Caput VI.

0272D

Ad virginitatem provocare nec improbum esse, nec novum, nec inutile: quorum primo capite paucis absoluto, alterum scilicet novum non esse Christi sententia, judicio apostolorum, ac puerulorum, exemplo docet: tum damnandas non esse nuptias monens, 0273A earum tamen multas et graves molestias declarat; utque neutram harum conditionum quisquam traducat, prudenter suadet.

0273A 27. Quaero enim utrum quasi improbum hoc, an quasi novum, an quasi inutile reprehendatur. Si quasi improbum, improba ergo vota sunt omnium, improba vita est angelorum, quam gratia resurrectionis imitatur; qui enim non nubunt, neque ducunt uxores, erunt sicut angeli in coelo (Matth. XXII, 30) . Qui hoc utique reprehendit, resurrectionis vota condemnat. Itaque improbum videri non potest, quod hominibus pro praemio constitutum est: nec potest ejus rei species displicere, cujus veritas et in fructu est, et in voto.

0273B 28. Sed esto, non sit improbum, numquid novum est? Nos enim nova omnia quae Christus non docuit, jure damnamus; quia fidelibus via Christus est. Si igitur Christus non docuit quod docemus, etiam nos id detestabile judicamus. Discutiamus ergo utrum Christus integritatem docuerit, an repudiandam putaverit: Et sunt, inquit, spadones, qui se ipsos castraverunt propter regnum coelorum (Matth. XIX, 12) . Est ergo praeclara militia, quae regno coelorum militat. Itaque jam tunc Dominus docuit esse debere intemerata studia castitatis.

29. Unde et Apostoli eam caeteris praeeminere cernentes: Si ita est, aiunt, causa viri cum uxore, non expedit nubere (Ibid., 10) . Quo dicto et graviora judicaverunt onera vinculi conjugalis, et verae integritatis 0273C gratiam praetulerunt. Sed Dominus qui sciret praedicandam omnibus integritatem, imitandam paucis: Non omnes, inquit, capiunt verbum istud, sed quibus datum est (Ibid., 11) , hoc est, non est communis plurimis, et vulgaris integritas: nec pro infirmitate permittitur, sed pro virtute conceditur. Denique cum dixisset: Et sunt spadones qui se ipsos castraverunt propter regnum coelorum (Ibid., 12) ; ut ostenderet hoc non mediocris esse virtutis: Qui potest, inquit, capere capiat.

30. Et ideo post hoc verbum offeruntur pueri ad benedicendum, qui corruptelae expertes, integritatis munus immaculata aetate servarent. 221 Talium enim est regnum coelorum, qui in puerilem castimoniam tamquam in naturam infantium corruptelae 0273D ignoratione remeaverint. Est ergo etiam coelesti voce probata virginitas, Dominicisque expetenda praeceptis.

31. Quo loco magisterium divinae vocis imitemur. Nam cum in superioribus conjugium memoraverit non esse solvendum, nisi ex causa fornicationis, in posterioribus integritatis gratiam donumque contexuit (Ibid., 9) ; ut doceret non damnandas esse nuptias, sed probandas; nuptiis tamen ipsis integritatis studia praeferenda. Quis enim tam aversus a 0274A vero, qui nuptias damnet? Sed quis tam alienus a ratione, qui conjugii onera non sentiat? Etenim mulier innupta et virgo cogitat quae sunt Domini; ut sit sancta corpore et spiritu. Nam quae nupta est, cogitat quae sunt mundi, quomodo placeat viro (I Cor. VII, 34) .

32. Et praeter has molestias, quamvis nubendo non peccet, contritionem tamen habebit carnis hujusmodi: graves enim partus labores, gravis creandorum et erudiendorum liberorum molestia. Quibus ante praescripsit, ne quis hujusmodi averteretur injuriis; multae enim in partus doloribus constitutae, conjugio se renuntiare dicunt: multi etiam matrimonii onera non ferentes, alieno ab uxore avertuntur affectu. Et ideo Apostolus ante praemisit: Ligatus es uxori? 0274B Noli quaerere solutionem (Ibid., 27) . Et bene ait: Ligatus es; quodam enim vir et uxor nexu inter se amatorio copulantur, et quibusdam invicem sibi habenis amoris astricti sunt.

33. Bona igitur vincula nuptiarum, sed tamen vincula: bonum conjugium, sed tamen a jugo tractum, et jugo mundi; ut viro potius cupiat placere, quam Deo. Bona etiam vulnera charitatis, et osculis praeferenda: Utilia enim vulnera amici, quam voluntaria oscula inimici (Prov. XXVII, 6) . Denique Petrus vulnerat (Matth., XXVI, 51) , Judas osculatur (Ibid., 49) : illum oscula condemnant, hunc vulnus emendat: illius osculis proditionis venena funduntur, istius lacrymis culpa lavatur. Itaque ut ostenderet sermo propheticus bona vulnera charitatis, Ecclesia 0274C dicit in Canticis canticorum: Quia vulnerata charitatis ego sum (Cant. II, 5) .

34. Nemo ergo vel qui conjugium elegit, reprehendat integritatem: vel qui integritatem sequitur, condemnet conjugium. Namque hujus sententiae adversarios interpretes damnavit jamdudum Ecclesia, eos scilicet qui audeant solvere copulam conjugalem. Audite enim quid dicat sacrosancta Ecclesia: Veni, fratrer meus, exeamas in agrum, requiescamus in castellis, diluculo surgamus in vineas, videamus si floruit vitis (Cant. VII, 11, 12) . Multos ager fructus habet, sed ille melior est qui et fructibus redundat et floribus. Est ergo Ecclesiae ager diversis fecundus copiis. Hic cernas germina virginitatis flore vernantia, illic tamquam in campis silvae viduitatem gravitate 0274D pollentem, alibi tamquam uberi fruge conjugii Ecclesiae 222 segetem replentem mundi horrea, ac veluti maritatae vineae fetibus torcularia Domini Jesu redundantia, in quibus fidelis conjugii fructus exuberat.