Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 Tituli Quaestionum Libri Primi In Evangelium Secundum Matthaeum .

 Tituli Quaestionum Libri II In Evangelium Secundum Lucam.

 Liber Primus. Quaestiones in Evangelium secundum Matthaeum.

 Quaest. I. ((Matth. c. XI, V 27.))

 II. ((Ib. XII, 1.))

 III. ((Ib. XII, 20.))

 IV. ((Ib. XII, 22.))

 V. ((Ib. XII, 27-29.))

 VI. ((Ib. XII, 34.))

 VII. ((Ib. XII, 40.))

 VIII. ((Ib. XII, 43-45.))

 IX. ((Ib. XIII, 13, 23.))

 X. ((Ib. XIII, 25-30.))

 XI. ((Ib. XIII, 31.))

 XII. ((Ib. XIII, 33.))

 XIII. ((Ib. XIII, 44.))

 XIV. ((Ib. XIII, 54.))

 XV. ((Ib. XIV, 26-33.))

 XVI. ((Ib. XV, 5.))

 XVII. ((Ib. XV, 13.))

 XVIII. ((Ib. VIII, 13 XV, 28.))

 XIX. ((Ib. XV, 30.))

 XX. ((Ib. XVI, 2, 3.))

 XXI. ((Ib. XVII, 11.))

 XXII. ((Ib. XVII, 14, 18.))

 XXIII. ((Ib. XVII, 25.))

 XXIV. ((Ib. XVIII, 6.))

 XXV. ((Ib. XVIII, 24-31.))

 XXVI. ((Ib. XIX, 23, 25.))

 XXVII. ((Ib. XX, 17.))

 XXVIII. ((Ib. XX, 29-34.))

 XXIX. ((Ib. XXI, 21.))

 XXX. ((Ib. XXI, 44.))

 XXXI. ((Ib. XXII, 2-9.))

 XXXII. ((Ib. XXII, 25.))

 XXXIII. ((Ib. XXII, 40.))

 XXXIV. ((Ib. XXXIII, 17, 19.))

 XXXV. ((Ib. XXIII, 23 et 24.))

 XXXVI. ((Ib. XXIII, 37.))

 XXXVII. ((Ib. XXIV, 20)).

 XXXVIII. ((Ib. XXIV, 23-27.))

 XXXIX. ((Ib. XXIV, 32.))

 XL. ((Ib. XXVI, 24.))

 XLI. ((Ib. XXVI, 15.))

 XLII. ((Ib. XXIV, 28.))

 XLIII. ((Ib. XXVI, 29.))

 XLIV. ((Ib. XXVI, 67.))

 XLV. ((Ib. XXVI, 69-74.))

 XLVI. ((Ib. XXVI, 58.))

 XLVII. ((Ib. XXVI, 39, 42, 44.))

 Liber Secundus. Quaestiones in Evangelium secundum Lucam.

 Quaest. I. ((Luc. cap. I, V . 13, 20.))

 II. ((Ib. V, 3-11.))

 III. ((Ib. V, 14.))

 IV. ((Ib. V, 18-25.))

 V. ((Ib. III, 23.))

 VI. ((Ib. III, 23-38.))

 VII. ((Ib. VI, 9.))

 VIII. ((Ib. VI, 38.))

 IX. ((Ib. VI, 39.))

 X. ((Ib. VI, 47, 48.))

 XI. ((Ib. VII, 32 35.))

 XII. ((Ib. VIII, 16.))

 XIII. [Ib. VIII, 26-39.)

 XIV. ((Ib. X, 1.))

 XV. ((Ib. XI, 35.))

 XVI. ((Ib. XI, 39.))

 XVII. ((Ib. XI, 20.))

 XVIII. ((Ib. V, 33-38.))

 XIX. ((Ib. X, 30-37.))

 XX. ((Ib. X, 38-42.))

 XXI. ((Ib. XI, 5-8.))

 XXII. ((Ib. XI, 12.))

 XXIII. ((Ib. XI, 52.))

 XXIV. ((Ib. XII, 23.))

 XXV. ((Ib. XII, 35.))

 XXVI. ((Ib. XII, 42.))

 XXVII. ((Ib. XII, 54, 55.))

 XXVIII. ((Ib. XII, 26.))

 XXIX. ((Ib. XII, 29.))

 XXX. ((Ib. XIV, 21, 23.))

 XXXI. ((Ib. XIV, 28-33.))

 XXXII. ((Ib. XIV, 34, 35, XV, 4-10.))

 XXXIII. ((Ib. XV, 11-32.))

 XXXIV. ((Ib. XVI, 1-9.))

 XXXV. ((Ib. XVI, 12.))

 XXXVI. ((Ib. XVI, 13.))

 XXXVII. ((Ib. XVI, 16.))

 XXXVIII. ((Ib. XVI, 19-31.))

 XXXIX. ((Ib. XVII, 5-10.))

 XL. ((Ib. XVII, 12-19.))

 XLI. ((Ib. XVII, 31.))

 XLII. ((Ib. XVII, 31.))

 XLIII. ((Ib. XVII, 32.))

 XLIV. ((Ib. XVII, 34, 35))

 XLV. ((Ib. XVIII, 1-8.))

 XLVI. ((Ib. XIX, 12-27.))

 XLVII. ((Ib. XVIII, 25-27.))

 XLVIII. ((Ib. XVIII, 35-43.))

 XLIX. ((Ib. XX, 36.))

 LI. ((Ib. XXIV, 28.))

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaest. I. ((Matth. cap. II, V 16.))

 II. ((Ib. X, 27.))

 III. ((Ib. X, 34-36.))

 IV. ((Ib. VIII, 1-3.))

 V. ((Ib. VIII, 20.))

 VI. ((Ib. VIII, 22.))

 VII. ((Ib. X, 14.))

 VIII. ((Ib. X, 16.))

 IX. ((Ib. XI, 25.))

 X. ((Ib. XII, 1-8.))

 XI. ((Ib. XIII, 25-30, 36-43.))

 XII. ((Ib. XIII, 26-30.))

 XIII. ((Ib. XIII, 45, 46.))

 XIV. ((Ib. XIII, 15.))

 XV. ((Ib. XIII, 34.))

 XVI. ((Ib. XIII, 51, 52, 44.))

 XVII. ((Ib. XIII, 55 et 56.))

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 Tractatus I. In illud Joannis, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus II. De eo quod scriptum est, Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus III Ab eo quod scriptum est, Joannes testimonium perhibet de ipso, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. Ab eo quod scriptum est, Et hoc est testimonium Joannis, quando miserunt Judaei ab Jerosolymis sacerdotes, etc., usque ad id, etc. Cap.

 Tractatus V. Rursum in illud, Et ego nesciebam eum, etc. Quid novi Joannes didicerit de Domino per columbam. Cap.

 Tractatus VI. In eumdem Evangelii locum. Quare Deus per columbae speciem ostendere voluerit Spiritum sanctum. Cap. I, V V . 32, 33.

 Tractatus VII. Ab eo quod scriptum est, Et ego vidi, et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei, usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. Ab eo Evangelii loco, Et die tertia nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. In eamdem Evangelii lectionem. Quid mysterii sit in miraculo facto in nuptiis apud Cana Galilaeae. Cap. II, V . 1-11.

 Tractatus X. Ab eo Evangelii loco, Post haec descendit ad Capharnaum ipse et mater ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XI. Ab eo quod scriptum est, Cum autem esset Jerosolymis in Pascha in die festo, multi crediderunt in nomine ejus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus XII. Ab eo Evangelii loco, Quod natum est de carne, caro est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIII. Ab eo Evangelii loco, Post haec venit Jesus et discipuli ejus in Judaeam teram, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIV. Ab eo Evangelii loco, Hoc ergo gaudium meum impletum est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XV. Ab eo Evangelii loco, Ut ergo cognovit Jesus quia audierunt Pharisaei, quia Jesus plures discipulos facit, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XVI. Ab eo Evangelii loco, Post duos autem dies exiit inde, et abiit in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVII. Ab eo quod scriptum est, Post haec erat dies festus Judaeorum, et ascendit Jesus Jerosolymam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVIII. In eum Evangelii locum, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque

 Tractatus XIX. Ab eo quod scriptum est, Non potest a se Filius facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem usque ad id, Cap.

 Tractatus XX. Rursum in illud, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque enim Pate

 Tractatus XXI. Ab eo quod scriptum est, Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei quae ipse facit usque ad id, Cap.

 Tractatus XXII. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis quia qui verbum meum audit, et credit ei qui misit me, habet vitam aeternam usque ad i

 Tractatus XXIII. In illam lectionem Evangelii, Si ego testimonium perhibeo de me, etc., usque ad id, Tum etiam repetuntur superiores lectiones jam ant

 Tractatus XXIV. Ab eo quod scriptum est, Post haec abiit Jesus trans mare Galilaeae, quod est Tiberiadis usque ad id, Cap.

 Tractatus XXV. Ab eo quod scriptum est, Jesus ergo cum cognovisset quod venissent ut raperent eum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVI. Ab eo quod scriptum est, Murmurabant ergo Judaei de illo, quia dixisset, Ego sum panis qui de coelo descendi usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVII. Ab eo quod scriptum est, Haec dixit in synagoga docens sabbato in Capharnaum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVIII. Ab eo loco Evangelii, Et post haec ambulabat Jesus in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXIX. In illud Evangelii, Jam autem die festo mediante, ascendit Jesus in templum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXX. Ab eo loco, Nonne Moyses dedit vobis Legem, et nemo ex vobis facit Legem? usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXI. Ab eo loco, Dicebant ergo quidam ex Jerosolymis, Nonne hic est quem quaerebant Judaei interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXII. Ab eo loco, In novissimo autem die festivitatis stabat Jesus et clamabat, dicens, Si quis sitit, veniat ad me, et bibat usque ad id,

 Tractatus XXXIII. Ab eo loco Evangelii, Ex illa ergo turba cum audissent hos sermones ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIV. In illud, Ego sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae. Cap.

 Tractatus XXXV. Ab eo quod legitur, Dixerunt ergo Pharisaei, Tu de teipso testimonium perhibes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVI. Ab eo quod scriptum est, Vos secundum carnem judicatis ego non judico quemquam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVII. Ab eo quod scriptum est, Dicebant ergo. Ubi est pater tuus? usque ad id. Cap.

 Tractatus XXXVIII. Ab eo quod scriptum est, Dixit ergo eis Jesus: Ego vado, et quaeretis me usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIX. Ab eo quod scriptum est, Multa habeo de vobis loqui et judicare usque ad id, Cap.

 Tractatus XL. Ab eo loco, Dixit ergo eis Jesus: Cum exaltaveritis Filium hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLI. Rursum in illud, Dicebat autem Jesus ad eos qui crediderunt usque ad id, Cap.

 Tractatus XLII. Ab eo quod scriptum est, Scio quia filii Abrahae estis, sed quaeritis me interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIII. Ab eo quod scriptum est, Responderunt igitur Judaei et dixerunt ei usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIV. Ab eo quod scriptum est, Et praeteriens vidit hominem caecum a nativitate usque ad id, Cap.

 Tractatus XLV. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis qui non intrat per ostium in ovile ovium, sed ascendit aliunde, ille fur est et latro

 Tractatus XLVI. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVII. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, et cognosco oves meas, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVIII. Ab eo loco, Facta sunt Encaenia in Jerosolymis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIX. Ab eo quod legitur, Erat autem quidam languens, Lazarus usque ad id, Cap.

 Tractatus L. Ab eo loco, Proximum erat Pascha Judaeorum usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus LI. Ab eo quod scriptum est, In crastinum autem turba multa quae venerat ad diem festum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LII. Ab eo quod scriptum est, Nunc anima mea turbata est et quid dicam? usque ad id, Cap.

 Tractatus LIII. Ab eo quod scriptum est, Cum autem tanta signa fecisset coram eis, non credebant in eum usque ad id, Cap.

 Tractatus LIV. Ab eo quod ait Jesus, Qui credit in me, non credit in me, sed in eum qui misit me usque ad id, Cap.

 Tractatus LV. Ab eo loco, Ante diem festum Paschae, sciens Jesus quia venit hora ejus usque ad id, Cap.

 Tractatus LVI. Ab eo quod scriptum est, Venit ergo ad Simonem Petrum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LVII. Quonam modo Ecclesia timeat inquinare pedes, dum pergit ad Christum.

 Tractatus LVIII. Ab eo quod Dominus dicit, Et vos mundi estis, sed non omnes usque ad id, Cap.

 Tractatus LIX. Ab eo quod Dominus dicit, Amen, amen dico vobis non est servus major domino suo usque ad id, Cap.

 Tractatus LX. In illud, Cum haec dixisset Jesus turbatus est spiritu. Cap.

 Tractatus LXI. Ab eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, quia unus ex vobis tradet me usque ad id, Cap.

 Tractatus LXII. Ab eo quod scriptum est, Et cum tinxisset panem, dedit Judae usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIII. De eo quod Dominus ait, Nunc clarificatus est Filius hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIV. In id quod Dominus dicit, Filioli, adhuc modicum vobiscum sum: quaeretis me, et sicut dixi Judaeis, quo ego vado, vos non potestis ven

 Tractatus LXV. In id quod Dominus ait, Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos, ut et vos invicem diligatis: in hoc cognoscent

 Tractatus LXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Simon Petrus: Domine, quo vadis? usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVII. De eo quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXIX. In id quod Dominus dicit, Et quo ego vado scitis, et viam scitis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXX. De eo quod Dominus ait, Si cognovissetis me, et Patrem meum utique cognovissetis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXI. In id quod Dominus dicit, Verba quae ego loquor vobis, a meipso non loquor usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIII. Item in eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIV De eo quod ait, Si diligitis me, mandata mea servate usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXV. De eo quod ait Jesus, Non relinquam vos orphanos usque ad id. Cap.

 Tractatus LXXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Judas, non ille Iscariotes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVII. De eo quod sequitur, Haec locutus sum vobis apud vos manens usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVIII. In id quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum, neque formidet, etc. Cap.

 Tractatus LXXIX. De eo quod ait, Et nunc dixi vobis priusquam fiat, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXX. De eo quod dicit, Ego sum vitis vera, et Pater meus agricola est usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXI. De eo quod ait, Manete in me, et ego in vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXII. De eo quod Dominus dicit, In hoc clarificatus est Pater meus, ut fructum plurimum afferatis, usque ad id Cap.

 Tractatus LXXXIII. In haec verba, Haec locutus sum vobis, ut gaudium meum in vobis sit, et gaudium vestrum impleatur. Hoc est praeceptum meum, ut dili

 Tractatus LXXXIV. In illud, Majorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Cap.

 Tractatus LXXXV. De eo quod dicit, Vos amici mei estis, si feceritis quae praecipio vobis. Jam non dico vos servos quia servus nescit quid faciat dom

 Tractatus LXXXVI. De eo quod Dominus ait, Vos autem dixi amicos usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVII. De eo quod dicit Jesus, Haec mando vobis, ut diligatis invicem usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVIII. De eo quod ait Jesus, Mementote sermonis mei, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXIX. De eo quod dicit Dominus, Si non venissem, et locutus eis fuissem usque ad id, Cap.

 Tractatus XC. In illud, Qui me odit, et Patrem meum odit. Cap.

 Tractatus XCI. In haec verba, Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit usque ad id, Cap.

 Tractatus XCII. In haec verba, Cum autem venerit Paracletus quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, etc. Cap.

 Tractatus XCIII. De eo quod Dominus dicit, Haec locutus sum vobis, ut non scandalizemini usque ad id, Cap.

 Tractatus XCIV. De eo quod dicit Jesus, Haec autem vobis ab initio non dixi, quia vobiscum eram usque ad id, Cap.

 Tractatus XCV. In haec verba superioris lectionis, Cum venerit ille, arguet mundum de peccato, et de justitia, etc. Cap.

 Tractatus XCVI. In haec verba, Adhuc multa habeo vobis dicere sed non potestis portare modo: cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos o

 Tractatus XCVII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCIX. In illud, Non enim loquetur a semetipso, sed quaecumque audiet, loquetur. Cap.

 Tractatus C. In ejusdem lectionis verba postrema. Cap. XVI, V . 13-15.

 Tractatus CI. De eo quod Dominus dicit, Modicum et jam non videbitis me usque ad id, Cap.

 Tractatus CII. De eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus CIII. De eo quod sequitur, Dicunt ei discipuli ejus: Ecce nunc palam loqueris usque ad id, Cap.

 Tractatus CIV. In id quod sequitur, Haec locutus est Jesus, et sublevatis oculis in coelum dixit: Pater, venit hora, clarifica Filium tuum, ut Filius

 Tractatus CV. Ab eo quod Dominus ait, Ut Filius tuus clarificet te usque ad id, Cap.

 Tractatus CVI. De eo quod Dominus dicit, Manifestavi nomen tuum hominibus usque ad id, Cap.

 Tractatus CVII. De eo quod dicit Jesus, Ego pro eis rogo, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CVIII. De eo quod ait Jesus, Ego dedi eis sermonem tuum usque ad id,

 Tractatus CIX. In illud, Non pro his autem rogo tantum, sed et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in me. Cap.

 Tractatus CX. De eo quod sequitur, Ut omnes unum sint, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CXI. De eo quod Dominus dicit, Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi ego sum, et illi sint mecum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXII. In id quod sequitur, Haec cum dixisset Jesus, egressus est cum discipulis suis, etc. usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIII. Ab eo quod legitur, Et adduxerunt eum ad Annam primum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIV. Ab eo loco, Adducunt ergo Jesum ad Caipham in praetorium usque ad id, Cap.

 Tractatus CXV. De eo quod dicitur, Introivit ergo iterum in praetorium Pilatus usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVI. In id quod sequitur, Tunc ergo apprehendit Pilatus Jesum, et flagellavit usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVII. De eo quod sequitur, Et bajulans sibi crucem, exiit in eum qui dicitur Calvariae locum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVIII. In haec verba, Milites ergo cum crucifixissent eum, acceperunt vestimenta ejus, etc. Cap.

 Tractatus CXIX. Ab eo quod sequitur, Et milites quidem haec fecerunt usque ad id, Cap.

 Tractatus CXX. Ab eo quod sequitur, Judaei ergo, quoniam parasceve erat, etc. usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXI. De eo quod sequitur, Abierunt ergo iterum ad semetipsos discipuli usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXII. De eo quod sequitur, Multa quidem et alia signa fecit Jesus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXIII. De eo quod dicit Jesus, Venite, prandete usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXIV. Ab eo loco, Et cum hoc dixisset, dicit ei: Sequere me, etc., usque in finem Evangelii. Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 Tractatus I. De eo quod Joannes scribit, Quod erat ab initio, quod audivimus, et quod vidimus, etc., usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus II. Ab eo versiculo, Scribo vobis, filioli, quia remittuntur vobis peccata per nomen ejus usque ad istum, Cap.

 Tractatus III. De eo quod sequitur, Pueri, novissima hora est usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. De eo quod sequitur, Et verax est, et non est mendax usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus V. In id quod sequitur, Omnis qui natus est ex Deo, non facit peccatum usque ad id, Cap.

 Tractatus VI. In illud, Et in hoc cognoscimus quia ex veritate sumus usque ad id, etc. Cap. et cap.

 Tractatus VII. Ab eo quod sequitur, Jam vos ex Deo estis filioli usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. De eo quod sequitur, Si diligamus invicem, Deus in nobis manebit usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. De eo quod sequitur, In hoc perfecta est dilectio in nobis usque ad id, Cap.

 Tractatus X. De eo quod Joannes scribit, Omnis qui credit quod Jesus sit Christus, ex Deo natus est usque ad id, Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 Propositio Prima. ((Rom. cap. 1, V . 4.))

 II. ((Ib. I, 11.))

 III. ((Ib. I, 18.))

 IV. ((Ib. I, 21.))

 V. ((Ib. I, 24.))

 VI. ((Ib. I, 28, 29.))

 VII-VIII. ((Ib. I, 32 II, 1.))

 IX. ((Ib. II, 5.))

 X. ((Ib. II, 15.))

 XI. ((Ib. II, 29.))

 XII. ((Ib. II, 29.))

 XIII-XVIII. ((Ib. III, 20.))

 XIX. ((Ib. III, 31.))

 XX. ((Ib. IV, 2.))

 XXI. ((Ib. IV, 4.))

 XXII. ((Ib. IV, 5.))

 XXIII. ((Ib. IV, 15.))

 XXIV. ((Ib. IV, 17.))

 XXV. ((Ib. IV, 20.))

 XXVI. ((Ib. V, 3.))

 XXVII-XXVIII. ((Ib. V, 13.))

 XXIX. ((Ib. V, 14.))

 XXX. ((Ib. V, 20.))

 XXXI. ((Ib. VI, 1, 2.))

 XXXV. ((Ib. VI, 14.))

 XXXVI. ((Ib. VII, 2.))

 XXXVII. ((Ib. VII, 8, 13.))

 XXXVIII. ((Ib. VII, 9, 10.))

 XXXIX. ((Ib. VII, 11.))

 XL. ((Ib. VII, 13.))

 XLI. ((Ib. VII, 14.))

 XLII. ((Ib. VII, 14.))

 XLIII. ((Ib. VII, 15, 13.))

 XLIV. ((Ib. VII, 19, 20.))

 XLV-XLVI. ((Ib. VII, 23-25.))

 XLVII. ((Ib. VIII, 1.))

 XLVIII. ((Ib. VIII, 3, 4.))

 XLIX. ((Ib. VIII, 7.))

 L. ((Ib. VIII, 10.))

 LI. ((Ib. VIII, 11.))

 LII. ((Ib. VIII, 15, 16.))

 LIII. ((Ib. VIII, 19-23.))

 LIV. ((Ib. VIII, 26, 27.))

 LV. ((Ib. VIII, 28-30.))

 LVI. ((Ib. VIII, 29.))

 LVII. ((Ib. VIII, 35.))

 LVIII. ((Ib. VIII, 38.))

 LIX. ((Ib. IX, 5.))

 LX. ((Ib. IX, 11-13.))

 LXI. ((Ib. IX, 11-15.))

 LXII. ((Ib. IX, 15-21.))

 LXIII. ((Ib. IX, 22.))

 LXIV. ((Ib. IX, 24, 25.))

 LXV. ((Ib. IX, 27.))

 LXVI. ((Ib. X, 1.))

 LXVII. ((Ib. X, 8-10.))

 LXVIII. ((Ib. X, 19.))

 LXIX. ((Ib. XI, 11.))

 LXXI. ((Ib. XII, 20, 14, 17.))

 LXXII. ((Ib. XIII, 1.))

 LXXIII. ((Ib. XIII, 3, 4.))

 LXXIV. ((Ib. XIII, 5.))

 LXXV. ((Ib. XIII, 8, 10.))

 LXXVI. ((Ib. XIII, 11.))

 LXXVII. ((Ib. XIII, 14.))

 LXXVIII. ((Ib. XIV, 1-3.))

 LXXIX. ((Ib. XIV, 4.))

 LXXX. ((Ib. XIV, 5, 6.))

 LXXXI. ((Ib. XIV, 22, 16.))

 LXXXII. ((Ib. XV, 8, 9.))

 LXXXIII. ((Ib. XV, 16.))

 LXXXIV. ((Ib. XVI, 17, 18.))

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 Liber unus . In quo salutatio tantummodo expeditur, et disputatur de peccato in Spiritum sanctum.

 1. In Epistola quam Paulus apostolus scripsit ad Romanos, quantum ex ejus textu intelligi potest, quaestionem habet talem: Utrum Judaeis solis Evangel

 2. Itaque Epistolam sic exorsus est: Paulus servus Jesu Christi vocatus apostolus, segregatus in Evangelium Dei (Rom. I, 1) . Breviter in duobus verbi

 3. Sane Evangelium Dei, in quod segregatum se esse commemorat, commendat auctoritate Prophetarum: ut quoniam credentes Christum, in quorum numerum voc

 4. Et ne quisquam etiam prophetas aliquos remotos atque alienos a gente Judaeorum forte proferret, in quibus nullus simulacrorum cultus esset, quantum

 5. Eumdem sane ipsum qui secundum carnem factus est ex semine David, praedestinatum dicit Filium Dei, in virtute: sed secundum Spiritum Spiritum sanc

 6. Per quem accepimus, inquit, gratiam et apostolatum. Gratiam apostolatum Ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine ejus in omnibus gentibu

 7. Huc usque dixit ipse quis esset qui scribit Epistolam. Est enim qui scribit Epistolam, Paulus servus Jesu Christi, vocatus apostolus, segregatus in

 8. Restat ergo ut salutem dicat, ut compleatur usitatum epistolae principium, tanquam ille illis salutem. Pro eo autem ac si diceret salutem, Gratia,

 9. Fortasse autem quisque miretur quomodo intelligenda sit justitia judicis Dei, cum gratiam praebet ignoscendo peccatis. Sed hoc plane justum est apu

 10. Porro justitiae divinae tanta constantia est, ut cum poena spiritualis et sempiterna poenitenti fuerit relaxata, pressurae tamen cruciatusque corp

 11. Quod autem Apostolus gratiam et pacem a Deo Patre et Domino nostro Jesu Christo dicit, non adjungens etiam Spiritum sanctum non mihi alia ratio v

 12. Nec aliae Apostolorum Epistolae, quas usus ecclesiasticus recipit, parum nos admonent de ista Trinitate in principiis suis. Nam Petrus ita dicit,

 13. Quo loco prorsus non arbitror praetereundum, quod pater Valerius animadvertit admirans in quorumdam rusticanorum collocutione. Cum enim alter alte

 14. Illud sane magna intentione animi considerandum, et totis viribus pietatis amplectendum satis apparet, quoniam si gratia et pax ad implendam Trini

 15. Sed si transitorie ac negligenter attenderimus quod dictum est, Si quis verbum dixerit adversus Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc

 16. Quod si quisquam tunc putat verbum dici adversus Spiritum sanctum, cum ab eo dicitur cui jam per Baptismum dimissa sunt peccata attendat nec tali

 17. Quod si eo tempore cum scientia quisque peccasse dicatur, quo scit malum esse quod facit, et tamen facit cur hoc in Spiritum sanctum solum, non e

 19. Nam et illud ad Hebraeos qui diligentius pertractant, sic intelligunt, ut non de sacrificio contribulati per poenitentiam cordis accipiendum sit q

 20. An vero jam illud occurret, ut non jam si quodlibet peccatum sciens admiserit, sed si proprie peccatum in Spiritum sanctum sciens admiserit, tunc

 21. Unde jam velut incoepit elucere, eum peccare in Spiritum sanctum, qui operibus quae per Spiritum sanctum fiunt, malevolo animo contradicit. Quanqu

 22. Si ergo nec Paganis, nec Hebraeis, nec haereticis, aut schismaticis nondum baptizatis, ad baptismum Christi aditus clauditur, ubi condemnata vita

 23. Ergo quia Dominus in Spiritu Dei expellebat daemonia, caeterosque humanorum corporum morbos languoresque sanabat, non ob aliud nisi ut crederetur

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 Praefatio.

 1. Causa propter quam scribit Apostolus ad Galatas, haec est, ut intelligant gratiam Dei id secum agere, ut sub Lege jam non sint. Cum enim praedicata

 2. ((Galat. cap. 1, V V . 1, 2.)) Paulus apostolus non ab hominibus, neque per hominem, sed per Jesum Christum, et Deum Patrem, qui suscitavit illum

 3. ((Ib. I, 3-5.)) Gratia vobis et pax a Deo Patre et Domino Jesu Christo. Gratia Dei est qua nobis donantur peccata, ut reconciliemur Deo pax autem,

 4. ((Ib. I, 6-9.)) Miror quod sic tam cito transferimini ab eo, qui vos vocavit in gloriam Christi, in aliud Evangelium, quod non est aliud. Evangeliu

 5. ((Ib. I, 10.)) Modo ergo hominibus suadeo, an Deo? aut quaero hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. Nemo Deo su

 6. ((Ib. I, 11, 12.)) Notum enim vobis facio, fratres, Evangelium, quod evangelizatum est a me, quia non est secundum hominem. Neque enim ego ab homin

 7. ((Ib. I, 13, 14.)) «Audistis enim conversationem meam aliquando in Judaismo, quia supra modum persequebar Ecclesiam Dei, et vastabam illam et prof

 8. ((Ib. I, 15-19.)) Cum autem placuit Deo, qui me segregavit de ventre matris meae, et vocavit per gratiam suam, revelare Filium suum in me, ut annun

 9. ((Ib. I, 20-24.)) Quae autem scribo vobis, ecce coram Deo, quia non mentior. Qui dicit, Ecce coram Deo, quia non mentior, a malo est, Quotidie mori

 10. ((Ib. II, 1, 2.)) Deinde post annos quatuordecim iterum ascendi Jerosolymam cum Barnaba, assumpto etiam Tito. Tanquam testimoniis pluribus agit, c

 11. ((Ib. II. 3-5.)) Sed neque Titus qui mecum erat, inquit, cum esset Graecus, compulsus est circumcidi. Circumcisio nihil est, et praeputium nihil e

 12. ((Ib. II, 6-9.)) Denotabant autem suspectumque haberi volebant invidi apostolum Paulum, quod aliquando persecutor Ecclesiarum fuerit et ideo dici

 13. Neque in contumeliam praecessorum ejus putet quis ab eo dictum, Qui videntur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil mea interest. Et illi e

 14. ((Ib. II, 10.)) Quod autem ait, Tantum ut pauperum memores essemus, quod et studui hoc ipsum facere: communis cura erat omnibus Apostolis de paupe

 15. ((Ib. II, 11-16.)) In nullam ergo simulationem Paulus lapsus erat, quia servabat ubique quod congruere videbat, sive Ecclesiis Gentium, sive Judae

 16. ((Ib. II, 15-18.)) Peccatorum autem nomen Gentibus imposuerant Judaei, jam vetusta quadam superbia, tanquam ipsi justi essent, videndo stipulam in

 17. ((Ib. II, 19-21.)) Mortuum autem se Legi per Legem: Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non legistis? Scriptum est enim quod Abraham duos f

 18. ((Ib. III, 1.)) Quibus recte dicit, O stulti Galatae, quis vos fascinavit? Quod non recte diceretur de his qui nunquam profecissent, sed de his qu

 19. Hinc jam incipit demonstrare quemadmodum gratia fidei sufficiat, ad justificandum sine operibus Legis ne quis diceret non se quidem operibus Legi

 20. ((Ib. III, 2-9.)) Hoc solum, inquit, volo discere a vobis: Ex operibus Legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei? Sic stulti estis, ut cum spi

 21. ((Ib. III, 10-12.)) Quod autem ait, Quicumque enim ex operibus Legis sunt, sub maledicto sunt Legis sub timore vult intelligi, non in libertate:

 22. ((Ib. III, 13, 14.)) Propterea Dominus Jesus Christus jam libertatem daturus credentibus, quaedam earum observationum non servavit ad litteram. Un

 23. ((Ib. III, 15-18.)) Unde etiam testamenti humani mentionem facit, quod utique multo est infirmius quam divinum. Tamen hominis confirmatum testamen

 24. ((Ib. III, 19, 20.)) Sequitur quaestio satis necessaria: Si enim fides justificat, et priores sancti, qui apud Deum justificati sunt, per ipsam ju

 25. ((Ib. III, 21, 22.)) In istis enim erat per transgressionem Legis confringenda superbia, qui gloriantes de patre Abraham, quasi naturalem se jacta

 26. ((Ib. III, 23.)) Nec quisquam hic tam imperite dixerit: Cur ergo non profuit Judaeis, quod per Angelos Legem ministrantes, in manu Mediatoris disp

 27. ((Ib. III, 24-27.)) Itaque Lex, inquit, paedagogus noster fuit in Christo: Sub Lege custodiebamur conclusi Posteaquam venit fides, jam non sumus s

 28. ((Ib. III, 28, 29.)) In qua fide non est distantia Judaei, neque Graeci, non servi neque liberi, non masculi et feminae: in quantum enim omnes fid

 29. ((Ib. IV, 1-3.)) Ad hoc enim adjungit: Dico autem, Quanto tempore haeres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium sed sub proc

 30. ((Ib. IV, 4, 5.)) Deinde jam dicit, veniente plenitudine temporis Deum misisse Filium suum ad liberandum parvulum haeredem, servientem, ex parte L

 31. ((Ib. IV, 6.)) Jam illum populum adjungens, qui parvulus sub procuratoribus et actoribus serviebat, id est, elementis hujus mundi, ne putarent se

 32. ((Ib. IV, 7, 8.)) Deinde manifestissime ostendit de his etiam se dicere, qui ex Gentibus ad fidem venerant, ad quos etiam Epistolam scribit, Itaqu

 33. ((Ib. IV, 9.)) Verumtamen ea quae sequuntur, jam quasi explicatam quaestionem rursus implicant. Cum enim per totam Epistolam non ab aliis ostendat

 34. ((Ib. IV, 10, 11.)) Quod autem adjungit, Dies observatis, et menses, et annos, et tempora: timeo vos, ne forte sine causa laboraverim in vos infir

 35. Ergo eligat lector utram volet sententiam, dummodo intelligat ad tantum periculum animae pertinere superstitiosas temporum observationes, ut huic

 36. ((Ib. IV, 9.)) Sed jam videamus quae sequuntur. Sane praeterieramus quod dictum est, Nunc autem cognoscentes Deum, imo cogniti a Deo. cognoscentes

 37. ((Ib. IV, 12-18.)) Dicit autem, Estote sicut et ego: qui utique cum Judaeus natus sim, jam ista carnalia spirituali dijudicatione contemno. Quonia

 38. ((Ib. IV, 19.)) Ad hoc dicit etiam, Filioli mei, ut Quos iterum, parturio, donec Christus formetur in vobis. Factus sum parvulus in medio vestrum,

 39. ((Ib. IV, 20.)) Quod vero subjecit, Vellem autem nunc adesse apud vos, et mutare vocem meam, quia confundor in vobis quid aliud intelligatur, nis

 40. ((Ib. IV, 21-31.)) Deinde subjungit, Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non audistis? Et de duobus quidem filiis Abrahae quod dicit, facil

 41. ((Ib. V, 1-3.)) Cum autem dicit, State ergo, significat eos nondum cecidisse: accommodatius enim diceret, Surgite. Sed quod addidit, Et ne iterum

 42. ((Ib. V, 4-12.)) Evacuati, inquit, estis a Christo, qui in Lege justificamini. a gratia excidistis. Nos enim, spiritu ex fide spem justitiae expec

 43. ((Ib. V, 13.)) Vos enim, inquit, in libertatem vocati estis, fratres. In libertatem vocati estis, fratres tantum ne libertatem in occasionem carn

 44. ((Ib. V, 14.)) Omnis enim Lex, inquit, in uno sermone impleta est, in eo quod diliges proximum tuum tanquam teipsum. Non veni Legem solvere, sed i

 45. ((Ib. V. 15, 16.)) Quaeri autem potest cur Apostolus et hic solam commemoravit proximi dilectionem, qua Legem dixit impleri et ad Romanos cum in

 46. ((Ib. V, 17.)) Quod autem ait, Caro enim concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem: haec enim invicem adversantur ut non ea q

 47. ((Ib. V, 18.)) Ordinatissime itaque subjungit, Quod si spiritu ducimini, non adhuc estis sub Lege: ut intelligamus eos esse sub Lege, quorum spiri

 48. ((Ib. V, 19-21.)) Deinde incipit opera carnis enumerare, ut intelligant se, si ad operandum ista desideriis carnalibus consenserint, tunc duci car

 49. ((Ib. V, 22, 23.)) Hic ergo cum enumerasset opera carnis, quibus clausum est regnum Dei, subjecit etiam opera spiritus, quos spiritus fructus voca

 50. Neque moveat, vel quod non omnino ad eumdem numerum et ordinem opera carnis in hac Epistola enumeravit, atque in illa ad Corinthios: vel quod spir

 51. Sed tamen diligenter considerantibus non hic omni modo carnalium spiritualiumque operum oppositio inordinata atque confusa est. Ob hoc autem latet

 52. Ne quis sane arbitretur hoc esse invidiam quod est aemulatio: vicina enim sunt, et propter ipsam vicinitatem plerumque utrumlibet horum pro altero

 53. ((Ib. V, 24.)) Crucifixerunt autem carnem suam cum passionibus et concupiscentiis, sicut consequenter dicit, qui sunt in Christo Jesu. Confige cla

 54. ((Ib. V, 25.)) Si spiritu, inquit, vivimus, spiritu et sectemur. Si spiritu vivimus, spiritu sectemur,

 55. ((Ib. V, 26.)) Non efficiamur, inquit, inanis gloriae cupidi, invicem invidentes, et invicem provocantes.

 56. ((Ib. VI, 1.)) Nihil autem sic probat spiritualem virum, quam peccati alieni tractatio, cum liberationem ejus potius quam insultationem, potiusque

 57. Nunquam itaque alieni peccati objurgandi suscipiendum est nogotium, nisi cum internis interrogationibus examinantes nostram conscientiam, liquido

 58. ((Ib. VI, 2.)) Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis Legem Christi: Legem utique charitatis. Si autem implet Legem qui diligit proximu

 59. ((Ib. VI, 3-5.)) Si enim aliquis, inquit, videtur esse aliquid, cum nihil sit, seipsum seducit. Opus autem suum probet unusquisque, et tunc in sei

 60. ((Ib. VI, 6.)) Jam caetera planissima esse existimo. Nam et illud usitatum praeceptum est, ut praedicatori verbi Dei praebeat necessaria, cui prae

 61. ((Ib. VI, 7-10.)) Quod autem deinde subjungit, Nolite errare, Deus non subsannatur: quod enim seminaverit homo, hoc et metet Quia qui seminaverit

 62. ((Ib. VI, 11-14.)) Deinde cum docuisset, opera ipsa Legis, quae sunt salubria et ad bonos mores pertinent, dilectione fidei posse tantummodo imple

 63. ((Ib. VI, 15, 16.)) Neque enim circumcisio aliquid est, neque praeputium. Servat usque in finem illam indifferentiam, ne quis eum putaret vel in T

 64. ((Ib. VI, 17.)) De caetero, inquit, laborem nemo mihi praestet. Ego enim stigmata Domini Jesu Christi in corpore meo porto: Ego illi ostendam, qua

 65. ((Ib. VI, 18.)) Conclusio Epistolae tanquam subscriptio manifesta est nam et in nonnullis aliis Epistolis ea utitur: Gratia Domini nostri Jesu Ch

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 Liber Primus. De Moysi Pentateucho.

 Caput Primum.— De Deo Creatore et constitutione creaturarum.

 Caput II.— De rationabilium naturarum dissimili peccato.

 Caput III.— De Abel et Enoch primatum tenentibus in hominum justitia.

 Caput IV.— De eo quod terrena tantum animalia in diluvio mortificata sunt.

 Caput V.— De animalibus quae nec in terra tantum vivere, nec in aqua tantum possunt, quomodo diluvium evaserint.

 Caput VI.— De eruptione aquarum diluvii.

 Caput VII.— De recessu aquarum diluvii.

 Caput VIII.— De cursu solis et lunae in diluvio.

 Caput IX.— De dispersione linguarum.

 Caput X.— De Sodomitica vindicta.

 Caput XI.— De uxore Loth in statuam salis mutata.

 Caput XII.— De Sara nonagenaria pariente filium.

 Caput XIII.— De puteo quem vidit Agar ejecta cum filio.

 Caput XIV.— De ariete quem Abraham obtulit pro filio.

 Caput XV.— De Jacob et Joseph quare unus in terra repromissionis, alter in Aegypto sepelitur.

 Caput XVI.— De Moyse et rubo in Oreb.

 Caput. XVII.— De duobus signis, id est manu in sinum conversa, et virga in colubrum mutata.

 Caput XVIII.— De aqua in sanguinem versa.

 Caput XIX.— De caeteris plagis Aegyptiorum.

 Caput XX.— De recedente et siccato mari Rubro.

 Caput XXI.— De carmine consono filiorum Israel.

 Caput XXII.— De aquis indulcatis in Marath.

 Caput XXIII.— De manna pluente de coelo.

 Caput XXIV.— De petra percussa in Oreb.

 Caput XXV.— De filiis Moysi, quare ducatu Sacerdotum privati sunt.

 Caput XXVI.— De jejunio quadraginta dierum.

 Caput XXVII.— De populo carnes postulante.

 Caput XXVIII.— De Aethiopissa uxore Moysi, et lepra murmuratricis Mariae.

 Caput XXIX.— De Chore et Dathan et Abiron.

 Caput XXX.— De plaga, quae descendit in populum, quando Moyses fugit in Tabernaculum.

 Caput XXXI.— De virga Aaron, quae fronduerat.

 Caput XXXII.— De petra bis percussa in Cades.

 Caput XXXIII.— De serpente aeneo.

 Caput XXXIV.— De Balaam et asina ejus.

 Caput XXXV.— De Moyse pergente in montem Abarim.

 Liber Secundus. De Prophetia.

 Caput Primum.— De Jesu filio Nun, et dirempto Jordane in transitu populi.

 Caput II.— De calceamentis et vestibus filiorum Israel.

 Caput III.— De subversione Jericho.

 Caput IV.— De sole et luna stantibus ad imperium Josue.

 Caput V.— De Gedeone et duobus signis.

 Caput VI.— De Samsonis fortitudine in capillis.

 Caput VII.— De arca Domini in terra Philistiim.

 Caput VIII.— De coeli fragore quo territi sunt Allophyli.

 Caput IX.— De vocibus et pluviis quando Saül ordinatus est.

 Caput X.— De Saül prophetante inter prophetas.

 Caput XI.— De Samuele suscitato a Pythone.

 Caput XII.— De percussione Ozae.

 Caput XIII.— De David numerante populum.

 Caput XIV.— De duobus signis juxta altare Bethel.

 Caput XV.— De trium annorum et sex mensium siccitate.

 Caput XVI.— De vidua in Sarepta Sidoniorum.

 Caput XVII.— De mortuo unico viduae filio quem suscitavit Elias.

 Caput XVIII.— De holocausto in monte Carmeli.

 Caput XIX.— De quadraginta dierum jejunio.

 Caput XX.— De igne descendente super quinquagenarios.

 Caput XXI.— De transeuntibus Jordanem Elia et Elisaeo.

 Caput XXII.— De ascensione Eliae.

 Caput XXIII.— De virtutibus Elisaei.

 Caput XXIV.— De lepra Naaman curata, et adhaerente Giezi.

 Caput XXV.— De ferri supernatatione.

 Caput XXVI.— De victoria per Elisaeum.

 Caput XXVII.— De captivitate populi, et Sennacherib veniente in Judaeam.

 Caput XXVIII.— De infirmitate et signo Ezechiae.

 Caput XXIX.— De captivitate Babylonica.

 Caput XXX.— De Daniele clarente in Babylone.

 Caput XXXI.— De tribus pueris qui ignis tormentum sine laesura evaserunt.

 Caput XXXII.— De Daniele quiescente in lacu leonum.

 Caput XXXIII.— De Esdra restituente Legem.

 Caput XXXIV.— De bellis praecipuis quae Domini auxilio peracta sunt.

 Liber Tertius. De Novo Testamento.

 Caput Primum.— De visione Zachariae et nativitate Joannis Baptistae.

 Caput II.— De Incarnatione Domini nostri Jesu Christi, et nativitate ex Maria Virgine.

 Caput III.— De pastoribus quibus Angeli natum infantem nuntiaverunt.

 Caput IV.— De Magis ab Oriente et stella duce.

 Caput V.— De baptismate Christi.

 Caput VI.— De Christi tentatione et jejunio.

 Caput VII.— De virtutibus Evangelii usque ad ambulationem super mare.

 Caput VIII.— De ambulante Domino super undas.

 Caput IX.— De caeteris virtutibus Domini nostri Jesu Christi.

 Caput X.— De panibus et piscibus saturantibus millia populorum.

 Caput XI.— De visione Domini in monte cum Moyse et Elia colloquentibus.

 Caput XII.— De Lazaro et caeteris resuscitatis mortuis.

 Caput XIII.— De solis eclipsi in passione Domini.

 Caput XIV.— De corporibus sanctorum venientibus de monumentis suis post resurrectionem Domini.

 Caput XV.— De cibo Domini post resurrectionem.

 Caput XVI.— Petrus paralyticum restituit.

 Caput XVII.— Virtus Petri.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Elenchus Quaestionum.

 Elenchus Quaestionum.

 Quaestiones Veteris Testamenti.

 Quaestiones Novi Testamenti.

 Capitula De Veteri Testamento

 Capitula De Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestio Prima.—Quid est Deus.

 II.—Cur Deus mundum fecerit?

 III.—Quid opus erat per Moysen postea, et non ante, exordium mundi et ordinem creaturae exponere.

 IV.—Quare Deus Legem non in primordio dedit?

 V.—Utquid Abel sacrificium acceptatum est, et Cain refutatum ?

 VI.—Si Lamech occidit Cain, sicut putatur?

 VII.—Quae decem verba in tabulis data sint aut singulae tabulae, quae et quot verba habuerint?

 VIII.—Utquid Moyses descendens de monte cum tabulis vultum splendidum habuit et into lerabilem?

 IX.—Si omnia Deus bona fecit et valde bona, utquid dixit ad Noe, De mundis et immundis induc tecum in arcam (Gen. VII, 2) , cum immundum bonum dici ab

 X.—Cum Deus dicat ad Abraham de filiis Israel, quod quarta progenie exituri essent de potestate Aegyptiorum (Gen. XV, 16) , cur Lex dicit, Quinta prog

 XI.—Si viri justi voluntas bona est, quid est ut Isaac, non Esau, quem voluit sed Jacob, quem noluit, benedixit (Gen. XXVII, 27) ?

 XII.—Quare Abraham fidei suae signum, circumcisionis accepit sacramentum (Gen. XVII, 10) ?

 XIII.—Si judicium Dei justum est, quare infantes in Sodomis simul cum parentibus cremati sunt (Gen. XIX, 25) ?

 XIV.—Quid est ut Deus, qui justus praedicatur, peccata patrum filiis reddere promiserit in tertiam et quartam progeniem (Exod. XX, 5) ?

 XV.—Cum justum Lex praedicet, et hic vere justus sit, qui plenam habet justitiam, quomodo contra Salomon, Noli, inquit, esse justus multum

 XVI.—Quare angelus qui volebat in via Moysen occidere, circumcisione infantis placatus est (Exod. IV, 24) ?

 XVII.—Quid est ut maledictos dicat Lex, qui semen non reliquerint in Israel per Isaiam autem nihil obesse dicatur spadonibus, quia generare non possu

 XVIII.—Quare Saül peccans petiit orari pro se ut ignosceretur sibi, et impetrare non potuit David autem peccans postulavit, et veniam consecutus est

 XIX.—Quaerendum est, si Adam factus, corpus immortale habuit, an mortale?

 XX.—Quid est quod dicitur, Panem Angelorum manducavit homo (Psal. LXXVII, 25) , cum Angeli non egeant cibo quippe cum sint natura simplices, et poten

 XXI.—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem (Gen. I, 27) , et an mulier imago Dei sit?

 XXII.—Quid est, ut dicat Salomon justifica animam tuam ante obitum tuum: et in Psalmo, non justificabitur, in conspectu tuo omnis homo vivens

 XXIII.—An ex traduce sint animae sicut et corpora?

 XXIV.—Quid est, ut cum vir et mulier una sint caro, vir imago Dei sit, et non femina?

 XXV.—Utquid Joseph post prophetiam adjurat filios Israel, ut cum a Deo liberarentur, cineres ejus de Aegypto transferrent (Gen. L, 24) ?

 XXVI.—Requirendum de Elisaeo, an id quod dure petiisse ab Elia dictus est (IV Reg. II, 10) , consecutus sit?

 XXVII.—An Pythonissa Samuelem excitaverit, et ipse ab ea visus sit, et locutus sit ad Saül: quae historia refert in libro Regnorum (I Reg. XXVIII, 7-2

 XXVIII. Quid contradicendum iis sit, qui mundum istum ab aeterno naturaliter moveri inquiunt, neque initio, neque abolitioni obnoxium?

 XXIX.—Quare octavo die mandatum est circumcidi (Gen. XVII, 12) ?

 XXX.—In Proverbiis, Justus, ait, accusator est sui in primordio sermonis

 XXXI.—An cum muliere, natura serpens locutus sit an actu dictus serpens diabolus eam seduxerit (Gen. III, 1) ?

 XXXII.—Legimus apud Salomonem, Dives et pauper obviaverunt sibi fecit autem ambos Dominus (Prov. XXII, 2) : quomodo ergo personarum acceptio non est

 XXXIII.—Salomon, Anni, inquit, impiorum minuentur

 XXXIV.—Quomodo idem Salomon, Deus, inquit, mortem non fecit: Bona et mala, vita et mors, paupertas et honestas a Deo sunt

 XXXV.—Qua ratione David Saül, postquam Deus ab eo recessit, christum Domini vocat, et honorem defert ei (I Reg. XXVI, 16, 18, sqq.) ?

 XXXVI.—Si anima quae peccaverit, ipsamorietur, quid est ut Achar filius Charmi peccaverit, et triginta viri occisi sunt in causa ejus (Josue VII, 24,

 XXXVII.—Quid est ut missa mors in Jacob venerit in Israel, cum Jacob ipse dictus sit Israel (Isai. IX, 8, sec. LXX) ?

 XXXIX.—Quid est quod legitur in Salomone, Spes est, inquit, in tenebris. Melior est canis vivus leone mortuo

 XL.—Quid est quod dicit propheta, Laetare sterilis quae non paris, erumpe et exclama quae non parturis: quia multi filii desertae magis, quam ejus qua

 LXI.—An spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur, quia dictum est, Spiritus Dei ferebatur super aquas (Gen. I, 2) ?

 XLII.—Cur angelus missus loqui ad Moysen, in igne et in rubo apparuit in monte (Exod. III, 1, 2) ?

 XLIV .—Quomodo ostendi posset ex Prophetarum testimonio jam in Novo Testamento a gentibus recepto, promissionem quam Deus Abrahae fecerat, per Christi

 XLV.—

 XLVI .—Utrum Samuel fuerit de filiis Aaron, et utrum sacerdos fuisse existimandus sit?

 XLVII .—Quomodo hoc quod in Isaia dicitur, Et apprehendent septem mulieres,

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 XLVIII.—Deus certe perfectio est et nullius egens quid ergo opus fuit Christo Salvatori ut nasceretur de Deo, et Filium haberet Deus per quem omnia f

 XLIX.—Cur Salvator cum sanctus natus sit, et Christus Dominus in ipsa nativitate appellatus, baptizatus est cum baptisma purificationis causa sit, et

 L.—Si ideo Salvator baptizatus est, ut exemplo esset quare circumcisus, caeteros prohibuit circumcidi?

 LI.—Quomodo intelligatur, quod dicenti Mariae ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognosco? respondit Gabriel angelus, Spiritus sanctus supe

 LII.—Si de Spiritu sancto natus est Christus, id est effectu ejus ex Maria caro factus, cur dictum est, Sapientia, quae utique Christus est, aedificav

 LIII.—Si omnia ratione facta sunt, quid est ut octavo calendas januarias Salvator natus esse dicatur?

 LIV.—Si ex semine David Christus Filius Dei factus est secundum carnem, hoc est, natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctus natus est quomodo

 LV.—Quid causae fuit ut illo tempore cru cifigis se permitteret Dominus, quo octavo calenda aprilis Pascha acturi erant Judaei?

 LVI.—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli, ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater ejus

 LVII.—Quid est hoc ut cum in Malachia propheta scriptum sit, Ecce mitto Angelum meum ante faciem tuam, qui praeparet viam tuam ante te Marcus hoc eva

 LVIII.—Qua ratione negat se Joannes Christum scisse ante baptismum, cum venienti ei ad baptismum dicat, Ego a te debeo baptizari, et tu venis ad me (J

 LIX.—Si Baptisma coeleste mysterium est, cur Nicodemo cum de Baptismo dubitanti loquitur Dominus, Si terrestria, inquit, dixi vobis, et non creditis,

 LX. Si lex et Prophetae usque ad Joannem, quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione leprae (Matth. VIII, 4 Marc. I, 44 Lu

 LXI. Quid est ut Judaeis discipulos accusantibus, eo quod sabbatum violarent, spicas manibus confricantes et comedentes, Salvator exemplum David profe

 LXII.—Quid est ut occisis filiis Liae, qui erant ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur (Matth. II, 18) ?

 LXIII.—Qua ratione Magi chaldaei per stellae apparentiam Christum regem Judaeorum natum intellexerunt, cum stella indice temporalis rex soleat designa

 LXIV.—Quomodo probatur post tres dies et noctes resurrexisse Salvatorem ex mortuis?

 LXV.—Si uno ore et ratione Evangelistae locuti sunt quomodo factum est ut tribus dicentibus, id est Matthaeo, Luca et Joanne, quia sexta hora crucifi

 LXVI.—Quomodo Marcus evangelista daemonia cognovisse ait et professa esse Jesum, e contra autem Apostolus, principes et potestates hujus saeculi neget

 LXVII.—Quid est quod in cruce positus Salvator ait: Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt (Luc. XXIII, 34) : si enim nesciunt, quid est q

 LXVIII.—Cum utique orandum pro inimicis Dominus docuerit, quid est quod in Apocalypsi contra hos animae occisorum ulcisci se petant, a Deo postulantes

 LXIX.—Si jam praedicante Joanne, aut Salvatore, Lex cessavit quomodo Salvator ait, Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere (Matth. V, 17)

 LXX .—Dominus certe inimicos nos diabolo fieri praecepit: quid ergo est ut in Evangelio dicat, Esto consentiens adversario tuo cito

 LXXI.—Jacob appellatus est Homo videns Deum, et Moyses vidit Deum facie ad faciem necnon et Isaias, Vidi, ait, Deum sabaoth oculis meis: Deum, nemo v

 LXXII.—Quando legitur in Apocalypsi Joannis, Vade, inquit et accipe librum de manu angeli, et devora illum, et amaricabit ventrem tuum, sed in ore tuo

 LXXIII.—Quid est quod Simeon dicit ad Mariam matrem Domini inter caetera, Hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum in Israel: et tuam,

 LXXIV.—Quid sibi vult ut Isaias propheta dicat de Christo, Qui peccatum non fecit: contra autem Apostolus, Eum qui peccatum, nesciebat, pro nobis pecc

 LXXV.—Cur Salvator pro se tantum et Petro didrachmam solvit, non etiam pro caeteris Apostolis (Matth. XVII, 26) ? Quippe cum omnes eum, relictis facul

 LXXVI.—Joannes in Evangelio, Lex, ait, per Moysen data est, Gratia et veritas per Jesum Christum facta est

 LXXVII.—Quid est quod inter caetera dicit Marcus Evangelista de Christo, Intrans in domum voluit neminem scire, et non potuit latere (Marc. VII, 24) ?

 LXXVIII .—Legitur in Evangelio Joannis, quod cum negasset se Salvator ascendere ad diem festum, ascendit (Joan. VII, 8, 14) : hoc inconstantis esse vi

 LXXIX .—Si proprio arbitrio vivimus, quare Salvator dixit, Nemo venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum Neque volentis, neque currentis, se

 LXXX.—Certe aut filius Dei quisque est aut diaboli: semper ergo filius est sed aliquando Dei, aliquando vero diaboli: quid ergo nascimur requirendum

 LXXXI.—Apostolus ait, Nos natura Judaei (Galat. II, 15) : de Judaeis ergo nasci Judaeos ostendit: non de proselytis dico, quos constat fieri Judaeos.

 LXXXII.—Paganos elementis esse subjectos nulli dubium est: quid est ergo quod Apostolus dicit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes? (Ga

 LXXXIII.—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio cur non ante venit, ut et anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt, addiscerent verit

 LXXXIV.—Quare lunae cursum in ratione Paschae custodientes, Paganos reprehendimus, quia dies lunares et motum custodiunt?

 LXXXV.—Quid est ut cum constet a David usque ad transmigrationem Babylonis decem et septem esse generationes evangelista quatuordecim dicat (Matth. I

 LXXXVI.—Quid est quod probet Mariam matrem Domini ex tribu et semine esse David?

 LXXXVII.—Si unus est Deus, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus aut quator, aut certe in ipso uno? et quare non est ab initio Trinitas pra

 LXXXVIII.— Si major gratia, et manifestior intelligentia in Novo est quam in Vetere Testamento quare Isaias propheta sedentem in throno majestatis vi

 LXXXIX.—Salvator inter caetera dicit de Spiritu sancto, quod Veniens, inquit, ille arguet mundum de peccato, et de justitia, et de judicio. De peccato

 XC.—Si diabolus ipse est satanas, quid est ut inter caetera dicat ad Judaeos Salvator, Vos de patre diabolo estis, et concupiscentias patris vestri vu

 XCI.—Quaerendum quomodo contradicendum sit argumentis Photini dicentis, Christum ante Mariam non esse.

 XCII.—Quomodo intelligitur quod dicit Salvator, Pacem meam do vobis pacem meam relinquo vobis: non sicut hic mundus dat, ego do vobis

 XCIII.—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt in terra cum Domino: quia inter multa dicit Evangelista, Spiritus no

 XCV.—Unde orta sit observatio Pentecostes, vel qua ratione?

 XCVI.—Quaerendum si Pascha transitus interpretetur, sicut Graecis videtur.

 XCVII.—Qua ratione responderi possit Arii impie tati simpliciter ex Lege?

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 De Evangelio Joannis.

 De Evangelio Matthaei .

 De Jactantia Romanorum Levitarum .

 Contra Novatianum .

 De Evangelio Lucae.

 De Libro Genesis .

 De Ordine Diei Et Noctis.

 De Lingua Hebraica, Ex Quo Nomen Acceperit.

 De Melchisedech .

 De Psalmo Primo.

 De Psalmo Vigesimo Tertio.

 De Psalmo Quinquagesimo.

 Adversus Paganos.

 De Fato.

 De Ratione Paschae .

 De Abraham .

 De Job.

 De Tobia.

 De Jejunio.

 Laus Et Gloria Paschae .

 De Principio.

 Unum Opus Differre Secundum Personas In Laudem Sive Condemnationem.

 Adversus Eusebium.

 De Eo Qui Fidem Christi Percepit .

 De Peccato Adae Et Evae .

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Adversum Eos Qui Negant Ad Deum Aliquid Pertinere.

 Quaest. Prima .—Multis, quos saecularis ista caligo caecavit, plurimum displicemus, si solliciti Dei praecepta servemus, si occasiones delinquendi fug

 II .—An Spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur quia dictum est, Spiritus Domini ferebatur super aquas

 III .—Si Adam factus a Deo et animatus, Spiritum sanctum accepit quia scriptum est, Inspiravit Deus in faciem ejus spiritum vitae

 IV .—Cur Adam in mundo positus mandatum vel legem accepit, cum ipse dominium caeterorum haberet.

 V .—Cur Deus dicat, Non permanebit Spiritus meus in hominibus istis, quia sunt caro: anni illorum centum viginti,

 VI .—Quid continet benedictio Jacob, quam dedit filiis suis (Gen. XLVIII, XLIX) .

 VII .—Cur angelus missus loqui ad Moysen in igne et rubo apparuit?

 VIII .—Non fuit aliud signum quod fieret a Moyse palam Pharaoni, nisi serpens (Exod. VII, 10) ?

 IX .—Si unus Deus est, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus, aut quatuor, aut certe in uno et quare prius non est Trinitas praedicata?

 X .—Utquid circumcisio et praecepta data sunt populo, quae prius non erant, neque nunc in auctoritate habentur?

 XII .—Cur in Lege etiam ipsi Aaron dictum est, ut pro peccatis suis holocausta offerret, cum dicat David, Pro delictis holocaustum non postulasti Holo

 XIII .—Quid est ut missa mors in Jacob, venerit in Israel cum Jacob ipse sit Israel?

 XIV .—Si anima quae peccat ipsa morietur, quid est ut Charmi peccante triginta sex viri occisi videantur causa ejus?

 XV .—Quid est quod dicit propheta, Laetare, sterilis quae non paris erumpe et clama, quae non parturis: quia multi filii desertae magis quam ejus qua

 XVI .— Benedicat terra Dominum, Numquid confitebitur tibi, pulvis, aut annuntiabit virtutem tuam?

 XVII .— In sole, posuit tabernaculum suum Flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo

 XVIII .—Cur Salomon spiritum sapientiae habuit (III Reg. III) , cum vitam mundam non habuit? valde enim mulieribus delectabatur, ac per hoc peccabat (

 XX .—In Sapientia, Qui creavit, orbem ex materia invisa: ex nihilo facti sumus

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Cur facta et dicta dominica quatuor voluminibus a quatuor scriptoribus sunt in scripturam digesta?

 II .—Quoniam constat quatuor libros rite conscriptos gestorum et dictorum Domini, sciendum quis ordo eorum sit.

 III .—Quare Matthaeus Evangelium Christi describens dicit, Liber generationis Jesu Christi filii David

 IV .—Quid est, ut generationes omnes in tres partes divideret supradictus Matthaeus apostolus (Matth. I, 17) .

 V .—Quare cum quadraginta et una sint generationes, Evangelista quadraginta duas numerasse videtur (Matth. I, 17) ? Ter enim quatuordecim, qui faciunt

 VI .—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater sit

 VII .—Manifestum quia natus Salvator Dei Filius et Christus appellatus est: cur ergo post baptismum accessit ad eum tentator, dicens, Si Filius Dei es

 VIII .—Cur Salvator tentanti se diabolo non aliter quam exemplis Legis resistit (Matth. IV, 4-10) ?

 IX .—Utquid Salvator post baptismum quadraginta diebus jejunavit, postea esuriit (Matth. IV, 2) ? Qui enim quadraginta diebus jejunavit, potuit jam no

 X .—Quid est ut cum prius Joannes Baptista testimonium perhibuerit Salvatori, postea dubitaverit dicens per discipulos: Tu es qui venturus es, an aliu

 XI .—Quid est quod superius Herodem mortuum legimus (Matth. II, 19) , infra autem et post multos annos Herodem Joannem occidisse (Id. XIV, 1-11) , cum

 XII .—Orandum utique pro inimicis docuit Dominus: quid est ergo ut contra animae occisorum ulcisci petant, a Domino postulantes vindictam?

 XIII .—Si jam praedicante Salvatore vel Joanne Lex cessavit, quomodo Salvator ait: Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere?

 XIV .—Joannes ad Dominum, Tu es qui Sventurus es, an alium exspectamus Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi

 XV .—Quare Lex et Prophetae usque ad Joannem, et post recte cessasse dicuntur (Matth. XI, 13) ? Quia jam de quo prophetabant, advenit. Quare Lex usque

 XVI .—Cum Salvator baptismum Joannis de coelo dicat, cur Nicodemo, cum de baptismo loquitur, dubitanti ait: Si terrestria dixi vobis et non creditis?

 XVII .—Quid est ut Salvator mulieri alienigenae,

 XVIII .—Quomodo probatur quod dixit Salvator, quia post tres dies et post tres noctes a mortuis resurgeret cum utique coena pura passus, illucescente

 XIX .—Quare Salvator, Orate, ne fiat fuga vestra hieme vel sabbato Qui revelabitur in suo tempore Definiens tempora et terminos habitationis eorum

 XX .—Salvator cum se passurum diceret, et post tertium diem resurrecturum, adjecit, Et postquam resurrexero, praecedam vos in Galilaeam, ibi me videbi

 XXI .—Tres evangelistae sexta hora crucifixum dicunt Salvatorem, Marcus vero evangelista tertia hora dicit crucifixum. Sed quidam strenui (industria s

 XXII .—Si ideo Salvator baptizatus est ut exemplo esset, quare circumcisus caeteros prohibuit circumcidi?

 XXIII .—Judaeis accusantibus discipulos eo quod facerent contra legem sabbati, spicas vellendo, Salvator exemplum protulit David, dicens: Nescitis qui

 XXIV .—Cur Salvator discipulos suos filios tonitrui appellavit (Marc. III, 17) , qui plus magis videantur filii Dei dici? tonitrua enim dicuntur colli

 XXV .—Quid est ut secundum Marci evangelistae relationem, Christi non sit impleta voluntas: Intrans enim, in domum, voluit neminem scire, et non potui

 XXVI .—In Evangelio legimus angelum dicere ad Mariam matrem Domini, quod regni ejus, non erit finis Tunc exsurget regnum in aeternum, quod nunquam cor

 XXVII .—Salvator ait, Si quis non reliquerit omnia sua, non potest meus discipulus esse: Venit, Joseph ab Arimathia, homo dives, qui et ipse discipulu

 XXVIII .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione?

 XXIX .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem, ex quo regnum coelorum praedicatum est (Luc. XVI, 16) ipse est enim inchoator novae praedicationis cur

 XXX .—In Evangelio Joannis, Lex, per Moysen data est gratia autem et veritas per Jesum Christum facta est.

 XXXI .—Sabbatum certe Lex est vel pars Legis quomodo ergo non evacuata Lex est, dicente evangelista, Non solum solvebat sabbatum, sed et patrem suum

 XXXII .—Si arbitrio proprio vivimus, cur Salvator, Nemo, venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum: Neque volentis, neque currentis, sed mise

 XXXIII .—Quid est ut cum Salvator omnes prope verbo curasset, caeco tamen per lutum de sputo factum oculos reformarit (Joan. IX, 6, 7) ?

 XXXIV .—Quid est quod Salvator ait, Ego sum janua qui ante me fuerunt, fures sunt et latrones

 XXXV .—Quid est ut admirabilem et incognitam virtutem facturus, Lazarum scilicet a mortuis resuscitaturus, fleret, aut locum ubi positus erat quasi ig

 XXXVI .—Cum Salvator dicat, Ego pro eis rogo, quos mihi dedisti non pro mundo rogo Habemus, advocatum apud Patrem, deprecatorem pro peccatis nostris,

 XXXVII .—Quid est ut Salvator dicat Mariae volenti se tangere causa gaudii, Noli me tangere nondum enim ascendi ad Patrem

 XXXVIII .—Quomodo intelligitur, quod dicente Maria ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognovi? Spiritus sanctus superveniet in te, et virtu

 XXXIX .—Qua ratione Magi Chaldaei per stellam apparentem Christum regem Judaeorum natum intellexerunt cum stella indice temporalis rex designetur?

 XL .—Quid sibi vult ut Isaias propheta de Christo dicat, Qui peccatum non fecit Qui peccatum, nesciebat, peccatum pro nobis fecit?

 XLI .—Certe qui filius Dei non est, diaboli

 XLII .—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt cum Domino, etc.

 XLIII .—Qua ratione responderi possit Arianae impietati simpliciter ex Lege.

 XLIV .—Cum Salvatorem natum profiteamur, quid est ut Apostolus factum eum dicat ex semine David (Rom. I, 3) cum aliud sit fieri, aliud nasci?

 XLV .—Si ex semine David Christus Dei factus est Filius secundum carnem, hoc est natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctificatus natus est: qu

 XLVI .—Apostolus Legem datam a Moyse, et sanctam, et justam, et bonam, et spiritualem appellat (Rom. VII, 12, 14) . Alibi dicit, Lex enim iram operatu

 XLVII .—Qua ratione sapientia carnis inimica est Deo vel quae est ipsa sapientia quae legi Dei non est subjecta (Rom. VIII, 7) ?

 XLVIII .—Apostolus dicit de principibus et potestatibus hujus saeculi, quod si cognovissent, nunquam Dominum majestatis crucifixissent: Sciebant enim

 XLIX .—Quem spiritum Apostolus salvandum Tradidi hujusmodi hominem satanae in interitum carnis,

 L .—Cum multa peccata in corpus admitti videantur: omnis enim qui sibi ex quacumque parte corporis vim intulerit, in corpus utique suum peccat est en

 LI .—Cur Apostolus omnibus omnia se factum dixit (I Cor. IX, 22) : quod factum adulatoris videtur et hypocritae?

 LII .—Quid est quod dicit Apostolus, Tentatio vos non apprehendat nisi humana

 LIII .—Quid est quod dicit Apostolus, Nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto

 LIV .—Apostolus dicit Christum pro omnibus mortuum esse: sic enim ait, Ergo omnes mortui sunt, et pro omnibus mortuus est Venit Filius hominis dare an

 LV .—Cur apostolus Paulus Petrum coapostolum suum reprehendit, quod timens eos qui erant ex circumcisione, subtrahebat se a Gentilibus (Galat. II, 11,

 LVI .—Apostolus ait, Nos natura Judaei.

 LVII .—Quid opus erat ut Galatas arguens Apostolus hoc interponeret. Galatis enim post Evangelium ad Legem confugientibus inter caetera ait, Mediator

 LVIII .—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio, cur non ante venit, ut anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt addiscerent veritatem?

 LIX .—Paganos sub elementis esse nulli dubium est. Quid ergo Apostolus dixit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes.

 LX .—Quando Apostolus Galatis dicit, quos sic reprehendit et arguit per totam Epistolam, Estote sicut et ego, quia ego sicut vos Estote sicut et ego.

 LXI .—Quomodo liberi sumus arbitrii ac voluntatis, cum dicat Apostolus, Caro concupiscit adversus spiritum, spiritus vero adversus carnem, ut non quae

 LXII .—Si in Christo omnes thesauri sapientiae et scientiae sunt absconditi

 LXIII .—Quid est ut cum Apostoli omnes curas sibi oblatas sanassent, propriis tamen infirmis medelam non dederint? Nam utique Epaphroditus usque ad mo

 LXIV . Petrus apostolus dicit, Christus mortuus est pro vobis Factus, obediens usque ad mortem propter quod donavit illi Deus nomen quod est super om

 LXV .—Quid est quod dictum est Joanni, sicut in Apocalypsi scriptum legitur, Vade, et accipe librum, et devora illum et amaricabit ventrem tuum, sed

 Quaestionum Ex Utroque Mixtim Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem: et an mulier imago Dei sit.

 II .—Evangelium testatur quia nemo vidit Deum (Joan. I, 18, VI, 46, et I Tim. VI, 16) : contra Jacob et Moyses et Isaias asserunt Deum se vidisse (Gen

 III .—Vetus Lex Deum jurasse allegat: sic enim dicit, Per memetipsum juravi, dicit Dominus

 IV .—Quid est quod in cruce positus Salvator ait, Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt? Numquid ignorantes perdes?

 V .—Si in Lege nemo justificatur apud Deum, quare scriptum est, Maledictus omnis qui non permanserit in omnibus quae scripta sunt in libro Legis, ut f

 VI .—Quid est ut David dicat, Confundantur et erubescant qui dicunt mihi, Euge, euge Euge, serve bone et fidelis,

 VII .—Quid est quod in Psalmo, Homines, et jumenta salvos facies Non parcam, civitati in qua habitant centum triginta millia hominum, et pecora multa

 VIII .—In Tobia, Opera, Dei revelare et confiteri, honorificum est Nulli, dixeris

 IX .—De aeternitate Filii.

 X .—Quid est quod Apostolus dicit Galatis, Miror quod sic tam cito transferimini ab eo qui vocavit vos in gratiam, in aliud Evangelium, quod non est a

 XI .—Non esse contristandum de mortuis Paulus apostolus signat (I Thess. IV, 12) . Nam desperantium est contristari et ipse, Infirmus, fuit prope mor

 XII .—Quid est quia occisis filiis Liae, qui sunt ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur?

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Homilia I .

 Homilia II .

 Homilia III.

 Homilia IV.

 Homilia V.

 Homilia VI.

 Homilia VII.

 Homilia VIII.

 Homilia IX.

 Homilia X.

 Homilia XI.

 Homilia XII.

 Homilia XIII.

 Homilia XIV.

 Homilia XV.

 Homilia XVI.

 Homilia XVII.

 Homilia XVIII .

 Homilia XIX .

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

Tractatus XIII. Ab eo Evangelii loco, Post haec venit Jesus et discipuli ejus in Judaeam teram, etc., usque ad id, Amicus autem sponsi, qui stat et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi. Cap. III, V\. 22-29.

1. Ordo lectionis evangelicae secundum Joannem, sicut potestis meminisse, qui curam geritis profectus vestri, ita sequitur, ut haec quae modo lecta est, hodie nobis tractanda proponatur. Ab ipso principio usque ad hodiernam lectionem, quae supra dicta sunt, meministis jam esse tractata. Et si forte inde multa estis obliti, certe vel officium nostrum manet in vestra memoria. Quae hinc audieritis de baptismo Joannis, etsi non tenetis omnia, audisse vos tamen credo quod teneatis: quae dicta sunt etiam, quare Spiritus sanctus in columbae specie apparuerit; et quomodo illa nodosissima quaestio soluta sit, quia nescio quid quod non noverat, didicit Joannes in Domino per columbam, cum jam eum nosset, quando venienti ut baptizaretur, ait, Ego a te debeo baptizari, et tu venis ad me? Quando ei Dominus respondit, Sine modo, ut impleatur omnis justitia (Matth. III, 14 et 15) .

2. Nunc ergo ad eumdem Joannem cogit nos ordo lectionis reverti. Ipse est ille qui prophetatus est per Isaiam, Vox clamantis in eremo, Parate viam Domino, rectas facite semitas ejus (Isa. XL, 3) . Tale testimonium reddidit Domino suo, et (quia ille dignatus est) amico suo: Dominusque ipsius et amicus ipsius perhibuit et ipse testimonium Joanni. Dixit enim de Joanne, In natis mulierum non exsurrexit major Joanne Baptista. Sed quia illi se praeposuit, in hoc quod plus erat Joanne, Deus erat. Qui autem minor est, inquit, in regno coelorum, major est illo (Matth. XI, 11) . Minor nativitate, major potestate, major divinitate, majestate, claritate: tanquam in principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Sic autem perhibuerat in superioribus lectionibus Joannes Domino testimonium, ut Filium Dei quidem diceret, Deum non diceret, nec tamen negaret: tacuerat Deum, non 1493 negaverat Deum, sed non omnino tacuit Deum: fortassis enim invenimus hoc in hodierna lectione. Dixerat Filium Dei: sed dicti sunt et homines filii Dei. Dixerat tantae excellentiae illum fuisse, ut non esset ipse dignus corrigiam calceamenti ejus solvere (Joan. I, 1, 34, 27) . Jam magnitudo ista multum dat intelligi, cujus non erat dignus corrigiam calceamenti solvere, ille quo nemo surrexerat major in natis mulierum. Plus enim erat omnibus hominibus et Angelis. Nam angelum invenimus prohibuisse, ne homo illi ad pedes caderet. Cum enim quaedam in Apocalypsi Angelus ostenderet Joanni, qui scripsit hoc Evangelium, conterritus magnitudine visionis Joannes cecidit ad pedes Angeli. Et ille: Surge, vide ne feceris hoc; Deum adora nam ego conservus tuus sum et fratrum tuorum (Apoc. XXII, 8, 9) . Cadere ergo sibi ad pedes hominem angelus prohibuit. Nonne manifestum est quia super omnes Angelos est, cui talis homo, quo major nemo surrexit in natis mulierum, dicit indignum se esse solvere corrigiam calceamenti?

3. Tamen aliquid evidentius dicat Joannes, quia Deus est Dominus noster Jesus Christus. Inveniamus hoc in praesenti lectione, quia forte et de illo cantavimus, Regnavit Deus super omnem terram: contra quod surdi sunt, qui putant eum in Africa sola regnare. Non enim non dictum est de Christo, cum dictum est, Regnavit Deus super omnem terram. Quis est enim alius rex noster, nisi Dominus noster Jesus Christus? Ipse est rex noster. Et quid audistis in ipso Psalmo, recenti versu modo cantato? Psallite Deo nostro, psallite: psallite regi nostro, psallite. Quem dixit Deum, ipsum dixit regem nostrum: Psallite Deo nostro, psallite: psallite regi nostro, psallite intelligenter. Ne in una parte velis intelligere cui psallis: Quoniam rex omnis terrae Deus (Psal. XLVI, 3, 7, 8) . Et quomodo est omnis terrae rex, qui visus est in una parte terrarum, in Jerosolyma, in Judaea, ambulans inter homines, natus, sugens, crescens, manducans, bibens, vigilans, dormiens, fatigatus ad puteum sedens, comprehensus, flagellatus, sputis illitus, spinis coronatus, ligno suspensus, lancea percussus, mortuus, sepultus? quomodo ergo rex omnis terrae? Quod videbatur in loco, caro erat: oculis carneis caro apparebat; in carne mortali majestas immortalis occultabatur. Et quibus oculis majestas immortalis penetrata compage carnis poterit intueri? Est alius oculus, est interior oculus. Non enim nullos oculos habebat et Tobias, quando caecus oculis corporeis filio dabat praecepta vitae (Tob. IV) . Ille patri manum tenebat, ut pedibus ambularet: ille filio consilium dabat, ut viam justitiae teneret. Et hac oculos video, et hac oculos intelligo. Et meliores oculi dantis vitae consilium, quam oculi tenentis manum. Tales oculos quaerebat et Jesus, quando ait Philippo, Tanto tempore vobiscum sum, et non cognovistis me? Tales oculos quaerebat, cum ait, Philippe, qui videt me, videt et Patrem (Joan. XIV, 9) . Isti oculi in intelligentia sunt, isti oculi in mente sunt. Ideo cum dixisset Psalmus, Quoniam rex omnis terrae 1494 Deus; subjecit statim, Psallite intelligenter. Quod enim dico, Psallite Deo nostro, psallite; Deum dico regem nostrum. Sed regem nostrum inter homines vidistis tanquam hominem, vidistis passum, crucifixum, mortuum: latebat aliquid in illa carne quam oculis carneis videre potuistis . Quid ibi latebat? Psallite intelligenter; nolite oculis quaerere quod mente conspicitur. Psallite lingua, quia inter vos caro; sed quia Verbum caro factum est, et habitavit in nobis, reddite sonum carni, reddite Deo mentis obtutum. Psallite intelligenter, et videtis quia Verbum caro factum est, et habitavit in nobis.

4. Dicat et Joannes testimonium: Post haec venit Jesus et discipuli ejus in Judaeam terram, et illic demorabatur cum eis, et baptizabat. Baptizatus baptizabat. Non eo baptismo baptizabat quo baptizatus est. Dat baptismum Dominus baptizatus a servo, ostendens humilitatis viam, et perducens ad baptismum Domini, hoc est baptismum suum, praebendo humilitatis exemplum, quia ipse non respuit baptismum servi. Et in baptismo servi via praeparabatur Domino, et baptizatus Dominus viam se fecit venientibus . Ipsum audiamus: Ego sum via, veritas et vita (Joan. XIV, 6) . Si veritatem quaeris, viam tene: nam ipsa est via quae est veritas. Ipsa est quo is, ipsa est qua is; non per aliud is ad aliud, non per aliud venis ad Christum: per Christum ad Christum venis. Quomodo per Christum ad Christum? Per Christum hominem ad Christum Deum: per Verbum carnem factum, ad Verbum quod in principio erat Deus apud Deum; ab eo quod manducavit homo, ad illud quod quotidie manducant Angeli. Sic enim scriptum est, Panem coeli dedit eis: panem Angelorum manducavit homo (Psal. LXXVII, 24 et 25) . Quis est panis Angelorum? In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. Quomodo panem Angelorum manducavit homo? Et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis (Joan. I, 1, 14) .

5. Sed quia diximus manducare Angelos, fratres, ne putetis morsibus fieri. Nam si hoc intellexeritis, quasi dilaniatur Deus quem manducant Angeli. Quis dilaniat justitiam? Sed rursum mihi aliquis dicit: Et quis est qui manducat justitiam? Unde ergo, Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam, quoniam ipsi saturabuntur (Matth. V, 6) ? Cibus quem manducas per carnem, ut reficiaris tu, ille deficit; ut reparet te, consumitur: manduca justitiam, et tu reficeris, et illa integra perseverat. Quomodo videndo istam lucem corpoream reficiuntur isti oculi nostri, et res est corporea quae videtur oculis corporeis. Multi enim cum fuerint diutius in tenebris, infirmatur acies ipsorum, quasi jejunio lucis. Fraudati oculi cibo suo (luce quippe pascuntur), defatigantur jejunio et debilitantur, ita ut ipsam lucem qua reficiuntur, videre non possint: et si diutius abfuerit, exstinguuntur, et tanquam moritur in eis ipsa acies lucis. Quid ergo? quia tot oculi quotidie ista luce pascuntur, minor fit? Et illi reficiuntur, et ipsa integra permanet. Si hoc potuit Deus 1495 de luce corporea corporeis oculis exhibere; non exhibet mundis cordibus lucem illam infatigabilem, integram perseverantem, nulla ex parte deficientem? Quam lucem? In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum. Videamus si lux est. Quoniam apud te est fons vitae, et in lumine tuo videbimus lumen (Psal. XXXV, 10) . In terra aliud est fons, aliud lumen. Sitiens quaeris fontem, et ut pervenias ad fontem, quaeris lucem: et si dies non est, accendis lucernam, ut ad fontem pervenias. Fons ille, ipsa est lux; sitienti fons est, caeco lux est: aperiantur oculi ut videant lucem, aperiantur fauces cordis ut bibant fontem; quod bibis, hoc vides, hoc audis. Totum tibi fit Deus; quia horum quae diligis, totum tibi est. Si visibilia attendis, nec panis est Deus, nec aqua est Deus, nec lux ista est Deus, nec vestis est Deus, nec domus est Deus. Omnia enim haec visibilia sunt, et singula sunt: quod est panis, non hoc est aqua; et quod est vestis, non hoc est domus; et quod sunt ista, non hoc est Deus: visibilia enim sunt. Deus tibi totum est: si esuris, panis tibi est; si sitis, aqua tibi est; si in tenebris es, lumen tibi est, quia incorruptibilis manet; si nudus es, immortalitatis vestis tibi est, cum corruptibile hoc induerit incorruptionem, et mortale hoc induerit immortalitatem (I Cor. XV, 53, 54) . Omnia possunt dici de Deo, et nihil digne dicitur de Deo. Nihil latius hac inopia. Quaeris congruum nomen, non invenis; quaeris quoquo modo dicere, omnia invenis. Quid simile, agnus et leo? De Christo utrumque dictum est: Ecce agnus Dei (Joan. I, 29) . Quomodo leo? Vicit leo de tribu Juda (Apoc. V, 5) .

6. Audiamus Joannem: Baptizabat Jesus. Diximus quia baptizabat Jesus. Quomodo Jesus? quomodo Dominus? quomodo Dei Filius? quomodo Verbum? Sed Verbum caro factum est. Erat autem et Joannes baptizans in Aenon juxta Salim. Lacus quidam Aenon . Unde intelligitur quia lacus erat? Quia aquae multae erant ibi, et veniebant, et baptizabantur. Nondum enim missus erat in carcerem Joannes. Si meministis (ecce iterum dico), dixi quare baptizabat Joannes: quia oportebat ut Dominus baptizaretur. Et quare oportebat ut Dominus baptizaretur? Quia multi contempturi erant Baptismum, eo quod jam majore gratia praediti viderentur, quam viderent alios fideles. Verbi gratia, jam continenter vivens catechumenus, contemneret conjugatum, et diceret se meliorem quam ille sit fidelis. Ille catechumenus posset dicere in corde suo: Quid mihi opus est Baptismum accipere, ut hoc habeam quod et iste, quo jam melior sum? Ne ergo cervix ista praecipitaret quosdam de meritis justitiae suae plurimum elatos, baptizari voluit Dominus a servo; tanquam alloquens filios capitales: Quid vos extollitis? quid erigitis, quia habetis, ille prudentiam, ille doctrinam, ille castitatem, ille fortitudinem patientiae? Numquid tantum habere potestis, quantum ego qui dedi? Et tamen ego baptizatus sum a servo, vos dedignamini a Domino. Hoc est, Ut impleatur omnis justitia (Matth. III, 15) .

1496 7. Sed dicet aliquis: Sufficiebat ergo ut baptizaret Dominum Joannes; quid opus erat ut alii baptizarentur a Joanne? Et hoc diximus, quia si solus Dominus baptizaretur a Joanne, non deesset ista cogitatio hominibus, quod meliorem habebat baptismum Joannes quam Dominus. Dicerent enim: Usque adeo magnus erat baptismus quem habuit Joannes, ut solus Christus illo fuerit dignus baptizari. Ergo ut ostenderetur melior baptismus quem daturus erat Dominus, et ille tanquam servi intelligeretur, ille tanquam Domini, baptizatus est Dominus, ut praeberet humilitatis exemplum: non solus autem baptizatus est ab eo, ne baptismus Joannis melior baptismo Domini videretur. Ad hoc autem viam praebuit Dominus noster Jesus Christus, sicut audistis, fratres, ne quis arrogans quod habeat abundantiam alicujus gratiae, dedignetur baptizari baptismo Domini. Quantumcumque enim catechumenus proficiat, adhuc sarcinam iniquitatis suae portat: non illi dimittitur, nisi cum venerit ad Baptismum. Quomodo non caruit populus Israel populo Aegyptiorum, nisi cum venisset ad mare rubrum (Exod. XIV) ; sic pressura peccatorum nemo caret, nisi cum ad fontem Baptismi venerit.

8. Facta est ergo quaestio ex discipulis Joannis cum Judaeis de purificatione. Baptizabat Joannes, baptizabat Christus: moti sunt discipuli Joannis; concurrebatur ad Christum, veniebatur ad Joannem . Qui enim veniebant ad Joannem, mittebat illos ad Jesum baptizari; non mittebantur ad Joannem, qui a Christo baptizabantur. Turbati sunt discipuli Joannis, et coeperunt quaestionem tractare cum Judaeis, quomodo solet fieri. Intelligas dixisse Judaeos majorem esse Christum, et ad ejus baptismum debere concurri. Illi nondum intelligentes, defendebant baptismum Joannis. Ventum est ad ipsum Joannem, ut solveret quaestionem. Intelligat Charitas vestra. Et hic utilitas ipsa humilitatis agnoscitur, et ostenditur utrum in ipsa quaestione cum errarent homines, gloriari apud se voluerit Joannes. Fortasse enim dixit: Verum dicitis, recte contenditis, baptismus meus est melior. Nam ut noveritis quod baptismus meus est melior, ipsum Christum ego baptizavi. Poterat hoc dicere Joannes, baptizato Christo. Quantum, se si vellet extendere, habebat ubi se extenderet? Sed melius noverat apud quem se humiliaret: quem se noverat nascendo antecedere, illi voluit confitendo cedere; salutem suam intelligebat in Christo esse. Jam dixerat superius, Nos omnes de plenitudine ejus accepimus (Joan. I, 16) : et hoc confiteri Deum est. Quomodo enim omnes homines de plenitudine ejus accipiunt, nisi ille sit Deus? Nam si sic ille homo ut non Deus, de plenitudine Dei accipit etiam ipse, et sic non Deus est. Si autem omnes homines de plenitudine ejus accipiunt, ille est fons, illi bibentes. Qui bibunt fontem, et sitire possunt et bibere; fons nunquam sitit, fons se ipso non eget. Fonte egent homines; aridis visceribus, aridis faucibus currunt ad fontem ut reficiantur: fons fluit ut reficiat; ita Dominus Jesus

1497 9. Videamus ergo quid responderit Joannes: Venerunt ad Joannem, et dixerunt ei: Rabbi, qui erat tecum trans Jordanem, cui tu testimonium perhibuisti, ecce hic baptizat, et omnes veniunt ad illum: hoc est, Quid dicis? non sunt prohibendi, ut ad te potius veniant? Respondit, et dixit: Non potest homo quidquam accipere, nisi ei datum fuerit de coelo. De quo putatis hoc dixisse Joannem? De seipso: Quasi homo accepi, ait, de coelo. Intendat Charitas vestra. Non potest homo quidquam accipere, nisi fuerit ei datum de coelo. Ipsi vos mihi testimonium perhibetis quod dixerim, Ego non sum Christus. Tanquam dicens, quid vos fallitis? vos ipsi mihi quomodo proposuistis istam quaestionem? Quid mihi dixistis? Rabbi, qui erat tecum trans Jordanem, cui tu testimonium perhibuisti. Nostis ergo quale testimonium illi perhibui: modo dicturus sum non esse illum quem dixi esse? Ergo quia aliquid accepi de coelo ut aliquid essem, inanem me vultis esse, ut loquar contra veritatem? Non potest homo accipere quidquam, nisi fuerit illi datum de coelo. Ipsi vos mihi testimonium perhibetis quod dixerim, Ego non sum Christus. Non es tu Christus: sed quid, si major illo, quia tu illum baptizasti? Missus sum: ego praeco sum, ille judex est.

10. Et audi testimonium multo vehementius, multo expressius. Videte quid nobiscum agitur; videte quid amare debeamus; videte quia aliquem hominem amare pro Christo, adulterium est. Quare hoc dico? Attendamus vocem Joannis: poterat in illo errari, poterat ipse putari qui non erat; respuit a se falsum honorem, ut teneat solidam veritatem. Videte quid dicat Christum, quid se: Qui habet sponsam, sponsus est. Casti estote, sponsum amate. Quid autem tu es, qui nobis dicis, Qui habet sponsam, sponsus est? Amicus autem sponsi, qui stat et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi. Aderit Dominus Deus noster pro motu cordis mei, multo enim gemitu plenum est, dicere quod doleo: sed obsecro vos per ipsum Christum, ut quod dicere non potuero, vos cogitetis; novi enim dolorem meum exprimi satis digne non posse. Multos enim adulteros video, qui sponsam tanto pretio emptam, amatam foedam ut pulchra fieret, illo emptore, illo liberatore, illo decoratore, possidere volunt; et id agunt verbis suis, ut pro sponso amentur. De illo dictum est, Hic est qui baptizat (Joan. I, 33) . Quis huc exit et dicit, Ego baptizo? quis huc exit et dicit, Ego quod dedero, hoc est sanctum? quis huc procedit qui dicit, Bonum est tibi ut nascaris ex me? Amicum sponsi audiamus, non adulteros sponsi: audiamus zelantem, sed non sibi.

11. Fratres, regredimini corde ad vestras domos, carnalia loquor, terrena loquor; humanum dico, propter infirmitatem carnis vestrae (Rom. VI, 19) . Multi habetis conjuges, multi habere vultis, multi etsi non vultis, habuistis; multi qui omnino conjuges habere non vultis, de conjugibus patrum vestrorum nati estis: nullum cor est quod non iste tangat affectus; nullus in rebus humanis tam avius a genere humano 1498 est, qui quod dico non sentiat. Ponite aliquem peregre profectum, commendasse amico suo sponsam suam: Vide, quaeso te, charus meus es, ne forte me absente pro me aliquis ametur. Qualis ergo ille, qui custodiens sponsam vel uxorem amici sui, dat quidem operam ut nullus alius ametur, sed si se amari pro amico voluerit, et uti voluerit commendata sibi, quam detestandus universo humano generi apparet? Videat illam aliquanto petulantius per fenestram attendere aut jocari cum aliquo, prohibet tanquam zelet: video zelantem, sed videam cui; utrum amico absenti, an sibi praesenti. Putate hoc Dominum nostrum Jesum Christum fecisse. Commendavit amico suo sponsam suam, peregre profectus est accipere regnum, sicut dicit ipse in Evangelio (Luc. XIX, 12) , et tamen praesens est majestate. Fallatur amicus qui trans mare profectus est; et si fallitur, vae illi qui fallit! quid Deum fallere conantur, Deum intuentem omnium corda, et omnium secreta rimantem? Existit aliquis haereticus, et dicit: Ego do, ego sanctifico, ego justifico, nolo eas ad illam sectam. Bene quidem zelat, sed vide cui. Non eas ad idola, bene zelat: non ad sortilegos, bene zelat. Videamus cui zelat: Ego quod do sanctum est, quia ego do; ego quem baptizo baptizatus est, quem non baptizo non est baptizatus. Audi amicum sponsi, disce zelare amico tuo: audi vocem illius, Hic est qui baptizat. Quare tibi vis arrogare quod tuum non est? Usque adeo absens est qui hic reliquit sponsam suam? Nescis quia ille qui a mortuis resurrexit, ad dexteram Patris sedet? Si contempserunt eum Judaei in ligno pendentem, tu contemnis in coelo sedentem? Noverit Charitas vestra magnum dolorem me pati de hac re: sed, ut dixi, dimitto caetera cogitationibus vestris. Non enim dico, si loquar tota die; si plangam tota die, non sufficio: non dico, si habeam, sicut dicit propheta, fontem lacrymarum (Jerem. IX, 1) ; sed si convertar in lacrymas, et lacrymae fiam , in linguas, et linguae fiam, parum est.

12. Redeamus, videamus quid dicit iste: Qui habet sponsam, sponsus est; non est mea sponsa. Et non gaudes in nuptiis? Imo gaudeo, ait: Amicus autem sponsi, qui stat et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi. Non, inquit, gaudeo propter vocem meam, sed propter vocem sponsi gaudeo. Ego sum in audiendo, ille in dicendo: ego sum enim illuminandus, ille lumen; ego sum in aure, ille Verbum. Ergo amicus sponsi stat et audit eum. Quare stat? Quia non cadit. Quare non cadit? Quia humilis est. Vide stantem in solido: Non sum dignus corrigiam calceamenti ejus solvere (Joan. I, 27) . Bene te humilias, merito non cadis, merito stas, merito audis eum, et gaudio gaudes propter vocem sponsi. Sic et Apostolus amicus sponsi, zelat et ipse, non sibi, sed sponso. Audi vocem zelantis: Zelo Dei vos zelo, dixit; non meo, non mihi, sed zelo Dei. Unde? quomodo? quam zelas, vel cui zelas? Desponsavi enim vos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Quid ergo times? quare zelas? 1499 Timeo, inquit, ne sicut serpens seduxit Evam astutia sua, sic et vestri sensus corrumpantur a castitate quae est in Christo (II Cor. XI, 2, 3) . Omnis Ecclesia virgo appellata est. Diversa esse membra Ecclesiae, diversis donis pollere videtis atque gaudere: alii conjugati, aliae conjugatae, alii viduati uxores ultra non quaerunt, aliae viduatae maritos ultra non quaerunt, alii integritatem ab ineunte aetate conservant, aliae virginitatem suam Deo voverunt; diversa sunt munera, sed omnes isti una virgo est. Ubi est ista virginitas? non enim in corpore . Paucarum feminarum est, et si dici virginitas in viris potest, paucorum virorum sancta integritas etiam corporis est in Ecclesia, et honorabilius membrum est: alia autem membra non in corpore, sed omnia in mente servant virginitatem. Quae est virginitas mentis? Integra fides, solida spes, sincera charitas. Hanc virginitatem timebat ille, qui zelabat sponso, a serpente corrumpi. Sicut enim membrum corporis violatur in quodam loco, sic seductio linguae violat virginitatem cordis. In mente non corrumpatur, quae non vult sine causa tenere corporis virginitatem.

13. Quid ergo dicam, fratres? Et haeretici habent virgines, et multae sunt virgines haereticorum. Videamus si sponsum amant, ut virginitas ista custodiatur. Cui custoditur? Christo, inquit. Videamus si Christo, non Donato: videamus cui servetur ista virginitas; cito probare poteritis. Ecce ostendo sponsum, quia ipse se ostendit: perhibet illi testimonium Joannes, Hic est qui baptizat. O tu virgo, si sponso huic servas virginitatem tuam, quare curris ad eum qui dicit, Ego baptizo; cum amicus sponsi tui dicat, Hic est qui baptizat? Deinde sponsus tuus totum orbem tenet; quare tu in parte corrumperis? Quis est sponsus? Quoniam rex omnis terrae Deus (Psal. XLVI, 8) . Ipse sponsus tuus totum tenet, quia totum emit. Vide quanti emerit, ut intelligas quid emerit: quod pretium dedit? Sanguinem dedit. Ubi dedit, ubi fudit sanguinem suum? In passione. Nonne sponso tuo cantas, aut cantare te fingis, quando emptus est totus orbis: Foderunt manus meas et pedes, dinumeraverunt omnia ossa mea: ipsi vero consideraverunt, et conspexerunt me; diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem? Sponsa es, agnosce vestem sponsi tui. Super quam vestem missa est sors? Interroga Evangelium; vide cui desponsata sis, vide a quo arrhas accipias. Interroga Evangelium; vide quid tibi dicat in passione Domini. Erat ibi tunica: videamus qualis: desuper texta. Desuper texta tunica quid significat, nisi charitatem? desuper texta tunica quid significat, nisi unitatem? Hanc tunicam attende, quam nec persecutores Christi diviserunt. Ait enim: Dixerunt inter se, Non dividamus eam, sed sortem super eam mittamus (Joan. XIX, 23, 24) . Ecce unde audistis Psalmum. Vestem persecutores non consciderunt: christiani Ecclesiam dividunt.

1500 14. Sed quid dicam, fratres? Aperte videamus quid emerit. Ibi enim emit, ubi pretium dedit. Pro quanto dedit? Si pro Africa dedit, simus Donatistae, et non appellemur Donatistae, sed Christiani; quia Christus solam Africam emit: quanquam et hic non soli Donatistae. Sed non tacuit in commercio suo quid emerit. Fecit tabulas: Deo gratias, non nos fefellit. Opus est ut audiat illa sponsa, et ibi intelligat cui voverit virginitatem. Ibi in ipso psalmo ubi dictum est, Foderunt manus meas et pedes, dinumeraverunt omnia ossa mea; ubi passio Domini apertissime declaratur: qui psalmus omni anno legitur novissima hebdomada intento universo populo, imminente passione Christi, et apud nos, et apud illos psalmus iste legitur. Intendite, fratres, quid ibi emit; recitentur tabulae commerciales; quid ibi emit, audite: Commemorabuntur et convertentur ad Dominum universi fines terrae; et adorabunt in conspectu ejus universae patriae gentium: quoniam ipsius est regnum, et ipse dominabitur gentium (Psal. XXI, 17-29) . Ecce quid emit. Ecce quoniam rex omnis terrae Deus est sponsus tuus. Quid ergo ad pannos vis deduci talem divitem? Agnosce: totum emit, et tu dicis, Partem hic habes. O si placeres sponso, o si non corrupta loquereris, et corrupta, quod pejus est, corde, non corpore! Amas hominem pro Christo, amas dicentem, Ego baptizo: amicum sponsi non audis dicentem, Hic est qui baptizat; non audis dicentem, Qui habet sponsam, sponsus est. Ego non habeo sponsam, dixit: sed quid sum? Amicus autem sponsi, qui stat et audit eum, gaudio gaudet propter vocem sponsi (I Cor. XIII, 1) .

15. Evidenter ergo, fratres mei, nihil prodest istis servare virginitatem, habere continentiam, eleemosynas dare; omnia illa quae laudantur in Ecclesia, nihil illis prosunt: quia conscindunt unitatem, id est, tunicam illam charitatis. Quid faciunt? Diserti sunt multi inter illos, magnae linguae, flumina linguarum. Numquid angelice loquuntur? Audiant amicum sponsi zelantem sponso, non sibi: Si linguis hominum loquar et Angelorum, charitatem autem non habeam, factus sum ut aeramentum sonans, aut cymbalum tinniens (I Cor. XIII, 1) .

16. Sed quid dicunt? Habemus Baptismum. Habes, sed non tuum. Aliud est habere, aliud dominari. Baptismum habes, quia accepisti ut baptizatus sis, accepisti tanquam illuminatus; si tamen a te non tenebratus: et quando das, minister das, non possessor; praeco clamas, non judex. Per praeconem loquitur judex, et in actis tamen non scribitur, Praeco dixit; sed, Judex dixit. Proinde vide si tuum est quod das, potestate. Si autem accepisti, confitere cum amico sponsi, Non potest homo accipere quidquam, nisi datum fuerit ei de coelo. Confitere cum amico sponsi, Qui habet sponsam, sponsus est; amicus autem sponsi stat et audit eum. Sed o si stares et audires eum, et non caderes ut audires te! Audiendo enim eum, stares et audires: nam loqueris, et tibi caput inflas. Ego, inquit Ecclesia, si sponsa sum, si arrhas accepi, si pretio sanguinis illius redempta sum, audio vocem sponsi; et vocem amici sponsi tunc audio, si sponso 1501 meo det gloriam, non sibi. Dicat amicus, Qui habet sponsam, sponsus est: amicus autem sponsi stat et audit eum, et gaudio gaudet propter vocem sponsi. Ecce habes Sacramenta, et ego concedo. Habes formam, sed sarmentum es de vite praecisum; tu formam ostendis, ego radicem quaero: de forma fructus non exit, nisi ubi est radix; ubi autem est radix, nisi in charitate? Et audi formam sarmentorum; Paulus loquatur: Si sciam, inquit, omnia sacramenta, et habeam omnem prophetiam et omnem fidem (et quantam fidem?), ita ut montes transferam, charitatem autem non habeam, nihil sum (I Cor. XIII, 1, 2) .

17. Nemo ergo vobis fabulas vendat. Et Pontius fecit miraculum; et Donatus oravit, et respondit ei Deus de coelo. Primo, aut falluntur aut fallunt. Postremo, fac illum montes transferre: Charitatem autem, inquit, non habeam, nihil sum. Videamus utrum habuerit charitatem. Crederem, si non divisisset unitatem. Nam et contra istos, ut sic loquar, mirabiliarios cautum me fecit Deus meus, dicens: In novissimis temporibus exsurgent pseudoprophetae, facientes signa et prodigia, ut in errorem inducant, si fieri potest, etiam electos: ecce praedixi vobis (Marc. XIII, 22, 23) . Ergo cautos nos fecit sponsus, quia et miraculis decipi non debemus. Aliquando enim et desertor terret provincialem; sed utrum in castris sit, et aliquid illi prosit character ille in quo signatus est, hoc attendit qui terreri et seduci non vult. Teneamus ergo unitatem, fratres mei: praeter unitatem, et qui facit miracula nihil est. In unitate enim erat populus Israel, et non faciebat miracula: praeter unitatem erant magi Pharaonis, et faciebant similia Moysi (Exod. VII, 12, 22, et VIII, 7) . Populus Israel, ut dixi, non faciebat: qui erant salvi apud Deum; qui faciebant, an qui non faciebant? Petrus apostolus resuscitavit mortuum (Act. IX, 40) ; Simon Magus fecit multa (Id. VIII, 10) : erant ibi quidam christiani qui non poterant facere, nec quod faciebat Petrus, nec quod faciebat Simon; sed unde gaudebant? Quia nomina eorum erant scripta in coelo. Nam et redeuntibus discipulis, Dominus noster Jesus Christus propter fidem gentium hoc ait. Dixerunt enim gloriantes ipsi discipuli, Ecce, Domine, in nomine tuo etiam daemonia nobis subjecta sunt. Bene quidem confessi sunt, detulerunt honorem nomini Christi; et tamen quid ait eis? Nolite in hoc gloriari, quia daemonia vobis subjecta sunt; sed gaudete, quia nomina vestra scripta sunt in coelo (Luc. X, 17-20) . Petrus daemonia exclusit; nescio quae anicula vidua, nescio quis homo qualiscumque laicus habens charitatem, tenens integritatem fidei, non facit hoc: Petrus in corpore oculus est, ille in corpore digitus; in eo tamen corpore est, in quo et Petrus; et si minus valet digitus quam oculus, non est tamen praecisus a corpore. Melius est esse digitum et esse in corpore, quam esse oculum et evelli de corpore.

18. Proinde, fratres mei, nemo vos fallat, nemo vos seducat: amate pacem Christi, qui pro vobis crucifixus est, cum Deus esset. Paulus dicit, Neque qui plantat est aliquid, neque qui rigat, sed qui incrementum 1502 dat Deus (I Cor. III, 7) . Et quisquam nostrum dicit quia aliquid est? Si dixerimus quia aliquid sumus, et non illi gloriam dederimus, adulteri sumus; nos amari volumus, non sponsum. Vos Christum diligite, et nos in illo, in quo et vos a nobis diligimini. Invicem se diligant membra, sed omnia sub capite vivant. Dolore quidem, fratres mei, multa coactus sum dicere, et parva dixi: lectionem finire non potui , aderit Dominus ut opportune finiatur. Nolui enim amplius onerare corda vestra, quae volo vacare gemitibus, et orationibus pro his qui adhuc surdi sunt, et non intelligunt.