Et Emendata Sunt Sancti Hilarii Opera.
Tractatus Super Psalmos Collati Sunt Cum Mss.
Commentarius In Matthaeum Castigatus Est Ad Mss.
Libelli Duo Ad Constantium Collati Sunt Cum Mss.
Appendix.
Admonitio In Tractatum Hilarii Super Psalmos.
Admonitio In Tractatum Hilarii Super Psalmos.
Sancti Hilarii Pictaviensis Episcopi Tractatus Super Psalmos.
Sancti Hilarii Pictaviensis Episcopi Tractatus Super Psalmos.
Clavis Sive Introitus In Primum Psalmum.
Psalmus II. Sine titulo apud Hebraeos.
Tractatus De titulo psalmi IX.
Tractatus De titulo Psalmi XCI.
414 Prologus In Cantica Quindecim Graduum.
Psalmus CXIX. Canticum Graduum.
Psalmus CXX. Canticum graduum.
Psalmus CXXI. Canticum graduum David.
Psalmus CXXII. Canticum graduum.
Psalmus CXXIII. Canticum graduum David.
Psalmus CXXIV. Canticum graduum.
457 Psalmus CXXV. Canticum graduum.
Admonitio In Quinque Tractatus Subsequentes.
465 Psalmus CXXVI. Canticum graduum Salomonis.
Psalmus CXXVII. Canticum graduum.
483 Psalmus CXXVIII. Canticum graduum.
Psalmus CXXIX. Canticum graduum.
Psalmus CXXX. Canticum graduum.
Psalmus CXXXI. Canticum graduum.
Psalmus CXXXII. Canticum graduum.
Psalmus CXXXIII. Canticum graduum.
Monitum De Commentario In Psalmos XV, XXXI, XLI. ( Ex Biblioth. Galland.
Monitum De Commentario In Psalmos XV, XXXI, XLI. ( Ex Biblioth. Galland.
Sancti Hilarii Psalmorum XV, XXXI Et XLI Interpretatio, Quae hactenus in editis desideratur. ( Indidem.
Admonitio De Commentario In Evangelium Sancti Matthaei.
Admonitio De Commentario In Evangelium Sancti Matthaei.
Capitula Commentarii Sancti Hilarii In Evangelium Matthaei.
Capitula Commentarii Sancti Hilarii In Evangelium Matthaei.
(Scriptus Circa Annum CCCLV.)
Caput Primum. De nativitate Christi, et de Magis cum muneribus, ac de infantibus occisis.
Caput VI. De margaritis ante porcos, de pseudopropheta, de domo aedificata supra petram.
Caput X. Ubi duodecim discipulos praemittit cum doctrina.
Caput XXVIII. De adventu filii hominis venientis in majestate sua.
Index Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.
Admonitio In Quinque Tractatus Subsequentes.
Tractatus proximus, dempto exordio, necnon quatuor subsequentes toti exstant inter sermones sancti Zenonis Veronensis nomine vulgatos: adeoque de eorum auctore nonnulli ambigunt, quos inter Theophilus Rainaudus Erotem. de bonis ac malis libris pag. 142, ait: Explicatio psal. CXXVII, quae apud sanctum Hilarium legitur, Zenoni Veronensi ab aliis adscribitur, ubi et alias quoque enarrationes non advertit utrique adscriptas. Raphael Bagata tractatus illos Zenonis satis assertos putat ex scripti codicis quo usus est antiquitate. Caeterum 0691C ab aliis sermonibus stilo eos discrepare non inficiatur. Neque nos negamus antiquam esse illam Zenonis sermonum collectionem. Hanc in codice, quem Hincmarus Remensis episcopus bibliothecae sancti Remigii dono dedit, vidimus duos in libros distributum, quibus praemittitur: Sermo venerabilis Coronati Notarii de vita sancti episcopi et confessoris Zenonis. Eo in sermone praedicatur Zeno a matris utero sanctificatus, ac postmodum pastor ordinatus in monasterio degisse, donec imperatoris Gallieni jussu quaesitus, ut unicam filiam a daemone liberaret, Veronam ingrederetur, ubi non multo post receptus in pace est; ac deinde basilica in honorem Dei et ipsius sancti Sacerdotis haud procul a fluvio Athesis, ubi nunc sanctum ipsius corpus requiescit, constructa est. Hunc Coronati sermonem excipit 0691D hic titulus: Tractatus sancti Zenonis Veronensis episcopi. Tum sequitur index tractatuum, qui, uti diximus, in duos libros ac longe alio ordine, quam in bibliotheca Patrum exstant, distributi sunt. His obiter animadversis, difficile admodum non est demonstrare praedictos tractatus non ex Zenonis sermonibus inter Hilarii lucubrationes, sed ex lucubrationibus Hilarii inter semones Zenonis fuisse immissos.
Ac primo quidem antiquitati codicis eos Zenoni adscribentis opponimus Regium ac Miciacensem mss. antiquitate 0692A non inferiores, qui eosdem Hilario Pictavensi attribuunt. Deinde stili eorum a caeteris Zenonianis dissimilitudo, cum Hilarianis autem similitudo, de vero illorum parente nullum dubitandi locum permittit. Demum cum illi nullo veterum testimonio Zenoni asserantur, et contra primum ex iis atque secundum Hieronymus epist. CXLI ad Marcellam, tertium vero atque quartum Hincmarus lib. de Praedest. c. 25, Hilario adscribant, nescio an tuto liceat tantae auctoritati non cedere.
Verum etiam si tam gravia nobis deessent in gratiam Hilarii testimonia, in promptu esset idipsum ratione non minus certa atque evidenti evincere. Illi quippe in Cantica graduum tractatus, quales apud Hilarium exstant, spectari nequeunt velut disjuncta quaedam 0692B Opuscula minimeque inter se cohaerentia, quae et ab aliis distrahi, et Hilario adsui commode potuerint. Unum omnes conficiunt opus praefatione connexum, quo maxime confutantur qui iis Canticis captivitatem Babylonicam et ab ea reditum praenuntiari asserebant; adeo ut si quinque Zenoni, pariter et alii decem cum prologo ei haud dubie adjudicandi sint. Jam vero illis ita Zenoni adjudicatis, eidem quoque adscribenda erit praefatio generalis in librum psalmorum, quam auctor horum tractatuum prologi n. 6 suam agnoscit. Erit proinde Zeno tractatuum in ps. CXVIII auctor declarandus. Qui enim illos conscripsit, praedictam praefationem generalem non semel in iis memorat ut propriam. Hallucinatus est igitur Cassiodorus, qui hanc praefationem Hilarii nomine laudat. Erravit et Augustinus, qui tractatus 0692C in ps. CXVIII, toties cum lib. de Nat. et Grat. tum contra Julian. non Zenoni, sed Hilario attribuit. Erravit Hincmarus, errarunt et alii, quotquot Hilarii in psalmos testimonio se uti existimarunt, cum Zenonis verba in medium proferrent. Aequius est ut collectionem sermonum illorum, qui Zenonis nomine circumferuntur, quamvis antiquam, Hilarii tamen aevo posteriorem esse existimemus. Aut si quis contendet illam ejus Zenonis esse, qui Gallieno imperante vixerit, certe concedat necesse est eam postmodum alienis opusculis auctam, cum non Hilarii modo, sed et Basilii tractatibus aliquot constare prudens quisque non negaturus sit.