Psalmus LIX.

3. Deus repulisti nos, a paradisi gaudiis, a contemplatione intimae visionis. Et destruxisti nos. Corruptione passibilitatis et mortalitatis. Iratus es, propter peccata nostra: sed propter bonitatem tuam misertus es nobis. Hinc alibi dicitur: Cum iratus fueris, misericordiae recordaberis (Psal. 39.) . Magnus accessus ad Deum est cognitio infoelicitatis suae. Valde utile est animae pensare unde cecidit, videre ubi jacet: plangere destructionem suam ex amissione justitiae: atque in his iram formidare judicis. Qui hoc facit, misericordiam Domini consequetur. Iratus es (inquit) et misertus es nobis. Ac si dicat: 0883A Ad hoc irasceris, ut miserearis: irasceris 295 in praesenti, ut miserearis in futuro. Ipsa ira tua, misericordia est. Et exponit quomodo sit misertus, ita:

4. Commovisti terram, id est, terrenos vomere praedicationis: Et conturbasti eam, ad poenitentiam. Et sicut cepisti, Domine, ita perfice. Sana contritiones ejus, idest, remove ab ea miserias, quas sustinet, vel peccata, pro quibus cor contritum habet. Et dignum est, ut sanes: quia commota est. Et gratiae tuae commoventi per liberum consensit arbitrium. Talibus quidem gradibus peccatrix anima, Deo aspirante, ad sanitatem incipit accedere. Prius commovetur a timore Domini. Deinde conturbatur a dolore peccati. Timet ne pereat, dolet quia deliquit. Sic inter timorem et dolorem constituta, dum conscientia accusat, culpa terret, incipit poenitere, atque anxietate dura cor conterere, et cruciare: et sic per contritionem redit ad sanitatem. Praedicatum est nobis, Agite poenitentiam: appropinquavit enim regnum caelorum (Matth. 4.) . Ecce unde commota, et conturbata est 0883B terra. Audivit peccatrix anima, forte non movetur, non est digna sanari. Audivit (Ex Augustino) alia, movetur, stimulatur, pectus tundit, lachrymas fundit. Sana, Domine, contritiones ejus, quia commota est. Sic percusso terreno, succensa vetustate, mutato in melius homine, jam dura et aspera subsequuntur: unde et subditur:

5. Ostendisti populo tuo dura. Non solum per visionem, sed etiam per experientiam, unde scriptum est: Omnes qui volunt pie vivere in Christo, persecutionem patiuntur (2. Tim. 3.) . Per multas enim tribulationes nos oportet intrare in regnum Dei (Act. 14.) . Hinc Dominus discipulis ait: In mundo pressuram habebitis (Joan. 16.) . Potasti nos vino compunctionis. Delectari nos fecisti poculo passionis. Quomodo enim delectat vinum, cum potatur: et hoc ipsum, quod pungit, ad delectationem potantis est: sic passiones et tribulationes hujus seculi ad delectationem sunt servorum Dei. Hinc est quod Paulus gloriatur in tribulationibus 0883C (Rom. 5.) . Et Apostoli ibant gaudentes a conspectu concilii, quia digni (Supp. habiti) sunt pro nomine Jesu contumeliam pati (Act. 5.) . Hunc potum propinabat Dominus filiis Zebedaei, cum dicebat: Potestis bibere calicem, quem ego bibiturus sum (Matth. 20.) ? Vel potasti nos vino compunctionis, id est, suavitate lachrymarum et poenitentiae, et confessionis. Primus ergo labor est, ut displiceat homo sibi, ut peccata expugnet, ut mutetur in melius. Secundus labor est, pro eo, quod mutatus est, ferre tribulationes et tentationes hujus seculi, atque inter illas perseverare usque in finem. Et notandum quod non ait, Peremptionis: sed compunctionis. Iste enim passionis potus non perdens est, sed medicina urens. Unde adhuc subjungitur:

6. Dedisti metuentibus te significationem. Istas videlicet tribulationes indicantes et significantes, Ut fugiant a facie arcus. Id est, a praesentia futuri et minantis judicii. Per tribulationes (inquit) temporales significasti tuis fugere ab ira ignis sempiterni. Hinc 0883D unusquisque consideret, quae peccantes postmodum maneant, si etiam justos tam valida hic flagella castigant. Hinc Petrus ait: Tempus est, ut incipiat judicium de domo Domini; et, Si justus vix salvabitur, 296 impius et peccator, ubi parebunt (1. Petr. 4.) ? Quomodo feriet eos quibus irascitur, si sic affligi patitur eos in quibus laetatur? Recte autem per arcum designatur judicium: quia sicut ex arcu mittitur sagitta, sic ex judicio producetur sententia. Nervus retro tenditur, quando illa mittenda est: et quanto plus est ejus extensio retrorsum, tanto majore impetu illa volat in priora. Sic quanto magis differtur judicium, tanto majori impetu venturum est. Ergo de temporalibus Domino gratias agamus, quia dedit plebi suae significationem, ut fugiant a facie arcus. Quare hoc?

7. Ut liberentur dilecti tui. Ad hoc quippe significationes 0884A praesentium malorum dantur, ut ab aeternis malis Domini dilectores liberentur. Et ut hoc fiat, suppliciter exorat, dicens: Salvum fac dextera tua. Id est, in potioribus bonis tuis, in beatitudine perpetua. Ita salvum me fac, ut ad dexteram stem. Non salutem temporalem peto, de hac fiat voluntas tua: aeterna peto, quae tu praecipis petere. Et ideo exaudi me. Hinc convertit se ad auditores suos, ut confirmet eos, dicens:

8. Deus locutus est in sancto suo. Ex hoc scio quia salvabit dextera sua: quoniam Deus Pater locutus est in sancto, id est, in Filio suo. Hinc Paulus ait: Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi (2. Cor. 5.) . Et iterum, Novissime diebus istis locutus est nobis in Filio, quem constituit haeredem universorum (Hebr. 1.) , in quo promisit hanc salvationem. De qua locutione ego fidelis populus Laetabor et partibor Sichimam, et convallem tabernaculorum metibor. Cum (Ex Aug.) Jacob rediret a Laban socero suo, cum omnibus suis, abscondit Rachel idola in Sichima, 0884B quae habuerat pater ejus in Syria. Tabernacula autem fecit ibi Jacob propter oves suas et armenta, et appellavit locum illum Tabernacula (Gen. 31.) . Et haec metibor, inquit Ecclesia. Quid per Sichimam, ubi idola absconduntur, nisi Gentiles idolorum cultores designantur? Partibor Sichimam, id est, dividam gentes. Non enim omnium est fides. Alii credunt, alii non credunt. Et eorum etiam, qui credunt, alii bene vivunt, alii male. Ipsorum quoque bene viventium, alii sunt perseveraturi, alii casuri, et perituri. Non ergo timeant, qui credunt inter eos, qui non credunt, et hi qui recte vivunt inter eos, qui pravis moribus resistunt. Dividuntur nunc fide et moribus, dividentur in judicio oves ad dexteram, hoedi ad sinistram (Matth. 25.) . Sichima autem interpretatur humerus. Secundum nominis interpretationem dividuntur humeri, ut alios gravent peccata sua, alii tollant sarcinam Christi: sicut ipse nos admonet, dicens: Tollite jugum meum super vos. Jugum enim meum suave est 0884C et onus meum leve (Matth. 11.) . Convallem, inquit, tabernaculorum metibor. Forte propter oves Jacob, convallis tabernaculorum intelligitur gens Judaeorum: et ipsa dividitur. Nam transierunt inde, qui crediderunt, foris reliquiae remanserunt. Haec jam divisio demonstratur, cum subinfertur:

9. Meus est Galaad, meus est Manasses, Ephraim fortitudo capitis mei. Galaad interpretatur acervus testimonii. Sic vocatus est cumulus lapidum, quem fecerunt Jacob et Laban, in signum 297 foederis. Per acervum testimonii multitudo martyrum designatur. Martyres enim Graece, testes dicti sunt Latine. Meus est Galaad, meus est acervus testimonii, meus est numerus martyrum, idest, meae societatis est. Manasses interpretatur oblivio. Qui obliviscitur prioris status, ille similiter est meus. Unde alibi dicitur: Obliviscere populum tuum et domum patris tui, et sic concupiscet rex decorem tuum (Isai. 144.) . Ephraim dicitur fructificatio. Hi qui bonos fructus faciunt, capitis, idest, Christi sunt fortitudo. Per hos maxime 0884D intelliguntur doctores Ecclesiae, qui in seipsis fructus faciunt et in aliis. Talibus dicit Dominus in Evangelio: Ego vos elegi, ut eatis, et fructum afferatis (Joan. 15.) . Isti sunt fortitudo capitis, quia Christi membra infirmiora sustentant.

10. Juda Rex meus. Peccata sua confitentes et seipsos spiritualiter regentes, mei sunt. Judas enim interpretatur confessio. Vel Christus, qui est de tribu Juda (Matth. 1.) , nasciturus erit Rex meus. Moab olla spei meae. Moab interpretatur ex patre: quia fuit ex patre et filia. Per Moab intelligitur Gentium populus natus de peccato, de filiabus Loth, quae cum patre inebriato concubuerunt, male utentes patre (Gen. 19.) . In hoc illi significantur qui male utuntur lege. Porro Apostolus dicit: Bona est lex (1. Tim. 1.) , si quis ea legitime utatur. Illae autem filiae Loth non 0885A legitime usae sunt patre. Quomodo autem nascuntur opera bona, cum quisque bene lege utitur: sic nascuntur opera mala, cum quisque male lege utitur. Proinde illae male utentes patre, idest, male utentes lege, generaverunt Moabitas, per quos significantur opera mala. Inde (Ex Augustino) tribulatio Ecclesiae, inde olla bulliens. De hac olla dicitur alibi per Prophetam, Olla succensa in Aquilone (Jerem. 1.) . Unde nisi a parte diaboli qui dixit: Ponam sedem meam ad Aquilonem (Isai. 14.) ? Tribulationes ergo maxime non oriuntur adversus Ecclesiam, nisi ab eis qui male lege utuntur. Sicut autem in olla cibi, sic in tribulatione excocti sunt sancti. Aperte vero dicitur, Olla spei meae: quia spes sanctorum venit a tribulatione, Apostolo testante, qui ait: Tribulatio patientiam operatur, patientia probationem, probatio spem (Rom. 5.) . Ardet olla iniquitatis, sed major est flamma caritatis. Noli timere Moabitas, idest, opera mala eorum qui lege male utuntur. Juda rex tuus praecessit. Nescis Judaeos male utentes lege, regem 0885B tuum occidisse? Ergo spera, et qua rex tuus praecessit, sequere. In hac olla tribulationum constituta, quantam spem habeat Ecclesia audiamus. Sequitur enim: In Idumaeam extendam calceamentum meum. Idumaea interpretatur terrena, sive sanguinea. Per calceamentum intelligitur Evangelium. Unde scriptum est: Quam speciosi pedes eorum qui annuntiant pacem, qui annuntiant bona (Isai. 52.) ! Et calceati pedes in praeparatione Evangelii pacis (Ephes. 15.) . Bulliat olla quantum potest, saeviat mundus quantum valet. Ego in Idumaeam, idest, usque ad terrenos et sanguineos extendam calceamentum meum, idest, praedicationem meam. Vel usque in Idumaeam calceamentum extenditur, cum Dei humanitas Gentibus praedicatur. Carne enim nostra mortali calceata (ut ita dicam) divinitas fuit. Mihi alienigenae subditi sunt. Etiam illi qui non pertinent ad genus meum, ad haereditatem meam, mihi sunt subditi. Multi enim 298 veniunt ad fidem, qui non pertingunt ad haereditatem, 0885C sicut scriptum est: Multi enim sunt vocati, pauci vero electi (Matth. 20.) . Quam multi adorant Christum, qui non sunt regnaturi cum Christo. Et ne hoc videretur viribus suis attribuere, commendat gratiam Dei deducentem se, cum subjungit:

11. Quis deducet me in civitatem munitam sanctis, idest, caelestem Jerusalem? Quis deducet me usque in Idumaeam? idest, in Gentilitatem, ut multi ex Gentibus mihi incorporentur, et societate membrorum civitas amplietur. Vel civitas haec Judaea intelligitur, quae munita recte dicitur, videlicet patriarchis et prophetis, legibus quoque, variisque institutionibus. Ad hanc primum missus est Christus. Ad hanc primum ducti sunt Apostoli. Ad hanc primum praedicatum est Evangelium. Dicat ergo primitiva Ecclesia: dicat vox apostolica: Quis deducet me in civitatem munitam, idest, in Idumaeam? Quis deducet me usque in Idumaeam, idest, in universam Gentilitatem.

12. Nonne tu, Deus, qui repulisti nos? Tu ipse qui repulisti, deduces. Tu ipse, qui iratus es, misereberis. 0885D Non enim continebis in ira tua misericordias tuas. Et non egredieris, Deus, in virtutibus nostris? Serviturus est mundus, futurus est acervus testimonii effuso martyrum sanguine, dicturi sunt pagani: Ubi est Deus eorum (Psal. 41.) ? et tunc non egredieris, Deus, in virtutibus nostris, non contra eos apparebis. Non ostendes potentiam tuam qualem ostendisti in Moyse, in Jesu Nave, in David, et in caeteris, quando eorum fortitudini cesserunt gentes, et strage facta, in terram quam promisisti, plebem tuam induxisti. Certe quando catenati martyres ducebantur, quando ferro occidebantur, igne cremabantur, diversis tormentis cruciabantur, contemnebantur tamquam deserti, tamquam sine adjutore. Numquid ergo quia non egrediebatur Deus in virtutibus eorum, ideo deserebat? Nonne magis non egrediendo, in virtutibus eorum deduxit Ecclesiam usque in Idumaeam? Si bellare enim vellet Ecclesia, et gladio uti, videretur 0886A pro vita pugnare praesenti. Quia ergo contemnebat vitam praesentem, ideo factus est acervus testimonii de vita futura. Tu ergo, Deus, qui non egredieris in virtutibus nostris, quia non dabis temporale auxilium, da sempiternum. Et hoc est quod subdit:

13. Da nobis auxilium sempiternum de tribulatione, idest, propter tribulationem, quam hic sustinemus. Et ideo non petimus hanc salutem humanam, quia vana est et transitoria. Unde protinus adjungit: Et vana salus hominis. Hinc Salomon ait: Vanitas vanitatum, et omnia vanitas (Eccles. 1.) . Et iterum dixit: Vidi cuncta quae fiunt sub sole, et ecce universa vanitas, et afflictio spiritus (Ibid.) . Merito ergo subdit Ecclesia:

14. In Deo faciemus virtutem. Non in gladio, non in equis, non in loricis, non in potentatu exercitus: Et ipse ad nihilum deducet tribulantes nos. Factum est (Ex Augustino) hoc: conculcati sunt martyres patiendo, perseverando, in Deo fecerunt virtutem. Et ipse fecit quod sequitur. Ad nihilum deduxit tribulantes nos. 0886B Ubi sunt persecutores? Ubi sunt qui fremebant, trahebant, occidebant? Quis eorum vel reminiscitur? Adnihilata est saevitia persecutorum: floret virtus et gloria sanctorum. Faciemus et nos virtutem 299 in Domino, ut ab omni tribulatione et tentatione liberi esse mereamur. Nam si Deus pro nobis, quis contra nos (Rom. 8.) ? Sit ergo in Deo fortitudo nostra: et nulla nocere praevalebunt adversa.