Psalmus XLIV.

2. Eructavit cor meum verbum bonum: dico ego opera mea regi. Cor Dei Patris verbum eructavit, quia ejus secreta et divina essentia Filium generavit, qui vere et singulariter bonus, quia sicut ipse ait, Nemo bonus, nisi solus Deus (Marc. 10.) . Quaecunque enim alia bona, aliunde sunt bona: et nihil per se est bonum, nisi ipse solus, qui summum est bonum. Ex his verbis ostenditur, quia Verbum consubstantiale 0820B est Patri. Et ipse Pater opera sua regi dicit, quia cum Filio suo omnia disponit: et per hoc quod omnipotens cum Patre intelligitur Filius. Per cor ideo Patris divinitatem accipimus, quia sicut per verbum alicui intimamus secreta cordis, sic per Filium manifestata est divinitas Patris. Nemo enim novit Filium, nisi per Patrem. Ne putares aliquo conjugio indiguisse Deum, unde Filium generaret: Eructavit (inquit) cor meum verbum bonum, id est, ex meipso aeternaliter genui Filium. Hodie cor tuum, homo, generat consilium: nec quaeris uxorem. Per consilium natum in corde tuo aedifica aliquid, et antequam stet illa fabrica, stat consilium, et inest jam quod facturus es, in eo per quod facturus es. Laudes fabricam nondum existentem: sed in probatione consilii. Ergo si per Verbum omnia, et Verbum de Deo: inspice fabricam factam per Verbum, et in isto aedificio mirare consilium. Dico (inquit) opera mea regi. Miraris quia ita dicit Deus? Sic dicere Dei aeternum est. Legitur (Ex August.) in alio psalmo: Semel 0820C locutus est Deus (Psal. 61.) . Totiens locutus est Deus per prophetas, per Apostolos, per doctores (Hebr. 1.) : hodieque loquitur per sanctos. Unde ergo semel locutus est Deus, nisi propter verbum bonum? Et quare, Opera mea dico regi? Quia in ipso omnia opera Dei (Rom. 11.) . Quicquid enim facturus erat in creatura, jam in Verbo erat: sicut in Evangelio dicitur, Quod factum est in ipso, vita erat. Non tantum cum rege dispono omnia, sed etiam per eum omnia facio. Et hoc est, quod subdit: Lingua mea calamus scribae. Lingua mea id est, ipsum verbum (ponitur enim caussa pro effectu) est calamus mei scribae. Sicut enim scriba per calamum imprimit figuras, sic ego per Verbum meum operor creaturas. Est autem ipsa creatura quaedam nobis Scriptura, in qua legimus et cognoscimus Deum, teste Apostolo, qui ait: Invisibilia enim ipsius per ea, quae facta sunt, intellecta conspiciuntur, sempiterna quoque virtus ejus et divinitas (Rom. 1.) . Et bene ait, Velociter scribentis. 0820D Quoniam ipse dixit, et facta sunt (Psal. 148.) . Velociter (Ex eodem) 219 Dei tale est, ut velocius nihil sit. In scripturis enim scribitur litera post literam, syllaba post syllabam, verbum post verbum, nec ad secundum transitur, donec primum finiatur. Ibi autem nihil velocius, ubi non sunt mutata verba: nec tamen aliquid praemissum est, cum in uno sint omnia. Commendavit Filium secundum divinitatem, ostendendo eum consubstantialem et compotentialem Patri: modo commendat eum secundum humanitatem, ita:

3. Speciosus forma prae filiis hominum. Quare non (Ex August.) et apud angelos? Quid voluit dicere prae filiis hominum, nisi quia homo? Ideo prae filiis hominum speciosus, quia immunis a peccato, quod alius nullus extitit homo. Quod ait Speciosus forma, ad 0821A exaggerationem dicit: sicut dicitur, Vita vivet (Joan. 8.) . Judaeorum personam gerebat Propheta, cum diceret, Vidimus eum et non habebat speciem neque decorem (Isai. 53.) . Quare? Quia non intellectum. Si enim cognovissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent (1. Cor. 2.) . Intelligentibus autem, et Verbum caro factum, est magna pulchritudo. Mihi autem absit gloriari (dixit unus amicorum sponsi) nisi in cruce Domini nostri Jesu Christi (Galat. 6.) . Parum est ut non inde erubescas, nisi etiam glorieris. Quare ergo non habuit speciem, neque decorem? Quia Christus crucifixus Judaeis scandalum, Gentibus autem stultitia est (1. Cor. 1.) . Quare autem in cruce habuit decorem? Quia quod stultum est Dei, sapientius est quam homines: et quod infirmum est Dei, fortius est quam homines (Ibid.) . Nobis ergo jam credentibus ubique sponsus occurrat pulcher. Pulcher Deus Verbum erat apud Deum. Pulcher in utero Virginis, ubi non amisit divinitatem, et sumsit humanitatem. Pulcher natus infans Verbum, quia cum esset 0821B infans, cum sugeret, cum manibus portaretur, caeli loquuti sunt, angeli laudes dixerunt, Magos stella direxit. Adoratus est in praesepio cibaria mansuetorum. Pulcher erat in caelo, pulcher in terra, pulcher in utero, pulcher in manibus parentum, pulcher in miraculis, pulcher in flagellis, pulcher invitans ad vitam, pulcher non curans mortem, pulcher deponens animam, pulcher recipiens, pulcher in ligno, pulcher in sepulcro, pulcher in caelo. In intellectu audite canticum, neque oculos vestros a splendore pulchritudinis illius avertat carnis infirmitas. Summa et vera pulchritudo gratia est, vox Prophetae convertentis se ad Christum. Diffusa est gratia in labiis tuis. Lex per Moysen data est, gratia et veritas per Jesum Christum facta est (Joan. 1.) . Venit nobiscum, verbo gratiae praedicans poenitentiam in remissionem peccatorum. Tanta gratia diffusa est in labiis Christi, ut ad vocem ejus viderent caeci, sanarentur leprosi, claudi ambularent, mortui resurgerent. De diffusione hujus 0821C gratiae dicit Paulus: Ubi abundavit peccatum, superabundavit gratia (Rom. 5.) . Et Joannes: Nos, inquit, de plenitudine ejus accepimus (Joan. 1.) , gratiam pro gratia. Et quia talis es: Propterea benedixit te, Deus, in aeternum. Primum testamentum terram promiserat. Et aliud (Ex August.) fuit promissum sub lege, aliud sub gratia: Terra Chananaeorum Judaeis sub lege positis, regnum caelorum Christianis sub gratia constitutis. 220 Itaque id quod pertinebat ad eos qui sub lege erant, transiit; regnum caelorum quod pertinet sub gratia positis, non transiit. Propterea hic Benedixit te, Deus, non ad tempus, sed in aeternum: et hic enim et in futuro semper benedicetur Christus. Et tu talis rex,

4. Accingere gladio tuo super femur tuum potentissime. Idest, fortiter utere verbo praedicationis tuae, de quo Apostolus ait: Et gladium spiritus, quod est verbum Dei (Ephes. 6.) . Per femur corpus Dominicum intelligimus: quia in femoribus generationis est locus. Accinxit gladium super femur, quia in carne 0821D assumta Evangelium praedicavit. Hinc Veritas ait: Non veni pacem mittere, sed gladium (Matth. 10.) . Gladius iste separat filium a patre, filiam a matre, nurum a socru. Litigat Pater (Ex August.) cum filio, quia vult filius servire Deo. Ille promittit terrenam haereditatem, iste appetit caelestem. Ille pugnat, iste repugnat. Sed fortior est gladius spiritualis separans, quam natura carnalis copulans. Bene autem ait, Super femur tuum potentissime: quia quod infirmum est Dei, fortius est quam homines. Potentissime usus est hoc gladio in carne, quia non solum vicit homines, sed etiam aereas potestates: non solum vitia destruxit, sed etiam infernum spoliavit. Gladius iste carnem domat, vitia resecat, spiritum roborat, virtutes nutrit, desideria mala consumit. Ecce accinctus 0822A est rex noster gladio suo. Audiamus jam quomodo pugnet, quomodo regnet, cum quibus armis procedat:

5. Specie tua et pulchritudine tua intende, prospere procede, et regna. Species potest referri ad innocen tiam et morum sanctitatem: pulchritudo ad divinitatis decorem. Per haec intendit Christus, idest, intentus factus est, ne remisse ageret, sed prospere procederet ad bellum, et vincendo regnaret. Vel dici potest: Prospere procede de una gente ad aliam, et regna in acquisitis secundum bonos mores et virtutes. Potest etiam intelligi hoc modo: Intende in specie et pulchritudine tua, ut imaginem et similitudinem, quam primo nostro parenti dedisti, in filiis eam renovare et reformare digneris. Prospere procede, prospere ex utero virginali progredere: prospere de sepulcro consurge: prospere ab inferis ad Patrem revertere; haec enim omnia nobis prospera et felicia sunt: et regna totius mundi imperio, precioso sanguine tuo Redemtor Propter veritatem et mansuetudinem et justitiam. Haec enim omnia decent regem. Tu 0822B igitur regna, qui verus es et mansuetus et justus. Et deducet te mirabiliter dextera tua, idest, fortitudo, virtus, et potentia tua. Sed quo deducet? Ad Patrem (Joan. 12.) . Quare mirabiliter? Quia mortuus diabolum superasti. Vel regnare dicitur Christus, propter veritatem Evangelii, et mansuetudinem qua passus est, et justitiam qua bonos et malos judicaturus. Et deducet (Ex Aug.) eum mirabiliter dextra ejus, faciens divina, patiens humana. Malitias hominum sternens bonitate sua: adhuc deducit eum, et ubi nondum dictum est de gladio, dicatur nunc de sagittis. Multiplex est enim armatura regis nostri.

6. Sagittae tuae acutae. Verba tua cor transfigentia, 221 amorem excitantia. Unde dicitur in Canticis: Vulnerata caritate ego sum (Cant. 2.) . Secundum hoc verba Dei vocantur sagittae, quod occulte alliciunt homines ad timorem et amorem Dei. Secundum hoc gladius, quod manifesta et cogenti ratione homines Deo faciunt adhaerere. Et per hoc, quod ita instructus 0822C es ad pugnandum, Populi sub te cadent. Te adorabunt, tibi humiliabuntur. Et ubi cadent? In corde inimicorum regis, idest, in eodem corde, in quo prius inimicabantur tibi regi: ubi se erigebant adversus Christum. Ubi cadent? ante Christum (Ex Augustino) , blasphemabant Christum, modo supplicant Christo: ipsum appellant regem. Acceperunt sagittas tuas. Ceciderunt ante e. In corde ubi tu vides, ex inimicis amici facti sunt. Occisi sunt inimici, vivunt amici. Prostrati sunt superbi, surgunt humiles.

7. Et facti sunt Sedes tua, Deus, in saeculum saeculi. Tu in illis resides in aeternum: juxta quod scriptum est, Anima justi sedes est sapientiae (Prov. 14.) . Virga directionis virga regni tui. Virga haec est justitia. Tali virga rex noster gubernat regnum suum, quod sumus nos. Non autem regit ( Ex eodem), qui non corrigit. Quomodo sacerdos est ad sanctificandos nos, ita rex ad regendos nos. Curvi erant homines regni sui, distorti erant, sibi regnare cupiebant, se amabant, non voluntatem suam Deo subdebant sed ejus voluntatem 0822D ad suas concupiscentias flectere cupiebant. Venit Rex cum directionis virga. Direxit nos in justitia, emendavit nostram tortitudinem secundum regulae suae rectitudinem. De hac virga alibi dicitur, Reges eos in virga ferrea (Psal. 2.) . Ideo ferrea, quia dura. Inflexibilis est justitia. Alios regit, alios conterit. Regit spirituales, conterit carnales. Bene dico virgam tuam esse directionis, quia tu

8. Dilexisti justitiam. Et in te et in allis. Et intantum quod etiam Odisti iniquitatem. Et ut talis posses esse, Propterea unxit te spiritualiter, o Deus, Deus tuus, idest, tibi consubstantialis, oleo laelitiae, idest, Spiritu sancto, prae consortibus tuis. Plusquam caeteros homines quos tui regni esse tecum voluisti consortes. Recte Spiritus sanctus oleo laetitiae comparatur, 0823A quia sicut oleum et carnem nutrit, et dolorem repellit: ita sancti Spiritus unctio mentem quam repleverit, et suaviter fovet, et hilarem facit. Hoc autem oleo spirituali prae consortibus suis unctus est Christus, quia caeteris datus est Spiritus sanctus per partes: in ipso vero fuit omnis plenitudo divinitatis corporaliter (Coloss. 2.) . Et notandum quod non ait, Fecisti justitiam, sed, Dilexisti. Neque dixit, Reliquisti iniquitatem, sed odisti. Multi enim bona faciunt plus timore poenae, quam amore justitiae: in quibus etsi actio videtur bona, voluntas tamen tenetur rea. Qui etsi ex opere apparent justi, in eo tamen injusti sunt, quo peccare vellent, si impune possent. Relinquunt iniqua opera, sed adhuc retinent desideria prava. Profectus aliquis est in eo, quod opera justitiae faciunt: sed adhuc ad consequendum regnum Dei non est hoc sufficiens, quia virtutem justitiae nondum in corde habent. Duo ergo sunt quae veraciter faciunt justum: Amor boni, et odium mali. Quisquis 222 haec duo habere potest, unctione 0823B sancti Spiritus dignus est, quae sanitatem et laetitiam praestat animae. Unctus est Deus a Deo. Unctum audis? Christum intellige. Christus enim dictus est a chrismate. Hoc nomen (Ex Augustino) quod appellatur Christus, unctionis est. Nec in alio alibi ungebantur reges et sacerdotes, nisi in illo regno, ubi Christus prophetabatur. Unctus est ergo Deus a Deo, quo oleo, nisi spirituali? Oleum enim visibile signum, est in sacramento. Oleum spirituale, virtus est. Deus igitur homo, et ideo unctus est Deus, quia homo Deus, et factus est Christus. Audivimus qualis in se fuerit, dicatur nobis qualis fuerit in suis.

9. Myrrha et gutta et casia a vestimentis tuis, a domibus eburneis. Tu es unctus oleo prae consortibus, et etiam a vestimentis tuis, idest, ab humanitate tua, vel Apostolis tuis, qui ornant te et decorant, sicut vestis ornat Dominum, procedit myrrha et gutta et casia, idest, boni odores, et bona fama. Myrrha est species valde amara, de qua ungitur corpus mortui, ut non 0823C putrescat, et pellit vermes. Per hanc significatur mortificatio carnis, quae valde amara est, et pellit vermes, idest, tentationes diaboli, et servat corpus et animam a putredine vitiorum. Gutta iterum species quae pellit tumores pulmonis, humilitas est, quae pellit inflationem et omnem motum superbiae. Casia herba est quae crescit in aquoso loco, et crescit in magnam altitudinem, et reddit magnum odorem. Fides est, quae oritur in aquis baptismi, et crescit in justis multum, et bonam famam dat aliis. Haec omnia nobis processerunt ex humanitate Christi: vel adsunt Apostolis, qui haec omnia nobis in semetipsis proposuerunt in exemplo. Et haec eadem processerunt nobis a domibus eburneis, idest, ab ipsis sanctis Apostolis: quae dicuntur domus, quia Dominus habitat in eis: eburnei vel propter fortitudinem, vel propter simplicitatis candorem: sive quia diversis tormentis incisi, sculpti, rasi, et elimati fuerunt. Ex quibus delectaverunt te filiae regum in honore tuo. Ac si diceret, propter haec odoramenta placuerunt tibi Ecclesiae singulae, 0823D quarum patres et rectores fuerunt Apostoli, qui eas genuerunt fonte baptismatis in honore non suo, sed tuo. Ad hoc sacramentum (Ex August.) pertinet quod scriptum est in lege: Si mortuus fuerit frater, accipiat uxorem frater ejus, et suscitet semen fratri suo (Matth. 8. Deut. 25.) . Mortuus est Christus: absentavit se corpore: susceperunt fratres ejus uxorem ejus Ecclesiam, praedicatione Evangelii filios generaturi, non per seipsos, sed per Evangelium propter nomen fratris. In Christo Jesu (inquit Paulus) per Evangelium ego vos genui (1. Cor. 4.) . Itaque suscitantes propter nomen fratris semen fratri suo, quotquot genuerunt, non Paulinos, non Petrinos: sed Christianos nominaverunt. Hoc est in honore tuo, 0824A quia non quaesierunt honorem suum, sed tuum. Ex his omnibus facta est una sponsa regi una regina, de qua subditur:

10. Astitit regina a dextris tuis in vestitu deaurato circumdata varietate. Regina ideo dicitur Ecclesia, quia bene regit filios suos. Astitit parata servire a dextris tuis, idest, in bonis tuis potioribus: in vestitu deaurato, in ornatu virtutum, 223 ubi maxime relucet sapientia, quae per aurum significatur, sicut scriptum est: Thesaurus desiderabilis requiescit in ore sapientis. Vestitus (Ex Augustino) reginae hujus et pretiosus est, et varius in linguis variis. Alia lingua Afra, alia Syra, alia Graeca, alia Hebraea, et alia illa et illa. Faciunt quinque istae linguae varietatem vestis reginae hujus. Quomodo autem omnis varietas vestis in unitate concordat, sic et omnes linguae ad unam fidem. In veste ista varietas sit, scissura non sit. Ecce varietatem intelleximus de diversitate linguarum, et vestem intelleximus propter unitatem in ipsa varietate. Aurum quid 0824B est? Ipsa sapientia. Quaelibet sit varietas linguarum, unum aurum praedicatur, non diversum aurum, sed veritas de auro: eandem quippe sapientiam: eandem doctrinam et disciplinam omnes linguae praedicant. Varietas in linguis, aurum in sententiis. Alloquatur propheta reginam istam, libenter enim illi cantat, et unusquisque nostrum; si tamen noverimus ubi sumus, et ad illud corpus pertinere conemur, et fide et spe pertineamus, uniti membris Christi. Nos enim alloquitur.

11. Audi, filia, et vide. Alloquitur eam ( Ex eodem) tanquam unus de patribus, quia filiae regnum sunt: etsi alloquitur propheta, etsi alloquitur Apostolus tanquam filiam. (Sic enim dicimus: Patres nostri prophetae: patres nostri Apostoli. Sic nos illos, ut patres, illi nos ut filios.) Et vox una paterna alloquitur unam filiam. Audi, filia, et vide. Prius audi, postea vide. Ventum est ad nos, cum Evangelio, et praedicatum est nobis, quod nondum videmus: et audiendo 0824C credimus, et credendo vidimus. Audi, ut credas: munda cor fide. Et cum cor mundavero, quid videbo? Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt (Matth. 5.) . Et inclina aurem tuam. Id est, humiliter audi. Et obliviscere populum tuum. Scilicet sectas Judaeorum, vel Gentium: ritus legales in Judaismo, et idololatriam in Gentilitate. Et domum patris tui. Id est, conversationem diaboli. Vel domum patris tui, hoc est hujus mundi vanitates, in quo quasi in propria domo usque modo diabolus regnavit (Joan. 14.) . Cujus filia pro malorum operum imitatione fuisti.

12. Et concupiscet rex decorem tuum. Id est, te decoram, postquam ea, quae dicta sunt, oblita fueris. Et ideo debes libenter audire, quae praecepta sunt tibi. Quoniam ille qui concupiscit te, non solum est rex et sponsus tuus, sed Ipse est Dominus Deus tuus. Id est, creator, et dominator tui. Regi nubis Deo, ab illo dotata, ab illo decorata, sanata, et redemta. Quicquid habes unde illi places, ab illo habes. Haec 0824D quae de Ecclesia dicta sunt, unusquisque nostrum ad se referre potest. Anima, quae, errore relicto, recte credit, de alienigena Deo adoptatur in filiam. Adoptata ergo inclinet aurem suam, et totam se tradat doctrinae et intelligentiae eorum quae dicuntur. Obliviscatur primum populum suum: et cum Abraham de Chaldaea egrediens, relinquat terram nativitatis et cognationis suae (Genes. 12.) . Nemo dubitat patrem nostrum antequam adoptaremur a Deo, fuisse de quo Salvator ait: Vos de patre diabolo estis (Joan. 8.) . Cum ergo, inquit, antiqui patris fueris oblita, et per baptismum, sive per poenitentiam renovata: tunc concupiscet 224 rex decorem tuum. Talem ergo se praebeat anima, ut ametur a rege. Ipse etenim Dominus 0825A Deus ejus, cui flectere debet genu et deposita superbia jugum humilitatis assumere (Phil. 2.) . Et adorabunt eum etiam,

13. Et filiae Tyri in muneribus. Filiae Tyri, filiae sunt Gentium, a parte significans totum. Tyrus vicina huic terrae, ubi prophetia erat, Gentes credituras in Christum significabat: quae adoraverunt Dominum cum muneribus, juxta quod scriptum est: Thesaurizate vobis thesauros in coelo (Matth. 6.) . Et date eleemosynam, et omnia munda sunt vobis (Luc. 11.) . Tyrus interpretatur angustia, et significat peccatores, quos diabolus comprimebat. Adorant igitur Dominum filiae Tyri, siquidem peccatores, quos arctis vinculis diabolus angebat. Et hoc in muneribus, quia seipsos Domino offerunt. Vultum tuum deprecabuntur. Id est devote precabuntur Deum, ut det eis posse pervenire ad tuam conformitatem. Omnes divites plebis, id est, omnimodi divites, sive consules, sive duces, sive reges, sive imperatores. De talibus divitibus discipulum suum admonet Paulus, dicens (1. 0825B Tim. 6.) : Praecipe divitibus hujus seculi non superbe sapere, nec sperare in incerto divitiarum: sed in Deo vivo, qui praestat nobis omnia abundanter ad fruendum. Divites sint in operibus bonis: facile tribuant, thesaurizent sibi fundamentum bonum in futurum. Postquam ostendit dignitates Ecclesiae, commendat eam esse laudabilem secundum interiora, dicens:

14. Omnis gloria ejus filiae regis ab intus. Hinc Paulus ait: Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrae (2. Cor. 1.) . Fatuae virgines oleum secum non sumserunt (Matth. 23.) , quia gloriam intra conscientiam non habuerunt, dum hanc ab ore proximorum quaesierunt. Et notandum quod omnes lampades, sed non omnes oleum habere dicuntur: quia plerunque bona opera in se cum electis et reprobis ostendunt, sed soli ad sponsum veniunt cum oleo, qui de his quae foris egerunt, non foris, sed intus gloriam requirunt. Non solum ergo bona agere, 0825C sed eadem cum cautela magna custodire necesse est: ut qui gloriatur, in Domino glorietur (1. Cor. 10.) . Et illa filia regis est, In fimbriis aureis circumamicta varietatibus. Varietatibus quidem circumamicta est, quia fides, spes, caritas, prudentia, justitia, fortitudo, temperantia, eam undique circumdant. Hae autem virtutes cum fimbriis aureis sunt in Ecclesia, quoniam sapientia, et scientia, et miraculorum fulgor ab his pendent. Fimbriae ad ornamentum ponuntur in vestimentis. Quasi ergo ex varietatibus vestimenti fimbriae aureae procedunt, quando ex virtutibus miracula clarescunt.

15. Adducentur regi virgines post eam. Apostolicam et primitivam Ecclesiam praecedentem multae aliae subsequuntur: virgines, id est, integri et anima et corpore, adducentur regi, ad serviendum. Et in hoc notat, quod per se ad illam dignitatem venire nequeunt, nisi adducantur praedicatione, et gratia adjuvante. Hinc ipse sponsus ait. Nemo potest venire ad me, nisi Pater meus traxerit eum (Joan. 0825D 6.) . Hic fit conversio ad ipsum regem, cum subditur, Proximae ejus afferentur tibi. Non enim (Ex Augustino) quae afferentur alienae sunt, 225 sed proximae ejus, ad eam pertinentes. Per virgines possumus intelligere illas animas, quae semper integritatem carnis servantes, in virginitate sua caelesti sponso servierunt: et ipsae in primo gradu sunt. Sunt aliae, si non virgines, tamen continentes, quae quamvis in eodem gradu non sint, tamen sunt proximae: quia post lapsum carnis continentiam studuerunt servare mentis. Inter has proximas conjugatorum ordo, qui ab aliena conjunctione se custodivit, continetur. Hae ergo, quae sequuntur Ecclesiam, et in primo ponuntur gradu, quae in virginitate corporis et animae perseverant, et proximae, id est, viduae, et in matrimonio continentes: omnes,

16. Afferentur in laetitia et exultatione, quia in praesenti quoque Ecclesia valde laetantur sancti de 0826A puritate suae conscientiae. Et de hac deinde, Adducentur in templum regis, id est in supernam Jerusalem. In templum adducentur, quasi sacerdotes Dei, in thalamum quasi sponsae regis, et sponsi. Vel adducentur in templum, id est, ad hoc, ut sint templum regis: ut tanquam in templo Dominus habitet in eis. Juxta quod Paulus ait: Templum Dei sanctum est, quod estis vos (1. Cor. 3. 6.) . In unitate est templum regis. Lapides vivi sunt fideles Dei. Non est hoc templum ruinosum, non discissum, non divisum. Junctura lapidum viventium, caritas est. Duce ergo gratia, adducentur in templum regis, in unitatem perfectae caritatis: ubi possint in aeternum laudare Deum. Deinde alloquitur Ecclesiam, dicens:

17. Pro patribus tuis nati sunt tibi filii. Genuerunt te Apostoli. Ipsi missi sunt, ipsi praedicaverunt, ipsi sunt patres, ipsi sunt recepti in gloria: et loco illorum nati sunt filii: constituti sunt episcopi. Non te ergo putes desertam, quia non vides Paulum, quia non vides eos per quos nata es. De prole tua tibi 0826B crevit paternitas. Nati sunt filii tibi ad opus tuum. Constitues eos, id est, stabiles facies in fide et opere. Principes magistros et doctores. Super omnem terram. Id est, Ecclesiam per omnes partes terrae diffusam. Et quia ita est ordinata Ecclesia, et confirmata, ideo

18. Memor ero nominis tui, Domine. Id est, famae et gloriae tuae memoriam agam in omni generatione, diffusa in omni terra: et deinde in generationem, succedentem. Propterea etiam Populi, qui futuri sunt, videntes tantam gloriam Ecclesiae tuae, confitebuntur tibi, id est, laudabunt te, tanquam auctorem et gubernatorem, in aeternum, per totam hanc praesentem vitam. Non quia haec vita sit aeterna, sed secundum eorum intentionem et devotionem: quia si semper viverent, hic semper laudarent. Et in saeculum subsecutivum hujus saeculi. O felices illi, qui Dominum laudare merebuntur in saeculum saeculi!