Caput XIII.

Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit. Haec causa adversus illos prolata est: qui se putabant ita habere libertatem Christianam, ut aut nulli honorem deferrent, aut tributa dependerent. Quocumque ergo modo eos humiliare desiderat: ne forte propter superbiam, magis quam propter Deum, contumeliam patiantur. Ideoque docet illos humilitate 0704B tempus redimere. Aliter, quod sublimiores potestates, ecclesiasticae dignitates intelligantur.

Non est enim potestas nisi a Deo. Et quomodo Deus dicit per Prophetam; Regnaverunt, et non ex me?

Quae autem sunt, a Deo ordinata sunt. Si de saeculi potestatibus dicere videatur, non ideo justae erunt, etiamsi a Deo exordium acceperunt. Secundum desiderium uniuscujusque dantur. Nam dicit Salomon: Quoniam data est nobis potestas a Deo. Sed cum essetis ministri regni illius, non recte judicastis. Horrende et cito apparebit vobis, et caetera. Constituitur enim a Deo, ut juste judicet: et ut peccatores habeant, quod timeant ne peccent.

Itaque qui resistit potestati, Dei ordinationi resistit. 0704C Qui autem resistunt, ipsi sibi damnationem acquirunt. Sicut ad Raab dicitur: Qui exierit foras, ipse sibi reus erit.

Nam principes non sunt timori boni operis, sed mali. Malus debet timere potestatem: nam bonus non habet, quod timeat: qui si injuste occiditur, gaudet.

Vis autem non timere potestatem? Accipe consilium meum, et numquam timebis.

Bonum fac, et habebis laudem ex illa. Ipsa damnatio malorum, laus est bonorum.

Dei enim minister est tibi in bonum. Si autem malum feceris, time. Qui pro tua sollicitus est quiete. Item hic dicendo: Minister est tibi boni causa, ostendit in his quae recta sunt judicibus obediendum, non in illis, quae religioni contraria sunt.

0704D Non enim sine causa gladium portat. Dei enim minister est. Et in te habet officium, si peccaveris: nec tibi proficit ad mercedem. Sive sacerdotes gladium spiritualem portant: sicut Petrus percussit Ananiam, et Sapphiram, et Paulus magum.

Vindex in iram ei qui malum agit. Quia Deus non diligit malos, qui odit omnes qui operantur iniquitatem.

Ideoque necessitate subditi estote: non solum propter iram, sed etiam propter conscientiam. Non solum quia possunt potestates etiam sine causa irasci, sed et ne propter alicujus peccati conscientiam condemnemini. Sive non solum, ne irascuntur sacerdotes, sed etiam quia sanctis illis et justis honorem debetis. 0705A Item malum agentes, et contra praecepta viventes, propter vindictam subditi sunt potestatibus: recte autem viventes, propter conscientiam subditi sunt: quia bona et justa sunt, quae jubentur.

Ideo enim et tributa praestatis. Ministri enim Dei sunt, in hoc ipsum servientes. Possunt et tributa sacerdotum intelligi, quae illis a Deo sunt constituta. Sive ideo regibus tributa praestatis: quia voluistis possidendo saeculo esse subjecti. Ministros autem Dei illos appellat, ut vel sic eis reddant, quod eis debebant: ne videretur Christus superbiam docuisse.

Reddite ergo omnibus debita. Cui tributum, tributum. Potest etiam eleemosyna debitum appellari. Dicit 0705B Scriptura: Inclina pauperi aurem tuam, et redde debitum tuum.

Cui vectigal, vectigal. Vectigal nostrum est, ut transeuntibus donemus, vel non transeuntes sedentibus ad viam, et inde venientibus largiamur.

Cui timorem, timorem. Quomodo ergo scriptum est alibi: Praeter Deum neminem esse timendum? Sed sic, inquit, age ut neminem timeas. Timor enim Dei timorem expellit humanum. Sed quoniam causas adhuc timoris habetis, necesse est ut timeatis.

Cui honorem, honorem. Etiam timorem majoribus, honorem tantum aequalibus.

Nemini quidquam debeatis. Praeclare dixit Apostolus, reddenda unicuique, quae debentur, sola tantum 0705C dilectione nos invicem obnoxios esse debere. Si autem semper fratribus debuerimus, dilectionem servemus, ut perpetuae charitati connectamur. Nam non adulterabis, non occides, non furaberis, non concupisces, et si quid est aliud mandatum, in hoc verbo instauratur. Item nemini debitum non reddatis.

Nisi ut invicem diligatis. Hoc solum semper debet manere, quod numquam persolvi potest.

Qui enim diligit proximum, legem implevit. Secundum Domini parabolam, sine discretione cunctis misericordiam fieri jubentis: omnis homo proximus esse censendus est. Item dilectionem ideo praemisit: quia fidelibus scribebat, et de justitiae conversatione tractabat.

0705D Nam non adulterabis, non occides, non furaberis, non falsum testimonium dices, non concupisces, et si quod est aliud mandatum, in hoc verbo instauratur: Diliges proximum tuum sicut teipsum. Recapitulatur omnis justitia in proximi dilectione: et injustitia nascitur, dum plus caeteris nos amamus. Qui enim sicut se diligit proximum, non solum illi malum non facit, sed etiam bonum facit, quia et circa se utrumque cupit impendi.

Dilectio proximi malum non operatur. Etiam bonum non facere, malum est. Nam si viderit illum fame periclitari: nonne ipse illum occidit, si ille cum affluat, non dederit victum, quamvis ei proprias non tulerit facultates? Quisquis enim in quacumque necessitate 0706A succurrere morituro potest, si non fecerit, occidit.

Plenitudo ergo legis, est dilectio. Hoc est perfectio.

Et hoc scientes tempus: quia hora est jam nos de somno surgere. Hoc est, ut ad perfectiora tendatis. Non enim semper debetis esse parvuli, et lactentes, sicut alibi dicit: Etenim cum deberetis magistri esse, et caetera. Item hortatur Apostolus, ut tenebrosa et somni torpore depressa opera relinquentes, in lumine, hoc est, in bonis operibus ambulemus. Item de somno inertiae et ignorantiae consurgamus. Jam enim scientia lucet.

Nunc enim propior est nostra salus, quam cum credidimus. Scientia proficiente, propior est salus, 0706B quam quando primum credidimus.

Nox praecessit, dies autem appropinquavit. Comparat diei scientiam, et ignorantiam nocti, secundum Osee dicentem: Nocti assimilavi matrem tuam: factus est populus meus tamquam non habens scientiam.

Abjiciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma lucis. Cum ignorantia, abjiciamus simul et opera ignorantiae; et arma lucis, hoc est, luminis opera induamur. Qui enim male agit, odit lucem: qui vero facit veritatem, venit ad lucem.

Sicut in die honeste ambulemus. Sicut lux diei prohibet unumquemque agere, quod nocte libere committebat: ita et scientia nos prohibet legis mandata contemnere, quod sciamus nos semper a Deo 0706C videri.

Non in comessationibus et ebrietatibus, non in cubilibus et impudicitiis. Comessatio est mensae collatio. Nos vero habemus spirituale convivium, dicentes: Cum convenitis, unusquisque psalmum habeat, et caetera. Ebrietatem ergo perniciosam esse, et luxuriae materiam, ex hinc cognoscimus, quia impudicitiam subjunxit. Et alibi ait: Nolite inebriari vino, in quo est luxuria.

Non in contentione et aemulatione. Etiam contentionem et invidiam criminosam esse, et aliis multis probatur exemplis, dicente Jacobo: Si enim zelo amaro habetis, et caetera.

Sed induimini Dominum Jesum Christum. Solus Christus videatur in vobis, non vetus homo. Qui 0706D enim dicit se in Christo manere: debet sicut ille ambulavit, et ipse ambulare: in quo omnes sunt virtutes.

Et carnis curam ne feceritis in desideriis. Sicut Salomon ait: Post concupiscentias tuas non eas. Et iterum: si dederis concupiscentiam animae tuae, in gaudium facies te inimicis tuis venire.