Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Anno Domini CCCXXIX. C. V. Aquil. Juvencus, Presbyter Hispanus.

 Anno Domini CCCXXIX. C. V. Aquil. Juvencus, Presbyter Hispanus.

 Epistola dedicatoria.

 Epistola dedicatoria.

 Prolegomena In C. Vettium Aquilinum Juvencum.

 Prolegomena In C. Vettium Aquilinum Juvencum.

 Caput I. S. Hieronymi de Juvenco testimonia expenduntur. Opinio de religioso cultu olim Juvenco praestito rejicitur.

 20 Caput II. Codices mss. Juvenci recensentur.

 28 Caput III. Editiones Carminum Juvenci.

 42 Caput IV. Elogia Juvenci ex veteribus scriptoribus, ac nonnullis recentibus, petita.

 Caput V. Matthaei locus cap. XX, v. 28, aliter a Juvenco lectus, ac nunc in Vulgata legitur.

 56 Caput VI. Utilitas conferendi codices mss. Juvenci. Methodus hujus editionis.

 C. Vettii Aquilini Juvenci Hispani Presbyteri Evangelicae Historiae Libri IV.

 C. Vettii Aquilini Juvenci Hispani Presbyteri Evangelicae Historiae Libri IV.

 Item Praefatio.

 Liber Primus.

 Liber Secundus.

 Liber Tertius

 Liber Quartus.

 Appendix. Juvenco Opera Attributa.

 Appendix. Juvenco Opera Attributa.

 Liber In Genesin.

 Liber In Genesin.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VIII.

 Cap. X.

 Cap. XII.

 Cap. XIII.

 Cap. XIV.

 Cap. XV.

 Cap. XVI.

 Cap. XVII.

 Cap. XVIII.

 Cap. XIX.

 Cap. XX.

 Cap. XXI.

 Cap. XXII.

 Cap. XXIII.

 Cap. XXIV.

 Cap. XXV.

 Cap. XXVI.

 Cap. XXVII.

 Cap. XXVIII.

 Cap. XXIX.

 Cap. XXX.

 Cap. XXXI.

 Cap. XXXII.

 Cap. XXXIII.

 Cap. XXXIV.

 Cap. XXXV.

 Cap. XXXVI.

 Cap. XXXVII.

 Cap. XXXVIII.

 Cap. XL.

 Cap. XLI.

 Cap. XLII.

 Cap. XLIII.

 Cap. XLIV.

 Cap. XLVI.

 Cap. XLVII.

 Cap. XLIX.

 Cap. L

 De Laudibus Domini.

 De Laudibus Domini.

 Triumphus Christi Heroicus.

 Triumphus Christi Heroicus.

 Epistola Nuncupatoria.

 Epistola Nuncupatoria.

 Testimonia De P. Optatiano Porphyrio.

 Testimonia De P. Optatiano Porphyrio.

 Epistola Porphyrii Ad Constantinum. Domino Constantino Maximo, Pio, Invicto Et Venerabili, Semper Augusto.

 Epistola Porphyrii Ad Constantinum. Domino Constantino Maximo, Pio, Invicto Et Venerabili, Semper Augusto.

 Epistola Constantini Ad Porphyrium.

 Epistola Constantini Ad Porphyrium.

 P. Optatiani Porphyrii Panegyricus Constantino Augusto Dictus.

 P. Optatiani Porphyrii Panegyricus Constantino Augusto Dictus.

 I.

 II.

 III.

 IV.

 V.

 VI.

 VII.

 VIII.

 IX.

 X.

 XI.

 XII.

 XIII.

 XIV.

 XV.

 XVI.

 XVII.

 XVIII.

 XIX.

 XX.

 XXI.

 XXII.

 XXIII.

 XXIV.

 XXV.

 XXVI.

 Anno Domini CCCXCII. Coelius Sedulius.

 Anno Domini CCCXCII. Coelius Sedulius.

 Epistola dedicatoria.

 Epistola dedicatoria.

 Prolegomena In Coelium Sedulium.

 Prolegomena In Coelium Sedulium.

 Caput I. Coelii Sedulii vita, et gesta.

 Caput II. Opera Sedulii recensentur.

 Caput III. Codices manuscripti Sedulii recensentur.

 Caput IV. Recensentur editiones Sedulii, interpretes, et conjecturarum in eum auctores.

 71 Caput V. De Asterio, qui carmina Sedulii collegit de Liberio, et Belisario, qui Sedulium versibus acrostichis ornaverunt.

 Caput. VI. Elogia Sedulii, ac doctorum hominum de eo judicia.

 Caput VII. De codicum mss. correctoribus, et corruptoribus. Excursus in codicem S. Hilarii, qui in archivio Basilicae Vaticanae asservatur.

 Caput VIII. Quid in nova hac Sedulii editione praestitum sit.

 Coelii Sedulii In Quinque Libris Distributum Carmen Paschale cui subjacet et continenter respondet Opus Paschale, Prosaico Sermone Scriptum.

 Coelii Sedulii In Quinque Libris Distributum Carmen Paschale cui subjacet et continenter respondet Opus Paschale, Prosaico Sermone Scriptum.

 Liber Primus.

 Liber Secundus.

 Liber Tertius.

 Liber Quartus.

 Liber Quintus.

 Coelii Sedulii Elegia.

 Coelii Sedulii Elegia.

 Coelii Sedulii Hymnus.

 Coelii Sedulii Hymnus.

 Coelii Sedulii Epigramma.

 Coelii Sedulii Epigramma.

 Appendix.

 Appendix.

 Carmen De Incarnatione, Cento Virgilianus.

 Carmen De Incarnatione, Cento Virgilianus.

 Dedicatio Ad Theodosium Augustum.

 Incipit Carmen.

 Carmina Epigrammatica.

 Carmina Epigrammatica.

 Decretum De Libris Recipiendis, Et Non Recipiendis, Ex monumentis ineditis illustratum.

 Decretum De Libris Recipiendis, Et Non Recipiendis, Ex monumentis ineditis illustratum.

 Monitum.

 Pars Prima. Concilium urbis Romae sub Damaso papa celebratum. De explanatione fidei catholicae

 Pars Secunda Et Tertia. Decretum Gelasianum, ex mss. Vatianis, necnon Paraphrasis ejusdem decreti.

 Severus Rhetor. (Ex Galland. Biblioth. Vett. Patr. tom. IX.)

 Prolegomena.

 Buculus.

 Tityrus.

 Severi Rhetoris Et Poetae Carmen Bucolicum De Virtute Signi Crucis Domini. Aegon, Buculus, Tityrus.

 Severi Rhetoris Et Poetae Carmen Bucolicum De Virtute Signi Crucis Domini. Aegon, Buculus, Tityrus.

 Buculus.

 Aegon.

 Aegon.

 Buculus.

 Aegon.

 Buculus.

 Tityrus.

 Aegon.

 Val. Faltonia Proba, Centonum Poetria. (Ex collectione omnium poetarum, etc., Pisauri cusa 1766.)

 Val. Faltonia Proba, Centonum Poetria. (Ex collectione omnium poetarum, etc., Pisauri cusa 1766.)

 Prolegomena.

 Prolegomena.

 Val. Faltoniae Probae, Feminae Clarissimae, Centones Virgiliani, Ad Testimonium Veteris Et Novi Testamenti.

 Val. Faltoniae Probae, Feminae Clarissimae, Centones Virgiliani, Ad Testimonium Veteris Et Novi Testamenti.

 Pars Prima. De Vetere Testamento.

 Pars Secunda. De Novo Testamento.

 Appendix Ad Poetas Christianos Quarti Saeculi.

 Appendix Ad Poetas Christianos Quarti Saeculi.

 Admonitio.

 Admonitio.

 In Ausonium Prolegomena.

 In Ausonium Prolegomena.

 Decii Ausonii Galli Burdigalensis Opera Quae Exstant.

 Decii Ausonii Galli Burdigalensis Opera Quae Exstant.

 Praefatiunculae.

 Praefatiunculae.

 Epistola Ad Ausonium.

 Epistola Ad Theodosium.

 Epistola Ad Syagrium.

 Epistola Ad Latinum Pacatum Drepanium.

 Epigrammata.

 Epigrammata.

 I. De Augusto.

 II. De fera a Caesare interfecta.

 III. Danubius Nilum alloquitur.

 IV. Idem eumdem alloquitur.

 V. Sub Valentiniani Junioris signo marmoreo.

 VI. Picturae subditi, ubi Leo una a Gratiano sagitta occisus est.

 VII. De matre Augusti.

 VIII. Exhortatio ad modestiam.

 IX. De suis poematis.

 X. In Eumpinam adulteram.

 XI. Echo ad pictorem.

 XII. In simulacrum Occasionis et Poenitentiae.

 XIII. De lepore capto a cane marino.

 XIV. De Pergamo scriptore fugitivo, qui captus fuerat.

 XV. In eumdem Pergamum.

 XVI. De se et uxore.

 XVII. Ad uxorem suam.

 XVIII. In Meroen anum ebriosam.

 XIX. Nemesis e Graeco.

 XX. De varietate fortunae, e Graeco.

 XXI. Idem aliter.

 XXII. De Thrasybulo Lacedaemonio.

 XXIII. De Lacaena matre.

 XXIV. In divitem quemdam.

 XXV. Antisthenes, Cynicus philosophus.

 XXVI. Idem.

 XXVII. Libero patri.

 XXVIII. Myobarbum Liberi patris signo marmoreo in villa nostra omnium deorum argumenta habentis.

 XXIX. In Corydonem marmoreum.

 XXX. In simulacrum Sapphus.

 XXXI. Deae Veneris.

 XXXII. Ad libellum suum de Proculo.

 XXXIII. De nomine cujusdam Lucii, sculpto in marmore.

 XXXIV. De Sabina uxore.

 XXXV. De eadem Sabina.

 XXXVI. De eadem Sabina.

 XXXVII. De Chresto et Acindyno fratribus.

 XXXVIII. De iisdem.

 XXXIX. Ad Philomusum Grammaticum.

 XL. In statuam Rufi, rhetoris semiviri, et elinguis.

 XLI. In tabulam, ubi erat picta imago Rufi rhetoris.

 XLII. De eadem tabula.

 XLIII. De eodem Rufo.

 XLIV. Idem.

 XLV. De eodem Rufo.

 XLVI. Imago Rufi rhetoris.

 XLVII. De eadem Rufi statua.

 XLVIII. De Diogene Cynico philosopho.

 XLIX. De Croeso, et eodem Diogene.

 L. Ad Daedalum de bucula Myronis.

 LI. Eadem de se.

 LII. Eadem.

 LIII. Eadem.

 LIV. De eadem Myronis bucula.

 LV. Eadem bucula de se.

 LVI. De eadem Myronis bucula.

 LVII. De eadem bucula.

 LVIII. Quae sexum mutarint.

 LIX. De Achilla, qui dissecuit calvariam.

 LX. De Alcone medico, et Diodoro haruspice.

 LXI. De signo Jovis, et Alcone medico.

 LXII. In Eunomum medicum.

 LXIII. In hominem vocis absonae.

 LXIV. Ex Graeco, ἀρχὴ τὸ ἥμισυ παντός.

 LXV. Ex Graeco. Ἁ χάρις ἁ βραδύπους ἄχαρις χάρις.

 LXVI. Idem.

 LXVII. In Saltatorem ineptum.

 LXVIII. De eodem.

 LXIX. Dodralis potio.

 LXX. De eadem.

 LXXI. De eadem dodra potione.

 LXXII. Pulchrum dei responsum.

 LXXIII. De Narcisso, qui sui ipsius amore captus erat.

 LXXIV. De eodem.

 LXXV. In Echo dolentem propter mortem Narcissi.

 LXXVI. Ad Apollinem de Daphne puella fugiente.

 LXXVII. Ad corticem, quo Daphne tegebatur.

 LXXVIII. In duas sorores diversorum morum.

 LXXIX. In Venerem anadyomenen.

 LXXX. In puerum formosum.

 LXXXI. De quodam Silvio Bono, qui erat Brito.

 LXXXII. De eodem.

 LXXXIII. De eodem.

 LXXXIV. De eodem.

 LXXXV. De eodem.

 LXXXVI. De eodem.

 LXXXVII. In Furippum.

 LXXXVIII. Epicuri opinio.

 LXXXIX. De homine pigro.

 XC. In Didus imaginem.

 XCI. In Faustulum staturae brevis Anicii Probini.

 XCII. In Medaeae imaginem.

 XCIII. In eamdem.

 XCIV. In caecum et claudum.

 XCV. Idem.

 XCVI. De divite et paupere.

 XCVII. De Penelope.

 XCVIII. In Grammaticum.

 XCIX. De infausto matrimonio Grammatici.

 C. De Auxilio Grammatico.

 CI. De fratribus Thebanis.

 CII. De ingratis ex Menandro.

 CIII. De Demosthene.

 CIV. De fortunae varietate.

 CV. In Stellam.

 CVI. Ex Menandro.

 CVII. Ad notarium velocissime excipientem.

 CVIII. Ausonius Hesperio filio salutem.

 CIX. Supputatio ab urbe condita in consulatum nostrum.

 CX. De eodem ad Proculum.

 CXI. In fine ejusdem libri additi.

 Ephemeris, Id Est Totius Diei Negotium.

 Ephemeris, Id Est Totius Diei Negotium.

 Parentalia.

 Parentalia.

 I. Junius Ausonius, pater.

 II. Aemilia Aeonia, mater.

 III. Aemilius Magnus Arborius, avunculus.

 IV. Caecilius Argicius Arborius, avus.

 V. Aemilia Corinthia Maura, avia.

 VI. Aemilia Hilaria, matertera, virgo devota.

 VII. Cl. Contentus, et Julius Calippio, patrui.

 VIII. Attusius Lucanus Talisius, socer.

 IX. Attusia Lucana Sabina, uxor.

 X. Ausonius Parvulus, filius.

 XI. Pastor, nepos ex filio.

 XII. Julia Dryadia, soror.

 XIII. Avitianus, frater.

 XIV. Val. Latinus Euronius, gener.

 XV. Pomponius Maximus, affinis.

 XVI. Veria Liceria, uxor Arborii sororis filii.

 XVII. Pomponius Maximus Herculanus, sororis filius.

 XVIII. Fl. Sanctus, Maritus Pudentillae, quae soror Sabinae meae.

 XIX. Namia Pudentilla, affinis.

 XX. Lucanus Talisius . . . . Curam filii.

 XXI. Attusia Lucana Talisia. Erminiscius Regulus, affinis.

 XXII. Severus Censor Julianus, consocer.

 XXIII. Paulinus et Dryadia, filii Paulini, et Megentirae sororis filiae.

 XXIV. Paulinus, sororis gener.

 XXV. Aemilia Dryadia, matertera.

 XXVI. Julia Cataphronia, amita.

 XXVII. Julia Veneria, amita.

 XXVIII. Julia Idalia, consobrina.

 XXIX. Aemilia Melania, soror.

 XXX. Pomponia Urbica, consocrus, uxor Juliani Censoris.

 Commemoratio Professorum Burdigalensium.

 Commemoratio Professorum Burdigalensium.

 Praefatio.

 I. Tiberius Victor Minervius, orator.

 II. Latinus Alcimus Alethius, rhetor.

 III. Luciolus, rhetor.

 IV. Attius Patera Pater, rhetor.

 V. Attius Tiro Delphidius, rhetor.

 VI. Alethio Minervio, filio, rhetori.

 VII. Leontius grammaticus, cognomento Lascivus.

 VIII. Grammaticis Graecis Burdigalensibus.

 IX. Jucundo, grammatico Burdigalensi, fratri Leontii.

 X. Grammaticis Latinis Burdigalensibus philologis, Macrino. Phoebitio, Concordio, Sucuroni, Ammonio Anastasio grammatico Pictaviorum.

 XI. Herculano, Sororis filio, grammatico Burdigalensi.

 XII. Thalasso, grammatico Latino, Burdigalensi.

 XIII. Citario Sicalo Syracusano, grammatico Burdigalensi Graeco.

 XIV. Censorio Attico Agricio, Rhetori.

 XV. Nepotiano, grammatico, eidem Rhetori.

 XVI. Aemilius Magnus Arborius, rhetor Tolosae.

 XVII. Exuperius, rhetor Tolosae.

 XVIII. Marcello Marcelli filio grammatico Narbonensi.

 XIX. Sedatus, rhetor Tolosanus.

 XX. Staphylius, rhetor, civis Auscius.

 XXI. Crispus et Urbicus, grammat. Latini et Graeci.

 XXII. Victorio, Subdoctori, sive Proscholo.

 XXIII. Dynamio, Burdigalensi, qui in Hispania docuit, et obiit.

 XXIV. Acilio Glabrioni, grammatico Jun. Burdig.

 Poeta.

 Epitaphia Heroum.

 Epitaphia Heroum.

 Epitaphia Heroum Qui Bello Troico Interfuerunt.

 I. Agamemnoni.

 II. Menelao.

 III. Ajaci.

 IV. Achilli.

 V. Ulixi.

 VI. Diomedi.

 VII. Antilocho.

 VIII. Nestori.

 IX. Pyrrho.

 X. Euryalo.

 XI. Guneo.

 XII. Protesilao.

 XIII. Deiphobo.

 XIV. Hectori.

 XV. Astyanacti.

 XVI. Sarpedoni.

 XVII. Nasti et Amphimacho.

 XVIII. Troilo.

 XIX. Polydoro.

 XX. Euphemo.

 XXI. Hippothoo, et Pylaeo, in horto sepultis.

 XXII. Ennomo, et Chromio.

 XXIII. Priamo.

 XXIV. Item Priamo.

 XXV. Hecubae.

 XXVI. Polyxenae.

 Aliquot Aliorum Epitaphia.

 XXVII. Niobae, in Sipylo monte juxta fontem sepultae.

 XXVIII. Eidem.

 XXIX. Eidem.

 XXX. Didoni.

 XXXI. Diogeni Cynico, in cujus sepulcro, pro titulo, canis signum est.

 XXXII. In tumulum sedecennis matronae.

 XXXIII. Glauciae, immatura morte praevento.

 XXXIV. Callicrateae.

 XXXV. Equo admirabili, jussu Augusti.

 XXXVI. In tumulo hominis felicis.

 XXXVII. Sepulcrum Cari vacuum.

 XXXVIII. Ex sepulcro Latinae viae.

 De Duodecim Caesaribus Per Suetonium Tranquillum scriptis.

 De Duodecim Caesaribus Per Suetonium Tranquillum scriptis.

 Tetrasticha. A Julio Caesare usque ad tempora sua.

 Tetrasticha. A Julio Caesare usque ad tempora sua.

 I. Julius Caesar.

 II. Octavianus Augustus.

 III. Tiberius Nero.

 IV. Caesar Caligula.

 V. Claudius Caesar.

 VI. Nero.

 VII. Sergius Galba.

 VIII. Marcus Otho.

 IX. Aulus Vitellius.

 X. Divus Vespasianus.

 XI. Titus Vespasianus.

 XII. Domitianus.

 XIII. Nerva Tetrarcha.

 XIV. Trajanus.

 XV. Aelius Hadrianus.

 XVI. Antoninus Pius.

 XVII. Marcus Antoninus.

 XVIII. Commodus.

 XIX. Helvius Pertinax.

 XX. Didius Julianus.

 XXI. Severus Pertinax.

 XXII. Bassianus Antoninus Caracalla.

 XXIII. Opilius Macrinus.

 XXIV. Antoninus Heliogabalus.

 Ordo Nobilium Urbium.

 Ordo Nobilium Urbium.

 I. Roma.

 II. Constantinopolis, et Carthago.

 III. Antiochia, et Alexandria.

 IV. Treveri.

 V. Mediolanum.

 VI. Capua.

 VII. Aquileia.

 VIII. Arelas.

 IX. Emerita.

 X. Athenae.

 XI. Catina, et Syracusae.

 XII. Tolosa.

 XIII. Narbo.

 XIV. Burdigala.

 Ludus Septem Sapientum. Ausonius consul Latino Drepanio Pacato proconsuli.

 Ludus Septem Sapientum. Ausonius consul Latino Drepanio Pacato proconsuli.

 Septem Sapientum Sententiae, Septenis versibus ab eodem Ausonio explicatae.

 Septem Sapientum Sententiae, Septenis versibus ab eodem Ausonio explicatae.

 Idyllia.

 Idyllia.

 Idyllium I. Versus Paschales Proco dicti.

 Idyllium II. Epicedion in patrem suum Julium Ausonium.

 Idyllium III. Ausonii villula.

 Idyllium IV. Ad nepotem Ausonium protrepticon de studio puerili.

 Idyllium V. Genethliacon ad eumdem Ausonium nepotem.

 Idyllium VI. Cupido cruci affixus.

 Idyllium VII. Bissula.

 Idyllium VIII. Precatio Ausonii consulis designati, pridie kalendas Januarii fascibus sumptis.

 Idyllium IX. Item precatio kalendis Januariis.

 Idyllium X. Mosella.

 Idyllium XI. Griphus ternarii numeri.

 Idyllium XII. Technopaegnion.

 Idyllium XIII. Cento nuptialis.

 Idyllium XIV. Rosae quas perperam Maroni ascriptas Hieronymus Alexander ex fide vetusti codicis Auctori asseruit.

 Idyllium XV. Ex Graeco, Pythagoricon de Ambiguitate eligendae vitae.

 Idyllium XVI. De viro bono. Πυθαγορικὴ ἀκρόασις.

 Idyllium XVII. ΝΑῚ καὶ ΟὙ Πυθαγορικόν.

 Idyllium XVIII. De aetatibus animalium Hesiodion.

 Idyllium XIX. Monosticha de aerumnis Herculis.

 Idyllium XX. Musarum inventa et munera.

 Eclogarium.

 Eclogarium.

 Epistolarum Liber.

 Epistolarum Liber.

 Epistola I. Ausonius ad Patrem de suscepto filio.

 Epistola II. Pater ad filium cum temporibus tyrannicis ipse Treveris remansisset, et filius a patre profectus esset. Hoc inchoatum neque impletum sic

 Epistola III. Ausonius Hesperio.

 Epistola IV. Ausonius, cujus ferulam nunc sceptra verentur, Paganum medulis jubeo salvere Theonem.

 Epistola V.

 Epistola VI.

 Epistola VII. Ausonius Theoni, cum ei triginta ostrea, grandia quidem, sed tam pauca misisset.

 Epistola VIII.

 Epistola IX.

 Epistola X.

 Epistola XI.

 Epistola XII.

 Epistola XIII.

 Epistola XIV.

 Epistola XV.

 Epistola XVI.

 Epistola XVII. Ad Ursulum, grammaticum Trevirorum: cui strenas kalendis Januariis ab imperatore non datas reddi fecit.

 Epistola XVIII.

 Epistola XIX.

 Epistola XX.

 Epistola XXI.

 Epistola XXII.

 Epistola XXIII.

 Epistola XXIV.

 Epistola XXV.

 Ausonii Ad Gratianum Imperatorem Discipulum Gratiarum Actio Pro Consulatu.

 Ausonii Ad Gratianum Imperatorem Discipulum Gratiarum Actio Pro Consulatu.

 Periochae In Homeri Iliada Et Odysseam.

 Periochae In Homeri Iliada Et Odysseam.

 Index Verborum Et Phrasium, Quae in quatuor libris Historiae Evangelicae Juvenci occurrunt. Numerus Romanus librum designat, Arabicus versum.

 Index Verborum Et Phrasium, Quae in quatuor libris Historiae Evangelicae Juvenci occurrunt. Numerus Romanus librum designat, Arabicus versum.

 Index Rerum Et Nominum Quae in Carminibus Juvenci, Prolegomenis, et notis continentur. Numeri respondent seriei crassiorum numerorum qui textui inseru

 Index Rerum Et Nominum Quae in Carminibus Juvenci, Prolegomenis, et notis continentur. Numeri respondent seriei crassiorum numerorum qui textui inseru

 Index Rerum, Nominum, Et Verborum, Quae in Prolegomenis, Operibus Sedulii, et Scholiis explicantur, et continentur. Numeri respondent seriei crassioru

 Index Rerum, Nominum, Et Verborum, Quae in Prolegomenis, Operibus Sedulii, et Scholiis explicantur, et continentur. Numeri respondent seriei crassioru

 Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Finis Tomi Decimi Noni.

Caput VIII. Quid in nova hac Sedulii editione praestitum sit.

237. Cum multa sint in poetis sacris, quos adhuc recensui, Prudentio, Dracontio, Juvenco, communia cum Sedulio, ea interdum indicare tantum, plerumque omnino praetermittere opportunum visum fuit. Opus igitur, laborque praecipuus hujus editionis est 0530B veram scripturam e mss. eruere et constituere: si quid variis lectionibus addere oportebit, id eisdem scholiis concludetur. Cum enim carmini prosam Sedulii subjicere decreverim, inconcinnum esset variis lectionibus notas commentariumve subjungere, praesertim cum prosa ipsa efficiat ne multis notationibus opus sit.

238. Consentaneum est prosam loco interpretationis simul cum carmine edere: ex qua non solum mens poetae clarius perspicitur, sed et vera lectio saepissime confirmatur. Utinam alia haberemus vetera exempla, ad quae prosam ipsam multis in locis castigare possemus! Vere enim pronuntiavit Gallandius in Dissert. de Sedulio ad tom. IX Biblioth. Patrum: Ubi primum ad ejus (prosae) lectionem accessimus, 0530C tum illud Ciceronis succurrit: 130 De Latinis (libris) quo me vertam, nescio: ita mendose et scribuntur, et veneunt. Illud etiam incommodum accidit, quod neque Gallandius exemplar prosae a Jureto anno 1585 editum vidit: neque mihi illud nancisci licuit. Gallandius contulit Bibliothecam Patrum Parisiensem anni 1624, ac Lugdunensem: his antiquiores alias ego prae manibus habui, ut mox dicam. Suspicio mihi nata est, prosam, quandoquidem eam Sedulio abjudicare contra Bedae, aliorumque ejusdem fere temporis auctoritatem non licet, ab aliquo interpolatam esse, et in quibusdam locis ad mendosam carminis scripturam accommodatam. Sane cum prosa liberius interdum evagetur, veram carminis lectionem e solis mss. exemplaribus colligere saepissime necesse est. 0530D Ut autem in promptu sit explicatio notarum, quibus editiones veteres et codices mss. in scholiis indicantur, indicem earum subtexo.

Alb. Codex bibliothecae Albaniae. Vide num. 80. — Ald. Editio Aldi, de qua, num. 101.— Alm. Almeloveenii codex. Vide n. 81.— Ang. Codex bibliothecae Angelicae, num. 79.— Arntz. Codex Arntzenii, num. 81.— Barth. Codices Barthii, num. 85, 133.— Burm. Petri Secundi Burmanni codices, et conjecturae, n. 82.— Cant. Codex Cantuariensis, num. 83. seq.— Capp. Editio Cappusoti, num. 95.— Cell. Editio Cellarii, num 126.— Cod. a. b. c. d. e. Quinque Codices, ex quibus Arntzenius varias lectiones habuit, num. 82.— Col. Editio Coloniensis, 0531A num. 110.— Edimb. Editio Edimburgensis, n. 82, 125,— Fabr. Georgii Fabricii editio, num. 118. — Gall. Gallandii editio, num. 130.— Grun. Gruneri editio, num. 128.— Had. Hadamarii editio, num. 108.— Lips. cod. Codex Lipsiensis, num. 84.— Lips. ed. Editio Lipsiensis, num. 102.— Mab. Mabillonii codex, num. 163.— Meus. Codex meus descriptus, num. 80.— 131 Mon. Monasteriensis editio, num. 97.— Nans. Nansii codex, num. 82.— Nebr. Nebrissensis editio, num. 103, 111.— Ott. 1. Codex Vaticanus Ottobonianus 1. Vide num. 75.— Ott. 2. Ottobonianus 2. Vide num. 76.— Palat. Codex Vaticanus Palatinus, num. 5 et 63.— Parrh. Parrhasii editio, num. 100.— Poelm. ed. Poelmanni editio, num. 106, 109.— Poelm. schedae, Poelmanni 0531B notae mss., num. 81.— Reg. 1, 2, 3, 4, 5, 6. Sex codices Vaticani Reginae Suecorum. Vide num. 66 ad 74.— Rom. Codex bibliothecae Collegii Romani, num. 78.— Scota. Editio est eadem atque Edimburgensis, de qua supra.— Taur. Codex bibliothecae Taurinensis, num. 62.— Torn. 1, 2, 3. Editiones tres Tornaesianae, n. 116, 119, 123.— Vat. 1, 2. Duo codices bibliothecae antiquae Vaticanae, n. 64, 65.— Vet. 1, 2. Duae veteres editiones, quibus usus est Arntzenius, num. 96, 103.— Urb. Codex Vaticanus Urbinas, num. 77.— Wonck. Conjecturae Corn. Val. Vonckii, num. 135.— Wopk. Animadversiones Thomae Wopkensii, num. 135.

239. Post varias lectiones hinc inde expensas, brevesque aliquando notas criticas, et philologicas, nonnumquam 0531C accidit, ut controversias quasdam theologicas exponere necessarium sit, quod sine ambitione et fastu praestare soleo, tantum ut dogmata catholica poetarum etiam Christianorum veterum auctoritate confirmem, aut peculiares quasdam eorum opiniones in bono lumine collocem. Etsi autem nihil mihi prius est, quam ut celeberrima quaeque probatissimorum doctorum placita sequar, tamen sententias meas, a quibus graves aliqui theologi dissentiunt, pro certis venditare non audeo, sed eas tantum probabiliores, aut communiores voco, scilicet stivam stivam, ligonem ligonem. Quod eos velim animadvertere, qui meas notationes in examen aliquando vocant, praesertim cum rem apud vulgus agunt, cujus sane nihil interest de istiusmodi subtilioribus theologiae quaestionibus 0531D audire. Exemplum, si placet, proferamus ex Diario ecclesiastico Romano 132 hujus anni 1793, num. 19, in quo enuntiatur Dracontius a me editus Romae anno 1791.

240. Auctor articuli de Dracontio diligenter totam editionem, carminumque argumentum describit, ac meum etiam laborem exquisitis laudibus commendat. Unum tamen fuit, quod animadversione dignum putaret. En ejus verba: Al verso 484 del libro I de Deo, dice il ch. A. de cognitione, qua praeditus fuit Adamus, mysteriorum supernaturalium non levis est quaestio: quam veram fidem supernaturalem fuisse probabilius est: Ci permetta, che noi pure diciamo la nostra. Concessa ad Adamo la cognizione dei misteri 0532A sovranaturali, com'egli dice, ci sembra venirne certa la conseguenza della cognizione sovranaturale; altrimenti dovremo conoscere nella sola natura la forza proporzionata per conoscere ciò che supera la cognizione della natura. Quì parlasi di cognizione certa, non di conghietturale.

241. Quodnam, rogo, de tota hac re judicium illorum erit, qui Latine nesciunt, et verba mea cum verbis Italicis Diarii conferre non possunt? Quodnam etiam eorum, qui Latine quidem sciunt, sed theologiam aut omnino ignorant, aut leviter tantum, quod plerique nunc faciunt, attigerunt? Agam igitur cum auctore ipso Diarii, non solum theologo, verum etiam clarissimo theologiae professore. Asserui sententiam probabiliorem esse, quae tenet cognitionem 0532B mysteriorum fidei, qua praeditus fuit Adamus, fuisse veram fidem supernaturalem. Quid ergo est, quod jure opponere possis? An nescis, id in quaestione positum esse, et quosdam graves doctores negare, ejusmodi cognitionem esse veram fidem supernaturalem? Atqui nihil magis obvium est apud theologos, qui de opere sex dierum scribunt, nominatim apud Suarium l. III, cap. 18, ubi multa disserit de rerum supernaturalium cognitione, quam homo ante peccatum obtinuit.

242. Ac primum negat eam cognitionem fuisse visionem beatificam: tum pro certo ponit fuisse cognitionem supernaturalem: ac deinde quaerit an fuerit vera fides supernaturalis, ut plerique ducent cum S. Thoma, an aliquid fide supernaturali perfectius, et medium inter visionem beatificam et fidem supernaturalem, 0532C ut tenent Hugo de S. Victore, Alensis, S. Bonaventura, 133 Gabriel, etc. Sententiam S. Thomae sequitur, quam ego etiam probabiliorem dixi. Reponis: Concessa Adamo cognitione mysteriorum supernaturalium, videtur inde certo consequi cognitionem supernaturalem. Sed nonne vides, hac arguendi ratione mutari medium, ut scholae loquuntur? Quaestio enim est de vera fide, non de cognitione supernaturali, quae potius Adamo concessa supponitur. Cognitio autem supernaturalis potest esse vel visio beatifica, vel fides, vel ex probabili quorumdam opinione cognitio media inter visionem Dei, et fidem.

243. Plura addere nihil juvat: sed vereor ne, si rationem, quam laudatus hic theologus objicit, tacitus praeteream, silentio eam meo videar approbasse. 0532D Altrimenti, ait, dovremo conoscere nella sola natura la forza proporzionata per conoscere ciò che supera la cognizione della natura. Si nihil aliud ve lit, nisi statuere, seclusa revelatione divina, mysteria supernaturalia cognosci non posse, ultro as sentior: at si existimet (quod verba innuunt) nullam posse esse cognitionem certam naturalem mysteriorum supernaturalium etiam post revelationem, id falsum esse constat in haeretico, qui multis mysteriis supernaturalibus cognitione certa naturali assentitur.

244. Multi quidem sunt, qui naturae humanae lapsae debilitatem aut impotentiam nimis exaggerant, ut olim erant, qui vires cum Pelagio nimis extollerent. 0533A Sed praeterquam quod res nunc esset de natura integra Adami ante peccatum originale, etiam de natura lapsa tenenda illa doctrina est, quam Ss. Patres nobis tradiderunt, et concilium tridentinum decretis canonibusque suis sanxit. Aperte concilium sess. 6, c. I, in decreto de Justif. declarat, in hominibus post Adae peccatum liberum arbitrium minime exstinctum esse, viribus licet attenuatum, et inclinatum; et can. 5: Si quis liberum hominis arbitrium, post Adae peccatum, amissum et exstinctum esse dixerit, aut rem esse de solo titulo, immo titulum sine re, figmentum denique a Satana invectum in Ecclesiam, anathema sit. Quod si liberum hominis arbitrium post Adae peccatum minime amissum exstinctumque est, quo jure naturae humanae lapsae 0533B bona quaevis naturalia negabimus? Neque vero decet contra catholicam sententiam venerabili Augustini nomine 134 abuti, aut causari doctrinam 0534A concilii de justificatione non esse completam, ut auditum ex aliquo memini. Nam etiamsi fingere velis, deesse aliquid in decreto et canonibus de justificatione, fateri tamen debes, nihil inesse catholicae fidei contrarium. Hoc ipsum certe de S. Augustino confidentissime profiteor, doctrinam ejus de justificatione doctrinae concilii Tridentini apprime congruere. Si quod tamen in ejus operibus fortasse inveniatur verbum aliquantulum obscurum, malo illud cum vero ipsius discipulo S. Thoma interpretari, quam a Lutheranis, aut Calvinistis, interpretationem mutuari. Qui autem in hujusmodi controversiis de unanimi Ecclesiae catholicae consensu parum solliciti, in glorioso aliquo nomine, quod sibi ipsi arrogant, sese magnifice jactant, deque eo 0534B sibi, magis securi, quam tuti, blandiuntur, meminerint satyricum illud poetae:

Nunc satis est dixisse: Ego mira poemata pango.