De Officiis Ministrorum Libri Tres.

Liber Primus. 23

Caput Primum.—Episcopi proprium munus docere; ipsi docendum simul et discendum. Ibid.

Cap. II.—Multiplex in loquendo periculum, cujus remedium Scriptura indicat. 25

Cap. III.—Quale debeat observari silentium, et de oris cordisque custodia. 26

Cap. IV.—Quod a recta ratione prodire debeat oratio. 27

Cap. V.—Adversarius silentio vincendus, ut debita conservetur humilitas. 28

Cap. VI.—Nobis imitanda sunt Davidis silentium et humilitas. 29

Cap. VII.—Quam pulchre prooemii loco usurpatus fuerit psalmus XVIII, quo inductus Vir sanctus de Officiis scribere constituit. 30

Cap. VIII.—Officii etymologia. 31

Cap. IX.—Officium ab honesto et utili nec non ab amborum inter se comparatione desumi, et quam praesertim ob causam hic tractatus Christianis multum utilitatis conferat. ibid.

Cap. X.—Legem silentii a Davide mutuavit Pythagoras, et in quo prioris praeferenda sit disciplina. 32

Cap. XI.—Officium omne aut perfectum aut medium esse Scriptura ostenditur. 34

Cap. XII.—Quod Deus actus hominum curet, et de miseria improbi etiam in divitiis. 35

Cap. XIII.—Refelluntur philosophi Providentiam vel omnino vel partim negantes. 37

Cap. XIV.—Quod Deus omnia cognoscat. 38

Cap. XV.—De veritate poenarum et praemiorum alterius vitae. 40

Cap. XVI.—Ejusdem argumenti confirmatio. Ibid.

Cap. XVII.—Adolescentis officia. 42

Cap. XVIII.—De verecundia ejusque mirandis effectibus. Duorum clericorum historia exempli instar affertur. 43

Cap. XIX.—Decorum quomodo describatur ab oratore, an et quantum ad virtutem conferat formositas. 47

1524 Cap. XX.—Quid vitandum et quali otio indulgendum ad conservandam verecundiam. 49

Cap. XXI.—Quomodo irae imperandum. Dictum Architae. 50

Cap. XXII.—De cogitationibus et appetitu; deque decoro sermonis in confabulatione servando. 52

Cap. XXIII.—Joci etiam honesti in ecclesiasticis viris proscribuntur. 54

Cap. XXIV.—Tria in vitae actibus maxime observanda, et quod sancti veteris Testamenti virtutibus cardinalibus praefulserint. 53

Cap. XXV.—Virtutes cardinales in veteribus Patribus exstitisse demonstratur. 57

Cap. XVI.—De contradictione philosophorum: quorum sapientiam quantum Moyses superaverit explicatur. 59

Cap. XXVII.—Primus officii fons, prudentia. Quam arcte cum illa tres aliae virtutes connectantur. 60

Cap. XXVIII.—Quod justitia et beneficentia constet pietas. Evangelio repugnant ultio et privata possessio. Principium communitatis et mutui auxilii a Scripturis mutuati sunt Stoici. 61

Cap. XXIX.—Justitia etiam in bello servanda; ejus fundamentum in fide, forma in Ecclesia. 63

Cap. XXX.—De beneficentia, benevolentia et liberalitate. 65

Cap. XXXI.—Acceptum beneficium largiori manu remetiendum. Locus de convivio Salomonis spiritualiter explicatur. 69

Cap. XXXII.—Variae reddendi beneficii rationes. 71

Cap. XXXIII.—Benevolentiam in Ecclesia maxime, et earumdem aut affinium virtutum hominibus perseverare. 72

Cap. XXXIV.—Alia benevolentiae commoda memorantur. 74

Cap. XXXV.—De fortitudine bellica et domestica. Ibid.

Cap. XXXVI.—Varia fortitudinis officia. 75

Cap. XXXVII.—Quomodo et quando servanda sit mentis aequalitas. 78

Cap. XXXVIII.—Adversus futura in commoda mentem exercitatione roborandam. 79

Cap. XXXIX.—Fortitudinem adversus vitia omnia dimicare 1525 debere. 80

Cap. XL.—Virtutem bellicam nostris etiam non defuisse. 81

Cap. XLI.—Laudata Judae ac Jonathae fortitudine martyrum constantia ob oculos ponitur. 82

Cap. XLII.—Potestates non irritandas, neque adulationi praebendas aures. 86

Cap. XLIII.—De prudentia et praecipuis ejus partibus. Ib.

Cap. XLIV.—Officio sibi congruo quemque studere oportere. 87

Cap. XLV.—De pulchro et honesto. 88

Cap. XLVI.—Proponitur bifida decori divisio. 89

Cap. XLVII.—Quid non praestare oporteat ut in vita nostra eluceat illud decorum. 90

Cap. XLVIII.—De compescenda iracundia David et Apostolus in exemplum nobis proponuntur. Hujus ac futurae vitae discrimen. 92

Cap. XLIX.—Virtutum imago in nobis servanda: Diaboli vitiorumque, eradenda. 94

Cap. L.—De clericorum virtutibus, dignitate et officiis. 96

Liber II. 103

Caput Primum.—Vitae beatitudinem acquiri honestate. Ib.

Cap. II.—Variae philosophorum de beatitudine opiniones: in quo vere consistat. 104

Cap. III.—Definitio beatitudinis juxta Scripturam, et quod a bonis aut malis externis minime pendeat. 105

Cap. IV.—Ejusdem argumenti confirmatio. 106

Cap. V.—Quae putantur bona, impedimenta sunt beatitudinis; quae mala, materia virtutum. 107

Cap. VI.—De utili, non quaestuoso illo, sed justo et honesto, quod etiam damnis quaeritur. 109

Cap. VII.—Utilitatem idem esse ac honestatem. Nihil utilius Dilectione. Moysis Davidisque exempla afferuntur. 111

Cap. VIII.—Consiliorum vis; illam ex justitia et prudentia mutuantur. 114

Cap. IX.—Quamvis individuae sint justitia atque prudentia, vulgi tamen, cardinales virtutes distinguentis, ingenio serviendum esse. 116

Cap. X.—Justitiae ac prudentiae conjunctorum potentia Salomonis, Josephi ac Danielis exemplo demonstratur. Ib.

Cap. XI—Tertia conditio quae ad fidem alicui conciliandam valet, in Moyse, Daniele et Josepho fulsisse ostenditur. 118

Cap. XII.—Neminem ab homine vitiis contaminato consilium poscere, sed ab eo cujusmodi exemplar habemus in Scripturis. Ibid.

Cap. XIII.—Declarata divinis testimoniis sapientiae pulchritudine, ejus cum aliis virtutibus societatem probat. 119

Cap. XIV.—Prudentiam cum aliis virtutibus conjunctam esse, maxime vero cum opum despicientia. 120

Cap. XV.—De liberalitate, et quomodo etiam ab inope exerceri queat. Ibid.

Cap. XVI.—Modum in liberalitate, servandum; non tamen nimis, parce ac timide ministrandas eleemosynas. 123

Cap. XVII.—Quas virtutes in eo quem consulamus inesse oporteat. 126

Cap. XVIII.—Quantum iniqui consiliarii damni afferant exemplo schismatis decem tribuum probatur. 128

Cap. XIX.—Justitia et affabilitate plurimos conciliari; sed hanc sinceram esse debere. Ibid.

Cap. XX.—Bonorum familiaritatis utilitas; et quod dispares aetate aliquando pares sint virtutibus. 129

Cap. XXI.—Maxima viri commendatio si defendat infirmos, peregrinos suscipiat, etc. Vituperatur avaritia; prodigalitas in sacerdotibus improbatur. 130

Cap. XXII.—Modum inter nimiam remissionem ac severitatem esse statuendum. 133

Cap. XXIII.—Eorum fluxam fidem esse qui pecunia vel ambitu redempti fuerint. 134

Cap. XXIV.—Bonis artibus ad honores nitendum, maxime ecclesiasticos; adeptum vero munus sapienter ac moderate administrandum. Ibid.

Cap. XXV.—Beneficia potius in pauperes quam in divites conferenda, et quare. Ad pecuniae contemptum sequitur adhortatio. 136

Cap. XXVI.—Vetus malum avaritia, inanisque pecuniarum possessio. 137

Cap. XXVII.—In pecuniae contemptu forma inest justitiae; quam virtutem nec non alias maxime sectari debent clerici. 138

Cap. XXVIII.—Misericordiam etiam cum invidia propria largius exercendam: ad quod refertur memorabilis vasorum sacrorum in captivorum redemptionem ab Ambrosio factorum historia. Quaenam sint veri Ecclesiae thesauri. Regulae in conflandis atque impendendis vasis initiatis servandae. 139

Cap. XXIX.—Deposita viduarum, imo omnium fidelium 1526 in Ecclesia cum sui etiam periculo defendi oportere. 142

Cap. XXX.—Exhortatio ad fugiendos invidos atque ad prudentiam, fidem virtutesque alias prosequendas. 144

Liber III. 145

Caput Primum.—Ratio cum corde nostro conversandi. Prophetarum otia cum aliorum otiis conferuntur. Numquam in angusto justum esse. Ibid.

Cap. II.—Christianis nihil utile nisi quod justum. Quae officia perfecta, quaeve media. Virum justum semper aliorum studere utilitati. 147

Cap. III.—De non quaerendo proprio emolumento, et quam flagitiosum sit alienae utilitati detrahere. 149

Cap. IV.—Quod uni utile est, non vere utile; et quod propositae a philosophis de naufragis duobus quaestioni locus non sit apud Christianos, quibus ubique charitas atque humilitas exercendae sunt. 151

Cap. V.—Justum nihil agere quod sit contra officium; quod confirmatur tum Gygis annuli fabula, tum Davidis ac Joannis Baptistae exemplis. 153

Cap. VI.—Praevalere apud nos emolumentum non oportere. A frumento lucrum captantibus Evangeliis parabola, nec non Salomonis effata objiciuntur. 156

Cap. VII.—Peregrinos tempore famis neutiquam expellendos: haec quaestio discutitur. 158

Cap. VIII.—Honestum utili anteponentes a Deo probari. Ibid.

Cap. IX.—Fraudes et turpia lucra maxime dedecere clericos; illos in causis pecuniariis intervenire nequaquam debere, secus in capitalibus. Nemini etiamlacessiti, nocere debent. Ibid.

Cap. X.—De fraude in omni contractu fugienda cautum esse etiam in sacris Litteris. 164

Cap. XI.—Inductis per reticentiam rhetoricam fraudum quarumdam exemplis, eas aliasque omnes apertius in Scriptura damnari ostenditur. 165

Cap. XII.—Nihil promittendum quod sit inhonestum, nec si quid injustum juraveris, observandum. 167

Cap. XIII.—Juditha, cum multa pericula pro honestate subiisset, multiplicem reportasse humilitatem. 169

Cap. XIV.—Elisaei factum quam honestum atque utile fuerit. Ejusdem cum decantato Graecorum facinore comparatio. Joannem pro honestate vitam impendisse. Ibid.

Cap. XV.—Relato Romanorum generoso concilio, maximam fuisse Moysi honestatis curam declaratur. 171

Cap. XVI.—Paucis de Tobia injectis, Raguelem philosophis antecelluisse evincitur. 172

Cap. XVII.—Quanto honestatis studio antiqui Patres in captivitatem abituri, sacrum ignem occulerint. Ibid.

Cap. XVIII.—Superioris eventus, ac potissimum oblati a Noemia sacrificii narratione Spiritum sanctum, Christianorumque baptisma significari. 174

Cap. XIX.—Narratur admissum in levitae cujusdam uxorem a civibus Gabaa flagitium, atque ex illius ultione colligitur quam veteribus illis cordi fuerit honestatis ratio. 176

Cap. XX.—Post solutam ex Elisaei vaticinio diram Samariae obsidionem, quanta fuerit quatuor leprosis honesti cura enarratur. 178

Cap. XXI.—Esther vitae periculo honestatis decus secutam esse, immo et regem barbarum, illata nece viro amicissimo; amicitiam enim semper honestati conjungendam. 179

Conclusio. 184

In tres libros de Virginibus admonitio. 183