Caput XII.

0753C

De spiritualibus autem. Incipit de spiritualibus sacramentis. Crescente fide, jam linguarum gratia (quam propter infideles acceperant) desinebat: hinc ergo plurimi contristati, adhuc etiam hanc gratiam habentibus invidebant, omnibus donis hanc majorem esse putantes.

Nolo vos ignorare, fratres. Nolo vos hujus mysterii nescire rationem.

Scitis autem quoniam cum gentes essetis, ad simulacra muta. Hoc est, irrationabiles, secundum Prophetam dicentem: Similes illis fiant, qui faciunt ea, et omnes qui confidunt in eis.

Prout ducebamini euntes. A magis, vel aruspicibus idolorum.

0753D Ideo notum vobis facio, quod nemo in spiritu Dei loquens, dicit anathema Jesu. Utinam irrationabiles mobilesque non sitis! cum religione enim et mores mutare debetis, et nosse vestrae fidei rationem.

Et nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto. Quomodo ergo operarios iniquitatis Dominus cognoscet, si etiam virtutes sint operati, et Deus malis operibus denegatur? Sed nemo potest in Spiritu sancto Dominum appellare, nisi qui eum et verbis, et operibus confitetur. Item docet Corinthios, nisi in Spiritu sancto, hoc est, in bonis operibus conversantes, Dominum Jesum dicant, eis prodesse non posse, sicut et ipse Dominus in Evangelio dicit: Non omnis qui dicit mihi, Domine, Domine, 0754A introibit in regnum coelorum, sed qui facit voluntatem Patris mei.

Divisiones vero gratiarum sunt, idem autem spiritus. Et divisiones ministrationum sunt, idem autem Dominus. Et divisiones operationum sunt, idem vero Deus, qui operatur omnia in omnibus. Hic vult ostendere, gratiae Spiritus sancti divisiones esse, non ipsius. Et quamvis hic locus proprie contra Macedonianos faciat, qui Spiritum sanctum negant esse Deum: dicendo enim, semper idem, omnia se dicere de Spiritu sancto declarat. Sed et paulo post ait: Haec autem omnia cooperatur unus atque idem Spiritus; ut eum et Deum et Dominum demonstraret. Tamen contra Arianos non mediocre est argumentum, qui de hoc calumniari solent, quod primo Pater, 0754B secundo Filius, tertio Spiritus sanctus nominatur. Hic enim istum ordinem permutavit. Item manifesta praedicatio est, unius deitatis atque substantiae Patrem et Filium, et Spiritum sanctum esse, qui potestatem ut Dominus et Deus, singulis quibusque, ut vult, gratiarum dona largitur.

Unicuique autem datur manifestatio spiritus ad utilitatem. Ut appareat illum Spiritum sanctum accepisse.

Alii quidem per spiritum datur sermo sapientiae. Sapientiae sermo est, sapienter et apte ac rationabiliter loqui: et posse disserere, vel docere, quod norit sane. Qui ex dono habet sapientiae, sine suo conatu loquitur et labore: et nemo illi sicut beato Stephano praevalet contraire. Ad utilitatem, et incredulorum, 0754C ut credant: et credentes, ut firmentur.

Alii autem sermo scientiae, secundum eumdem spiritum. Ut sciat legis mysteria explanare: vel, ut praeterita noverit, et aestimet de futuris.

Alteri fides in eodem spiritu. Hic fides, ad prodigia facienda, quae montes transferat. Abusive enim rem posuit pro effectu.

Alii gratia sanitatum in uno spiritu. Ut curet aegrotos.

Alii operatio virtutum. Opus virtutis est, daemonia ejicere, vel mortuos suscitare.

Alii prophetia. Hoc est, ut futura praedicet.

Alii discretio spirituum: alii genera linguarum. Ut qualis, vel quo spiritu veniat, vel loquatur, intelligat.

0754D Alii interpretatio sermonum. Alius interpretari poterat quae alius loqueretur.

Haec autem omnia operatur unus atque idem spiritus. Si omnia unus spiritus operatur, quare contristaris, quod aliam gratiam accepisti: et alium, quasi majorem partem invaserit, aemularis, cum hoc non in nostra, sed in donantis sit positum potestate.

Dividens singulis prout vult. Sic quoque spiritum Domini dicit: dum non jussus, sed voluntarius operatur.

Sicut enim corpus unum est, et membra habet multa: Omnia autem membra corporis cum sint multa, unum tamen corpus sunt. Per comparationem corporis, 0755A ostendit non naturam membrorum, sed officia esse diversa: et neminem debere curare cujus sit officii, dum omnes uno eodemque spiritu animentur. Sumit exemplum ex humano corpore: ut doceat ita esse Ecclesias in Christo unum corpus, sicut sunt membra in corpore hominis: ne adversum alterum, alter infletur.

Ita et Christus. Notandum quod Christus per corpus suum dicatur Ecclesia.

Etenim in uno spiritu omnes nos in unum corpus baptizati sumus, sive Judaei, sive Gentiles, sive servi, sive liberi. Ut unum corpus efficiamur in Christo. Quorum ergo spiritualia, et coelestia communia sunt, debent terrena et carnalia communiter possidere, secundum sententiam Prophetae: Nonne pater unus 0755B est omnium? Item hic manifeste ostenditur: quoniam qui baptizantur in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, in una baptizantur substantia: quoniam Trinitas deitatis non habet diversitatem, dicente Apostolo:

Et omnes in uno spiritu vocati sumus. Quasi potionati spiritu, quem accipiunt baptizati per manuum impositionem.

Nam et corpus. Revertitur ad exemplum.

Non est unum membrum, sed multa. Non potest totum corpus, unum officium agere; sed unumquodque membrorum id agit ad quod aptum est.

Si dixerit pes. Pes Ecclesiae dici potest, qui ad intercedendum egreditur.

Quoniam non sum manus. Manus est ille, qui operatur.

0755C Non sum de corpore: num ideo non est de corpore? Et si dixerit auris: quoniam non sum oculus, non sum de corpore: num ideo non est de corpore? Dicebat enim non esse se de corpore: quia hanc quam alii acceperunt gratiam, non habebat.

Si totum corpus oculus, ubi auditus? Si omnes scientes, ubi sunt auditores?

Si totum auditus, ubi odoratus? Si omnes auditores, quis erit boni odoris malive discretor: ut unum corpus efficiamur in Christo.

Nunc autem posuit Deus membra, unumquodque eorum in corpore sicut voluit. Sicut in corpore apte et ordinate constituta sunt membra: ita et in Ecclesia unusquisque a Deo, ad id quod aptus est, ordinatur.

0755D Quod si essent omnia unum membrum, ubi corpus? Si omnes unam gratiam haberent, reliquae ubi essent? nec corpus jam poterant esse, sed membra.

Nunc autem multa quidem membra, unum autem corpus. Hoc est, humanum: quod multa membra ostendit.

Non potest autem oculus dicere manui, opera tua non indigeo. ideo invicem indigemus, ut magis ac magis charitas confirmetur. Nam si unus omnia haberet, adversus caeteros inflaretur.

Aut iterum caput pedibus. Sacerdos est caput: infirmi, pedes Ecclesiae. Si dixerit auricula, quae sapiens auditor est (nam auris inter caetera auferri dicitur a Judaea per Isaiam prophetam): Non sum 0756A oculus, non sum ex corpore: num ideo non est de corpore?

Non estis mihi necessarii. Oculus est, qui intelligit; os, ille qui docet, vel loquitur linguis.

Sed multo magis, quae videntur membra corporis infirmiora esse, necessariora sunt. Membra, quae spernitis in Ecclesia majoris utilitatis esse probantur: sicut in corpore sine manibus et pedibus vivitur, sine intestinis omnino non vivitur.

Et quae putamus ignobiliora membra esse corporis. Non quo vere sint talia.

His honorem abundantiorem circumdamus. Cum cautius vestimentis, et diligentius conteguntur.

Et quae inhonesta sunt nostra, abundantiorem honestatem habent. Honesta autem nostra nullius egent. 0756B Quae per se pulchra sunt, nullius tegminis egent pulchritudine, ut est caput et manus.

Sed Deus temperavit corpus, ei cui deerat, abundantiorem tribuendo honorem. Minoribus majora dona concedens; ut qui honore minor erat, gratia abundaret.

Ut non sit schisma in corpore. Ut pro invicem solliciti simus: dum alterutro indigemus, ne quis sequatur et gratia et honore privatum.

Sed in idipsum pro invicem sollicita sint membra. Sicut oculi viam pedibus praevident, et manus pro toto corpore operantur: et omnia alterutrum membra deserviunt.

Et si quid patitur unum membrum, compatiuntur omnia membra. Si unum membrum dolet, totum 0756C corpus affligitur, et ad sanitatem ejus membra omnia collaborant.

Sive gloriatur unum membrum, congaudent omnia membra. Sicut ait Salomon: Corde laetante, vultus floret. Nos autem compassionem et congratulationem in contraria permutamus.

Vos autem estis corpus Christi. Hoc est, Ecclesia de carne ejus, et de ossibus ejus: sicut ad Ephesios ait.

Et membra de membro. Toti, corpus: singuli, membra.

Et quosdam quidem posuit Deus. Modo ipsum vult membrorum ordinem demonstrare.

In Ecclesia primo apostolos. Non in synagoga, ne putemus eum de antiquis dixisse prophetis: sicut 0756D erat Agabus: caeterum patriarchas quoque debuerat nominare.

Secundo prophetas, tertio doctores. Prophetae sunt, qui explanant obscura prophetarum: et qui homines exhortantur, sicut alibi dicit: Nam qui prophetat hominibus, loquitur ad aedificationem, exhortationem, et consolationes.

Deinde virtutes, exinde gratias curationum. Hic virtutes, signa majora significat.

Opitulationes. Hoc est, adjutoria. Unde Paulo in visu dicitur a viro Macedone: Veni, adjuva nos.

Gubernationes, genera linguarum, interpretationes sermonum. Qui sciunt singulos, prout apti sunt gubernare.

0757A Numquid omnes apostoli? Numquid omnes prophetae? Numquid omnes doctores? Numquid omnes virtutes? Numquid omnes gratiam habent curationum? Numquid omnes linguis loquuntur? Numquid omnes interpretantur? Hoc est quod superius dixerat: Si essent omnia unum membrum, ubi corpus?

Emulamini autem charismata meliora. Hoc est, sectamini prophetas.

Et adhuc excellentiorem. In Graeco habet, super modum.

Viam vobis demonstro. Charitatem, per quam pervenitur ad Deum: Vult nos magis illa quaerere, quae ex nobis sunt, et ad vitam prosunt, quam signa quae non sunt in nostra potestate posita.