Ambrosius Constantio.

1. Non mediocris plerosque movet quaestio, qua causa circumcisio et veteris Testamenti auctoritate 1243D quasi utilis imperetur, et novi testamenti magisterio quasi inutilis repudietur (Act. XV, 10) ; cum praesertim 1244A Abraham primus oraculum circumcisionis celebrandae acceperit (Gen. XVII, 10) , qui diem Domini Jesu vidit, et gavisus est (Joan. VIII, 56) . Quod utique in evidenti est, quia non corporalibus, sed spiritalibus legis divinae intenderit; et ideo veram Dominici corporis passionem in agni conspexerit immolatione.

2. Quid ergo dicemus secutum patrem Abraham, ut id primus institueret, quod ejus non sequeretur haereditas? aut qua ratione circumciduntur infantulorum corpora; et in ipso ortu subjiciuntur periculis, et hoc imperari oraculo; ut discrimen salutis fiat de mysterio religionis. Quid hoc significat? Latet enim causa veri, et oportuit aut aperto aliquid mysterio significari, aut non periculoso mysteriorum 1244B indicio mandati.

3. Cur vero signum Testamenti divini in ea datur parte membrorum, quae visu inhonestior aestimatur? aut qua gratia ipse operator corporis nostri in ipso nostrae generationis exordio circumcidi voluit opus suum, et vulnerari, et cruentari, et abscidi partem, quam velut necessariam, qui omnia disposuit ordinate, cum caeteris membris faciendam putavit? Aut enim praeter naturam est haec portio corporis nostri, et non oportuit habere omnes homines, quod esset praeter naturam: aut secundum naturam est, et non decuit amputari, quod secundum naturae perfectionem creatum foret; cum praesertim alieni a portione Domini Dei nostri, id praecipue irridere soliti sint. Deinde cum propositum sit Deo, ut frequenter 1244C ipse testificatus est, plures ad sacrae observantiam provocare religionis, quanto magis invitarentur, si non 1072 aliqui circumcisionis ipsius aut periculo, aut opprobrio revocarentur.

4. Ergo ut ad prima redeamus, et propositum persequamur ordinem, de ipsa circumcisionis qualitate dicendum videtur. Cujus gemina debet esse defensio, quia duplex est accusatio: una quae irrogatur a gentilibus, altera quae ab iis, qui de populo Dei sunt, aestimatur. Vehementior autem gentilium, qui viros circumcisione signatos etiam opprobrio et illusione dignos arbitrantur. Sed etiam ipsorum sapientissimi quique ita circumcisionem approbant, ut 1244D electos suos erga cognoscenda et celebranda mysteria circumcidendos putent.

1245A 5. Denique Aegyptii, qui et geometriae, et colligendis siderum cursibus operam intendunt suam, impium judicant sacerdotem, qui nequaquam habeat circumcisionis insigne. Nam neque magici carminis sapientiam, nec geometriam, nec astronomiam judicant vim suam obtinere sine circumcisionis signaculo. Et ideo ut impetrandi vim operationi adhibeant suae, purgationem quamdam vatum suorum circumcisionis arcano celebrandam existimant.

6. Reperimus autem in historia veterum non solum Aegyptios, sed etiam Aethiopum, et Arabum, et Phoenicum aliquos circumcisione erga suos usos. Et hanc putant se adhuc probandae viam servare rationis; eo quod sui corporis primitiis et sanguinis initiati, insidias daemonum, quas illi generi nostro 1245B moliuntur, exiguae partis arbitrentur consecrationibus destruendas; ut qui totius hominis saluti nituntur nocere, infirmari operationem suam putent circumcisionis sacrae vel lege, vel specie. Arbitror enim quod in praeteritum ipse daemonum princeps cessare suas artes erga noxiae operationis effectum aestimaverit, si ei nocere conaretur, quem signaculo circumcisionis sacrae initiatum adverteret, aut ei qui videretur in hoc saltem munere legi divinae obtemperare.

7. Jam qui singulorum membrorum officia diligenter expendit, non otiosam causam in hac membri hujus portiuncula aestimare poterit, qua ratione non solum circumcidatur puer, verum etiam octavo circumcidatur die; quando incipit mater pignoris nati in sanguine esse puro, quae ante octavum diem fertur 1245C in sanguine immundo sedere (Gen. XVII, 12) . Haec adversum eos dicta sint, qui nulla nobis unitate fidei sociantur; et ideo tamquam adversum dissidentes difficilior disputandi locus.

8. Responsum autem sibi hujusmodi habeant, qui credunt in Dominum Jesum, quod nudare noluimus, cum adversum opiniones gentilium disputaremus. Nam si redempti sumus non corruptibilibus argento et auro, sed pretioso sanguine Domini nostri Jesu Christi (I Petr. I, 18, 19) ; quo utique 1073 vendente, nisi eo qui nostrum jam peccatricis successionis aere quaesitum servitium possidebat: sine dubio ipse flagitabat pretium, ut servitio exueret, quos tenebat obstrictos. Pretium autem nostrae liberationis erat sanguis Domini Jesu, quod necessario solvendum 1246A erat ei, cui peccatis nostris venditi eramus.

9. Donec igitur hoc pretium pro omnibus solveretur hominibus, quod Dominici sanguinis effusione pro omnium fuit solvendum absolutione, opus fuit singulorum sanguine, qui Lege et consuetudinis ritu, sacrae praecepta sequerentur religionis. Sed quia pretium pro omnibus solutum est, posteaquam passus est Christus Dominus, jam non opus est, ut viritim sanguis singulorum circumcisione fundatur; cum in sanguine Christi circumcisio universorum celebrata sit, et in illius cruce omnes simul crucifixi simus cum eo, et consepulti in ejus sepulcro, complantati similitudini mortis ejus, ut ultra non serviamus peccato: Qui enim mortuus est, justificatus est a peccato (Rom. VI, 7) .

1246B 10. Quod si quis, ut Marcion et Manichaeus, reprehendendum Dei putat esse judicium, quia vel oraculum de circumcisione celebranda edendum putavit esse, vel legem qua sanguinis effusio mandatur; necesse est ut is etiam Dominum Jesum reprehendendum arbitretur, qui non exiguum, sed multum sanguinem pro hujus mundi effudit redemptione, et hodieque nos fundere jubet sanguinem nostrum pro tanto religionis certamine, dicens: Qui vult me sequi, tollat crucem suam, et sequatur me (Matth. XVI, 24) . Si autem nequaquam justa est accusatio, cum aliquis totum se pro pietate offerat, et multi sanguinis se mundet effusione; quomodo legem possumus reprehendere, exigui stillam exigentem sanguinis, cum praedicemus Dominum Jesum 1246C multi effusionem sanguinis, et totius corporis mortem imperantem?

11. Nec ipsum circumcisionis signaculum et species feriabatur, quo populus Dei velut quodam sigillo signatus corporis, discernebatur a caeteris nationibus. Nunc autem Christi donatus nomine signum corporis nequaquam requirit, qui praerogativam divinae meruit nuncupationis. Quid autem absurdum si propter pietatem aliquid doloris vel laboris inferri videbatur, quo plus devotio per haec certamina probaretur? Pulchrum etiam ut ab ipsis vitae incunabulis insigne religionis adolesceret, et puderet unumquemque aetatis provectioris vel labori, vel dolori cedere, quorum utrumque tenera infantia vicisset.

12. Sed jam levi circumcisionis dolore non opus 1247A est Christiano populo, qui mortem Domini circumferens, per momenta singula fronti propriae mortis contemptum inscribit, utpote 1074 qui sciat sine cruce Domini salutem se habere non posse. Quis enim acu utatur ad praeliandum, cum telis instructus sit validioribus?

13. Jam illud quivis facile refellendum advertit, quia propositum est plerosque potuisse ad sacrae religionis provocari obsequium, nisi essent doloris timore, vel laboris contuitu revocati. Et potuit hoc terrere majorem, quod infantuli plerique sustinebant sine periculo? Esto tamen aliquos infantulos Judaeorum, cum dolorem circumcisi corporis plagaeque ferventis sustinere non potuerint, defunctos fuisse: sed hoc nec caeteros deterrebat provectiori aetate robustos, 1247B et laudabiliorem faciebat eum, qui praeceptis obedisset coelestibus.

14. Quod si hoc in exiguo dolore arbitrantur confessionis fuisse obstaculum, quid de martyrio dicunt? Nam si reprehendunt circumcisionis dolorem, reprehendant et martyrum mortem, per quos cumulata, non minuta religio est. In tantum autem abest nocuisse fidei circumcisionis dolorem, ut probabiliorem fidem faciat dolor; major enim fidei gratia, si quis pro religione contemnat dolorem: et hic magis habet praemium quam ille, qui ideo dolorem voluit circumcisionis subire, ut gloriaretur in Lege et laudem ex hominibus magis quam ex Deo quaereret.

15. Oportuit igitur circumcisionem ex parte fieri ante ejus adventum, qui totum circumcideret hominem; 1247C ex parte enim debuit assuescere humana conditio, quemadmodum in id, quod perfectum est, crederetur. Si autem oportuit circumcidi, in qua magis parte membrorum oportuit circumcisionem fieri quam in ea, quae quibusdam videtur inhonestior? Ut iis quae putarentur ignobiliora esse membra corporis nostri, honestatem abundantiorem circumdarent: et quae inhonesta sunt nostra, honestatem abundantiorem haberent (I Cor. XII, 23) . Ubi enim magis vir sanguinis sui admoneri debuit, quam in ea parte, quae ministerium errori exhibet.

16. Nunc tempus est ut et illis respondeamus qui dicunt, si ea pars corporis nostri secundum naturam est, nequaquam eam amputari oportuisse: si non est secundum naturam, non debuisse simul 1247D nasci. Qui quoniam tam arguti sunt, et ipsi mihi respondeant, utrum secundum naturam successio humana sit, quae generationibus adolescit, an contra naturam. Si enim secundum naturam, numquam igitur intermittenda est: et quomodo integritas virorum, 1248A virginitas puellarum, abstinentia viduarum, continentia conjugum praedicatur? Nullum ergo studium quaerendae successionis feriari debuit. Sed ipse auctor naturae non utique generationi obsecutus est, qui de se, cum esset in corpore constitutus, praebuit magisterium, 1075 et hortatus est discipulos ad integritatem, dicens: Sunt spadones, qui se castraverunt propter regnum coelorum; qui potest capere, capiat (Matth. XIX, 12) .

17. Cum sit autem homo compositus ex corpore et anima (satis est enim interim hoc dicere, et silere de spiritu) non est in utroque idem secundum naturam: sed quod est secundum corporis naturam, id contra naturam est animae; et quod secundum naturam est animae, id contra naturam est corporis; 1248B ut si dicam quod secundum naturam est visibili, id contra naturam est ei, quod non videtur; et quod secundum naturam est ei, quod non videtur, id contra naturam est visibili. Nihil ergo incongruum in hominibus Dei, si fiant aliqua contra naturam corporis, quae sint secundum animae naturam.

18. Qui autem dicunt quoniam plures credidissent, si circumcisio non fuisset, ii sibi responsum hoc habeant, quoniam plures crederent, si martyria non fuissent: sed praestantior est fortitudo paucorum, quam remissio plurimorum. Sicut autem plurima baptismatum genera praemissa sunt, quia secuturum erat verum illud unum in spiritu et aqua sacramentum baptismatis, quo totus redimitur homo: ita plurimorum circumcisio praemittenda fuit; quia secutura 1248C erat circumcisio Dominicae passionis, quam pertulit Jesus quasi Agnus Dei, ut tolleret peccata mundi (Joan. I, 36) .

19. Haec ideo scripsimus, ut ostenderemus quia et debuit praemitti circumcisio, quae foris est, ut et ea jam post adventum Domini jure videatur exclusa. Nunc autem circumcisio est necessaria, quae in occulto, est, sicut Judaeus praestantior, qui in occulto, in spiritu, non littera; quoniam cum sint in uno homine duo homines, de quibus dictum est: Et si is qui foris est, homo noster corrumpitur secundum desideria erroris, sed qui intus est, renovatur de die in diem (II Cor. IV, 16) ; et alibi: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem (Rom. VII, 22) ; interior est homo noster, qui est ad imaginem et similitudinem 1248D Dei factus, exterior qui figuratus e limo. Sic denique et in Genesi duas tibi creaturas hominis ostendit (Gen. I, 27) , secundo creatum hominem significans (Gen. II, 7) .

20. Sicut ergo duo homines, ita et gemina conversatio 1249A est: una interioris hominis, altera exterioris. Et quidem plerique actus interioris hominis perveniunt ad exteriorem hominem, quemadmodum castimonia interioris hominis transit etiam ad castitatem corporis. Qui enim adulterium cordis ignorat, idem utique nescit corporis adulterium: non tamen etiam illud est consequens, ut qui non adulteravit corpore, non adulteraverit etiam corde, secundum illud: Quoniam qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam adulteravit eam in corde suo (Matth. V, 28) . Nam etsi adhuc non sit adulter corporis, tamen jam affectu adulter est. Ergo est interioris hominis circumcisio: nam qui circumciditur, 1076 totius carnis illecebras tamquam praeputium exuit; ut sit in spiritu, non in carne, et spiritu mortificet 1249B corporis sui actus.

21. Et haec est, quae in occulto est circumcisio, sicut Abraham ante in praeputio erat, postea factus est in circumcisione (Rom. IV, 11) . Sic interior homo noster, quando est in carne, tamquam in praeputio est; quando autem jam non est in carne, sed in spiritu, incipit esse in circumcisione, non in praeputio. Sicut autem qui circumciditur, non totam carnem exuit, sed solum praeputium, ubi corruptela frequentior; ita qui in occulto circumciditur, carnem illam exuit, de qua scriptum est: Omnis caro fenum, et omnis gloria ejus, ut flos feni. Aruit fenum, et flos ejus decidit: verbum autem Domini manet in aeternum (Esai. XL, 6, 7) . Et remanet caro, quae videbit salutare Dei, sicut scriptum est: Et videbit omnis caro 1249C salutare Dei (Luc. III, 6) . Quae sit ista caro, munda aures, ut intelligas.

22. Talis ergo debet esse in occulto circumcisio, ut nullam habeat comparationem cum ea, quae foris est, circumcisione. Et ideo qui in occulto Judaeus est, ipse praestat; qui est a Juda, cujus manus supra cervicem inimicorum ejus, qui recubans requievit ut leo, et ut catulus leonis, quem laudant fratres ejus (Gen. XLIX, 8) . Ab hoc Juda non deficit princeps; quia sermo ejus principes facit, qui non subjiciantur illecebris saecularibus, et captiventur voluptatibus istius mundi. Et quia ipse Judas in hanc generationem venit, ideo plurimi qui postea generati sunt, praeferuntur; ut virtutum principatu gaudeant. Habeamus itaque circumcisionem in occulto, et in occulto 1249D Judaeum, qui est spiritalis: spiritalis autem, utpote princeps, dijudicat omnia, ipse autem a nemine dijudicatur (I Cor. 2, 15) .

23. Debuit ergo Legis mandata praescripto circumcisio, quae ex parte erat, cessare, posteaquam venit qui circumcisionem faceret totius hominis, et impleret circumcisionem Legis. Quis autem est iste, nisi qui dixit: Non veni legem solvere sed implere (Matth. V, 17) ?

1250A 24. Quamquam si diligenter intendas, et illa sit ratio, quam jam cessare debuerit praeputii circumcisio; quia plenitudo gentium venit. Non enim gentibus circumcisio mandata est, sed semini Abraham; sic enim habes in primo oraculo: Et dixit Deus ad Abraham: Tu autem Testamentum meum observabis, tu et semen tuum post te in progenies eorum. Et hoc est Testamentum meum, quod observabis inter me et vos, et semen tuum post te in progenies eorum. Circumcidetur vestrum omne masculinum, et circumcidetis carnem praeputii vestri, et erit in signo Testamenti inter me et vos. Infans octo dierum circumcidetur vobis, omne masculinum in progenies vestras. Vernaculus domus tuae et pecunia emptus ab omni filio alterius, qui non est ex semine tuo, circumcisione circumcidetur: 1250B et erit Testamentum meum in carne vestra, in Testamentum aeternum. Et incircumcisus masculus qui non circumciderit carnem praeputii sui octava die, 1077 exterminabitur anima illa de generatione illa; quia Testamentum meum transgressus est (Gen. XVII, 9 et seq.) . Hebraeus quidem negatur habere de octavo die, sicut Aquila significat. Sed non in Aquila omnis auctoritas, qui quasi Judaeus in littera praeteriit, nec posuit octavum diem.

25. Interim et octavum diem, et in signo datam circumcisionem audisti: signum autem rei majoris indicium est, indicium veritatis futurae; et datum Testamentum Abrahae et semini ejus, cui dictum est: In Isaac erit semen tuum (Gen. XXI, 12) . Ergo circumcidi licuit Judaeum, vel domi ejus natum vel pecunia 1250C ejus emptum. Non possumus derivare hoc ad alienigenam, aut proselytum, nisi fuerint in domo Abrahae nati, aut pecunia ejus empti, vel seminis ejus. Denique nihil dixit de proselytis, de quibus quando voluit dicere, nominavit eos, sicut habes: Et locutus est Dominus ad Moysen, dicens: Loquere ad Aaron, et ad filios ejus, et ad omnes filios Israel, et dices ad eos: Homo, homo a filiis Israel, et a proselytis, qui sunt appositi vobis, quicumque fecerit holocaustum (Gen. XVII, 12) . Ubi ergo comprehendit eos, ibi Lex eos tenet: ubi oraculo non significantur, quomodo astringi videntur? Sic habes denique: Dic filiis Aaron (Levit. XVII, 1 et seq.) , quando de sacerdotibus dicit. Habes, quando et de levitis dicit.

26. Ergo omnifariam claret etiam secundum litteram 1250D Legis, quamquam Lex spiritalis sit, et secundum ipsam tamen litteram ad circumcisionem teneri non potuisse nationum populos: sed ipsam circumcisionem in signo fuisse, donec plenitudo gentium intraret, et sic omnis Israel salvus fieret, circumcisus corde, non exigua membri unius parte. Ergo satis et excusata a nobis, et exclusa est Judaeorum manens hodieque circumcisio.

27. Quod autem reprehensioni eam dicunt fuisse, 1251A vel esse gentilibus, primum non habent reprehendere ipsi, vel irridere, quod alii consortes faciunt sui. Esto tamen, fuerit quod irriderent; quid hoc nos movere debet, cum ipsa crux Domini Judaeis scandalum, Graecis stultitia, nobis autem virtus Dei sit, atque sapientia (I Cor. I, 23, 24) ? Et ipse Dominus dixerit: Qui me confusus fuerit coram hominibus, confundar et ego eum coram Patre meo, qui est in coelis (Luc. IX, 26) ; docens nos iis, quae ridentur ab hominibus, non commovendos, si qua pro religionis obsequio deferuntur.