Caput XIII. Narrationibus de Deorum facinoribus quaevis flagitia hominibus commendari, et nomina hominibus inferiora atque deteriora pingi docet.

1006B

Quapropter quicumque haec sacra devota mente 1007A veneratur, cuicumque placet superstitionis istius metuenda contagio, aut malis suis solatium quaerit, aut facinora eorum tacita collaudat cogitatione, hoc optans, hoc quaerens, hoc utique magnopere desiderans, ut et sibi liceat, quod diis suis licuit, ut et se ad consortium talis vitae morum similitudo perducat. Adulterio delectatur aliquis , Jovem respicit, et inde cupiditatis suae fomenta conquirit, probat, imitatur, et laudat, quod Deus suus in cygno fallit , in tauro rapit , ludit in satyro , et ut liberalis in flagitiis esse consuescat, quod inclusam regiam virginem auro largiter fluente corruperit . Puerorum aliquis delectatur amplexibus, Ganymedem in sinu Jovis quaerat , Herculem videat Hylam impatienti amore quaerentem , Hyacinthi desiderio captum 1007B Apollinem discat . Chrysippum alius, alius Pelopem videat, ut per deos suos sibi licere dicat , quicquid hodie severissime Romanis legibus vindicatur . 1008A Adulteria omnia eorum enumerare difficile est. Quis Amymonem ? quis Alopen ? quis Menalippen ? quis Chionen, Hippothoenque corripit? Nempe Deus vester haec fecisse memoratur. Ille, quem volunt severis oraculis errantium hominum peccata corrigere, Steropen amat , Aethusam rapit, Zeuxippem stuprat, quaerit Prothoen et Arsinoae adultera cupiditate blanditur. Sed ex isto corruptarum mulierum grege una puella amatorem Deum et vitavit et vicit. Daphnen enim divinans Deus et futura praedicens, nec invenire potuit, nec stuprare. Muliebria patitur aliquis, et effeminato corpori solatium quaerit? Videat Liberum amatori suo post mortem etiam promissae libidinis praemia imitatione flagitiosi coitus repraesentatem . Si quis 1008B monstruoso cupiditatis ardore in paternae necis armatur exitium, a Jove sumat exemplum . Qui fraternum desiderat sanguinem, Corybantum sequatur 1009A institutum, et incestum desiderantibus a Jove sumantur exempla. Cum matre concubuit , sororem duxit uxorem ; et ut integrum facinus impleret incesti,incesti, filiam quoque animo corruptoris aggressus est . Inferiores aliquis aemulo stridore persequitur, et adversarium cupit crudeli feritate torquere, ab Apolline ex Marsyae casibus crudelium tormentorum casus discat. Alienum aliquis desiderat et hoc cum morte domini conatur implere, videat ut Hercules occiso Geryone Iberas abegerit boves . Si quis promiscua hominum caede gaudet, praeposteras Martis cupiditates diligenter inspiciat. Semina pene omnium scelerum a diis suis peccantium turba collegit. Et ut perditus animus impune facinus posset admittere, ex praecedentibus facinorum exemplis 1009B majore se auctoritate defendit. Si stupri praemia corruptor inquirit, si viam optat sollicitationis addiscere, in sinu corruptae mulieris aurum videat Jovis . Si publicus parricida, commissam sibi regni custodiam nefaria prodere cupiditate desiderat, respiciat ad eos, qui Saturnum filio prodiderunt . Quatenus jus laedatur hospitii, vel quatenus amicitiae jura turbentur, vel quatenus mensae conciliatio sancta violetur . Si quis ad injuriam pronus quaerit esse, ordinem scelerum de Tantali casibus discat . O facinorosae cupiditatis triste solatium! O hominum 1010A deflenda persuasio! O infelicis imitationis cruenta meditatio! Scenam de coelo fecistis , et errantes animos per abrupta praecipitia crudeli calamitate duxistis, cum hominibus peccare cupientibus facinorum via de deorum monstratur exemplis. Sed in ista criminum lege, in ista confessione scelerum gratias agamus illis, qui etiam exitia et mortes deorum istorum nobis nescientibus prodiderunt: ut disceremus omnia per tot obstantes. Fuit enim et apud veteres, licet nondum terram illuminasset Domini nostri Jesu Christi veneranda dignatio, in spernendis superstitionibus religiosa constantia. Diomedes pudicus ac sobrius Venerem vulnerat, Martem vincit et percutit . Oti et Ephialtae edicto Mars bellipotens temporali exsilio damnatus, ferrea catenarum vincla 1010B sustinuit. Sarpedonem filium mortuum in Troja Jupiter plangit . Et mercedem fabricatorum murorum Neptunus a superbo rege non recepit. Alterius regis Apollo greges pascit. Et soli omnia videnti alius occisarum boum nuntiat mortes. Castores sepelit Sparta , ardet apud Oetam Hercules , et Aesculapius alibi fulminatur , Vulcanus a patre praecipitatus pedem frangit . Lycurgum fugiens Liber moritur . Venus in adulterio deprehensa detegitur , et post Dei nuptias Anchisae hominis cubile sectatur . Saturnus regno timens devorat filios . Hic ex Creta fugiens in Italia a Spartanis absconditur . Ob amorem 1011A catamiti Juno spernitur , et ad Endymionem Luna descendit , et contra voluntatem uxoris et filiae Trojanis auxilium ferens deceptus Jupiter dormit . O flagitiosa confessio, o miserabiles deflendique cultus; o durae servitutis miseranda conditio! Ad istorum cultum deorum sanctos homines, et Deum devota mente colentes, sacrilegum tyrannorum traxit imperium, et ut huic facinori aliud facinus adderetur, mors est decreta nolentibus . Ad theatrum potius templa transferte, ut in scenis religionum istarum secreta tradantur, et ut nihil praetermittat improbitas, histriones facite sacerdotes. Alter dignior locus religionibus istis inveniri non poterit. Illic amores deorum vilis turba decantet. Illic casus mortesque saltatores . . . . . . . . . Illic deorum in templis 1011B ab impiis et facinorosis magistris melius mens perdita et muliebris docetur facinus.