Psalmus XXXIII.

2. Benedicam Dominum in omni tempore, semper laus ejus in ore meo. Dixit hoc Christus, dicat et Christianus: quia in corpore Christi est. Omni, inquit, tempore, id est, in prosperis et adversis benedicam et laudabo Dominum. Quando prospera succedunt, boni simul et mali Deum laudant et benedicunt. Si adversa veniunt, murmurant quidem mali, sed benedicunt boni. Hinc est quod beatus Job amissis rebus, orbatus filiis ait, Dominus dedit, Dominus abstulit: sit nomen Domini benedictum (Job. 1.) . Sed quia sunt nonnulli, qui de bono suo volunt laudari, cavet hoc vitium, cum subjungit:

3. In Domino laudabitur anima mea. Non laudabitur in se, non in sapientia mundi, non in sublimitate 0763D verborum (1. Cor. 2.) : sed in Domino a quo et virtutem, et potentiam sumpsit. Et quia sancti viri bona sua communicare aliis desiderant, protinus addit: Audiant mansueti, et laetentur. Bene autem non ait iracundi, sed mansueti. Nam quando audiunt non mansueti, non laetantur, sed irascuntur. Et ipsi sunt (Ex Aug., Enar. 2.) , qui dicunt, quia non nos asinos fecerimus, Jumenta mansueta vult habere Dominus. Equus enim, et mulus, de quibus paulo ante locuti sumus, exigunt aliquando cervicem, et sua ferocitate a se ercutiunt sessorem. Domantur frenis, chamo, verbere: donec discant dominum suum portare. Tu autem antequam freno tundantur ora tua, esto mansuetus, et porta Dominum. Noli te laudari, sed laudetur ille, qui sedet super te. Sed jam quid nos admonet, audiamus.

0764A 4. Magnificate Dominum mecum, et exaltemus nomen ejus in idipsum. Quisquis est in corpore Christi, ad hoc debet dare operam, ut cum Dominum magnificat, alios secum ad magnificandum Deum trahat. Dominum magnificamus, quando eum magnum, mirabilem et ineffabilem praedicamus: 148 nomen ejus exaltare, est per omnes gentes quibuscumque possumus altum et aeternum propalare. Quid est autem in idipsum? In unitate, in corcordia (1. Cor. 1.) : sicut fecerunt praedicatores primi, quibus erat cor unum et anima una (Act. 4.) . Deinde dicit bona sua, unde sibi evenerunt, cum subdit:

5. Exquisivi Dominum, et exaudivit me, et ex omnibus tribulationibus meis eripuit me. Extra omnia, postpositis temporalibus, vel ex toto corde, ex totis viribus quaesivi Deum: et exaudivit me, ut inven rem eum. Sed exquirentes Dominum multis modis in hoc seculo tribulantur. Omnes enim, qui volunt pie vivere in Christo, persecutionem patiuntur (2. Tit. 3.) . In hoc vero est consolatio, quod postmodum ex omnibus 0764B tribulationibus eruantur. Quando? Cum absorbebitur mors in victoriam, et mortale hoc induerit immortalitatem (2. Cor. 15.) . Deinde amator iste, qui non solus vult amplecti, quod amat, hortatur nos, et dicit:

6. Accedite ad eum, et illuminamini, et facies vestrae non confundentur. Ad Deum accedimus bonis studiis, et spiritualibus exercitiis, legendo, meditando, orando, amando. Illuminamur autem per intellectum, per gratiam, per doctrinam, per vitam. Illuminati autem non confunduntur, id est, non erubescunt de peccatis: vel non erubescunt de opprobriis et contumeliis sibi illatis. Hinc Paulus non erubescit evangelium (Rom. 1.) . Hinc Apostoli non confunduntur, imo gloriantur, quia digni habiti sunt pro nomine Jesu contumeliam pati (Act. 1.) . Proponit autem nobis in exemplum, quemdam pauperem, cum subjungit:

7. Iste pauper clamavit, et Dominus exaudivit eum: et de omnibus tribulationibus salvavit eum. Quis est iste? 0764C Notabilis, amabilis, imitabilis, et fortasse ipse est Christus: qui cum omnium dives esset, in tantum factus est pro nobis pauper (2. Cor. 8.) . Clamavit autem in forma servi (Philip. 2.) , et Dominus Pater exaudivit eum. Iste pauper factus est obediens usque ad mortem crucis (Ibid.) . Propter quod exaltavit illum Deus, et dedit illi nomen quod est super omne nomen (Ibid.) . Ecce quomodo Dominus exaudivit eum: De omnibus autem tribulationibus liberatur, quia Christus resurgens ex mortuis jam non moritur, mors illi ultra non dominabitur (Rom. 6.) . Per hunc pauperem ostenditur tibi via, qua redeas ad patriam. Factus est pauper, ut tu non timeas, imo diligas paupertatem. Passus est, ut patiaris et tu. Clamavit, ut clames et tu. Liberatus est, ut liberari speres et tu. Magnam autem tibi praetendit securitatem, cum subdit: Immittit angelus Domini in circuitu timentium eum: et eripiet eos. Tu tantum time Deum, et esto securus. Quoniam iste pauper, qui dictus est magni consilii angelus (Isai. 9.) , immittit se in circuitu timentium eum, undique custodiens, 0764D et defendens eos, ut in nulla parte irrumpere valeat inimicus.

9. Aperte autem de ipso sacramento vult dicere, quo ferebatur in manibus suis, cum subjungit: Gustate et videte, quoniam suavis est Dominus. Ostendit tibi (Ex Augustino, Enar. 2.) illam sanam insaniam, et sobriam ebrietatem illius David: qui in figura nescio, quid ostendebat, quando illi miseri coram rege Achis dixerunt, Quomodo est (Ps. 110.) ? Sic dicebat Dominus, Nisi quis manducaverit 149 carnem meam, et biberit sanguinem meum, non habebit in se vitam (Joan. 6.) . Et illi in quibus regnabat Achis (1. Reg. 21.) , id est, error et ignorantia, dixerunt: Quomodo iste potest dare nobis carnem suam manducare (Joan. 6.) ? Si ignoras, gusta: et vide, quam suavis est Dominus. Gustat, qui amat: videt, qui intelligit. 0765A Si autem non intelligit, rex est Achis: immutavit suam faciem David, et recessit a te, et dimisit te, et abiit. Et ideo, Beatus vir qui sperat in eo. Non in homine, non in mundo, non in seipso: sed in Deo. Quo contra qui non sperat in Deo, miser est. Et ne postquam gustarent, securi essent, protinus addit:

10. Timete Dominum omnes sancti ejus. Deum timere, est coram eo se humiliare, et metuendo cavere, ne in his, quae agimus, sive in cogitatione, sive in verbo, sive in opere illum offendamus. Qui hoc faciunt, sancti sunt. Et quasi quis quaereret, Quid prodest timere Dominum? sequitur: Quoniam non est inopia timentibus eum. Et hoc probat, cum subjungit:

11. Divites eguerunt et esurierunt: inquirentes autem Dominum non minuentur omni bono. Videretur tibi magis, ut illi esurirent, qui contemto seculo, et pauperes facti, Dominum exquirerent: illi autem non minuerentur bonis, qui terrenis abundant divitiis. Sed noli attendere homines secundum facultates rerum, sed secundum virtutes animorum. Isti 0765B quidem mundi amatores, qui foris apparent divites, non parvam intus mentis patiuntur inopiam. Qui autem intra se Deum quaerunt, et extra Deum nihil concupiscunt, non minuuntur omni bono, imo replentur summo bono, quod est Deus. Replentur fide, spe et caritate. Replentur sanctis moribus et virtutibus, quae sunt verae divitiae, quae animi expellant egestatem. Et ideo nos admonet, dicens:

12. Venite, filii, audite me, timorem Domini docebo vos. Multum nos aedificat, quod ait, Venite, ac si diceret, Vos qui vacatis otio, sive qui terrenis vanitatibus incumbitis, qui laboratis et onerati estis (Matth. 11.) : relinquite ea, quae vos impediunt, et venite ad me. Audite autem auribus cordis. Obedite, ut filii: paterno affectu docebo vos timorem Domini. Et convenienter ait, Timorem. Ipse enim primus gradus spiritualis doctrinae et caelestis sapientiae, sicut scriptum est, Initium sapientiae timor Domini (Psal. 110. Prov. 1.) . Quisquis accedit ad Dei servitium, 0765C hoc debet esse primum illius studium, ut discat qualiter debeat timere Deum. Sed prius attendendum est, quanta vir sanctus utitur hic arte magisterii. Prius enim studet auditorum benevolentiam captare. Et proponit eis, quod magis eos delectat audire, dicens:

13. Quis est homo, qui vult vitam? Nec dico de vita posita in miseria: sed quis est ille, qui diligit dies videre bonos? Ideo hoc, quod omnes cupiunt, praetendit, ut sic accendat eos ad ea facienda, quae praecipit. Si vis vitam, velis aeternam. Si diligis dies bonos, dilige aeternos. Haec est vera vita, vivere in Deo. Semper dies mali in seculo. Semper dies boni in Deo. Ergo si vis vitam et dies bonos, audi et fac.

14. Prohibe linguam tuam a malo. Ne in aperto loquaris malum. Et labia tua ne loquantur dolum. Ut bona verba ore proferas, et malum 150 in corde abscondas: sicut illi faciunt, qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum. Prius linguam, quam caetera membra jubet a peccato 0765D reprimere: quia hoc est magis indomabile membrum in toto corpore, de qua scriptum est, In manibus linguae vita et mors (Prov. 18.) . De qua etiam Apostolus ait, Lingua inquietum malum, plena veneno mortifero (Jacob. 3.) . Quia ergo occidit animam, si non refrenatur: quia in lingua frequentius labimur: merito vir sanctus linguam primum cohibere praecipit, quam magnis in corpore praevalere ad peccandum vidit. Deinde universaliter subjungit:

15. Declina a malo. Et quia hoc non sufficit, protinus addit, Et fac bonum. Rursus, quia ad perfectam justitiam haec duo non possent sufficere, continuo adjunxit: Inquire pacem et persequere eam. Malum relinquere, inchoantium est. Bonum facere, proficientium. In his duobus praeceptis consistit justitia. 0766A Finis autem perfectae justitiae est, ita intra se esse pacificum, ut caro concordet cum animo, et animus cum Deo, ut jam nulla possit adversitate moveri ab hac quiete. Vel pacis nomine possumus accipere Dominum Christum, qui est pax vera, qui fecit utraque unum (Ephes. 2.) . Hunc debemus toto corde, toto affectu inter nos quaerere: quem profecto persequimur, si eum perfecte vivendo imitamur. Commendat autem Dei misericordiam super nos, cum subjungit:

16. Oculi Domini super justos. Id est, intuitus divinae misericordiae sunt super eos, qui juste vivunt. Et si ipsi petunt aliquid: Aures ejus, id est, clementia et potentia, sunt paratae in preces eorum exaudiendas. Videt operantes et laborantes. Audit gementes, et orantes. Sic ergo vive, ut oculis Dei valeas dignus apparere. Sic ora, ut preces tuae usque ad aures ejus pertingant. Sed forte dicet aliquis malus, Securus pecco, quia me non videt Deus. Audi, quod sequitur.

17. Vultus autem Domini super facientes mala: ad 0766B quid: Ut perdat de terra memoriam eorum. Per vultum accipe terrorem severitatis Dei. Bonis quidem blandus est, et propitius: malis vero terribilis et districtus. Et sicut in memoria aeterna erunt justi (Psal. 111.) , ita de memoria aeterna tollentur mali. Tunc erit perdita memoria eorum, cum nullus sanctorum super eos aliqua pia affectione movebitur. Unde dixit Abraham, Inter nos et vos chaos magnum firmatum est (Luc. 16.) . Probat autem quae aures Domini sunt in preces justorum, cum subjungit,

18. Clamaverunt justi, et Dominus exaudivit eos: et ex omnibus tribulationibus eorum liberavit eos. Clamaverunt tres pueri in fornace (Daniel. 3.) . Clamavit Daniel in lacu (Daniel. 4.) . Clamaverunt filii Israel in captivitate (Exod. 3.) . Clamavit Christus in cruce (Hebr. 5.) . Clamaverunt Apostoli in persecutione: martyres in morte, confessores et virgines in fide. Quo quot clamaverunt, exauditi sunt a Domino, vel corporaliter, vel spiritualiter: et ex omnibus 0766C tribulationibus liberati. Confirmati ergo tot sanctorum exemplis, clamemus ad Dominum tota humilitate et afflictione cordis: ut pariter exaudiamur, et a tribulatione liberemur. Sequitur enim,

19. Juxta est Dominus his, qui tribulato sunt corde, et humiles spiritu salvabit. Quatuor modis 151 tribulantur corda sanctorum in hoc saeculo: scilicet aut dolore poenitentiae, aut anxietate praesentis vitae, aut desiderio caelestis patriae, aut timore futurae poenae. Nostrum est ergo cor conterere. Domini est, per suam misericordiam et gratiam cordi contrito propinquare, ut illud illuminet, corroboret et confirmet. Unde cor conteritur, inde humilitas generatur. Ex opere enim procedit virtus. Ex contritione cordis divinam sentimus praesentiam. Ex humilitate spiritus jam ipsam consequimur salvationem. Ubi opus, ibi gratia; ubi virtus, ibi jam sanitas est. Magnum mysterium. Deus super omnia est. Erigis te, et non illum tangis: humilias te, et ipse ad te descendit. Proprium autem justorum est, ut in hoc 0766D saeculo tribulentur. Unde et subditur:

20. Multae tribulationes justorum. Sed in his sequitur consolatio, cum protinus addit: Et de omnibus his liberabit eos Dominus. Non ideo sint Christiani justi: non ideo audiant verbum Dei, ut se existiment tribulationibus non affligi. Non hoc promittit Deus. Magis si injusti sunt, pauciores habent tribulationes: si justi, multas. Sed (Ex Augustino, Enar. 2.) post paucas aut nullas tribulationes, illi veniunt ad tribulationem sempiternam, unde nunquam eruantur. Isti autem post multas tribulationes venient ad pacem sempiternam, ubi nunquam aliquid mali patiantur. Sed interim

21. Custodit Dominus omnia ossa eorum: unum ex his non conteretur. Ossa sunt firmamenta fidelium. Et sicut ossibus caro, sic virtutibus anima sustentatur. 0767A Custodit ergo Dominus omnia ossa eorum, ita ut unum ex his non conteratur: quia sic sanctorum suorum virtutes servat, ut nulla earum in tentatione deficiat. Et bene non ait, Unum ex his non frangetur, sed ait non conteretur: quia sanctorum virtus aliquando quidem frangitur in tentatione, sed non conteritur, idest, ex toto non deperit: quia integra manet in intentione. Et unde tentati ad momentum cadunt, inde excitati ad virtutem robustius resurgunt. Quid autem de reprobis subjungat, audiamus:

22. Mors peccatorum pessima. Sed quia multa sunt genera peccatorum, et non esse peccatorem difficile, aut forte impossibile est in hac vita: subjecit statim, cujus generis peccatorum esset mors pessima. Et qui oderunt justum delinquent. Quem justum, nisi eum qui justificat impium? Quem justum (Ex eodem, ibidem) , nisi Dominum nostrum Jesum Christum, qui est etiam propitiatio pro peccatis nostris (Rom. 4.) ? Qui ergo hunc oderunt, 0767B mortem habent pessimam: quia in peccatis suis moriuntur (Joan. 8.) , qui per eum Deo non reconciliantur. Secundum animam intelligenda est mors, aut pessima, aut optima, non secundum corpus damnatis peccatoribus.

23. Iterum de justis ait: Redimet Dominus animas servorum suorum. Omnes enim servi erant peccati. Fusus est sanguis Christi, et tanto pretio sunt redemti. Attende ergo quis te redemit, et a quo vel quali pretio te redimendo salvavit. Ipse Deus Creator tuus redemit te, ipse sanguinem suum fudit pro te. Ab ipso diabolo et a peccato salvavit te. Servus itaque factus tanti Domini, stude ut servias illi 152 in sanctitate et justitia (Luc. 1.) . Sed magna quaestio oritur, cum subinfertur, Et non delinquent omnes qui sperant in eo. Quid enim ait Apostolus? Si dixerimus quia peccatum non habemus, nos ipsos seducimus (1. Joan. 1.) . Et iterum, In multis offendimus omnes (Jacob. 3.) . Sed hanc quaestionem solvit nobis Paulus, ubi ait: Si autem quod 0767C nolo hoc ago, jam non ego operor illud: sed quod habitat in me peccatum (Rom. 7.) . Si ergo illi, qui sperant in Deo, per concupiscentiam carnis delinquunt (Gal. 5.) : jam ipsi non operantur illud, sed quod habitat in eis peccatum. In eo enim quod sperant in Deo, jam non sunt in carne, sed in spiritu (1. Joan. 2.) . Quod si caro concupiscit (Rom. 7.) , ipsi qui in spiritu sunt, non consentiunt: et ideo non delinquunt.