Epistola XLI. Ad Oceanum De Ferendis Opprobriis Hortatoria.

I. Diversorum opprobria, tribulationes multiplices, quibusdam insidiantibus, te sustinere cognovi. 0282B Cujus rei causam non tantum, si haec refellas, doleo, quantum gratulor, si libenter excipias: in hoc enim in nobis Christi ostenditur fides, timor cernitur, manifestatur mors, si opprobriis et tentationibus pro suo nos gratanter amore subjugemus. Nec hoc nobis contrarium debet esse, sed gratum, pro eo, vel parva perpeti, qui majora pro nostra salute perpessus est: praesertim cum sciamus regnum coelorum non sine variis tentationibus adipisci: ut scriptum est: Oportet nos per multas tribulationes introire in regnum Dei (Act. XIV, 21) . Si ergo per multas tribulationes, quibusdam coelestis regni aditus aperitur: illis utique clauditur, qui volunt (( Al. nolunt)) sustinere vel pauca.

II. Oportet ergo nos diversa tentationum genera 0282C aequo animo perpeti, per quae nobis coelestis janua promittitur aperiri. Beatus apostolus Jacobus nos hortatur et docet, quales in tribulationibus esse debeamus, cum dicit: Omne gaudium existimate, fratres mei, cum in tentationes varias incideritis (Jac. I, 2) . Unde satis praeposterum et contrarium est, nos in hujusmodi rebus moestitia aliqua fatigari: in quibus gaudium potius jubemur habere, quam luctum. Et alibi idem apostolus dicit: Beatus vir qui permanet in tentationibus: quoniam cum probatus fuerit, accipiet coronam vitae, quam repromisit Deus diligentibus se. Vide ergo quantum homini tentatio prosit: per quam beatitudinem consequitur et coronam. Sed illud intelligendum est cum ita dicit: quoniam cum probatus fuerit, accipiet coronam vitae, quam repromisit 0282D Deus diligentibus se. Illos, inquit, probatos, et ab his Deum diligi, qui ob nominis ejus causam in tentatione perstiterint, quibus merito corona promittitur: illos vero reprobos et nullius vitae praemio dignos, quos nulla tentationum causa vexarit.

III. Quapropter et nos gaudere in tentationibus oportet, et portare debemus, per quae et probati aeternae vitae praemio coronemur. Hoc etiam ipse Dominus in Evangelio suo declaravit, dicens: Beati estis cum vos maledicent, et persequentur: et dicent omne malum adversum vos propter justitiam. Gaudete et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in coelis (Matth. XXIII, 11) . Quis ergo post hujusmodi vocem tentari se non sinat? Quis ab hominibus persequi se 0283A justitiae causa non optet? Quis non tribulari velit? Quis se non maledici desideret: ut mereatur Christi voce laudari, et coelesti copiosaque mercede munerari? Utinam ob Domini mei nomen atque justitiam cuncta infidelium turba me persequatur et tribulet! Utinam in opprobrium meum solidus hic mundus exsurgat: tantum ut ego merear a Christo laudari: et suae pollicitationis sperare mercedem! Grata itaque et desideranda tentatio est, cujus praemium speratur a Christo in coelo: nec maledictio gravis est, quae divina laude mutatur. Sustineamus ergo nos paululum in hac vita tentari, ut aeternam postmodum po simus pro temporali capere tentatione mercedem.

IV. Hominum quoque opprobria detractionesque patienter et lenitur (( Al. leviter)) toleremus, ut Domini laudibus 0283B digni esse possimus. Nam si humanam laudem quaerimus, divinam amittimus. Quisquis enim ab hominibus laudatur, culpatur a Christo, sicut scriptum est: Vae vobis divitibus, qui consolationem vestram habetis. Vae vobis qui saturati estis, quia esurietis. Vae vobis qui ridetis et gaudetis nunc, quia lugebitis et flebitis. Vae cum benedixerint vobis omnes homines (Luc. VI, 24 seqq.) . Vide ergo quam gravis et molesta sit humana laudatio, cui ita Dominus comminatur. Homines animales atque terreni, non nisi quae temporalia et terrena sunt, diligunt: et quae diligunt, haec laudare videntur. De illis scriptum est: Omne animal diligit simile sibi: et sic omnis homo secundum genus suum laudat opes, epulas, et divitias, et eos qui pretiosis et mollibus gloriantur in vestibus, quae 0283C omnia lex sancta prohibet atque condemnat.

V. Eos vero qui, dilectione et timore Domini cogente, abjiciunt haec omnia, et sanctos secundum legis ordinem se exhibent, irrident atque subsannant, infelices atque miseri suorum malorum nimietate caecati: quibus non sufficit quod propria nolunt lugere peccata; adhuc insuper eos qui lugere videntur, irrident, et in subsannationem habent, quos debuerant imitari. Sed veniet tempus ut eorum risus vertatur in luctum, quibus nunc noster planctus est risus: et ut se fuisse divites lugeant, qui nunc Christi pauperibus impudenter insultant. De quibus Scriptura dicit: Tunc stabunt justi in magna constantia adversus eos qui se angustiaverunt: et qui abstulerunt labores eorum. Videntes turbabuntur timore horribili: 0283D et subitatione insperatae salutis dicent intra se poenitentiam agentes, et prae angustia spiritus gementes: Hi sunt quos aliquando habuimus in derisum, et in similitudinem improperii. Nos insensati, vitam illorum aestimabamus insaniam, et finem eorum sine honore. Quomodo ergo nunc computati sunt inter filios Dei, et inter sanctos sors illorum est (Sap. V, 1 seqq.) ? Ergo non erravimus a via veritatis: et justitiae lumen non luxit nobis: et sol non est ortus nobis. Lassati sumus in iniquitatis via et perditionis: et ambulavimus in solitudines difficiles, dum viam Domini ignoravimus. Quid profuit nobis superbia nostra, aut divitiarum jactatio quid contulit nobis? Transierunt omnia ista tamquam umbra.

0284A VI. O si haec nunc gloriosi et divites lugerent, et qui alios irrident, dum tempus est, et ipsi se flerent, non necesse haberent eo tempore gemere, quo nullus jam gemitus fletusque proficiet. Cujus temporis indicium beatus apostolus Jacobus cernitur memorare, dum divites ut in praesenti se lugeant, hortatur et commonet, dicens: Agite nunc, divites: plorate ululantes in miseriis quae advenient vobis. Divitiae vestrae putrefactae sunt: et vestimenta vestra a tineis comesta sunt: aurum et argentum vestrum eruginavit: et aerugo eorum in testimonium vobis erit, et manducabit carnes vestras sicut ignis. Epulati estis, et in luxuriis nutristis corda vestra in die occisionis (Jac. V, 1 seqq.) . Sciebat enim quod quisquis se in praesenti tempore flesset, in futuro non fleret. Hoc et ipse Dominus 0284B dicit: Beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur (Matth. I, 5) . Qui lugent, inquit, hoc tempore, ipsi postmodum consolabuntur a Christo. Ridentibus vero dicitur: Vae vobis qui ridetis nunc, quia lugebitis.

VII. Sed ne quis putet quod Dominus generaliter omnibus ridentibus comminetur, cum alibi dicat Scriptura: Vir autem sapiens tacitus ridebit (Eccl. I, 29) . Est ergo sine crimine risus et est risus in crimine. Sapientis risus, nihil in se criminis habet. Ille vero indignus est, qui sanctos, et eos qui se Deo exhibent, irridet: de quo dictum esse puto: Qui irridet inopem, ad iracundiam provocat eum qui fecit illum. Sed quis est iste inops, cujus subsannationis causa Dominus provocatur ad iram: nisi ille qui humanas 0284C terrenasque opes idcirco contempsit, ut illi placeret pauper, cui difficile opulens placere potuisset? Merito illis irascitur Dominus, qui propter se pauperem factum irridere non metuunt. Irridebant enim scribae et pharisaei Christum, quia divitias contempserat: sicut scriptum est: Haec audientes scribae et pharisaei, qui erant avari, irridebant eum. Habemus et nos scribas, habemus etiam pharisaeos, qui nunc discipulos Christi spernentes divitias, irrident: sicut illi irrisere Dominum ac magistrum.

VIII. Sed dicendum est eis, quod tunc temporis dictum est illis: Vos estis qui justificatis vos coram hominibus. Quod enim hominibus altum est, abominatio est apud Deum (Luc. XVI, 15) . Non oportet ergo nos quorumdam risu vel subsannatione terreri, 0284D cum etiam ipsum Dominum a talibus non ignoremus irrisum: sed exsultare potius et gaudere debemus, si et nos illa omnia quae Dominus noster ante pertulit, perferamus, recepturi etiam pro ipsa subsannatione mercedem. Quia nihil est quod nobis pro Christi nomine sine praemio irrogetur. Vide ergo quam beati sint atque felices, quibus etiam insipientium risus proficit ad salutem. Ita enim Dominus diligentes se diligit, ita se timentes honorat: ut nec irrideri eos gratuito sinat, quibus et pro subsannatione retribuit ultionem.

IX. Haec igitur tu, sapiens sanctaque anima, vide, ne insipientium et infidelium fabulis terrearis: quo minus ea quae sunt legis, facias. Neque enim de gehennae 0285A ignibus nos hominum fabulae poterunt liberare vel risus: sed Christi timor atque justitia. Nolo te nec in hac parte confundi, si tibi pro Christi nomine vel opere, a perituris et vanis hominibus derogetur: quibus et interitum felicitas praestat. Sed gaude potius et laetare, sciens tibi repositam etiam pro ipsa derogatione mercedem. Nam satis iniquum et impium est, si tu tibi pro ejus nomine nec detrahi patiaris, qui propter te tanta perpessus est. Quam vero grave sit pro Domino non sustinere omnia, quae advenerint in hac vita, sive damna, sive derogationes, suspiciones, detractiones, vel caetera, quando ille cum Deus et Dei Filius esset, pro tua salute opprobria hominum injuriasque sustinuit! Valde ab eo alienus est, qui nec detractiones saltem sustinere contentus est. 0285B Nam quomodo eum amare dicimus, si pro eo nihil sustinere parati sumus?

X. Quod si in nobis est ipsius vera dilectio, quaecumque pro ejus nomine, quamvis gravia, irrogentur, exigua censemus, et dicimus: Parva sunt ista quae patimur: majora ille pro vita nostra pertulit. Nihil nobis dignum pro ejus nomine irrogatur. Quod si sententiae ipsius memores sumus, intelligemus. Ait enim: Non est discipulus super magistrum: nec servus super Dominum suum (Luc. VI, 40) . Si patremfamilias Beelzebub vocaverunt, quanto magis domesticos ejus! Et nos ergo si discipuli, si domestici Christi sumus, debemus opprobria, detractionesque amplecti, et sustinere libenter: et aequo animo ea omnia ferre, quae pro nobis magister et Dominus pertulit noster.

0285C XI. Qui vero haec sustinere non vult, nec discipulum ejus se depromat esse, nec servum, nec filium, nec domesticum. Ille enim innocens, immaculatus, intactus, in quo nulla potuit peccati macula reperiri: de quo Propheta praedixerat: Qui peccatum non fecit, nec dolus inventus est in ore ejus (Isa. LIII, 10; I Pet. II, 22) , pro nobis sacrilegis et peccatoribus et aeterno supplicio mancipatis, tamquam atrocissimus reus ab iniquis judicio sistitur, flagellis caeditur, sputaminibus irridetur: et nos propter eum confundimur erubescere, qui propter nos tanta perpessus est. Ille enim pro salute nostra dorsum verberibus, sputaminibus faciem, maxillas palmis non confunditur parare: et nos pro eo leve etiam confundimur audire convitium? Gaudeamus potius, et 0285D laetemur, si pro tam magnis ejus et pro nostra salute passionibus vel parva sustineamus.

XII. Caeterum quae spes nobis est, si ob eum audire blasphemiam, aut sustinere confundimur, qui nostri causa de coelis descendit ad terras, et ut nos exaltaret, humiliavit se? Et cum immortalis esset, mori contentus est: ut nos ab aeterno mortis laqueo liberaret. Coronatus est spinis, ut nos qui ante spinei et infructuosi steteramus, fructum bonae arboris apportaremus. Felle et aceto potatus est: ut in nobis jam nec fellis amaritudo, nec aceti esset asperitas. Flius hominis factus est, ut nos filios Dei faceret. Vide ergo si pro isto confundi debemus aliquid sustinere. Vere illa est anima felix et angelis aequanda, 0286A quae pro nomine et opere Christi tanta quanta pro nobis ille sustinuit, voluerit sustinere.

XIII. Caeterum grande periculum est justitiae, ejus erubescere exemplo vivere, qui nostram injustitiam non erubuit sustinere. Deinde si aequo animo pensamus id ipsum, quo nobis quis detrahere videtur injuste, laudari nos potius, quam accusari probamur. Nam quid aliud faciunt, cum vera de sanctis dicunt, nisi ut ea dicant quae facimus, jejunos, abstinentes, sobrios: qui jam deliciis non delectamur et epulis, qui divitias spernimus, et pretiosis non gloriamur in vestibus. Qui auri cupiditate minime captivamur, qui non adipiscimur argentum, et quaecumque humana vanitas videtur complecti, contemnimus. Nullus hic confusionis est locus, nullus verecundiae 0286B aditus. Illi magis erubescere debent atque confundi, qui ea quae sanctis displicent, concupiscunt.

XIV. Erubescant igitur ebriosi, voraces, injusti, raptores, adulteri, et quicumque suis gloriantur in malis, quos gehennae ignis exspectat: et quibus supplicia praeparantur aeterna. Facientes autem Domini voluntatem, confundi non debent: in quibus nulla confusionis sunt opera. O quam indignum est atque praeposterum, ut justi confundantur in bonis, et peccatores glorientur in malis! Videat ergo anima Deo devota, ne insipientium risus eam, aut stultorum hominum vanissimus sermo confundat, et a suo proposito retrahat: in quo magis per dies singulos proficere debet in melius. Videat ne quis a timore Christi se revocet, ne quis ab ejus dilectione se divellat, 0286C propter quem omnem saeculi gloriam pompamque contempsit, cui nihil dignum poenitentiae comparavit, quem parentibus filii, quem liberis patres, quem conjugiis praeferunt continentes.

XV. Crescat in nobis quotidie amor Christi, crescat fides, quia magna nos pro Dei amore merces exspectat: tantum ne ab ejus cultura, vel opere semel devota mens se retrahat, ne ei dicatur: Habeo adversum te pauca, quod charitatem priorem reliquisti. (Apoc. II, 4) . Unde certum est, non hominibus placendum, sed Christo: nec humanam laudem quaeri debere, sed divinam. Quid nobis prodest, si illi nos laudent, quibus placere peccatum est? Quidve obest, si vituperent hi, quorum non plus vituperatio prodest, quam obest laudatio? Audiamus magis quid ille 0286D vas electionis doctor gentium dicat, et quo nos ne hominibus placere vellemus, hortetur exemplo: Si hominibus, inquit, placere vellem, Christi servus non essem (Gal. I, 10) . Unde nulli dubium est, eos Christo servire non posse, qui hominibus optant potius quam Christo placere. Contenti ergo interim simus hominibus displicere, tantum ut Christo placeamus. Nec eorum laudibus delectemur, qui non alios quam sibi similes laudant. Nos potius laudent prophetae, et apostoli, laudet in Evangelio suo Christus. Tunc erimus vere felices, si a talibus laudari digni fuerimus. Omnium enim horum voce laudabimur: si quaecumque Dominus per apostolos vel prophetas videtur praecepisse, servaverimus.

0287A XVI. Nobis igitur detrahentibus cunctis et vituperantibus universis, simus sobrii, sancti, humiles, et pudici, et Deum semper fideli corde precemur: ut ipse semper in nostra mente sit, et lex ejus nostro semper in pectore, ut possimus prophetica loqui voce: Pro eo ut me diligerent, detrahebant mihi: ego autem orabam pro eis (Psalm. CVIII, 4) . Et alibi: Humiliavi in jejunio animam meam, et factum est mihi in opprobrium. Et posui vestimentum meum cilicium, et factus sum illis in parabolam (Psalm. XXXIV, 13) . Et iterum: Genua mea infirmata sunt jejunio, et infirmata est caro mea propter oleum. Et ego factus sum in opprobrium illis: viderunt me, et moverunt capita sua. Adjuva me, Domine Deus meus (Psalm. CVIII, 24 seqq.) . Vides ergo omnes prophetas et sanctos propter 0287B hoc semper hominum subsannationes pertulisse, quia Deo vellent fideliter servire. Hoc et Apostolus ait: Fidelis sermo. In hoc enim laboramus, et maledicimur, qui speramus in Deum vivum, qui est Salvator omnium, maxime fidelium.

XVII. Quid plura? nisi, ut saepe jam diximus, cursum quem in timore Dei coepimus, consummemus. Simus caeteris, in amore Dei, forma: custodientes ne quis in nobis aliquid scurrilitatis reprehendat aut vanitatis, sed magis quidquid est gravitatis et modestiae: quia Christiani vita omnibus in speculo posita est. Qui etiam si quippiam titubaverit, jam cecidisse jactatur, et amplius etiam dicitur quam videtur. Simus ergo sapientes, graves, quieti; numquam vanitatem, numquam opera hominum lingua nostra 0287C loquatur, sed sine intermissione legem Dei nostri meditetur. Tunc si quis exstiterit suae salutis inimicus, qui subsannet et detrahat et derideat: haec non solum non metuamus, sed potius gaudeamus.

XVIII. Et hinc nos aliquatenus consolemur, si mereamur odio magis saeculi vivere, quam Christi. Caveamus quoque ambulare indecenter et inquiete, sicut et sanctus apostolus monet, dicens: Rogo autem vos, ut subtrahatis vos ab omni fratre ambulante inordinate, et non secundum traditionem, quam acceperunt a nobis (II Thess. III, 6) . Cum haec a nobis omnia omnino nostra virtute fuerint custodita: quicumque putaverit derogandum nobis, propheticae simus sententiae memores, per quam Dominus sui nominis causa tribulatos hortatur, dicens: Et tu, fili hominis, 0287D ne timueris eos, neque paveas a facie eorum, quoniam insanient et convenient adversus te. In gyro et in medio scorpionum tu habitas, verba eorum ne timueris, et a facie eorum ne paveas. Et alibi dicit: Audite me qui nostis judicium, popule meus, in quorum corde lex mea est: Nolite timere opprobria hominum, et blasphemias eorum ne metuatis: quia sicut vestimentum, ita per tempus deficient; et ut lanam, comedet eos tinea. Justitia autem mea in aeternum manet. Salutare vero meum in saeculum saeculi. Servandum prae omnibus: ne alterius laudem velimus (( Al. malimus)) servare, quam Christi: ut et nos cum Propheta possimus dicere: Apud te laus mihi in Ecclesia magna (Psalm. XXI, 26) . Et iterum: Tamquam prodigium 0288A factus sum multis; et tu adjutor fortis. Et iterum: Maledicent illi, et tu benedices. Qui insurgunt in me, confundantur, servus autem tuus laetabitur in te (Psalm. CVIII, 28) .

XIX. Haec ad consolationem in Dei timore, devotis mentibus, prout ingenii tenuitas potuit, prosecutus sum breviter. Nunc superest ut aliquid amplius faciat mens devota, quam nostra parvitas sufficit admonere. Salutate omnes qui diligunt Dominum nostrum Jesum Christum, cui cum Patre omnipotente sit laus, virtus et gloria cum Spiritu sancto, et nunc et semper et in omnia saecula saeculorum. Amen.