Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 Tituli Quaestionum Libri Primi In Evangelium Secundum Matthaeum .

 Tituli Quaestionum Libri II In Evangelium Secundum Lucam.

 Liber Primus. Quaestiones in Evangelium secundum Matthaeum.

 Quaest. I. ((Matth. c. XI, V 27.))

 II. ((Ib. XII, 1.))

 III. ((Ib. XII, 20.))

 IV. ((Ib. XII, 22.))

 V. ((Ib. XII, 27-29.))

 VI. ((Ib. XII, 34.))

 VII. ((Ib. XII, 40.))

 VIII. ((Ib. XII, 43-45.))

 IX. ((Ib. XIII, 13, 23.))

 X. ((Ib. XIII, 25-30.))

 XI. ((Ib. XIII, 31.))

 XII. ((Ib. XIII, 33.))

 XIII. ((Ib. XIII, 44.))

 XIV. ((Ib. XIII, 54.))

 XV. ((Ib. XIV, 26-33.))

 XVI. ((Ib. XV, 5.))

 XVII. ((Ib. XV, 13.))

 XVIII. ((Ib. VIII, 13 XV, 28.))

 XIX. ((Ib. XV, 30.))

 XX. ((Ib. XVI, 2, 3.))

 XXI. ((Ib. XVII, 11.))

 XXII. ((Ib. XVII, 14, 18.))

 XXIII. ((Ib. XVII, 25.))

 XXIV. ((Ib. XVIII, 6.))

 XXV. ((Ib. XVIII, 24-31.))

 XXVI. ((Ib. XIX, 23, 25.))

 XXVII. ((Ib. XX, 17.))

 XXVIII. ((Ib. XX, 29-34.))

 XXIX. ((Ib. XXI, 21.))

 XXX. ((Ib. XXI, 44.))

 XXXI. ((Ib. XXII, 2-9.))

 XXXII. ((Ib. XXII, 25.))

 XXXIII. ((Ib. XXII, 40.))

 XXXIV. ((Ib. XXXIII, 17, 19.))

 XXXV. ((Ib. XXIII, 23 et 24.))

 XXXVI. ((Ib. XXIII, 37.))

 XXXVII. ((Ib. XXIV, 20)).

 XXXVIII. ((Ib. XXIV, 23-27.))

 XXXIX. ((Ib. XXIV, 32.))

 XL. ((Ib. XXVI, 24.))

 XLI. ((Ib. XXVI, 15.))

 XLII. ((Ib. XXIV, 28.))

 XLIII. ((Ib. XXVI, 29.))

 XLIV. ((Ib. XXVI, 67.))

 XLV. ((Ib. XXVI, 69-74.))

 XLVI. ((Ib. XXVI, 58.))

 XLVII. ((Ib. XXVI, 39, 42, 44.))

 Liber Secundus. Quaestiones in Evangelium secundum Lucam.

 Quaest. I. ((Luc. cap. I, V . 13, 20.))

 II. ((Ib. V, 3-11.))

 III. ((Ib. V, 14.))

 IV. ((Ib. V, 18-25.))

 V. ((Ib. III, 23.))

 VI. ((Ib. III, 23-38.))

 VII. ((Ib. VI, 9.))

 VIII. ((Ib. VI, 38.))

 IX. ((Ib. VI, 39.))

 X. ((Ib. VI, 47, 48.))

 XI. ((Ib. VII, 32 35.))

 XII. ((Ib. VIII, 16.))

 XIII. [Ib. VIII, 26-39.)

 XIV. ((Ib. X, 1.))

 XV. ((Ib. XI, 35.))

 XVI. ((Ib. XI, 39.))

 XVII. ((Ib. XI, 20.))

 XVIII. ((Ib. V, 33-38.))

 XIX. ((Ib. X, 30-37.))

 XX. ((Ib. X, 38-42.))

 XXI. ((Ib. XI, 5-8.))

 XXII. ((Ib. XI, 12.))

 XXIII. ((Ib. XI, 52.))

 XXIV. ((Ib. XII, 23.))

 XXV. ((Ib. XII, 35.))

 XXVI. ((Ib. XII, 42.))

 XXVII. ((Ib. XII, 54, 55.))

 XXVIII. ((Ib. XII, 26.))

 XXIX. ((Ib. XII, 29.))

 XXX. ((Ib. XIV, 21, 23.))

 XXXI. ((Ib. XIV, 28-33.))

 XXXII. ((Ib. XIV, 34, 35, XV, 4-10.))

 XXXIII. ((Ib. XV, 11-32.))

 XXXIV. ((Ib. XVI, 1-9.))

 XXXV. ((Ib. XVI, 12.))

 XXXVI. ((Ib. XVI, 13.))

 XXXVII. ((Ib. XVI, 16.))

 XXXVIII. ((Ib. XVI, 19-31.))

 XXXIX. ((Ib. XVII, 5-10.))

 XL. ((Ib. XVII, 12-19.))

 XLI. ((Ib. XVII, 31.))

 XLII. ((Ib. XVII, 31.))

 XLIII. ((Ib. XVII, 32.))

 XLIV. ((Ib. XVII, 34, 35))

 XLV. ((Ib. XVIII, 1-8.))

 XLVI. ((Ib. XIX, 12-27.))

 XLVII. ((Ib. XVIII, 25-27.))

 XLVIII. ((Ib. XVIII, 35-43.))

 XLIX. ((Ib. XX, 36.))

 LI. ((Ib. XXIV, 28.))

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaest. I. ((Matth. cap. II, V 16.))

 II. ((Ib. X, 27.))

 III. ((Ib. X, 34-36.))

 IV. ((Ib. VIII, 1-3.))

 V. ((Ib. VIII, 20.))

 VI. ((Ib. VIII, 22.))

 VII. ((Ib. X, 14.))

 VIII. ((Ib. X, 16.))

 IX. ((Ib. XI, 25.))

 X. ((Ib. XII, 1-8.))

 XI. ((Ib. XIII, 25-30, 36-43.))

 XII. ((Ib. XIII, 26-30.))

 XIII. ((Ib. XIII, 45, 46.))

 XIV. ((Ib. XIII, 15.))

 XV. ((Ib. XIII, 34.))

 XVI. ((Ib. XIII, 51, 52, 44.))

 XVII. ((Ib. XIII, 55 et 56.))

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 Tractatus I. In illud Joannis, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus II. De eo quod scriptum est, Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus III Ab eo quod scriptum est, Joannes testimonium perhibet de ipso, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. Ab eo quod scriptum est, Et hoc est testimonium Joannis, quando miserunt Judaei ab Jerosolymis sacerdotes, etc., usque ad id, etc. Cap.

 Tractatus V. Rursum in illud, Et ego nesciebam eum, etc. Quid novi Joannes didicerit de Domino per columbam. Cap.

 Tractatus VI. In eumdem Evangelii locum. Quare Deus per columbae speciem ostendere voluerit Spiritum sanctum. Cap. I, V V . 32, 33.

 Tractatus VII. Ab eo quod scriptum est, Et ego vidi, et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei, usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. Ab eo Evangelii loco, Et die tertia nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. In eamdem Evangelii lectionem. Quid mysterii sit in miraculo facto in nuptiis apud Cana Galilaeae. Cap. II, V . 1-11.

 Tractatus X. Ab eo Evangelii loco, Post haec descendit ad Capharnaum ipse et mater ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XI. Ab eo quod scriptum est, Cum autem esset Jerosolymis in Pascha in die festo, multi crediderunt in nomine ejus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus XII. Ab eo Evangelii loco, Quod natum est de carne, caro est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIII. Ab eo Evangelii loco, Post haec venit Jesus et discipuli ejus in Judaeam teram, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIV. Ab eo Evangelii loco, Hoc ergo gaudium meum impletum est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XV. Ab eo Evangelii loco, Ut ergo cognovit Jesus quia audierunt Pharisaei, quia Jesus plures discipulos facit, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XVI. Ab eo Evangelii loco, Post duos autem dies exiit inde, et abiit in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVII. Ab eo quod scriptum est, Post haec erat dies festus Judaeorum, et ascendit Jesus Jerosolymam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVIII. In eum Evangelii locum, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque

 Tractatus XIX. Ab eo quod scriptum est, Non potest a se Filius facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem usque ad id, Cap.

 Tractatus XX. Rursum in illud, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque enim Pate

 Tractatus XXI. Ab eo quod scriptum est, Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei quae ipse facit usque ad id, Cap.

 Tractatus XXII. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis quia qui verbum meum audit, et credit ei qui misit me, habet vitam aeternam usque ad i

 Tractatus XXIII. In illam lectionem Evangelii, Si ego testimonium perhibeo de me, etc., usque ad id, Tum etiam repetuntur superiores lectiones jam ant

 Tractatus XXIV. Ab eo quod scriptum est, Post haec abiit Jesus trans mare Galilaeae, quod est Tiberiadis usque ad id, Cap.

 Tractatus XXV. Ab eo quod scriptum est, Jesus ergo cum cognovisset quod venissent ut raperent eum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVI. Ab eo quod scriptum est, Murmurabant ergo Judaei de illo, quia dixisset, Ego sum panis qui de coelo descendi usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVII. Ab eo quod scriptum est, Haec dixit in synagoga docens sabbato in Capharnaum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVIII. Ab eo loco Evangelii, Et post haec ambulabat Jesus in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXIX. In illud Evangelii, Jam autem die festo mediante, ascendit Jesus in templum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXX. Ab eo loco, Nonne Moyses dedit vobis Legem, et nemo ex vobis facit Legem? usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXI. Ab eo loco, Dicebant ergo quidam ex Jerosolymis, Nonne hic est quem quaerebant Judaei interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXII. Ab eo loco, In novissimo autem die festivitatis stabat Jesus et clamabat, dicens, Si quis sitit, veniat ad me, et bibat usque ad id,

 Tractatus XXXIII. Ab eo loco Evangelii, Ex illa ergo turba cum audissent hos sermones ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIV. In illud, Ego sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae. Cap.

 Tractatus XXXV. Ab eo quod legitur, Dixerunt ergo Pharisaei, Tu de teipso testimonium perhibes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVI. Ab eo quod scriptum est, Vos secundum carnem judicatis ego non judico quemquam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVII. Ab eo quod scriptum est, Dicebant ergo. Ubi est pater tuus? usque ad id. Cap.

 Tractatus XXXVIII. Ab eo quod scriptum est, Dixit ergo eis Jesus: Ego vado, et quaeretis me usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIX. Ab eo quod scriptum est, Multa habeo de vobis loqui et judicare usque ad id, Cap.

 Tractatus XL. Ab eo loco, Dixit ergo eis Jesus: Cum exaltaveritis Filium hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLI. Rursum in illud, Dicebat autem Jesus ad eos qui crediderunt usque ad id, Cap.

 Tractatus XLII. Ab eo quod scriptum est, Scio quia filii Abrahae estis, sed quaeritis me interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIII. Ab eo quod scriptum est, Responderunt igitur Judaei et dixerunt ei usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIV. Ab eo quod scriptum est, Et praeteriens vidit hominem caecum a nativitate usque ad id, Cap.

 Tractatus XLV. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis qui non intrat per ostium in ovile ovium, sed ascendit aliunde, ille fur est et latro

 Tractatus XLVI. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVII. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, et cognosco oves meas, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVIII. Ab eo loco, Facta sunt Encaenia in Jerosolymis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIX. Ab eo quod legitur, Erat autem quidam languens, Lazarus usque ad id, Cap.

 Tractatus L. Ab eo loco, Proximum erat Pascha Judaeorum usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus LI. Ab eo quod scriptum est, In crastinum autem turba multa quae venerat ad diem festum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LII. Ab eo quod scriptum est, Nunc anima mea turbata est et quid dicam? usque ad id, Cap.

 Tractatus LIII. Ab eo quod scriptum est, Cum autem tanta signa fecisset coram eis, non credebant in eum usque ad id, Cap.

 Tractatus LIV. Ab eo quod ait Jesus, Qui credit in me, non credit in me, sed in eum qui misit me usque ad id, Cap.

 Tractatus LV. Ab eo loco, Ante diem festum Paschae, sciens Jesus quia venit hora ejus usque ad id, Cap.

 Tractatus LVI. Ab eo quod scriptum est, Venit ergo ad Simonem Petrum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LVII. Quonam modo Ecclesia timeat inquinare pedes, dum pergit ad Christum.

 Tractatus LVIII. Ab eo quod Dominus dicit, Et vos mundi estis, sed non omnes usque ad id, Cap.

 Tractatus LIX. Ab eo quod Dominus dicit, Amen, amen dico vobis non est servus major domino suo usque ad id, Cap.

 Tractatus LX. In illud, Cum haec dixisset Jesus turbatus est spiritu. Cap.

 Tractatus LXI. Ab eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, quia unus ex vobis tradet me usque ad id, Cap.

 Tractatus LXII. Ab eo quod scriptum est, Et cum tinxisset panem, dedit Judae usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIII. De eo quod Dominus ait, Nunc clarificatus est Filius hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIV. In id quod Dominus dicit, Filioli, adhuc modicum vobiscum sum: quaeretis me, et sicut dixi Judaeis, quo ego vado, vos non potestis ven

 Tractatus LXV. In id quod Dominus ait, Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos, ut et vos invicem diligatis: in hoc cognoscent

 Tractatus LXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Simon Petrus: Domine, quo vadis? usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVII. De eo quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXIX. In id quod Dominus dicit, Et quo ego vado scitis, et viam scitis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXX. De eo quod Dominus ait, Si cognovissetis me, et Patrem meum utique cognovissetis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXI. In id quod Dominus dicit, Verba quae ego loquor vobis, a meipso non loquor usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIII. Item in eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIV De eo quod ait, Si diligitis me, mandata mea servate usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXV. De eo quod ait Jesus, Non relinquam vos orphanos usque ad id. Cap.

 Tractatus LXXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Judas, non ille Iscariotes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVII. De eo quod sequitur, Haec locutus sum vobis apud vos manens usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVIII. In id quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum, neque formidet, etc. Cap.

 Tractatus LXXIX. De eo quod ait, Et nunc dixi vobis priusquam fiat, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXX. De eo quod dicit, Ego sum vitis vera, et Pater meus agricola est usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXI. De eo quod ait, Manete in me, et ego in vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXII. De eo quod Dominus dicit, In hoc clarificatus est Pater meus, ut fructum plurimum afferatis, usque ad id Cap.

 Tractatus LXXXIII. In haec verba, Haec locutus sum vobis, ut gaudium meum in vobis sit, et gaudium vestrum impleatur. Hoc est praeceptum meum, ut dili

 Tractatus LXXXIV. In illud, Majorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Cap.

 Tractatus LXXXV. De eo quod dicit, Vos amici mei estis, si feceritis quae praecipio vobis. Jam non dico vos servos quia servus nescit quid faciat dom

 Tractatus LXXXVI. De eo quod Dominus ait, Vos autem dixi amicos usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVII. De eo quod dicit Jesus, Haec mando vobis, ut diligatis invicem usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVIII. De eo quod ait Jesus, Mementote sermonis mei, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXIX. De eo quod dicit Dominus, Si non venissem, et locutus eis fuissem usque ad id, Cap.

 Tractatus XC. In illud, Qui me odit, et Patrem meum odit. Cap.

 Tractatus XCI. In haec verba, Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit usque ad id, Cap.

 Tractatus XCII. In haec verba, Cum autem venerit Paracletus quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, etc. Cap.

 Tractatus XCIII. De eo quod Dominus dicit, Haec locutus sum vobis, ut non scandalizemini usque ad id, Cap.

 Tractatus XCIV. De eo quod dicit Jesus, Haec autem vobis ab initio non dixi, quia vobiscum eram usque ad id, Cap.

 Tractatus XCV. In haec verba superioris lectionis, Cum venerit ille, arguet mundum de peccato, et de justitia, etc. Cap.

 Tractatus XCVI. In haec verba, Adhuc multa habeo vobis dicere sed non potestis portare modo: cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos o

 Tractatus XCVII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCIX. In illud, Non enim loquetur a semetipso, sed quaecumque audiet, loquetur. Cap.

 Tractatus C. In ejusdem lectionis verba postrema. Cap. XVI, V . 13-15.

 Tractatus CI. De eo quod Dominus dicit, Modicum et jam non videbitis me usque ad id, Cap.

 Tractatus CII. De eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus CIII. De eo quod sequitur, Dicunt ei discipuli ejus: Ecce nunc palam loqueris usque ad id, Cap.

 Tractatus CIV. In id quod sequitur, Haec locutus est Jesus, et sublevatis oculis in coelum dixit: Pater, venit hora, clarifica Filium tuum, ut Filius

 Tractatus CV. Ab eo quod Dominus ait, Ut Filius tuus clarificet te usque ad id, Cap.

 Tractatus CVI. De eo quod Dominus dicit, Manifestavi nomen tuum hominibus usque ad id, Cap.

 Tractatus CVII. De eo quod dicit Jesus, Ego pro eis rogo, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CVIII. De eo quod ait Jesus, Ego dedi eis sermonem tuum usque ad id,

 Tractatus CIX. In illud, Non pro his autem rogo tantum, sed et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in me. Cap.

 Tractatus CX. De eo quod sequitur, Ut omnes unum sint, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CXI. De eo quod Dominus dicit, Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi ego sum, et illi sint mecum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXII. In id quod sequitur, Haec cum dixisset Jesus, egressus est cum discipulis suis, etc. usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIII. Ab eo quod legitur, Et adduxerunt eum ad Annam primum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIV. Ab eo loco, Adducunt ergo Jesum ad Caipham in praetorium usque ad id, Cap.

 Tractatus CXV. De eo quod dicitur, Introivit ergo iterum in praetorium Pilatus usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVI. In id quod sequitur, Tunc ergo apprehendit Pilatus Jesum, et flagellavit usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVII. De eo quod sequitur, Et bajulans sibi crucem, exiit in eum qui dicitur Calvariae locum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVIII. In haec verba, Milites ergo cum crucifixissent eum, acceperunt vestimenta ejus, etc. Cap.

 Tractatus CXIX. Ab eo quod sequitur, Et milites quidem haec fecerunt usque ad id, Cap.

 Tractatus CXX. Ab eo quod sequitur, Judaei ergo, quoniam parasceve erat, etc. usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXI. De eo quod sequitur, Abierunt ergo iterum ad semetipsos discipuli usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXII. De eo quod sequitur, Multa quidem et alia signa fecit Jesus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXIII. De eo quod dicit Jesus, Venite, prandete usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXIV. Ab eo loco, Et cum hoc dixisset, dicit ei: Sequere me, etc., usque in finem Evangelii. Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 Tractatus I. De eo quod Joannes scribit, Quod erat ab initio, quod audivimus, et quod vidimus, etc., usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus II. Ab eo versiculo, Scribo vobis, filioli, quia remittuntur vobis peccata per nomen ejus usque ad istum, Cap.

 Tractatus III. De eo quod sequitur, Pueri, novissima hora est usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. De eo quod sequitur, Et verax est, et non est mendax usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus V. In id quod sequitur, Omnis qui natus est ex Deo, non facit peccatum usque ad id, Cap.

 Tractatus VI. In illud, Et in hoc cognoscimus quia ex veritate sumus usque ad id, etc. Cap. et cap.

 Tractatus VII. Ab eo quod sequitur, Jam vos ex Deo estis filioli usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. De eo quod sequitur, Si diligamus invicem, Deus in nobis manebit usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. De eo quod sequitur, In hoc perfecta est dilectio in nobis usque ad id, Cap.

 Tractatus X. De eo quod Joannes scribit, Omnis qui credit quod Jesus sit Christus, ex Deo natus est usque ad id, Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 Propositio Prima. ((Rom. cap. 1, V . 4.))

 II. ((Ib. I, 11.))

 III. ((Ib. I, 18.))

 IV. ((Ib. I, 21.))

 V. ((Ib. I, 24.))

 VI. ((Ib. I, 28, 29.))

 VII-VIII. ((Ib. I, 32 II, 1.))

 IX. ((Ib. II, 5.))

 X. ((Ib. II, 15.))

 XI. ((Ib. II, 29.))

 XII. ((Ib. II, 29.))

 XIII-XVIII. ((Ib. III, 20.))

 XIX. ((Ib. III, 31.))

 XX. ((Ib. IV, 2.))

 XXI. ((Ib. IV, 4.))

 XXII. ((Ib. IV, 5.))

 XXIII. ((Ib. IV, 15.))

 XXIV. ((Ib. IV, 17.))

 XXV. ((Ib. IV, 20.))

 XXVI. ((Ib. V, 3.))

 XXVII-XXVIII. ((Ib. V, 13.))

 XXIX. ((Ib. V, 14.))

 XXX. ((Ib. V, 20.))

 XXXI. ((Ib. VI, 1, 2.))

 XXXV. ((Ib. VI, 14.))

 XXXVI. ((Ib. VII, 2.))

 XXXVII. ((Ib. VII, 8, 13.))

 XXXVIII. ((Ib. VII, 9, 10.))

 XXXIX. ((Ib. VII, 11.))

 XL. ((Ib. VII, 13.))

 XLI. ((Ib. VII, 14.))

 XLII. ((Ib. VII, 14.))

 XLIII. ((Ib. VII, 15, 13.))

 XLIV. ((Ib. VII, 19, 20.))

 XLV-XLVI. ((Ib. VII, 23-25.))

 XLVII. ((Ib. VIII, 1.))

 XLVIII. ((Ib. VIII, 3, 4.))

 XLIX. ((Ib. VIII, 7.))

 L. ((Ib. VIII, 10.))

 LI. ((Ib. VIII, 11.))

 LII. ((Ib. VIII, 15, 16.))

 LIII. ((Ib. VIII, 19-23.))

 LIV. ((Ib. VIII, 26, 27.))

 LV. ((Ib. VIII, 28-30.))

 LVI. ((Ib. VIII, 29.))

 LVII. ((Ib. VIII, 35.))

 LVIII. ((Ib. VIII, 38.))

 LIX. ((Ib. IX, 5.))

 LX. ((Ib. IX, 11-13.))

 LXI. ((Ib. IX, 11-15.))

 LXII. ((Ib. IX, 15-21.))

 LXIII. ((Ib. IX, 22.))

 LXIV. ((Ib. IX, 24, 25.))

 LXV. ((Ib. IX, 27.))

 LXVI. ((Ib. X, 1.))

 LXVII. ((Ib. X, 8-10.))

 LXVIII. ((Ib. X, 19.))

 LXIX. ((Ib. XI, 11.))

 LXXI. ((Ib. XII, 20, 14, 17.))

 LXXII. ((Ib. XIII, 1.))

 LXXIII. ((Ib. XIII, 3, 4.))

 LXXIV. ((Ib. XIII, 5.))

 LXXV. ((Ib. XIII, 8, 10.))

 LXXVI. ((Ib. XIII, 11.))

 LXXVII. ((Ib. XIII, 14.))

 LXXVIII. ((Ib. XIV, 1-3.))

 LXXIX. ((Ib. XIV, 4.))

 LXXX. ((Ib. XIV, 5, 6.))

 LXXXI. ((Ib. XIV, 22, 16.))

 LXXXII. ((Ib. XV, 8, 9.))

 LXXXIII. ((Ib. XV, 16.))

 LXXXIV. ((Ib. XVI, 17, 18.))

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 Liber unus . In quo salutatio tantummodo expeditur, et disputatur de peccato in Spiritum sanctum.

 1. In Epistola quam Paulus apostolus scripsit ad Romanos, quantum ex ejus textu intelligi potest, quaestionem habet talem: Utrum Judaeis solis Evangel

 2. Itaque Epistolam sic exorsus est: Paulus servus Jesu Christi vocatus apostolus, segregatus in Evangelium Dei (Rom. I, 1) . Breviter in duobus verbi

 3. Sane Evangelium Dei, in quod segregatum se esse commemorat, commendat auctoritate Prophetarum: ut quoniam credentes Christum, in quorum numerum voc

 4. Et ne quisquam etiam prophetas aliquos remotos atque alienos a gente Judaeorum forte proferret, in quibus nullus simulacrorum cultus esset, quantum

 5. Eumdem sane ipsum qui secundum carnem factus est ex semine David, praedestinatum dicit Filium Dei, in virtute: sed secundum Spiritum Spiritum sanc

 6. Per quem accepimus, inquit, gratiam et apostolatum. Gratiam apostolatum Ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine ejus in omnibus gentibu

 7. Huc usque dixit ipse quis esset qui scribit Epistolam. Est enim qui scribit Epistolam, Paulus servus Jesu Christi, vocatus apostolus, segregatus in

 8. Restat ergo ut salutem dicat, ut compleatur usitatum epistolae principium, tanquam ille illis salutem. Pro eo autem ac si diceret salutem, Gratia,

 9. Fortasse autem quisque miretur quomodo intelligenda sit justitia judicis Dei, cum gratiam praebet ignoscendo peccatis. Sed hoc plane justum est apu

 10. Porro justitiae divinae tanta constantia est, ut cum poena spiritualis et sempiterna poenitenti fuerit relaxata, pressurae tamen cruciatusque corp

 11. Quod autem Apostolus gratiam et pacem a Deo Patre et Domino nostro Jesu Christo dicit, non adjungens etiam Spiritum sanctum non mihi alia ratio v

 12. Nec aliae Apostolorum Epistolae, quas usus ecclesiasticus recipit, parum nos admonent de ista Trinitate in principiis suis. Nam Petrus ita dicit,

 13. Quo loco prorsus non arbitror praetereundum, quod pater Valerius animadvertit admirans in quorumdam rusticanorum collocutione. Cum enim alter alte

 14. Illud sane magna intentione animi considerandum, et totis viribus pietatis amplectendum satis apparet, quoniam si gratia et pax ad implendam Trini

 15. Sed si transitorie ac negligenter attenderimus quod dictum est, Si quis verbum dixerit adversus Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc

 16. Quod si quisquam tunc putat verbum dici adversus Spiritum sanctum, cum ab eo dicitur cui jam per Baptismum dimissa sunt peccata attendat nec tali

 17. Quod si eo tempore cum scientia quisque peccasse dicatur, quo scit malum esse quod facit, et tamen facit cur hoc in Spiritum sanctum solum, non e

 19. Nam et illud ad Hebraeos qui diligentius pertractant, sic intelligunt, ut non de sacrificio contribulati per poenitentiam cordis accipiendum sit q

 20. An vero jam illud occurret, ut non jam si quodlibet peccatum sciens admiserit, sed si proprie peccatum in Spiritum sanctum sciens admiserit, tunc

 21. Unde jam velut incoepit elucere, eum peccare in Spiritum sanctum, qui operibus quae per Spiritum sanctum fiunt, malevolo animo contradicit. Quanqu

 22. Si ergo nec Paganis, nec Hebraeis, nec haereticis, aut schismaticis nondum baptizatis, ad baptismum Christi aditus clauditur, ubi condemnata vita

 23. Ergo quia Dominus in Spiritu Dei expellebat daemonia, caeterosque humanorum corporum morbos languoresque sanabat, non ob aliud nisi ut crederetur

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 Praefatio.

 1. Causa propter quam scribit Apostolus ad Galatas, haec est, ut intelligant gratiam Dei id secum agere, ut sub Lege jam non sint. Cum enim praedicata

 2. ((Galat. cap. 1, V V . 1, 2.)) Paulus apostolus non ab hominibus, neque per hominem, sed per Jesum Christum, et Deum Patrem, qui suscitavit illum

 3. ((Ib. I, 3-5.)) Gratia vobis et pax a Deo Patre et Domino Jesu Christo. Gratia Dei est qua nobis donantur peccata, ut reconciliemur Deo pax autem,

 4. ((Ib. I, 6-9.)) Miror quod sic tam cito transferimini ab eo, qui vos vocavit in gloriam Christi, in aliud Evangelium, quod non est aliud. Evangeliu

 5. ((Ib. I, 10.)) Modo ergo hominibus suadeo, an Deo? aut quaero hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. Nemo Deo su

 6. ((Ib. I, 11, 12.)) Notum enim vobis facio, fratres, Evangelium, quod evangelizatum est a me, quia non est secundum hominem. Neque enim ego ab homin

 7. ((Ib. I, 13, 14.)) «Audistis enim conversationem meam aliquando in Judaismo, quia supra modum persequebar Ecclesiam Dei, et vastabam illam et prof

 8. ((Ib. I, 15-19.)) Cum autem placuit Deo, qui me segregavit de ventre matris meae, et vocavit per gratiam suam, revelare Filium suum in me, ut annun

 9. ((Ib. I, 20-24.)) Quae autem scribo vobis, ecce coram Deo, quia non mentior. Qui dicit, Ecce coram Deo, quia non mentior, a malo est, Quotidie mori

 10. ((Ib. II, 1, 2.)) Deinde post annos quatuordecim iterum ascendi Jerosolymam cum Barnaba, assumpto etiam Tito. Tanquam testimoniis pluribus agit, c

 11. ((Ib. II. 3-5.)) Sed neque Titus qui mecum erat, inquit, cum esset Graecus, compulsus est circumcidi. Circumcisio nihil est, et praeputium nihil e

 12. ((Ib. II, 6-9.)) Denotabant autem suspectumque haberi volebant invidi apostolum Paulum, quod aliquando persecutor Ecclesiarum fuerit et ideo dici

 13. Neque in contumeliam praecessorum ejus putet quis ab eo dictum, Qui videntur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil mea interest. Et illi e

 14. ((Ib. II, 10.)) Quod autem ait, Tantum ut pauperum memores essemus, quod et studui hoc ipsum facere: communis cura erat omnibus Apostolis de paupe

 15. ((Ib. II, 11-16.)) In nullam ergo simulationem Paulus lapsus erat, quia servabat ubique quod congruere videbat, sive Ecclesiis Gentium, sive Judae

 16. ((Ib. II, 15-18.)) Peccatorum autem nomen Gentibus imposuerant Judaei, jam vetusta quadam superbia, tanquam ipsi justi essent, videndo stipulam in

 17. ((Ib. II, 19-21.)) Mortuum autem se Legi per Legem: Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non legistis? Scriptum est enim quod Abraham duos f

 18. ((Ib. III, 1.)) Quibus recte dicit, O stulti Galatae, quis vos fascinavit? Quod non recte diceretur de his qui nunquam profecissent, sed de his qu

 19. Hinc jam incipit demonstrare quemadmodum gratia fidei sufficiat, ad justificandum sine operibus Legis ne quis diceret non se quidem operibus Legi

 20. ((Ib. III, 2-9.)) Hoc solum, inquit, volo discere a vobis: Ex operibus Legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei? Sic stulti estis, ut cum spi

 21. ((Ib. III, 10-12.)) Quod autem ait, Quicumque enim ex operibus Legis sunt, sub maledicto sunt Legis sub timore vult intelligi, non in libertate:

 22. ((Ib. III, 13, 14.)) Propterea Dominus Jesus Christus jam libertatem daturus credentibus, quaedam earum observationum non servavit ad litteram. Un

 23. ((Ib. III, 15-18.)) Unde etiam testamenti humani mentionem facit, quod utique multo est infirmius quam divinum. Tamen hominis confirmatum testamen

 24. ((Ib. III, 19, 20.)) Sequitur quaestio satis necessaria: Si enim fides justificat, et priores sancti, qui apud Deum justificati sunt, per ipsam ju

 25. ((Ib. III, 21, 22.)) In istis enim erat per transgressionem Legis confringenda superbia, qui gloriantes de patre Abraham, quasi naturalem se jacta

 26. ((Ib. III, 23.)) Nec quisquam hic tam imperite dixerit: Cur ergo non profuit Judaeis, quod per Angelos Legem ministrantes, in manu Mediatoris disp

 27. ((Ib. III, 24-27.)) Itaque Lex, inquit, paedagogus noster fuit in Christo: Sub Lege custodiebamur conclusi Posteaquam venit fides, jam non sumus s

 28. ((Ib. III, 28, 29.)) In qua fide non est distantia Judaei, neque Graeci, non servi neque liberi, non masculi et feminae: in quantum enim omnes fid

 29. ((Ib. IV, 1-3.)) Ad hoc enim adjungit: Dico autem, Quanto tempore haeres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium sed sub proc

 30. ((Ib. IV, 4, 5.)) Deinde jam dicit, veniente plenitudine temporis Deum misisse Filium suum ad liberandum parvulum haeredem, servientem, ex parte L

 31. ((Ib. IV, 6.)) Jam illum populum adjungens, qui parvulus sub procuratoribus et actoribus serviebat, id est, elementis hujus mundi, ne putarent se

 32. ((Ib. IV, 7, 8.)) Deinde manifestissime ostendit de his etiam se dicere, qui ex Gentibus ad fidem venerant, ad quos etiam Epistolam scribit, Itaqu

 33. ((Ib. IV, 9.)) Verumtamen ea quae sequuntur, jam quasi explicatam quaestionem rursus implicant. Cum enim per totam Epistolam non ab aliis ostendat

 34. ((Ib. IV, 10, 11.)) Quod autem adjungit, Dies observatis, et menses, et annos, et tempora: timeo vos, ne forte sine causa laboraverim in vos infir

 35. Ergo eligat lector utram volet sententiam, dummodo intelligat ad tantum periculum animae pertinere superstitiosas temporum observationes, ut huic

 36. ((Ib. IV, 9.)) Sed jam videamus quae sequuntur. Sane praeterieramus quod dictum est, Nunc autem cognoscentes Deum, imo cogniti a Deo. cognoscentes

 37. ((Ib. IV, 12-18.)) Dicit autem, Estote sicut et ego: qui utique cum Judaeus natus sim, jam ista carnalia spirituali dijudicatione contemno. Quonia

 38. ((Ib. IV, 19.)) Ad hoc dicit etiam, Filioli mei, ut Quos iterum, parturio, donec Christus formetur in vobis. Factus sum parvulus in medio vestrum,

 39. ((Ib. IV, 20.)) Quod vero subjecit, Vellem autem nunc adesse apud vos, et mutare vocem meam, quia confundor in vobis quid aliud intelligatur, nis

 40. ((Ib. IV, 21-31.)) Deinde subjungit, Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non audistis? Et de duobus quidem filiis Abrahae quod dicit, facil

 41. ((Ib. V, 1-3.)) Cum autem dicit, State ergo, significat eos nondum cecidisse: accommodatius enim diceret, Surgite. Sed quod addidit, Et ne iterum

 42. ((Ib. V, 4-12.)) Evacuati, inquit, estis a Christo, qui in Lege justificamini. a gratia excidistis. Nos enim, spiritu ex fide spem justitiae expec

 43. ((Ib. V, 13.)) Vos enim, inquit, in libertatem vocati estis, fratres. In libertatem vocati estis, fratres tantum ne libertatem in occasionem carn

 44. ((Ib. V, 14.)) Omnis enim Lex, inquit, in uno sermone impleta est, in eo quod diliges proximum tuum tanquam teipsum. Non veni Legem solvere, sed i

 45. ((Ib. V. 15, 16.)) Quaeri autem potest cur Apostolus et hic solam commemoravit proximi dilectionem, qua Legem dixit impleri et ad Romanos cum in

 46. ((Ib. V, 17.)) Quod autem ait, Caro enim concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem: haec enim invicem adversantur ut non ea q

 47. ((Ib. V, 18.)) Ordinatissime itaque subjungit, Quod si spiritu ducimini, non adhuc estis sub Lege: ut intelligamus eos esse sub Lege, quorum spiri

 48. ((Ib. V, 19-21.)) Deinde incipit opera carnis enumerare, ut intelligant se, si ad operandum ista desideriis carnalibus consenserint, tunc duci car

 49. ((Ib. V, 22, 23.)) Hic ergo cum enumerasset opera carnis, quibus clausum est regnum Dei, subjecit etiam opera spiritus, quos spiritus fructus voca

 50. Neque moveat, vel quod non omnino ad eumdem numerum et ordinem opera carnis in hac Epistola enumeravit, atque in illa ad Corinthios: vel quod spir

 51. Sed tamen diligenter considerantibus non hic omni modo carnalium spiritualiumque operum oppositio inordinata atque confusa est. Ob hoc autem latet

 52. Ne quis sane arbitretur hoc esse invidiam quod est aemulatio: vicina enim sunt, et propter ipsam vicinitatem plerumque utrumlibet horum pro altero

 53. ((Ib. V, 24.)) Crucifixerunt autem carnem suam cum passionibus et concupiscentiis, sicut consequenter dicit, qui sunt in Christo Jesu. Confige cla

 54. ((Ib. V, 25.)) Si spiritu, inquit, vivimus, spiritu et sectemur. Si spiritu vivimus, spiritu sectemur,

 55. ((Ib. V, 26.)) Non efficiamur, inquit, inanis gloriae cupidi, invicem invidentes, et invicem provocantes.

 56. ((Ib. VI, 1.)) Nihil autem sic probat spiritualem virum, quam peccati alieni tractatio, cum liberationem ejus potius quam insultationem, potiusque

 57. Nunquam itaque alieni peccati objurgandi suscipiendum est nogotium, nisi cum internis interrogationibus examinantes nostram conscientiam, liquido

 58. ((Ib. VI, 2.)) Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis Legem Christi: Legem utique charitatis. Si autem implet Legem qui diligit proximu

 59. ((Ib. VI, 3-5.)) Si enim aliquis, inquit, videtur esse aliquid, cum nihil sit, seipsum seducit. Opus autem suum probet unusquisque, et tunc in sei

 60. ((Ib. VI, 6.)) Jam caetera planissima esse existimo. Nam et illud usitatum praeceptum est, ut praedicatori verbi Dei praebeat necessaria, cui prae

 61. ((Ib. VI, 7-10.)) Quod autem deinde subjungit, Nolite errare, Deus non subsannatur: quod enim seminaverit homo, hoc et metet Quia qui seminaverit

 62. ((Ib. VI, 11-14.)) Deinde cum docuisset, opera ipsa Legis, quae sunt salubria et ad bonos mores pertinent, dilectione fidei posse tantummodo imple

 63. ((Ib. VI, 15, 16.)) Neque enim circumcisio aliquid est, neque praeputium. Servat usque in finem illam indifferentiam, ne quis eum putaret vel in T

 64. ((Ib. VI, 17.)) De caetero, inquit, laborem nemo mihi praestet. Ego enim stigmata Domini Jesu Christi in corpore meo porto: Ego illi ostendam, qua

 65. ((Ib. VI, 18.)) Conclusio Epistolae tanquam subscriptio manifesta est nam et in nonnullis aliis Epistolis ea utitur: Gratia Domini nostri Jesu Ch

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 Liber Primus. De Moysi Pentateucho.

 Caput Primum.— De Deo Creatore et constitutione creaturarum.

 Caput II.— De rationabilium naturarum dissimili peccato.

 Caput III.— De Abel et Enoch primatum tenentibus in hominum justitia.

 Caput IV.— De eo quod terrena tantum animalia in diluvio mortificata sunt.

 Caput V.— De animalibus quae nec in terra tantum vivere, nec in aqua tantum possunt, quomodo diluvium evaserint.

 Caput VI.— De eruptione aquarum diluvii.

 Caput VII.— De recessu aquarum diluvii.

 Caput VIII.— De cursu solis et lunae in diluvio.

 Caput IX.— De dispersione linguarum.

 Caput X.— De Sodomitica vindicta.

 Caput XI.— De uxore Loth in statuam salis mutata.

 Caput XII.— De Sara nonagenaria pariente filium.

 Caput XIII.— De puteo quem vidit Agar ejecta cum filio.

 Caput XIV.— De ariete quem Abraham obtulit pro filio.

 Caput XV.— De Jacob et Joseph quare unus in terra repromissionis, alter in Aegypto sepelitur.

 Caput XVI.— De Moyse et rubo in Oreb.

 Caput. XVII.— De duobus signis, id est manu in sinum conversa, et virga in colubrum mutata.

 Caput XVIII.— De aqua in sanguinem versa.

 Caput XIX.— De caeteris plagis Aegyptiorum.

 Caput XX.— De recedente et siccato mari Rubro.

 Caput XXI.— De carmine consono filiorum Israel.

 Caput XXII.— De aquis indulcatis in Marath.

 Caput XXIII.— De manna pluente de coelo.

 Caput XXIV.— De petra percussa in Oreb.

 Caput XXV.— De filiis Moysi, quare ducatu Sacerdotum privati sunt.

 Caput XXVI.— De jejunio quadraginta dierum.

 Caput XXVII.— De populo carnes postulante.

 Caput XXVIII.— De Aethiopissa uxore Moysi, et lepra murmuratricis Mariae.

 Caput XXIX.— De Chore et Dathan et Abiron.

 Caput XXX.— De plaga, quae descendit in populum, quando Moyses fugit in Tabernaculum.

 Caput XXXI.— De virga Aaron, quae fronduerat.

 Caput XXXII.— De petra bis percussa in Cades.

 Caput XXXIII.— De serpente aeneo.

 Caput XXXIV.— De Balaam et asina ejus.

 Caput XXXV.— De Moyse pergente in montem Abarim.

 Liber Secundus. De Prophetia.

 Caput Primum.— De Jesu filio Nun, et dirempto Jordane in transitu populi.

 Caput II.— De calceamentis et vestibus filiorum Israel.

 Caput III.— De subversione Jericho.

 Caput IV.— De sole et luna stantibus ad imperium Josue.

 Caput V.— De Gedeone et duobus signis.

 Caput VI.— De Samsonis fortitudine in capillis.

 Caput VII.— De arca Domini in terra Philistiim.

 Caput VIII.— De coeli fragore quo territi sunt Allophyli.

 Caput IX.— De vocibus et pluviis quando Saül ordinatus est.

 Caput X.— De Saül prophetante inter prophetas.

 Caput XI.— De Samuele suscitato a Pythone.

 Caput XII.— De percussione Ozae.

 Caput XIII.— De David numerante populum.

 Caput XIV.— De duobus signis juxta altare Bethel.

 Caput XV.— De trium annorum et sex mensium siccitate.

 Caput XVI.— De vidua in Sarepta Sidoniorum.

 Caput XVII.— De mortuo unico viduae filio quem suscitavit Elias.

 Caput XVIII.— De holocausto in monte Carmeli.

 Caput XIX.— De quadraginta dierum jejunio.

 Caput XX.— De igne descendente super quinquagenarios.

 Caput XXI.— De transeuntibus Jordanem Elia et Elisaeo.

 Caput XXII.— De ascensione Eliae.

 Caput XXIII.— De virtutibus Elisaei.

 Caput XXIV.— De lepra Naaman curata, et adhaerente Giezi.

 Caput XXV.— De ferri supernatatione.

 Caput XXVI.— De victoria per Elisaeum.

 Caput XXVII.— De captivitate populi, et Sennacherib veniente in Judaeam.

 Caput XXVIII.— De infirmitate et signo Ezechiae.

 Caput XXIX.— De captivitate Babylonica.

 Caput XXX.— De Daniele clarente in Babylone.

 Caput XXXI.— De tribus pueris qui ignis tormentum sine laesura evaserunt.

 Caput XXXII.— De Daniele quiescente in lacu leonum.

 Caput XXXIII.— De Esdra restituente Legem.

 Caput XXXIV.— De bellis praecipuis quae Domini auxilio peracta sunt.

 Liber Tertius. De Novo Testamento.

 Caput Primum.— De visione Zachariae et nativitate Joannis Baptistae.

 Caput II.— De Incarnatione Domini nostri Jesu Christi, et nativitate ex Maria Virgine.

 Caput III.— De pastoribus quibus Angeli natum infantem nuntiaverunt.

 Caput IV.— De Magis ab Oriente et stella duce.

 Caput V.— De baptismate Christi.

 Caput VI.— De Christi tentatione et jejunio.

 Caput VII.— De virtutibus Evangelii usque ad ambulationem super mare.

 Caput VIII.— De ambulante Domino super undas.

 Caput IX.— De caeteris virtutibus Domini nostri Jesu Christi.

 Caput X.— De panibus et piscibus saturantibus millia populorum.

 Caput XI.— De visione Domini in monte cum Moyse et Elia colloquentibus.

 Caput XII.— De Lazaro et caeteris resuscitatis mortuis.

 Caput XIII.— De solis eclipsi in passione Domini.

 Caput XIV.— De corporibus sanctorum venientibus de monumentis suis post resurrectionem Domini.

 Caput XV.— De cibo Domini post resurrectionem.

 Caput XVI.— Petrus paralyticum restituit.

 Caput XVII.— Virtus Petri.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Elenchus Quaestionum.

 Elenchus Quaestionum.

 Quaestiones Veteris Testamenti.

 Quaestiones Novi Testamenti.

 Capitula De Veteri Testamento

 Capitula De Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestio Prima.—Quid est Deus.

 II.—Cur Deus mundum fecerit?

 III.—Quid opus erat per Moysen postea, et non ante, exordium mundi et ordinem creaturae exponere.

 IV.—Quare Deus Legem non in primordio dedit?

 V.—Utquid Abel sacrificium acceptatum est, et Cain refutatum ?

 VI.—Si Lamech occidit Cain, sicut putatur?

 VII.—Quae decem verba in tabulis data sint aut singulae tabulae, quae et quot verba habuerint?

 VIII.—Utquid Moyses descendens de monte cum tabulis vultum splendidum habuit et into lerabilem?

 IX.—Si omnia Deus bona fecit et valde bona, utquid dixit ad Noe, De mundis et immundis induc tecum in arcam (Gen. VII, 2) , cum immundum bonum dici ab

 X.—Cum Deus dicat ad Abraham de filiis Israel, quod quarta progenie exituri essent de potestate Aegyptiorum (Gen. XV, 16) , cur Lex dicit, Quinta prog

 XI.—Si viri justi voluntas bona est, quid est ut Isaac, non Esau, quem voluit sed Jacob, quem noluit, benedixit (Gen. XXVII, 27) ?

 XII.—Quare Abraham fidei suae signum, circumcisionis accepit sacramentum (Gen. XVII, 10) ?

 XIII.—Si judicium Dei justum est, quare infantes in Sodomis simul cum parentibus cremati sunt (Gen. XIX, 25) ?

 XIV.—Quid est ut Deus, qui justus praedicatur, peccata patrum filiis reddere promiserit in tertiam et quartam progeniem (Exod. XX, 5) ?

 XV.—Cum justum Lex praedicet, et hic vere justus sit, qui plenam habet justitiam, quomodo contra Salomon, Noli, inquit, esse justus multum

 XVI.—Quare angelus qui volebat in via Moysen occidere, circumcisione infantis placatus est (Exod. IV, 24) ?

 XVII.—Quid est ut maledictos dicat Lex, qui semen non reliquerint in Israel per Isaiam autem nihil obesse dicatur spadonibus, quia generare non possu

 XVIII.—Quare Saül peccans petiit orari pro se ut ignosceretur sibi, et impetrare non potuit David autem peccans postulavit, et veniam consecutus est

 XIX.—Quaerendum est, si Adam factus, corpus immortale habuit, an mortale?

 XX.—Quid est quod dicitur, Panem Angelorum manducavit homo (Psal. LXXVII, 25) , cum Angeli non egeant cibo quippe cum sint natura simplices, et poten

 XXI.—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem (Gen. I, 27) , et an mulier imago Dei sit?

 XXII.—Quid est, ut dicat Salomon justifica animam tuam ante obitum tuum: et in Psalmo, non justificabitur, in conspectu tuo omnis homo vivens

 XXIII.—An ex traduce sint animae sicut et corpora?

 XXIV.—Quid est, ut cum vir et mulier una sint caro, vir imago Dei sit, et non femina?

 XXV.—Utquid Joseph post prophetiam adjurat filios Israel, ut cum a Deo liberarentur, cineres ejus de Aegypto transferrent (Gen. L, 24) ?

 XXVI.—Requirendum de Elisaeo, an id quod dure petiisse ab Elia dictus est (IV Reg. II, 10) , consecutus sit?

 XXVII.—An Pythonissa Samuelem excitaverit, et ipse ab ea visus sit, et locutus sit ad Saül: quae historia refert in libro Regnorum (I Reg. XXVIII, 7-2

 XXVIII. Quid contradicendum iis sit, qui mundum istum ab aeterno naturaliter moveri inquiunt, neque initio, neque abolitioni obnoxium?

 XXIX.—Quare octavo die mandatum est circumcidi (Gen. XVII, 12) ?

 XXX.—In Proverbiis, Justus, ait, accusator est sui in primordio sermonis

 XXXI.—An cum muliere, natura serpens locutus sit an actu dictus serpens diabolus eam seduxerit (Gen. III, 1) ?

 XXXII.—Legimus apud Salomonem, Dives et pauper obviaverunt sibi fecit autem ambos Dominus (Prov. XXII, 2) : quomodo ergo personarum acceptio non est

 XXXIII.—Salomon, Anni, inquit, impiorum minuentur

 XXXIV.—Quomodo idem Salomon, Deus, inquit, mortem non fecit: Bona et mala, vita et mors, paupertas et honestas a Deo sunt

 XXXV.—Qua ratione David Saül, postquam Deus ab eo recessit, christum Domini vocat, et honorem defert ei (I Reg. XXVI, 16, 18, sqq.) ?

 XXXVI.—Si anima quae peccaverit, ipsamorietur, quid est ut Achar filius Charmi peccaverit, et triginta viri occisi sunt in causa ejus (Josue VII, 24,

 XXXVII.—Quid est ut missa mors in Jacob venerit in Israel, cum Jacob ipse dictus sit Israel (Isai. IX, 8, sec. LXX) ?

 XXXIX.—Quid est quod legitur in Salomone, Spes est, inquit, in tenebris. Melior est canis vivus leone mortuo

 XL.—Quid est quod dicit propheta, Laetare sterilis quae non paris, erumpe et exclama quae non parturis: quia multi filii desertae magis, quam ejus qua

 LXI.—An spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur, quia dictum est, Spiritus Dei ferebatur super aquas (Gen. I, 2) ?

 XLII.—Cur angelus missus loqui ad Moysen, in igne et in rubo apparuit in monte (Exod. III, 1, 2) ?

 XLIV .—Quomodo ostendi posset ex Prophetarum testimonio jam in Novo Testamento a gentibus recepto, promissionem quam Deus Abrahae fecerat, per Christi

 XLV.—

 XLVI .—Utrum Samuel fuerit de filiis Aaron, et utrum sacerdos fuisse existimandus sit?

 XLVII .—Quomodo hoc quod in Isaia dicitur, Et apprehendent septem mulieres,

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 XLVIII.—Deus certe perfectio est et nullius egens quid ergo opus fuit Christo Salvatori ut nasceretur de Deo, et Filium haberet Deus per quem omnia f

 XLIX.—Cur Salvator cum sanctus natus sit, et Christus Dominus in ipsa nativitate appellatus, baptizatus est cum baptisma purificationis causa sit, et

 L.—Si ideo Salvator baptizatus est, ut exemplo esset quare circumcisus, caeteros prohibuit circumcidi?

 LI.—Quomodo intelligatur, quod dicenti Mariae ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognosco? respondit Gabriel angelus, Spiritus sanctus supe

 LII.—Si de Spiritu sancto natus est Christus, id est effectu ejus ex Maria caro factus, cur dictum est, Sapientia, quae utique Christus est, aedificav

 LIII.—Si omnia ratione facta sunt, quid est ut octavo calendas januarias Salvator natus esse dicatur?

 LIV.—Si ex semine David Christus Filius Dei factus est secundum carnem, hoc est, natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctus natus est quomodo

 LV.—Quid causae fuit ut illo tempore cru cifigis se permitteret Dominus, quo octavo calenda aprilis Pascha acturi erant Judaei?

 LVI.—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli, ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater ejus

 LVII.—Quid est hoc ut cum in Malachia propheta scriptum sit, Ecce mitto Angelum meum ante faciem tuam, qui praeparet viam tuam ante te Marcus hoc eva

 LVIII.—Qua ratione negat se Joannes Christum scisse ante baptismum, cum venienti ei ad baptismum dicat, Ego a te debeo baptizari, et tu venis ad me (J

 LIX.—Si Baptisma coeleste mysterium est, cur Nicodemo cum de Baptismo dubitanti loquitur Dominus, Si terrestria, inquit, dixi vobis, et non creditis,

 LX. Si lex et Prophetae usque ad Joannem, quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione leprae (Matth. VIII, 4 Marc. I, 44 Lu

 LXI. Quid est ut Judaeis discipulos accusantibus, eo quod sabbatum violarent, spicas manibus confricantes et comedentes, Salvator exemplum David profe

 LXII.—Quid est ut occisis filiis Liae, qui erant ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur (Matth. II, 18) ?

 LXIII.—Qua ratione Magi chaldaei per stellae apparentiam Christum regem Judaeorum natum intellexerunt, cum stella indice temporalis rex soleat designa

 LXIV.—Quomodo probatur post tres dies et noctes resurrexisse Salvatorem ex mortuis?

 LXV.—Si uno ore et ratione Evangelistae locuti sunt quomodo factum est ut tribus dicentibus, id est Matthaeo, Luca et Joanne, quia sexta hora crucifi

 LXVI.—Quomodo Marcus evangelista daemonia cognovisse ait et professa esse Jesum, e contra autem Apostolus, principes et potestates hujus saeculi neget

 LXVII.—Quid est quod in cruce positus Salvator ait: Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt (Luc. XXIII, 34) : si enim nesciunt, quid est q

 LXVIII.—Cum utique orandum pro inimicis Dominus docuerit, quid est quod in Apocalypsi contra hos animae occisorum ulcisci se petant, a Deo postulantes

 LXIX.—Si jam praedicante Joanne, aut Salvatore, Lex cessavit quomodo Salvator ait, Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere (Matth. V, 17)

 LXX .—Dominus certe inimicos nos diabolo fieri praecepit: quid ergo est ut in Evangelio dicat, Esto consentiens adversario tuo cito

 LXXI.—Jacob appellatus est Homo videns Deum, et Moyses vidit Deum facie ad faciem necnon et Isaias, Vidi, ait, Deum sabaoth oculis meis: Deum, nemo v

 LXXII.—Quando legitur in Apocalypsi Joannis, Vade, inquit et accipe librum de manu angeli, et devora illum, et amaricabit ventrem tuum, sed in ore tuo

 LXXIII.—Quid est quod Simeon dicit ad Mariam matrem Domini inter caetera, Hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum in Israel: et tuam,

 LXXIV.—Quid sibi vult ut Isaias propheta dicat de Christo, Qui peccatum non fecit: contra autem Apostolus, Eum qui peccatum, nesciebat, pro nobis pecc

 LXXV.—Cur Salvator pro se tantum et Petro didrachmam solvit, non etiam pro caeteris Apostolis (Matth. XVII, 26) ? Quippe cum omnes eum, relictis facul

 LXXVI.—Joannes in Evangelio, Lex, ait, per Moysen data est, Gratia et veritas per Jesum Christum facta est

 LXXVII.—Quid est quod inter caetera dicit Marcus Evangelista de Christo, Intrans in domum voluit neminem scire, et non potuit latere (Marc. VII, 24) ?

 LXXVIII .—Legitur in Evangelio Joannis, quod cum negasset se Salvator ascendere ad diem festum, ascendit (Joan. VII, 8, 14) : hoc inconstantis esse vi

 LXXIX .—Si proprio arbitrio vivimus, quare Salvator dixit, Nemo venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum Neque volentis, neque currentis, se

 LXXX.—Certe aut filius Dei quisque est aut diaboli: semper ergo filius est sed aliquando Dei, aliquando vero diaboli: quid ergo nascimur requirendum

 LXXXI.—Apostolus ait, Nos natura Judaei (Galat. II, 15) : de Judaeis ergo nasci Judaeos ostendit: non de proselytis dico, quos constat fieri Judaeos.

 LXXXII.—Paganos elementis esse subjectos nulli dubium est: quid est ergo quod Apostolus dicit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes? (Ga

 LXXXIII.—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio cur non ante venit, ut et anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt, addiscerent verit

 LXXXIV.—Quare lunae cursum in ratione Paschae custodientes, Paganos reprehendimus, quia dies lunares et motum custodiunt?

 LXXXV.—Quid est ut cum constet a David usque ad transmigrationem Babylonis decem et septem esse generationes evangelista quatuordecim dicat (Matth. I

 LXXXVI.—Quid est quod probet Mariam matrem Domini ex tribu et semine esse David?

 LXXXVII.—Si unus est Deus, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus aut quator, aut certe in ipso uno? et quare non est ab initio Trinitas pra

 LXXXVIII.— Si major gratia, et manifestior intelligentia in Novo est quam in Vetere Testamento quare Isaias propheta sedentem in throno majestatis vi

 LXXXIX.—Salvator inter caetera dicit de Spiritu sancto, quod Veniens, inquit, ille arguet mundum de peccato, et de justitia, et de judicio. De peccato

 XC.—Si diabolus ipse est satanas, quid est ut inter caetera dicat ad Judaeos Salvator, Vos de patre diabolo estis, et concupiscentias patris vestri vu

 XCI.—Quaerendum quomodo contradicendum sit argumentis Photini dicentis, Christum ante Mariam non esse.

 XCII.—Quomodo intelligitur quod dicit Salvator, Pacem meam do vobis pacem meam relinquo vobis: non sicut hic mundus dat, ego do vobis

 XCIII.—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt in terra cum Domino: quia inter multa dicit Evangelista, Spiritus no

 XCV.—Unde orta sit observatio Pentecostes, vel qua ratione?

 XCVI.—Quaerendum si Pascha transitus interpretetur, sicut Graecis videtur.

 XCVII.—Qua ratione responderi possit Arii impie tati simpliciter ex Lege?

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 De Evangelio Joannis.

 De Evangelio Matthaei .

 De Jactantia Romanorum Levitarum .

 Contra Novatianum .

 De Evangelio Lucae.

 De Libro Genesis .

 De Ordine Diei Et Noctis.

 De Lingua Hebraica, Ex Quo Nomen Acceperit.

 De Melchisedech .

 De Psalmo Primo.

 De Psalmo Vigesimo Tertio.

 De Psalmo Quinquagesimo.

 Adversus Paganos.

 De Fato.

 De Ratione Paschae .

 De Abraham .

 De Job.

 De Tobia.

 De Jejunio.

 Laus Et Gloria Paschae .

 De Principio.

 Unum Opus Differre Secundum Personas In Laudem Sive Condemnationem.

 Adversus Eusebium.

 De Eo Qui Fidem Christi Percepit .

 De Peccato Adae Et Evae .

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Adversum Eos Qui Negant Ad Deum Aliquid Pertinere.

 Quaest. Prima .—Multis, quos saecularis ista caligo caecavit, plurimum displicemus, si solliciti Dei praecepta servemus, si occasiones delinquendi fug

 II .—An Spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur quia dictum est, Spiritus Domini ferebatur super aquas

 III .—Si Adam factus a Deo et animatus, Spiritum sanctum accepit quia scriptum est, Inspiravit Deus in faciem ejus spiritum vitae

 IV .—Cur Adam in mundo positus mandatum vel legem accepit, cum ipse dominium caeterorum haberet.

 V .—Cur Deus dicat, Non permanebit Spiritus meus in hominibus istis, quia sunt caro: anni illorum centum viginti,

 VI .—Quid continet benedictio Jacob, quam dedit filiis suis (Gen. XLVIII, XLIX) .

 VII .—Cur angelus missus loqui ad Moysen in igne et rubo apparuit?

 VIII .—Non fuit aliud signum quod fieret a Moyse palam Pharaoni, nisi serpens (Exod. VII, 10) ?

 IX .—Si unus Deus est, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus, aut quatuor, aut certe in uno et quare prius non est Trinitas praedicata?

 X .—Utquid circumcisio et praecepta data sunt populo, quae prius non erant, neque nunc in auctoritate habentur?

 XII .—Cur in Lege etiam ipsi Aaron dictum est, ut pro peccatis suis holocausta offerret, cum dicat David, Pro delictis holocaustum non postulasti Holo

 XIII .—Quid est ut missa mors in Jacob, venerit in Israel cum Jacob ipse sit Israel?

 XIV .—Si anima quae peccat ipsa morietur, quid est ut Charmi peccante triginta sex viri occisi videantur causa ejus?

 XV .—Quid est quod dicit propheta, Laetare, sterilis quae non paris erumpe et clama, quae non parturis: quia multi filii desertae magis quam ejus qua

 XVI .— Benedicat terra Dominum, Numquid confitebitur tibi, pulvis, aut annuntiabit virtutem tuam?

 XVII .— In sole, posuit tabernaculum suum Flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo

 XVIII .—Cur Salomon spiritum sapientiae habuit (III Reg. III) , cum vitam mundam non habuit? valde enim mulieribus delectabatur, ac per hoc peccabat (

 XX .—In Sapientia, Qui creavit, orbem ex materia invisa: ex nihilo facti sumus

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Cur facta et dicta dominica quatuor voluminibus a quatuor scriptoribus sunt in scripturam digesta?

 II .—Quoniam constat quatuor libros rite conscriptos gestorum et dictorum Domini, sciendum quis ordo eorum sit.

 III .—Quare Matthaeus Evangelium Christi describens dicit, Liber generationis Jesu Christi filii David

 IV .—Quid est, ut generationes omnes in tres partes divideret supradictus Matthaeus apostolus (Matth. I, 17) .

 V .—Quare cum quadraginta et una sint generationes, Evangelista quadraginta duas numerasse videtur (Matth. I, 17) ? Ter enim quatuordecim, qui faciunt

 VI .—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater sit

 VII .—Manifestum quia natus Salvator Dei Filius et Christus appellatus est: cur ergo post baptismum accessit ad eum tentator, dicens, Si Filius Dei es

 VIII .—Cur Salvator tentanti se diabolo non aliter quam exemplis Legis resistit (Matth. IV, 4-10) ?

 IX .—Utquid Salvator post baptismum quadraginta diebus jejunavit, postea esuriit (Matth. IV, 2) ? Qui enim quadraginta diebus jejunavit, potuit jam no

 X .—Quid est ut cum prius Joannes Baptista testimonium perhibuerit Salvatori, postea dubitaverit dicens per discipulos: Tu es qui venturus es, an aliu

 XI .—Quid est quod superius Herodem mortuum legimus (Matth. II, 19) , infra autem et post multos annos Herodem Joannem occidisse (Id. XIV, 1-11) , cum

 XII .—Orandum utique pro inimicis docuit Dominus: quid est ergo ut contra animae occisorum ulcisci petant, a Domino postulantes vindictam?

 XIII .—Si jam praedicante Salvatore vel Joanne Lex cessavit, quomodo Salvator ait: Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere?

 XIV .—Joannes ad Dominum, Tu es qui Sventurus es, an alium exspectamus Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi

 XV .—Quare Lex et Prophetae usque ad Joannem, et post recte cessasse dicuntur (Matth. XI, 13) ? Quia jam de quo prophetabant, advenit. Quare Lex usque

 XVI .—Cum Salvator baptismum Joannis de coelo dicat, cur Nicodemo, cum de baptismo loquitur, dubitanti ait: Si terrestria dixi vobis et non creditis?

 XVII .—Quid est ut Salvator mulieri alienigenae,

 XVIII .—Quomodo probatur quod dixit Salvator, quia post tres dies et post tres noctes a mortuis resurgeret cum utique coena pura passus, illucescente

 XIX .—Quare Salvator, Orate, ne fiat fuga vestra hieme vel sabbato Qui revelabitur in suo tempore Definiens tempora et terminos habitationis eorum

 XX .—Salvator cum se passurum diceret, et post tertium diem resurrecturum, adjecit, Et postquam resurrexero, praecedam vos in Galilaeam, ibi me videbi

 XXI .—Tres evangelistae sexta hora crucifixum dicunt Salvatorem, Marcus vero evangelista tertia hora dicit crucifixum. Sed quidam strenui (industria s

 XXII .—Si ideo Salvator baptizatus est ut exemplo esset, quare circumcisus caeteros prohibuit circumcidi?

 XXIII .—Judaeis accusantibus discipulos eo quod facerent contra legem sabbati, spicas vellendo, Salvator exemplum protulit David, dicens: Nescitis qui

 XXIV .—Cur Salvator discipulos suos filios tonitrui appellavit (Marc. III, 17) , qui plus magis videantur filii Dei dici? tonitrua enim dicuntur colli

 XXV .—Quid est ut secundum Marci evangelistae relationem, Christi non sit impleta voluntas: Intrans enim, in domum, voluit neminem scire, et non potui

 XXVI .—In Evangelio legimus angelum dicere ad Mariam matrem Domini, quod regni ejus, non erit finis Tunc exsurget regnum in aeternum, quod nunquam cor

 XXVII .—Salvator ait, Si quis non reliquerit omnia sua, non potest meus discipulus esse: Venit, Joseph ab Arimathia, homo dives, qui et ipse discipulu

 XXVIII .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione?

 XXIX .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem, ex quo regnum coelorum praedicatum est (Luc. XVI, 16) ipse est enim inchoator novae praedicationis cur

 XXX .—In Evangelio Joannis, Lex, per Moysen data est gratia autem et veritas per Jesum Christum facta est.

 XXXI .—Sabbatum certe Lex est vel pars Legis quomodo ergo non evacuata Lex est, dicente evangelista, Non solum solvebat sabbatum, sed et patrem suum

 XXXII .—Si arbitrio proprio vivimus, cur Salvator, Nemo, venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum: Neque volentis, neque currentis, sed mise

 XXXIII .—Quid est ut cum Salvator omnes prope verbo curasset, caeco tamen per lutum de sputo factum oculos reformarit (Joan. IX, 6, 7) ?

 XXXIV .—Quid est quod Salvator ait, Ego sum janua qui ante me fuerunt, fures sunt et latrones

 XXXV .—Quid est ut admirabilem et incognitam virtutem facturus, Lazarum scilicet a mortuis resuscitaturus, fleret, aut locum ubi positus erat quasi ig

 XXXVI .—Cum Salvator dicat, Ego pro eis rogo, quos mihi dedisti non pro mundo rogo Habemus, advocatum apud Patrem, deprecatorem pro peccatis nostris,

 XXXVII .—Quid est ut Salvator dicat Mariae volenti se tangere causa gaudii, Noli me tangere nondum enim ascendi ad Patrem

 XXXVIII .—Quomodo intelligitur, quod dicente Maria ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognovi? Spiritus sanctus superveniet in te, et virtu

 XXXIX .—Qua ratione Magi Chaldaei per stellam apparentem Christum regem Judaeorum natum intellexerunt cum stella indice temporalis rex designetur?

 XL .—Quid sibi vult ut Isaias propheta de Christo dicat, Qui peccatum non fecit Qui peccatum, nesciebat, peccatum pro nobis fecit?

 XLI .—Certe qui filius Dei non est, diaboli

 XLII .—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt cum Domino, etc.

 XLIII .—Qua ratione responderi possit Arianae impietati simpliciter ex Lege.

 XLIV .—Cum Salvatorem natum profiteamur, quid est ut Apostolus factum eum dicat ex semine David (Rom. I, 3) cum aliud sit fieri, aliud nasci?

 XLV .—Si ex semine David Christus Dei factus est Filius secundum carnem, hoc est natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctificatus natus est: qu

 XLVI .—Apostolus Legem datam a Moyse, et sanctam, et justam, et bonam, et spiritualem appellat (Rom. VII, 12, 14) . Alibi dicit, Lex enim iram operatu

 XLVII .—Qua ratione sapientia carnis inimica est Deo vel quae est ipsa sapientia quae legi Dei non est subjecta (Rom. VIII, 7) ?

 XLVIII .—Apostolus dicit de principibus et potestatibus hujus saeculi, quod si cognovissent, nunquam Dominum majestatis crucifixissent: Sciebant enim

 XLIX .—Quem spiritum Apostolus salvandum Tradidi hujusmodi hominem satanae in interitum carnis,

 L .—Cum multa peccata in corpus admitti videantur: omnis enim qui sibi ex quacumque parte corporis vim intulerit, in corpus utique suum peccat est en

 LI .—Cur Apostolus omnibus omnia se factum dixit (I Cor. IX, 22) : quod factum adulatoris videtur et hypocritae?

 LII .—Quid est quod dicit Apostolus, Tentatio vos non apprehendat nisi humana

 LIII .—Quid est quod dicit Apostolus, Nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto

 LIV .—Apostolus dicit Christum pro omnibus mortuum esse: sic enim ait, Ergo omnes mortui sunt, et pro omnibus mortuus est Venit Filius hominis dare an

 LV .—Cur apostolus Paulus Petrum coapostolum suum reprehendit, quod timens eos qui erant ex circumcisione, subtrahebat se a Gentilibus (Galat. II, 11,

 LVI .—Apostolus ait, Nos natura Judaei.

 LVII .—Quid opus erat ut Galatas arguens Apostolus hoc interponeret. Galatis enim post Evangelium ad Legem confugientibus inter caetera ait, Mediator

 LVIII .—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio, cur non ante venit, ut anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt addiscerent veritatem?

 LIX .—Paganos sub elementis esse nulli dubium est. Quid ergo Apostolus dixit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes.

 LX .—Quando Apostolus Galatis dicit, quos sic reprehendit et arguit per totam Epistolam, Estote sicut et ego, quia ego sicut vos Estote sicut et ego.

 LXI .—Quomodo liberi sumus arbitrii ac voluntatis, cum dicat Apostolus, Caro concupiscit adversus spiritum, spiritus vero adversus carnem, ut non quae

 LXII .—Si in Christo omnes thesauri sapientiae et scientiae sunt absconditi

 LXIII .—Quid est ut cum Apostoli omnes curas sibi oblatas sanassent, propriis tamen infirmis medelam non dederint? Nam utique Epaphroditus usque ad mo

 LXIV . Petrus apostolus dicit, Christus mortuus est pro vobis Factus, obediens usque ad mortem propter quod donavit illi Deus nomen quod est super om

 LXV .—Quid est quod dictum est Joanni, sicut in Apocalypsi scriptum legitur, Vade, et accipe librum, et devora illum et amaricabit ventrem tuum, sed

 Quaestionum Ex Utroque Mixtim Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem: et an mulier imago Dei sit.

 II .—Evangelium testatur quia nemo vidit Deum (Joan. I, 18, VI, 46, et I Tim. VI, 16) : contra Jacob et Moyses et Isaias asserunt Deum se vidisse (Gen

 III .—Vetus Lex Deum jurasse allegat: sic enim dicit, Per memetipsum juravi, dicit Dominus

 IV .—Quid est quod in cruce positus Salvator ait, Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt? Numquid ignorantes perdes?

 V .—Si in Lege nemo justificatur apud Deum, quare scriptum est, Maledictus omnis qui non permanserit in omnibus quae scripta sunt in libro Legis, ut f

 VI .—Quid est ut David dicat, Confundantur et erubescant qui dicunt mihi, Euge, euge Euge, serve bone et fidelis,

 VII .—Quid est quod in Psalmo, Homines, et jumenta salvos facies Non parcam, civitati in qua habitant centum triginta millia hominum, et pecora multa

 VIII .—In Tobia, Opera, Dei revelare et confiteri, honorificum est Nulli, dixeris

 IX .—De aeternitate Filii.

 X .—Quid est quod Apostolus dicit Galatis, Miror quod sic tam cito transferimini ab eo qui vocavit vos in gratiam, in aliud Evangelium, quod non est a

 XI .—Non esse contristandum de mortuis Paulus apostolus signat (I Thess. IV, 12) . Nam desperantium est contristari et ipse, Infirmus, fuit prope mor

 XII .—Quid est quia occisis filiis Liae, qui sunt ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur?

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Homilia I .

 Homilia II .

 Homilia III.

 Homilia IV.

 Homilia V.

 Homilia VI.

 Homilia VII.

 Homilia VIII.

 Homilia IX.

 Homilia X.

 Homilia XI.

 Homilia XII.

 Homilia XIII.

 Homilia XIV.

 Homilia XV.

 Homilia XVI.

 Homilia XVII.

 Homilia XVIII .

 Homilia XIX .

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

Tractatus III Ab eo quod scriptum est, Joannes testimonium perhibet de ipso, etc., usque ad id, Unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse enarravit. Cap. I, V\ 15-18.

1. Gratiam et veritatem Dei, qua plenus sanctis apparuit unigenitus Filius Dominus et Salvator noster Jesus Christus, distinguendam a Veteri Testamento, quoniam res est Novi Testamenti, suscepimus in nomine Domini, et vestrae Charitati promisimus. Adestote ergo intenti, ut et quantum capio, donet Deus, et quantum capitis, audiatis. Reliquum enim erit, ut si semen quod spargitur in cordibus vestris, non abstulerint aves, nec spinae praefocaverint, nec aestus exusserit, accedente pluvia cohortationum quotidianarum, et cogitationibus vestris bonis quibus hoc agitur in corde, quod agitur in agro rastris, ut gleba frangatur, et semen operiatur et germinare possit: ut afferatis fructum , ad quem gaudeat et laetetur agricola (Matth. XIII, 3 23) . Si autem pro semine bono et pro pluvia bona, non fructum, sed spinas attulerimus; nec semen accusabitur, nec pluvia erit in crimine, sed spinis ignis debitus praeparatur.

2. Homines sumus, quod puto non diu esse suadendum Charitati vestrae, christiani; et si christiani, utique ipso nomine ad Christum pertinentes. Hujus signum in fronte gestamus: de quo non erubescimus, si et in corde gestemus. Signum ejus est humilitas ejus. Per stellam eum Magi cognoverunt (Id. II, 2) ; et erat hoc signum de Domino datum, coeleste atque praeclarum: noluit stellam esse in fronte fidelium signum suum, sed crucem suam. Unde humiliatus, inde glorificatus: inde erexit humiles, quo humiliatus ipse descendit. Pertinemus ergo ad Evangelium , pertinemus ad Novum Testamentum. Lex per Moysen data est, Gratia autem et veritas per Jesum Christum facta est. Interrogamus Apostolum, et dicit nobis quoniam non sumus sub Lege, sed sub Gratia (Rom. VI, 14) . Misit ergo Filium suum factum ex muliere, factum sub 1397 Lege, ut eos qui sub Lege erant, redimeret, ut adoptionem filiorum reciperemus (Galat. IV, 4, 5) . Ecce ad hoc venit Christus, ut eos qui sub Lege erant redimeret: ut jam non simus sub Lege, sed sub Gratia. Quis ergo dedit Legem? Ille dedit Legem, qui dedit et Gratiam: sed Legem per servum misit, cum Gratia ipse descendit. Et unde facti erant homines sub Lege? Non implendo Legem. Qui enim legem impiet, non est sub lege, sed cum lege: qui autem sub lege est, non sublevatur, sed premitur lege. Omnes itaque homines sub Lege constitutos, reos facit Lex; et ad hoc illis super caput est, ut ostendat peccata, non tollat. Lex ergo jubet, dator legis miseretur in eo quod jubet lex. Conantes homines implere viribus suis quod a lege praeceptum est, ipsa sua temeraria et praecipiti praesumptione ceciderunt; et non sunt cum lege, sed sub lege facti sunt rei: et quoniam suis viribus implere non poterant legem, facti rei sub lege, imploraverunt liberatoris auxilium; et reatus legis fecit aegritudinem superbis. Aegritudo superborum, facta est confessio humilium: jam confitentur aegroti quia aegrotant; veniat medicus, et sanet aegrotos.

3. Medicus quis? Dominus noster Jesus Christus. Quis Dominus noster Jesus Christus? Ille qui visus est et ab eis a quibus crucifixus est. Ille qui apprehensus, colaphizatus, flagellatus, sputis illitus, spinis coronatus, in cruce suspensus, mortuus, lancea vulneratus, de cruce depositus, in sepulcro positus. Ille ipse Dominus noster Jesus Christus; ille ipse plane, et ipse est totus medicus vulnerum nostrorum, crucifixus ille cui insultatum est, quo pendente persecutores caput agitabant, et dicebant, Si filius Dei est, descendat de cruce (Matth. XXVII, 39, 40) : ipse est totus medicus noster, ipse plane. Quare ergo non ostendit insultantibus, quia ipse erat Filius Dei: ut si se permisit in crucem levari, saltem cum illi dicerent, Si filius Dei est, descendat de cruce; tunc descenderet, et ostenderet eis verum se esse Filium Dei, quem illi ausi fuerant irridere? Noluit. Quare noluit? numquid quia non potuit? Potuit plane. Quid est enim amplius, de cruce descendere, an de sepulcro resurgere? Sed pertulit insultantes: nam crux non ad potentiae documentum , sed ad exemplum patientiae suscepta est. Ibi vulnera tua curavit, ubi sua diu pertulit: ibi te a morte sempiterna sanavit, ubi temporaliter mori dignatus est. Et mortuus est, an in illo mors mortua est? Qualis mors, quae mortem occidit?

4. Ipse est tamen Dominus noster Jesus Christus totus, qui videbatur, et tenebatur, et crucifigebatur? Num totus hoc ipse est? Ipse est quidem, sed non totus illud quod viderunt Judaei; non hoc est totus Christus. Et quid est? In principio erat Verbum. In quo principio? Et Verbum erat apud Deum. Et quale Verbum? Et Deus erat Verbum. Numquid forte a Deo factum est hoc Verbum? Non. Hoc enim erat in principio apud Deum. Quid ergo? Alia quae fecit Deus non similia sunt Verbo? Non: quia omnia per ipsum 1398 facta sunt, et sine ipso factum est nihil. Quomodo per ipsum omnia sunt facta? Quia quod factum est, in ipso vita erat: et antequam fieret, vita erat. Quod factum est, non est vita: sed in arte, hoc est, in Sapientia Dei, antequam fieret, vita erat. Quod factum est, transiit: quod est in Sapientia, transire non potest. Vita ergo in illo erat, quod factum est. Et qualis vita? Quia et anima corporis vita est: corpus nostrum habet vitam suam; quam cum amiserit, mors est corporis: talis ergo erat illa vita? Non: sed vita erat lux hominum. Numquid lux pecorum? Nam ista lux et hominum et pecorum est. Est quaedam lux hominum: unde distant homines a pecoribus videamus, et tunc intelligemus quid sit lux hominum. Non distas a pecore, nisi intellectu: noli aliunde gloriari. De viribus praesumis? a bestiis vinceris: de velocitate praesumis? a muscis vinceris: de pulchritudine praesumis? quanta pulchritudo est in pennis pavonis? Unde ergo melior es? Ex imagine Dei. Ubi imago Dei? In mente, in intellectu. Si ergo ideo melior pecore, quia habes mentem qua intelligas quod non potest pecus intelligere; inde autem homo, quia melior pecore; lux hominum est lux mentium. Lux mentium supra mentes est, et excedit omnes mentes. Hoc erat vita illa per quam facta sunt omnia.

5. Ubi erat? hic erat; an apud Patrem erat, et hic non erat? an quod verius est, et apud Patrem erat, et hic erat? Si ergo hic erat, quare non videbatur? Quia lux in tenebris lucet, et tenebrae cam non comprehenderunt. O homines, nolite esse tenebrae, nolite esse infideles, injusti, iniqui, rapaces, avari, amatores saeculi: hae sunt enim tenebrae. Lux non est absens, sed vos absentes estis a luce. Caecus in sole praesentem habet solem, sed absens est ipse soli. Nolite ergo esse tenebrae. Haec est enim forte gratia, de qua dicturus sum, ut jam non simus tenebrae, et dicat nobis Apostolus: Fuistis enim aliquando tenebrae; nunc autem lux in Domino (Ephes. V, 8) . Quia ergo non videbatur lux hominum, id est lux mentium, opus erat ut homo diceret de luce testimonium, non quidem tenebrosus, sed jam illuminatus. Nec tamen quia illuminatus, idco ipsa lux; sed ut testimonium perhiberet de lumine. Nam non erat ille lux. Et quae erat lux? Erat lux vera, quae illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Et ubi erat ista? In hoc mundo erat. Et quomodo in hoc mundo erat? numquid sicut ista lux solis, lunae, lucernarum, sic et ista lux in mundo est? Non. Quia mundus per eum factus est, et mundus eum non cognovit: hoc est, lux in tenebris lucet, et tenebrae eam non comprehenderunt. Mundus enim tenebrae; quia dilectores mundi, mundus. Num enim creatura non agnovit Creatorem suum? Testimonium dedit coelum de stella (Matth. II, 2) ; testimonium dedit mare, portavit ambulantem Dominum (Id. XIV, 26) ; testimonium dederunt venti, ad ejus jussum quieverunt (Id. VIII, 27) ; testimonium dedit terra, illo crucifixo contremuit (Id. XXVII, 51) : si omnia ista testimonium dederunt, 1399 quomodo mundus eum non cognovit, nisi quia mundus dilectores mundi, corde habitantes mundum? Et malus mundus, quia mali habitatores mundi: sicut mala domus, non parietes, sed inhabitantes.

6. In propria venit, id est, in sua venit: et sui eum non receperunt. Quae ergo spes est, nisi quia quotquot receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri? Si filii fiunt, nascuntur: si nascuntur, quomodo nascuntur? Non ex carne, non ex sanguinibus, non ex voluntate carnis, non ex voluntate viri; sed ex Deo nati sunt. Gaudeant ergo, quia ex Deo nati sunt; praesumant se pertinere ad Deum; accipiant documentum, quia ex Deo nati sunt: Et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis. Si Verbum non erubuit nasci de homine, erubescunt homines nasci de Deo? Hoc autem quia fecit, curavit: quia curavit, videmus. Hoc enim quod Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, medicamentum nobis factum est, ut quia terra caecabamur, de terra sanaremur: et sanati quid videremus? Et vidimus, inquit, gloriam ejus, gloriam tanquam Unigeniti a Patre, plenum gratia et veritate (Joan. I, 1-14) .

7. Joannes testimonium perhibet de ipso, et clamat dicens, Hic erat quem dixi, Qui post me venit, ante me factus est. Post me venit, et praecessit me. Quid est, ante me factus est? Praecessit me: non, factus est antequam factus essem ego; sed, antepositus est mihi: hoc est, ante me factus est. Quare ante te factus est, cum post te venerit? Quia prior me erat. Prior te, o Joannes? Quid magnum, si prior te? Bene, quia tu illi perhibes testimonium: audiamus ipsum dicentem, Et ante Abraham ego sum (Joan. VIII, 58) . Sed et Abraham in medio genere humano ortus est; multi ante illum, multi post illum: audi vocem Patris ad Filium, Ante luciferum genui te (Psal. CIX, 3) . Qui ante luciferum genitus est, omnes ipse illuminat. Dictus est enim quidam lucifer qui cecidit: erat enim angelus, et factus est diabolus; et dixit de illo Scriptura, Lucifer qui mane oriebatur, cecidit (Isai. XIV, 12) . Unde lucifer? Quia illuminatus lucebat. Unde autem tenebrosus factus? Quia in veritate non stetit (Joan. VIII, 44) . Ergo ille ante luciferum, ante omnem illuminatum: siquidem ante omnem illuminatum sit necesse est, a quo illuminantur omnes qui illuminari possunt.

8. Ideo hoc sequitur: Et de plenitudine ejus nos omnes accepimus. Quid accepistis? Et gratiam pro gratia. Sic enim habent verba evangelica, collata cum exemplaribus graecis. Non ait, Et de plenitudine ejus nos omnes accepimus, gratiam pro gratia; sed sic ait, Et de plenitudine ejus nos omnes accepimus, et gratiam pro gratia, id est, accepimus: ut nescio quid nos voluerit intelligere de plenitudine ejus accepisse; et insuper gratiam pro gratia. Accepimus enim de plenitudine ejus, primo gratiam; et rursum accepimus gratiam, gratiam pro gratia. Quam gratiam primo 1400 accepimus? Fidem. In fide ambulantes, in gratia ambulamus. Unde enim hoc meruimus? quibus nostris praecedentibus meritis? Non se quisque compalpet , redeat in conscientiam suam, quaerat latebras cogitationum suarum, redeat ad seriem factorum suorum: non attendat quid sit, si jam aliquid est; sed quid fuerit, ut esset aliquid; inveniet non se dignum fuisse nisi supplicio. Si ergo supplicio dignus fuisti, et venit ille qui non peccata puniret, sed peccata donaret; gratia tibi data est, non merces reddita. Unde vocatur gratia? Quia gratis datur. Non enim praecedentibus meritis emisti quod accepisti. Hanc ergo accepit gratiam primam peccator, ut ejus peccata dimitterentur. Quid meruit? Interroget justitiam; invenit poenam: interroget misericordiam; invenit gratiam. Sed hoc et promiserat Deus per Prophetas: itaque cum venit dare quod promiserat; non solum gratiam dedit, sed et veritatem. Quomodo exhibita est veritas? Quia factum est quod promissum est.

9. Quid est ergo, gratiam pro gratia? Fide promeremur Deum; et qui digni non eramus quibus peccata dimitterentur, ex eo quia tantum donum indigni accepimus, gratia vocatur. Quid est gratia? gratis data. Quid est gratis data? Donata, non reddita. Si debebatur, merces reddita est, non gratia donata; si autem vere debebatur, bonus fuisti: si autem , ut verum est, malus fuisti, credidisti autem in eum qui justificat impium (Rom. IV, 5) (Quid est, qui justificat impium? Ex impio facit pium); cogita quid per legem tibi imminere debebat, et quid per gratiam consecutus sis. Consecutus autem istam gratiam fidei, eris justus ex fide (Justus enim ex fide vivit) (Habac. II, 4; Rom. I, 17) ; et promereberis Deum vivendo ex fide: cum promerueris Deum vivendo ex fide, accipies praemium immortalitatem, et vitam aeternam. Et illa gratia est. Nam pro quo merito accipis vitam aeternam? Pro gratia. Si enim fides gratia est, et vita aeterna quasi merces est fidei: videtur quidem Deus vitam aeternam tanquam debitam reddere (Cui debitam? Fideli, quia promeruit illam per fidem); sed quia ipsa fides gratia est, et vita aeterna gratia est pro gratia.

10. Audi Paulum apostolum confitentem gratiam, et postea debitum expetentem. Confessio gratiae quae est in Paulo? Qui prius fui blasphemus, et persecutor, et injuriosus: sed misericordiam, inquit, consecutus sum (I Tim I, 13) . Indignum se dixit qui consequeretur: consecutum tamen non per merita sua, sed per misericordiam Dei. Audi illum jam flagitantem debitum, qui primo indebitam susceperat gratiam: Ego enim, inquit, jam immolor, et tempus resolutionis meae instat. Bonum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi: de caetero reposita est mihi corona justitiae. Jam debitum flagitat, jam debitum exigit. Nam vide verba sequentia: Quam mihi reddet Dominus in illa die, justus judex (II Tim. IV, 6-8) . Ut 1401 ante susciperet gratiam, misericordem patrem opus habebat: ut praemium gratiae, judicem justum. Qui non damnavit impium, damnabit fidelem? Et tamen si bene cogites, ipse dedit fidem primo, qua eum promeruisti: non enim de tuo promeruisti ut tibi aliquid deberetur. Quod ergo praemium immortalitatis postea tribuit, dona sua coronat, non merita tua. Ergo, fratres, omnes de plenitudine ejus accepimus: de plenitudine misericordiae ejus, de abundantia bonitatis ejus accepimus. Quid? Remissionem peccatorum, ut justificaremur ex fide. Et insuper quid? Et gratiam pro gratia; id est, pro hac gratia in qua ex fide vivimus, recepturi sumus aliam: quid tamen nisi gratiam? Nam si dixero quia et hoc debetur, aliquid mihi assigno, quasi cui debeatur. Coronat autem in nobis Deus dona misericordiae suae: sed si in ea gratia quam primam accepimus, perseveranter ambulemus.

11. Lex enim per Moysen data est: quae reos tenebat. Quid enim ait Apostolus? Lex subintravit, ut abundaret delictum (Rom. V, 20) . Hoc proderat superbis, ut abundaret delictum: multum enim sibi dabant, et quasi viribus suis multum assignabant; et non poterant implere justitiam, nisi adjuvaret ille qui jusserat. Superbiam illorum volens domare Deus, dedit Legem, tanquam dicens: Ecce implete, ne putetis deesse jubentem. Non deest qui jubeat, sed deest qui impleat.

12. Si ergo deest qui impleat, unde non implet? Quia natus cum traduce peccati et mortis. De Adam natus, traxit secum quod ibi conceptum est. Cecidit primus homo; et omnes qui de illo nati sunt, de illo traxerunt concupiscentiam carnis. Oportebat ut nasceretur alius homo qui nullam traxit concupiscentiam. Homo, et homo: homo ad mortem, et homo ad vitam. Sic dicit Apostolus: Quoniam quidem per hominem mors, et per hominem resurrectio mortuorum. Per quem hominem mors, et per quem hominem resurrectio mortuorum? Noli festinare: sequitur, et dicit: Sicut enim in Adam omnes moriuntur, sic et in Christo omnes vivificabuntur (I Cor. XV, 21, 22) . Qui pertinent ad Adam? Omnes qui nati sunt de Adam. Qui ad Christum? Omnes qui nati sunt per Christum. Quare omnes in peccato? Quia nemo natus est praeter Adam. Ut autem nascerentur ex Adam, necessitatis fuit ex damnatione: nasci per Christum, voluntatis est et gratiae. Non coguntur homines nasci per Christum: non quia voluerunt, nati sunt ex Adam. Omnes tamen qui ex Adam, cum peccato peccatores: omnes qui per Christum, justificati et justi, non in se, sed in illo. Nam in se si interroges, Adam sunt: in illo si interroges, Christi sunt . Quare? Quia ille caput Dominus noster Jesus Christus, non cum traduce peccati venit: sed tamen venit cum carne mortali.

13. Mors peccatorum poena erat : in Domino munus misericordiae erat, non poena peccati. Non enim aliquid habebat Dominus quare juste moreretur. Ipse 1402 ait, Ecce venit princeps hujus mundi, et in me nihil invenit. Quare ergo moreris? Sed ut sciant omnes quia voluntatem Paris mei facio, surgite, eamus hinc (Joan. XIV, 30 et 31) . Non habebat ille quare moreretur, et mortuus est: tu habes quare, et mori dedignaris? Dignare aequo animo pati per meritum tuum, quod ille pati dignatus est, ut te a sempiterna morte liberaret. Homo, et homo: sed ille, nonnisi homo; iste, Deus homo . Ille homo peccati, iste justitiae. Mortuus es in Adam, resurge in Christo: nam utrumque debetur tibi. Jam credidisti in Christum, reddes tamen quod debes de Adam. Sed non te in aeternum tenebit vinculum peccati; quia mortem tuam aeternam occidit mors temporalis Domini tui. Ipsa est gratia, fratres mei, ipsa est et veritas, quia promissa et exhibita.

14. Non erat ista in Veteri Testamento, quia Lex minabatur, non opitulabatur; jubebat, non sanabat; languorem ostendebat, non auferebat: sed illi praeparabat medico venturo cum gratia et veritate; tanquam ad aliquem quem curare vult medicus, mittat primo servum suum, ut ligatum illum inveniat. Sanus non erat, sanari nolebat, et ne sanaretur, sanum se esse jactabat: missa Lex est, ligavit cum; invenit se reum, jam clamat de ligatura. Venit Dominus, curat amaris aliquantum et acribus medicamentis: dicit enim aegroto, Ferto; dicit, Tolera; dicit, Noli diligere mundum, habeto patientiam, curet te ignis continentiae, ferrum persecutionum tolerent vulnera tua. Expavescebas quamvis ligatus: liber ille et non ligatus bibit quod tibi dabat; prior passus est ut te consolaretur, tanquam dicens, Quod times pati pro te, prior patior pro te. Haec est gratia, et magna gratia. Quis illam digne collaudat?

15. De humilitate Christi loquor, fratres mei. Majestatem Christi et divinitatem Christi quis loquitur? In explicando et dicendo ut quoquomodo humilitatem Christi loqueremur, non sufficimus, imo deficimus: totum cogitantibus committimus, non audientibus adimplemus. Cogitate humilitatem Christi. Sed quis nobis, inquis, eam explicat, nisi tu dicas? Ille intus dicat. Melius illud dicit qui intus habitat, quam qui foris clamat. Ipse vobis ostendat gratiam humilitatis suae, qui coepit habitare in cordibus vestris. Jamvero si in ejus humilitate explicanda et eroganda deficimus, majestatem ejus quis loquatur? Si Verbum caro factum conturbat nos, In principio erat Verbum quis explicabit? Tenete ergo, fratres, soliditatem istam.

16. Lex per Moysen data est, gratia et veritas per Jesum Christum facta est. Per servum Lex data est; reos fecit: per Imperatorem indulgentia data est; reos liberavit. Lex per Moysen data est. Non sibi aliquid amplius servus assignet, quam quod per illum factum est. Electus ad magnum ministerium tanquam fidelis in domo, sed tamen servus, agere secundum Legem potest, solvere a reatu Legis non potest. Lex ergo per Moysen data est, Gratia et veritas per Jesum Christum facta est.

1403 17. Et ne forte aliquis dicat, Et Gratia et veritas non est facta per Moysen, qui vidit Deum? statim subjecit, Deum nemo vidit unquam. Et unde innotuit Moysi Deus? Quia revelavit servo suo Dominus. Quis Dominus? Ipse Christus, qui praemisit Legem per servum, ut veniret ipse cum Gratia et veritate. Deum enim nemo vidit unquam. Et unde illi servo quantum capere posset apparuit? Sed unigenitus, inquit, Filius qui est in sinu Patris, ipse enarravit. Quid est, in sinu Patris? In secreto Patris. Non enim Deus habet sinum, sicut nos habemus in vestibus, aut cogitandus est sic sedere quomodo nos, aut forte cinctus est ut sinum haberet: sed quia sinus noster intus est, secretum Patris sinus Patris vocatur. In secreto Patris, qui Patrem novit, ipse enarravit. Nam Deum nemo vidit unquam. Ipse ergo venit, et narravit quidquid vidit. Quid vidit Moyses? Moyses vidit nubem, vidit angelum, vidit ignem: omnis illa creatura est; typum Domini sui gerebat, non ipsius Domini praesentiam exhibebat. Namque aperte habes in Lege, Et loquebatur Moyses cum Domino, contra in contra sicut amicus cum amico suo. Sequeris ipsam Scripturam, et invenis Moysen dicentem, Si inveni gratiam in conspectu tuo, ostende mihi teipsum manifeste, ut videam te. Et parum est quia dixit: responsum accepit, Non potes videre faciem meam (Exod. XXXIII, 11, 13, 20) . Loquebatur ergo, fratres mei, cum Moyse angelus, portans typum Domini: et illa omnia quae ibi per angelum facta sunt, futuram istam gratiam et veritatem promittebant. Qui bene scrutantur Legem, noverunt: et cum opportunum est, ut et nos aliquid inde dicamus, quantum Dominus revelat, non tacemus Charitati vestrae.

18. Illud autem sciatis, quia omnia quae corporaliter visa sunt, non erant illa substantia Dei. Illa enim oculis carnis videmus: Dei substantia unde videtur? Evangelium interroga: Beati mundo corde; quia ipsi Deum videbunt (Matth. V, 8) . Fuerunt homines qui dicerent vanitate sui cordis decepti, Pater invisibilis est, Filius autem visibilis est. Unde visibilis? Si propter carnem, quia suscepit carnem; manifestum est. Illi enim qui carnem Christi viderunt, aliqui crediderunt, aliqui crucifixerunt: et qui crediderunt, illo crucifixo nutaverunt; et nisi ipsam post resurrectionem palparent, fides ad eos non revocaretur. Si ergo propter carnem visibilis Filius; et nos concedimus, et est catholica fides: si autem ante carnem sicut ipsi dicunt, id est, antequam incarnaretur; multum delirant, et multum errant. Facta enim sunt illa visibilia corporaliter per creaturam, in quibus typus ostenderetur: non utique substantia ipsa demonstrabatur et manifestabatur. Et hoc attendat Charitas vestra lene documentum . Sapientia Dei videri oculis non potest. Fratres, si Christus Sapientia Dei, et Virtus Dei (I Cor. I, 24) ; si Christus Verbum Dei; verbum hominis oculis non videtur, Verbum Dei videri sic potest?

1404 19. Expellite ergo de cordibus vestris carnales cogitationes, ut vere sitis sub gratia, ut ad Novum Testamentum pertineatis. Ideo vita aeterna promittitur in Novo Testamento. Legite Vetus Testamentum, et videte quia carnali adhuc populo ea quidem praecipiebantur quae nobis. Nam unum Deum colere, et nobis praecipitur. Non accipies in vanum nomen Domini Dei tui, et nobis praecipitur: quod est secundum praeceptum. Observa diem sabbati, magis nobis praecipitur: quia spiritualiter observandum praecipitur. Judaei enim serviliter observant diem sabbati, ad luxuriam, ad ebrietatem. Quanto melius feminae eorum lanam facerent, quam illo die in maenianis saltarent? Absit, fratres, ut illos dicamus observare sabbatum. Spiritualiter observat sabbatum christianus, abstinens se ab opere servili. Quid est enim ab opere servili? A peccato. Et unde probamus? Dominum interroga: Omnis qui facit peccatum, servus est peccati (Joan. VIII, 34) . Ergo et nobis praecipitur spiritualiter observatio sabbati. Jam illa omnia praecepta nobis magis praecipiuntur, et observanda sunt: Non occides, Non moechaberis, Non furaberis, Non falsum testimonium dices, Honora patrem et matrem, Non concupisces rem proximi tui, Non concupisces uxorem proximi tui (Exod. XX, 3-17) . Nonne ista omnia et nobis praecipiuntur? Sed quaere mercedem, et invenies ibi dici: Ut expellantur hostes a facie tua, et accipiatis terram quam promisit Deus patribus vestris (Levit. XXVI, 1-13) . Quia non poterant capere invisibilia, per visibilia tenebantur. Quare tenebantur? Ne penitus interirent, et ad idola laberentur. Nam fecerunt hoc, fratres mei, sicut legitur, obliti tanta miracula quae fecit Deus coram oculis eorum. Mare discissum est; via facta est in mediis fluctibus; sequentes hostes eorum eisdem aquis operti sunt, per quas illi transierunt (Exod. XIV, 21-31) : et cum Moyses homo Dei recessisset ab oculis eorum, idolum petierunt, et dixerunt: Fac nobis deos qui nos praeeant, quia ille homo dimisit nos. Tota spes eorum in homine posita erat, non in Deo. Ecce mortuus est homo: numquid mortuus est Deus qui eruerat eos de terra Aegypti? Et cum fecissent sibi imaginem vituli, adoraverunt, et dixerunt, Hi sunt dii tui, Israel, qui te liberaverunt de terra Aegypti (Id. XXXII, 1-4) . Quam cito obliti tam manifestam gratiam! Quibus ergo modis teneretur populus talis, nisi promissis carnalibus?

20. Ea ibi jubentur in decalogo Legis quae et nobis; sed non ea promittuntur quae nobis. Nobis quid promittitur? Vita aeterna. Haec est autem vita aeterna, ut cognoscant te unum verum Deum, et quem misisti Jesum Christum (Joan. XVII, 3) . Cognitio Dei promittitur: ipsa est gratia pro gratia. Fratres, modo credimus, non videmus: pro ista fide praemium erit, videre quod credimus. Noverant hoc Prophetae, sed occultum erat antequam veniret. Nam quidam suspirans amator in Psalmis ait: Unam petii a Domino, hanc requiram. 1405 Et quaeris quid petat? Forte enim terram petit fluentem lacte et melle carnaliter, quamvis spiritualiter ista quaerenda sit et petenda: aut forte subjectionem hostium suorum, aut mortem inimicorum, aut imperia et facultates hujus saeculi. Ardet enim amore, et multum suspirat, et aestuat, et anhelat. Videamus quid petat, Unam petii a Domino, hanc requiram. Quid est hoc quod requirit? Ut inhabitem, inquit, in domo Domini, per omnes dies vitae meae. Et puta quia habitas in domo Domini, unde ibi erit gaudium tuum? Ut contempler, inquit, delectationem Domini (Psal. XXVI, 4) .

21. Fratres mei, unde clamatis, unde exsultatis, unde amatis, nisi quia ibi est scintilla hujus charitatis? Quid desideratis, rogo vos? Videri potest oculis? tangi potest? pulchritudo aliqua est quae oculos delectat? Nonne martyres amati sunt vehementer; et quando eos commemoramus, inardescimus amore? Quid in illis amamus, fratres? Membra laniata a feris? Quid foedius, si oculos carnis interroges? quid pulchrius, si oculos cordis interroges? Quid tibi videtur adolescens pulcherrimus fur? Quomodo horrent oculi tui? Numquid oculi carnis horrent? Si ipsos interroges, nihil illo corpore compositius, nihil ordinatius ; et parilitas membrorum, et coloris delectatio illicit oculos: et tamen cum audis quia fur est, fugis hominem animo. Vides ex alia parte senem curvum, baculo innitentem, vix se moventem, rugis undique exaratum: quid vides quod oculos delectet? Audis quia justus est; amas, amplecteris. Talia nobis praemia promissa sunt, fratres mei: tale aliquid amate, tali regno suspirate, talem patriam desiderate; si vultis pervenire ad id cum quo venit Dominus noster, id est, ad gratiam et veritatem. Si autem corporalia praemia concupieris a Deo, adhuc sub Lege es, et ideo ipsam Legem non implebis. Quando enim videris abundare ista temporalia in eis qui Deum offendunt, nutant gressus tui, et dicis tibi: Ecce ego colo Deum, quotidie ad ecclesiam curro, genua mihi trita sunt in orationibus; et assidue aegroto: homicidia faciunt homines, rapinas faciunt; exsultant et abundant, bene est illis. Talia ergo quaerebas a Deo? Certe ad gratiam pertinebas . Si gratiam ideo tibi dedit Deus, quia gratis dedit, gratis ama. Noli ad praemium diligere Deum; ipse sit praemium tuum. Dicat anima tua, Unam petii a Domino, hanc requiram, ut inhabitem in domo Domini per omnes dies vitae meae, ut contempler delectationem Domini. Noli timere ne fastidio deficias: talis erit illa delectatio pulchritudinis, ut semper tibi praesens sit, et nunquam satieris; imo semper satieris, et nunquam satieris. Si enim dixero quia non satiaberis, fames erit; si dixero quia satiaberis, fastidium timeo: ubi nec fastidium erit, nec fames, quid dicam nescio; sed Deus habet quod exhibeat non invenientibus quomodo dicant, et credentibus quod accipiant.