Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Praefatio.

 Praefatio.

 S. Eusebii Hieronymi, Stridonensis Presbyteri, Operum Mantissa Continens Scripta Supposititia.

 Pars Prima.-Epistolae.

 Pars Prima.-Epistolae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola I. Pelagii Ad Demetriadem.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola II. Ad Geruntii Filias. De contemnenda haereditate.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola III. Ad Marcellam. Exhortatur ut adversa toleret.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola IV, Seu Consolatio Ad Virginem In Exsilium Missam.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola V. Ad Amicum Aegrotum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VI. Ad Amicum Aegrotum. De viro Perfecto.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VII. Instituit amicum in scientia divinae legis.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola VIII. De tribus virtutibus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola IX. Ad Paulam Et Eustochium De assumptione beatae Mariae Virginis.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola X. De Assumptione B. Virginis Mariae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XI. De honorandis parentibus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XII. Seu Opusculum De Septem Ordinibus Ecclesiae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIII. Virginitatis laus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIV. De his quae Deo in Scripturis sanctis attribuuntur.

 Epistola XV. Seu Damasi Symbolum.

 Epistola XVI. Seu Explanatio Symboli Ad Damasum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XVII, Seu Explanatio Fidei Ad Cyrillum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XVIII. Ad Praesidium. De Cereo paschali.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XIX. De vera circumcisione.

 Epistola XX, Seu In Susannam Lapsam Objurgatio.

 Epistola XXI, Seu Explanatio In Psalmum XLI.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXII, Seu Explanatio In Psalmum CXVII.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXIII. Ad Dardanum. De diversis Generibus Musicorum.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXIV, Seu Sermo De Resurrectione Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXV, Seu Sermo De Nativitate Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXVI, Seu Sermo De Epiphania Domini.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXVII, Seu Sermo De Quadragesima.

 Epistola XXVIII, Seu Sermo In Vigilia Paschae. De Esu Agni.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXIX, Seu Sermo De Resurrectione Domini.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXX. Ad Eustochium. De Vinculis beati Petri.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXI, Seu Tractatus De Observatione Vigiliarum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXII. Ad Pammachium Et Oceanum Exhortatoria.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIII. Ad Quemdam Qui In Saeculo Poenitebat.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIV. De diversis generibus leprarum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXV. Seu Homilia De Duobus Filiis, Frugi Et Luxurioso.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXVI. Valerius Rufino Ne Ducat Uxorem.

 Epistola XXXVII. Seu Dialogus Sub Nomine Hieronymi Et Augustini. De origine animarum.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XXXVIII. Seu Homilia De Corpore Et Sanguine Christi.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XXXIX. Seu Homilia Super Evangelium Matthaei.

 Monitum In Sequentem Epistolam.

 Epistola XL. Ad Tyrasium Super Morte Filiae Suae Consolatoria. Benedicto et dilectissimo Tyrasio Hieronymus.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLI. Ad Oceanum De Ferendis Opprobriis Hortatoria.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLII. Ad Oceanum. De Vita Clericorum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLIII. Ad Damasum. De Oblationibus altaris

 Monitum In Epistolas Sequentes.

 Epistola XLIV. Beatissimo papae Damaso Hieronymus.

 Epistola XLV. Damasi Episc. Urbis Romae Ad Hieronymum Presbyterum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVI. Damasi Ad Hieronymum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVII. Hieronymi Ad Damasum.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola XLVIII. Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Hieronymum.

 Epistola XLIX. Hieronymi Ad Chromatium Et Heliodorum.

 Epistola L. De Nativitate sanctae Mariae.

 Monitum In Epistolam Sequentem.

 Epistola LI. Ad Paulam Et Eustochium. De virtute psalmorum.

 Epistola LII. Ad Augustinum.

 Epistola LIII. Guigonis De supposititiis B. Hieronymi epistolis.

 Pars Secunda, Scripta Varii Generis.

 De Formis Hebraicarum Litterarum.

 De Formis Hebraicarum Litterarum.

 Catalogus Quorumdam Operum Quae veteres nonnulli vel auctores vel mss. codd. laudant (falso tamen) Tamquam S. Hieronymi.

 Catalogus Quorumdam Operum Quae veteres nonnulli vel auctores vel mss. codd. laudant (falso tamen) Tamquam S. Hieronymi.

 Admonitio De Subsequente Homilia.

 Admonitio De Subsequente Homilia.

 Ad Monachos.

 Ad Monachos.

 Admonitio De Subsequente Regula.

 Admonitio De Subsequente Regula.

 Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.

 Regula Monachorum Ex Scriptis Hieronymi Per Lupum De Olmeto Collecta.

 Prologus.

 Caput Primum. De Obedientia.

 Caput II. De tribus generibus monachorum in Aegypto commorantium.

 Caput III. De Castitate.

 Caput IV. De Paupertate.

 Caput V. De utilitate Paupertatis.

 Caput VI. De Correctione et Doctrina Praesidentis.

 Caput VII. De Solitudine.

 Caput VIII. De Laudibus, et Utilitate Eremi.

 Caput IX. De periculo Vitae solitariae.

 Caput X. De Periculo habitandi in urbibus.

 Caput XI. De Abstinentia, et praecipue a carnibus.

 Caput XII. De Abstinentia Philosophorum, antiquorum Sacerdotum, aliorumque Sanctorum.

 Caput XIII. De temperatis Jejuniis.

 Caput XIV. De Contemplatione, Oratione, et Lectione.

 Caput XV. De Vigiliis.

 Caput XVI. De vestibus.

 Caput XVII. De laboribus manuum.

 Caput XVIII. De laude Religionis, et de inductione ad eam.

 Caput XIX. De laude et detractione vitanda, et periculis hujus vitae.

 Caput XX. De juramento, vindicta, mendacio, stultiloquio prohibendo.

 Caput XXI. De patientia, reconciliatione et mortuis non lugendis.

 Caput XXII. De tribulationibus et opprobriis perferendis.

 Caput XXIII. De timore ultimi judicii, et defectu hujus vitae.

 Caput XXIV. De virtute humilitatis et simplicitatis, ac tumenti animo vitando.

 Caput XXV. De humilitate Christi, quem imitari debemus.

 Caput XXVI. De justitia et vitae rectitudine.

 Caput XXVII. De fide, spe, et timore.

 Caput XXVIII. De charitate, et pace.

 Caput XXIX. De infirmis et pauperibus recreandis.

 Caput XXX. De poenitentia et misericordia Dei.

 Caput XXXI. Finis concludens regulam.

 Appendix Ad Regulam Praecedentem.

 Appendix Ad Regulam Praecedentem.

 Martini V P. M. Approbatio.

 Ejusdem Martini V P. M. Bulla Altera.

 Regula Monacharum. Indigna prorsus, quae Hieronymo affigeretur, doctis probisque hominibus visa est. Sane neque est, in quo consarcinatoris diligentia

 Regula Monacharum. Indigna prorsus, quae Hieronymo affigeretur, doctis probisque hominibus visa est. Sane neque est, in quo consarcinatoris diligentia

 Prooemium.

 Caput Primum. De Charitate et Unitate servanda.

 Caput II. De non habendo aliquid proprium.

 Caput III. De eligendo sorores ad recipiendum et administrandum bona monasterii.

 Caput IV. De Communitate et Humanitate servanda.

 Caput V. De Simonia vitanda in recipiendo sorores.

 Caput VI. De Obedientia exhibenda praelatis.

 Caput VII. De regimine Abbatissae.

 Caput VIII. De reverentia et subjectione erga abbatissam.

 Caput IX. De correctione facienda et generali accusatione criminum in sexta feria.

 Caput X. De vita mirifica sanctorum Patrum, quos in eremo reperit.

 Caput XI. De vanitate scientiae mundialis.

 Caput XII. De promptitudine adimplendi mandata.

 Caput XIII. De sororum operibus faciendis.

 Caput XIV. De officio et potestate Abbatissae.

 Caput XV. De periculo praeeminentiae et dignitatis.

 Caput XVI. De ordine in operibus Abbatissae.

 Caput XVII. De jurisdictione Episcopi in sorores.

 Caput XVIII. De ordine servando inter Episcopum et sorores.

 Caput XIX. De praeposito presbytero post Episcopum sororibus adhibendo.

 Caput XX. De ordine servando per sorores erga mares, et specialiter in loquendo.

 Caput XXI. De fictitiis et nocivis sermonibus evitandis.

 Caput XXII. De silentio, et diebus et horis debitis observandis.

 Caput XXIII. De refrenatione linguae in loquendo.

 Caput XXIV. De consortio marium fugiendo.

 Caput XXV. De obsequiis servitricum quaerentium victum et necessaria sororibus.

 Caput XXVI. De dulcedine contemplationis erga divina.

 Caput XXVII. De clausura domus

 Caput XXVIII. De detestatione pretiosarum vestium.

 Caput XXIX. De periculo ambitionis vestium.

 Caput XXX. De consideratione extremi diei judicii.

 Caput XXXI. De abjectione exquirenda in vestibus.

 Caput XXXII. De austeritate exquirenda in stratu.

 Caput XXXIII. De matutino et modo dicendi divinum officium.

 Caput XXXIV. De ordine dicendarum horarum primae, tertiae, extae et nonae.

 Caput XXXV. De cibis et ordine comedendi.

 Caput XXXVI. De sobrietate et jejunio.

 Caput XXXVII. De lectionibus ad mensam.

 Caput XXXVIII. De operibus sororum post prandium.

 Caput XXXIX. De horis vespertinis, et Completorio.

 Caput XL. De charitate servanda erga infirmas sorores.

 Caput XLI. De auctoritate Episcopi et praepositi, circa observationes ordinis.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Canones Poenitentiales.

 Canones Poenitentiales.

 Admonitio De Subsequente Martyrologio.

 Admonitio De Subsequente Martyrologio.

 Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.

 Epistola Chromatii Et Heliodori Episcoporum Ad Beatum Hieronymum, De Opere Martyrologii Colligendo.

 Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.

 Beati Hieronymi Super Eo Ipso Ad Eosdem Responsio.

 Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.

 Martyrologium Vetustissimum S. Hieronymi Presbyteri Nomine Insignitum.

 Festa Apostolorum. In vicem Prooemii.

 Incipit Martyrologium.

 Mensis Januarius: Habet dies triginta. Littera Indictionis.

 Mensis Februarius. Habet dies XXVIII.

 Mensis Martius. Habet dies XXXI.

 Mensis Aprilis. Habet dies XXX. Litania indicenda.

 Mensis Maius. Habet dies XXXI.

 Mensis Junius. Habet dies XXX.

 Mensis Julius Habet dies XXXI.

 Mensis Augustus Habet dies XXXI.

 Mensis September. Habet dies XXX.

 Mensis Octobris. Habet Dies XXXI.

 Mensis November. Habet dies XXX.

 Mensis December. Habet dies XXXI.

 Admonitio De Subsequente Libro.

 Admonitio De Subsequente Libro.

 Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.

 Incipit Liber Comitis, Sive Lectionarius Per Circulum Anni.

 Lectiones Defunctorum.

 Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.

 Pars Tertia, Commentarii In Novum Testamentum.

 Admonitio In Expositionem Sequentem.

 Admonitio In Expositionem Sequentem.

 Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.

 Expositio Quatuor Evangeliorum De brevi Proverbio edita.

 Prologus.

 In Evangelium Secundum Matthaeum.

 In Evangelium Secundum Matthaeum.

 In Evangelium Secundum Marcum.

 In Evangelium Secundum Marcum.

 In Evangelium Secundum Lucam.

 In Evangelium Secundum Lucam.

 In Evangelium Secundum Joannem.

 In Evangelium Secundum Joannem.

 Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.

 Commentarius In Evangelium Secundum Marcum.

 Praefatio.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.

 Praefatio Falso ascripta beato Hieronymo presbytero in Evangelium secundum Lucam.

 Admonitio In Subsequentes Commentarios.

 Admonitio In Subsequentes Commentarios.

 Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.

 Commentarii In Epistolas Sancti Pauli. Praefatio.

 In Epistolam Ad Romanos.

 In Epistolam Ad Romanos.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 In Primam Epistolam Ad Corinthios.

 In Primam Epistolam Ad Corinthios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 In Secundam Epistolam Ad Corinthios.

 In Secundam Epistolam Ad Corinthios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 In Epistolam Ad Galatas.

 In Epistolam Ad Galatas.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Epistolam Ad Ephesios.

 In Epistolam Ad Ephesios.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Epistolam Ad Philippenses.

 In Epistolam Ad Philippenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Epistolam Ad Colossenses.

 In Epistolam Ad Colossenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 In Primam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 In Secundam Epistolam Ad Thessalonicenses.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 In Primam Epistolam Ad Timotheum.

 In Primam Epistolam Ad Timotheum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 In Secundam Epistolam Ad Timotheum.

 In Secundam Epistolam Ad Timotheum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 In Epistolam Ad Titum.

 In Epistolam Ad Titum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 In Epistolam Ad Philemonem.

 In Epistolam Ad Philemonem.

 Caput Unicum.

 Omnium Operum S. Hieronymi Distributio In Decem Tomos Comparata Cum Distributione Editionum Antiquarum Et Benedictina.

 Omnium Operum S. Hieronymi Distributio In Decem Tomos Comparata Cum Distributione Editionum Antiquarum Et Benedictina.

 Index Generalis In Omnia Opera S. Hieronymi Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt, Multo Locupletior.

 Index Generalis In Omnia Opera S. Hieronymi Illis, qui singulis tomis subjuncti sunt, Multo Locupletior.

 Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

 Ordo Rerum Quae In Hoc Tomo Continentur.

Admonitio De Subsequente Martyrologio.

Supposititiis Hieronymi scriptis hoc nos ascensemus sane lectu dignum, et bonae prae caeteris frugis opusculum. Excepimus autem ex editione D. Lucae Dacherii, cujus etiam monitum describere hic satius duximus, quam nostris isthuc verbis admonere. Tantum, quas ille praetermiserat, duas epistolas hac super re, falsis Heliodori et Hieronymi nominibus inscriptas, adjunximus, ut ne quid deesset, quod proposito nostro intererat, et ad collectionem universam scriptionum, quae Hieronymo tametsi perperam attributae sunt, pertinebat. Consuli de his poterunt, quae Baronius capp. 5, 6 et 7 praefationis ad Romanum Martyrologium, satis erudite observavit. Caeterum praefatus ita est Dacherius:

Vetustissimum Martyrologium, S. Hieronymo attributum reperi quidem in cod. Monasterii Corbeiensis scripto ab hinc circiter annos 600 (quod Hugo Menardus praelo inferendum paraverat): at nae ego tamquam germanum fetum integrumve eidem Doctori nolim asserere, cum plures ipso recentiores sanctos constet diversis temporibus tam a clericis quam a monachis pro libitu fuisse adjectos; potissime Patronos aliosque, qui anniversario cultu cujusque in ecclesiis celebrantur. Similes passa sunt accessiones Bedae, Usuardi, Adonis martyrologia; quapropter cogerentur identidem eruditi viri his ipsis martyrologiis fidem denegare, ni adjecta secernerent. Ego quoque ductus animo, complures (non tamen omnes) Hieronymo aetate posteriores, prout in mente venere, mutato charactere notari curavi, quod et ante me praestiterat plerisque in locis Menardus noster. Et paulo post: Quamquam non desunt scriptores, iique viri graves et optimae notae, qui Hieronymum conscripsisse Martyrologium, aut interpretem fuisse Eusebii, fidem faciant. Venerabilis Beda in Retract. in Acta Apost. c. 1 haec ait: Astipulatur et liber Martyrologii, qui Hieronymi nomine ac praefatione attitulatur: quamvis idem Hieronymus illius libri non auctor, sed interpres; Eusebius autem auctor exstitisse narretur. Idem Martyrologium laudat in c. 6 Evangelii Marci, Walafridus Strabo in libris de rebus Eccles. c. 28: Hieronymus Martyrologium, secutus Eusebium Caesariensem, per anni circulum conscripsit, etc.

Verum enimvero delectat excerpere, et Praefationi meae inserere, praecipua e Dissertatione v. c. Henrici Valesii de Martyrologio Romano, quod edidit Rosweydus, testimonia, tum propter singularem ejus doctrinam, diligentiamque, tum propter amicitiae usum, tum praesertim quod validis argumentis aperte demonstret, nullum hactenus Martyrologium nostro antiquius publicam prodiisse in lucem. Primum itaque probat Ecclesiam Romanam olim proprium ac peculiare nusquam habuisse Martyrologium, quo universa uteretur Ecclesia, ante illud quod jussu Xysti V pontif. maximi editum est, sed nobiliores Ecclesias suos semper fastos habuisse, in quibus et episcoporum nomina et martyrum, qui apud ipsos passi fuerant, natales dies erant praescripti. Deinde latius probat Martyrologium quod publici juris facimus, auctoritate potissimum Gregorii Magni, omnium censeri debere vetustissimum, ac veluti fontem caeterorum. Locus Gregorii, ait Valesius, ex Epistola ad Eulogium Alexand. Episcopum sic habet: «Nos pene omnium Martyrum, distinctis per singulos dies passionibus, collecta in uno codice nomina habemus, atque quotidianis diebus in eorum veneratione missarum solemnia agimus, non tamen in eodem volumine quis qualiter sit passus indicatur, sed tantummodo locus passionis ponitur. Unde fit, ut multi ex diversis terris atque provinciis per dies (ut praedixi) singulos agnoscantur martyrio coronati. Sed haec habere vos beatissimos credimus.» Nullum hic verbum de Romano Martyrologio, etc. Quare Martyrologium illud cujus ibi meminit Gregorius, non fuit proprium Ecclesiae Romanae, sed commune cum reliquis Occidentalibus. Hoc autem non aliud fuit eo tempore, quam Martyrologium B. Hieronymi. De hoc igitur intelligendus est Gregorii locus. Certe hoc B. Hieronymi Martyrologium in Italia atque in Occidentis partibus vulgo receptum fuisse, docet Cassiodorus in libro de divinis Lectionibus cap. 32. Ex quo colligitur Martyrologium illud licet falso nomen Hieronymi praeferat, tamen vetustissimum esse, ac paulo post obitum ipsius Hieronymi a nescio quo evulgatum. Legimus illud nuper, a viro doctissimo religiosissimoque D. L. D. ex bibliotheca S.-Germani nobis commodatum: simulque perspeximus, verba Gregorii Magni huic Martyrologio egregie convenire. Quod enim ait Gregorius, locum dumtaxat et diem passionis in eo volumine positum fuisse, id in illo B. Hieronymi Martyrologio perspicue deprehenditur. Deinde quod Gregorius addit, « per dies singulos,» notata illic fuisse multorum martyrum nomina, id etiam cernere licet in illo quod dixi Martyrologio, in quo nullus dies est sine martyrum turma, contra quam in Martyrologio Rosweydi. Quare locus Gregorii M. nullo modo accipi potest de Martyrologio illo quod pro vetere edidit Rosweydus: cum in illo Rosweydi Martyrologio unius fere martyris nomen singulis diebus ascriptum sit. Huc usque Valesius. Caetera quae ad nostrum propositum nequaquam faciunt, ne sim prolixior, atque adeo lectori taedium generem, praetermitto.

Ex his omnibus liquet evidentissime, ut quidem sentio, illos haud leviter falli, qui autumant eo antiquiora esse martyrologia, quo breviora; scilicet in quibus unius aut alterius sancti nomen cuilibet diei assignatur. Id sane indubitatum forsitan esset si nunc martyrologia primi vel secundi Christiani saeculi haberemus. At cum in confesso sit apud omnes ante Eusebii tempora ullos fastos, ulla calendaria, ulla denique martyrologia nullibi gentium reperiri, fatendum est, ac certo tenendum, quod affirmat ex Gregorio Valesius, nempe illud vetustius censendum esse martyrologium, in quo multorum simul martyrum nomina per singulos anni dies descripta sint, addito passionis eorum loco.

Postremo ut mendis quibusdam expurgarem martyrologium quod edo, subsidii nonnihil attulere folia in aere incisa (multo licet pluribus naevis quam noster codex aspergantur), quae ad me comitate singulari misit Antuerpia vir industrius et clarus Baltazar Moretus, Hieronymiani Martyrologii maximam partem complectentia, videlicet ab initio ad XII kal. Julias. Ea Saxonicos characteres, velut exstant in ms. unde desumpta sunt, referunt. Et hanc incidendi curam suscepisse parentem suum, ut bono publico consuleret, mihi asseruit Moretus, cum anno proxime elapso nostram Parisiis inviseret San-Germanensem bibliothecam.

Praefationi finem imposueram, manumque e tabula sustuleram, cum menses Martyrologii, qui in praefatis foliis desiderantur a XII kal. Julias ad finem usque, R. P. Joannes Bollandus S. J. presbyter, vir antiquae rei peritissimus, ac diligens indagator, e membranaceo codice exscriptos, ut ipsum litteris interpellaveram, transvehi ad me quanta potuit diligentia curavit. Verum quia Martyrologium prope totum jam typis erat impressum cum menses illos accepi, nonnisi perpaucas potui supplere lacunas.