Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 Elenchus Operum Quae In Hoc Tertio Tomo Continentur.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Quaestionum Evangeliorum Libri Duo

 Tituli Quaestionum Libri Primi In Evangelium Secundum Matthaeum .

 Tituli Quaestionum Libri II In Evangelium Secundum Lucam.

 Liber Primus. Quaestiones in Evangelium secundum Matthaeum.

 Quaest. I. ((Matth. c. XI, V 27.))

 II. ((Ib. XII, 1.))

 III. ((Ib. XII, 20.))

 IV. ((Ib. XII, 22.))

 V. ((Ib. XII, 27-29.))

 VI. ((Ib. XII, 34.))

 VII. ((Ib. XII, 40.))

 VIII. ((Ib. XII, 43-45.))

 IX. ((Ib. XIII, 13, 23.))

 X. ((Ib. XIII, 25-30.))

 XI. ((Ib. XIII, 31.))

 XII. ((Ib. XIII, 33.))

 XIII. ((Ib. XIII, 44.))

 XIV. ((Ib. XIII, 54.))

 XV. ((Ib. XIV, 26-33.))

 XVI. ((Ib. XV, 5.))

 XVII. ((Ib. XV, 13.))

 XVIII. ((Ib. VIII, 13 XV, 28.))

 XIX. ((Ib. XV, 30.))

 XX. ((Ib. XVI, 2, 3.))

 XXI. ((Ib. XVII, 11.))

 XXII. ((Ib. XVII, 14, 18.))

 XXIII. ((Ib. XVII, 25.))

 XXIV. ((Ib. XVIII, 6.))

 XXV. ((Ib. XVIII, 24-31.))

 XXVI. ((Ib. XIX, 23, 25.))

 XXVII. ((Ib. XX, 17.))

 XXVIII. ((Ib. XX, 29-34.))

 XXIX. ((Ib. XXI, 21.))

 XXX. ((Ib. XXI, 44.))

 XXXI. ((Ib. XXII, 2-9.))

 XXXII. ((Ib. XXII, 25.))

 XXXIII. ((Ib. XXII, 40.))

 XXXIV. ((Ib. XXXIII, 17, 19.))

 XXXV. ((Ib. XXIII, 23 et 24.))

 XXXVI. ((Ib. XXIII, 37.))

 XXXVII. ((Ib. XXIV, 20)).

 XXXVIII. ((Ib. XXIV, 23-27.))

 XXXIX. ((Ib. XXIV, 32.))

 XL. ((Ib. XXVI, 24.))

 XLI. ((Ib. XXVI, 15.))

 XLII. ((Ib. XXIV, 28.))

 XLIII. ((Ib. XXVI, 29.))

 XLIV. ((Ib. XXVI, 67.))

 XLV. ((Ib. XXVI, 69-74.))

 XLVI. ((Ib. XXVI, 58.))

 XLVII. ((Ib. XXVI, 39, 42, 44.))

 Liber Secundus. Quaestiones in Evangelium secundum Lucam.

 Quaest. I. ((Luc. cap. I, V . 13, 20.))

 II. ((Ib. V, 3-11.))

 III. ((Ib. V, 14.))

 IV. ((Ib. V, 18-25.))

 V. ((Ib. III, 23.))

 VI. ((Ib. III, 23-38.))

 VII. ((Ib. VI, 9.))

 VIII. ((Ib. VI, 38.))

 IX. ((Ib. VI, 39.))

 X. ((Ib. VI, 47, 48.))

 XI. ((Ib. VII, 32 35.))

 XII. ((Ib. VIII, 16.))

 XIII. [Ib. VIII, 26-39.)

 XIV. ((Ib. X, 1.))

 XV. ((Ib. XI, 35.))

 XVI. ((Ib. XI, 39.))

 XVII. ((Ib. XI, 20.))

 XVIII. ((Ib. V, 33-38.))

 XIX. ((Ib. X, 30-37.))

 XX. ((Ib. X, 38-42.))

 XXI. ((Ib. XI, 5-8.))

 XXII. ((Ib. XI, 12.))

 XXIII. ((Ib. XI, 52.))

 XXIV. ((Ib. XII, 23.))

 XXV. ((Ib. XII, 35.))

 XXVI. ((Ib. XII, 42.))

 XXVII. ((Ib. XII, 54, 55.))

 XXVIII. ((Ib. XII, 26.))

 XXIX. ((Ib. XII, 29.))

 XXX. ((Ib. XIV, 21, 23.))

 XXXI. ((Ib. XIV, 28-33.))

 XXXII. ((Ib. XIV, 34, 35, XV, 4-10.))

 XXXIII. ((Ib. XV, 11-32.))

 XXXIV. ((Ib. XVI, 1-9.))

 XXXV. ((Ib. XVI, 12.))

 XXXVI. ((Ib. XVI, 13.))

 XXXVII. ((Ib. XVI, 16.))

 XXXVIII. ((Ib. XVI, 19-31.))

 XXXIX. ((Ib. XVII, 5-10.))

 XL. ((Ib. XVII, 12-19.))

 XLI. ((Ib. XVII, 31.))

 XLII. ((Ib. XVII, 31.))

 XLIII. ((Ib. XVII, 32.))

 XLIV. ((Ib. XVII, 34, 35))

 XLV. ((Ib. XVIII, 1-8.))

 XLVI. ((Ib. XIX, 12-27.))

 XLVII. ((Ib. XVIII, 25-27.))

 XLVIII. ((Ib. XVIII, 35-43.))

 XLIX. ((Ib. XX, 36.))

 LI. ((Ib. XXIV, 28.))

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Admonitio In Librum Septemdecim Quaestionum Super Matthaeum.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaestionum Septemdecim In Evangelium Secundum Matth.

 Quaest. I. ((Matth. cap. II, V 16.))

 II. ((Ib. X, 27.))

 III. ((Ib. X, 34-36.))

 IV. ((Ib. VIII, 1-3.))

 V. ((Ib. VIII, 20.))

 VI. ((Ib. VIII, 22.))

 VII. ((Ib. X, 14.))

 VIII. ((Ib. X, 16.))

 IX. ((Ib. XI, 25.))

 X. ((Ib. XII, 1-8.))

 XI. ((Ib. XIII, 25-30, 36-43.))

 XII. ((Ib. XIII, 26-30.))

 XIII. ((Ib. XIII, 45, 46.))

 XIV. ((Ib. XIII, 15.))

 XV. ((Ib. XIII, 34.))

 XVI. ((Ib. XIII, 51, 52, 44.))

 XVII. ((Ib. XIII, 55 et 56.))

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Admonitio De Subsequentibus In Joannem Tractatibus.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 Praefatio Incerti Auctoris.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Joannis Evangelium Tractatus CXXIV .

 Tractatus I. In illud Joannis, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus II. De eo quod scriptum est, Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus III Ab eo quod scriptum est, Joannes testimonium perhibet de ipso, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. Ab eo quod scriptum est, Et hoc est testimonium Joannis, quando miserunt Judaei ab Jerosolymis sacerdotes, etc., usque ad id, etc. Cap.

 Tractatus V. Rursum in illud, Et ego nesciebam eum, etc. Quid novi Joannes didicerit de Domino per columbam. Cap.

 Tractatus VI. In eumdem Evangelii locum. Quare Deus per columbae speciem ostendere voluerit Spiritum sanctum. Cap. I, V V . 32, 33.

 Tractatus VII. Ab eo quod scriptum est, Et ego vidi, et testimonium perhibui quia hic est Filius Dei, usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. Ab eo Evangelii loco, Et die tertia nuptiae factae sunt in Cana Galilaeae usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. In eamdem Evangelii lectionem. Quid mysterii sit in miraculo facto in nuptiis apud Cana Galilaeae. Cap. II, V . 1-11.

 Tractatus X. Ab eo Evangelii loco, Post haec descendit ad Capharnaum ipse et mater ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XI. Ab eo quod scriptum est, Cum autem esset Jerosolymis in Pascha in die festo, multi crediderunt in nomine ejus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus XII. Ab eo Evangelii loco, Quod natum est de carne, caro est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIII. Ab eo Evangelii loco, Post haec venit Jesus et discipuli ejus in Judaeam teram, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XIV. Ab eo Evangelii loco, Hoc ergo gaudium meum impletum est, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XV. Ab eo Evangelii loco, Ut ergo cognovit Jesus quia audierunt Pharisaei, quia Jesus plures discipulos facit, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XVI. Ab eo Evangelii loco, Post duos autem dies exiit inde, et abiit in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVII. Ab eo quod scriptum est, Post haec erat dies festus Judaeorum, et ascendit Jesus Jerosolymam usque ad id, Cap.

 Tractatus XVIII. In eum Evangelii locum, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque

 Tractatus XIX. Ab eo quod scriptum est, Non potest a se Filius facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem usque ad id, Cap.

 Tractatus XX. Rursum in illud, Amen, amen dico vobis, non potest Filius a se facere quidquam, nisi quod viderit Patrem facientem: quaecumque enim Pate

 Tractatus XXI. Ab eo quod scriptum est, Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei quae ipse facit usque ad id, Cap.

 Tractatus XXII. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis quia qui verbum meum audit, et credit ei qui misit me, habet vitam aeternam usque ad i

 Tractatus XXIII. In illam lectionem Evangelii, Si ego testimonium perhibeo de me, etc., usque ad id, Tum etiam repetuntur superiores lectiones jam ant

 Tractatus XXIV. Ab eo quod scriptum est, Post haec abiit Jesus trans mare Galilaeae, quod est Tiberiadis usque ad id, Cap.

 Tractatus XXV. Ab eo quod scriptum est, Jesus ergo cum cognovisset quod venissent ut raperent eum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVI. Ab eo quod scriptum est, Murmurabant ergo Judaei de illo, quia dixisset, Ego sum panis qui de coelo descendi usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVII. Ab eo quod scriptum est, Haec dixit in synagoga docens sabbato in Capharnaum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXVIII. Ab eo loco Evangelii, Et post haec ambulabat Jesus in Galilaeam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXIX. In illud Evangelii, Jam autem die festo mediante, ascendit Jesus in templum usque ad id, Cap.

 Tractatus XXX. Ab eo loco, Nonne Moyses dedit vobis Legem, et nemo ex vobis facit Legem? usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXI. Ab eo loco, Dicebant ergo quidam ex Jerosolymis, Nonne hic est quem quaerebant Judaei interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXII. Ab eo loco, In novissimo autem die festivitatis stabat Jesus et clamabat, dicens, Si quis sitit, veniat ad me, et bibat usque ad id,

 Tractatus XXXIII. Ab eo loco Evangelii, Ex illa ergo turba cum audissent hos sermones ejus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIV. In illud, Ego sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae. Cap.

 Tractatus XXXV. Ab eo quod legitur, Dixerunt ergo Pharisaei, Tu de teipso testimonium perhibes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVI. Ab eo quod scriptum est, Vos secundum carnem judicatis ego non judico quemquam usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXVII. Ab eo quod scriptum est, Dicebant ergo. Ubi est pater tuus? usque ad id. Cap.

 Tractatus XXXVIII. Ab eo quod scriptum est, Dixit ergo eis Jesus: Ego vado, et quaeretis me usque ad id, Cap.

 Tractatus XXXIX. Ab eo quod scriptum est, Multa habeo de vobis loqui et judicare usque ad id, Cap.

 Tractatus XL. Ab eo loco, Dixit ergo eis Jesus: Cum exaltaveritis Filium hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLI. Rursum in illud, Dicebat autem Jesus ad eos qui crediderunt usque ad id, Cap.

 Tractatus XLII. Ab eo quod scriptum est, Scio quia filii Abrahae estis, sed quaeritis me interficere usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIII. Ab eo quod scriptum est, Responderunt igitur Judaei et dixerunt ei usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIV. Ab eo quod scriptum est, Et praeteriens vidit hominem caecum a nativitate usque ad id, Cap.

 Tractatus XLV. Ab eo quod scriptum est, Amen, amen dico vobis qui non intrat per ostium in ovile ovium, sed ascendit aliunde, ille fur est et latro

 Tractatus XLVI. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVII. Ab eo quod scriptum est, Ego sum pastor bonus, et cognosco oves meas, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus XLVIII. Ab eo loco, Facta sunt Encaenia in Jerosolymis usque ad id, Cap.

 Tractatus XLIX. Ab eo quod legitur, Erat autem quidam languens, Lazarus usque ad id, Cap.

 Tractatus L. Ab eo loco, Proximum erat Pascha Judaeorum usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus LI. Ab eo quod scriptum est, In crastinum autem turba multa quae venerat ad diem festum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LII. Ab eo quod scriptum est, Nunc anima mea turbata est et quid dicam? usque ad id, Cap.

 Tractatus LIII. Ab eo quod scriptum est, Cum autem tanta signa fecisset coram eis, non credebant in eum usque ad id, Cap.

 Tractatus LIV. Ab eo quod ait Jesus, Qui credit in me, non credit in me, sed in eum qui misit me usque ad id, Cap.

 Tractatus LV. Ab eo loco, Ante diem festum Paschae, sciens Jesus quia venit hora ejus usque ad id, Cap.

 Tractatus LVI. Ab eo quod scriptum est, Venit ergo ad Simonem Petrum, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LVII. Quonam modo Ecclesia timeat inquinare pedes, dum pergit ad Christum.

 Tractatus LVIII. Ab eo quod Dominus dicit, Et vos mundi estis, sed non omnes usque ad id, Cap.

 Tractatus LIX. Ab eo quod Dominus dicit, Amen, amen dico vobis non est servus major domino suo usque ad id, Cap.

 Tractatus LX. In illud, Cum haec dixisset Jesus turbatus est spiritu. Cap.

 Tractatus LXI. Ab eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, quia unus ex vobis tradet me usque ad id, Cap.

 Tractatus LXII. Ab eo quod scriptum est, Et cum tinxisset panem, dedit Judae usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIII. De eo quod Dominus ait, Nunc clarificatus est Filius hominis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXIV. In id quod Dominus dicit, Filioli, adhuc modicum vobiscum sum: quaeretis me, et sicut dixi Judaeis, quo ego vado, vos non potestis ven

 Tractatus LXV. In id quod Dominus ait, Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos, ut et vos invicem diligatis: in hoc cognoscent

 Tractatus LXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Simon Petrus: Domine, quo vadis? usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVII. De eo quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum usque ad id, Cap.

 Tractatus LXVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXIX. In id quod Dominus dicit, Et quo ego vado scitis, et viam scitis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXX. De eo quod Dominus ait, Si cognovissetis me, et Patrem meum utique cognovissetis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXI. In id quod Dominus dicit, Verba quae ego loquor vobis, a meipso non loquor usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXII. In eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIII. Item in eamdem lectionem.

 Tractatus LXXIV De eo quod ait, Si diligitis me, mandata mea servate usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXV. De eo quod ait Jesus, Non relinquam vos orphanos usque ad id. Cap.

 Tractatus LXXVI. De eo quod sequitur, Dicit ei Judas, non ille Iscariotes, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVII. De eo quod sequitur, Haec locutus sum vobis apud vos manens usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXVIII. In id quod Dominus dicit, Non turbetur cor vestrum, neque formidet, etc. Cap.

 Tractatus LXXIX. De eo quod ait, Et nunc dixi vobis priusquam fiat, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXX. De eo quod dicit, Ego sum vitis vera, et Pater meus agricola est usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXI. De eo quod ait, Manete in me, et ego in vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXII. De eo quod Dominus dicit, In hoc clarificatus est Pater meus, ut fructum plurimum afferatis, usque ad id Cap.

 Tractatus LXXXIII. In haec verba, Haec locutus sum vobis, ut gaudium meum in vobis sit, et gaudium vestrum impleatur. Hoc est praeceptum meum, ut dili

 Tractatus LXXXIV. In illud, Majorem hac dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Cap.

 Tractatus LXXXV. De eo quod dicit, Vos amici mei estis, si feceritis quae praecipio vobis. Jam non dico vos servos quia servus nescit quid faciat dom

 Tractatus LXXXVI. De eo quod Dominus ait, Vos autem dixi amicos usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVII. De eo quod dicit Jesus, Haec mando vobis, ut diligatis invicem usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXVIII. De eo quod ait Jesus, Mementote sermonis mei, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus LXXXIX. De eo quod dicit Dominus, Si non venissem, et locutus eis fuissem usque ad id, Cap.

 Tractatus XC. In illud, Qui me odit, et Patrem meum odit. Cap.

 Tractatus XCI. In haec verba, Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit usque ad id, Cap.

 Tractatus XCII. In haec verba, Cum autem venerit Paracletus quem ego mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, etc. Cap.

 Tractatus XCIII. De eo quod Dominus dicit, Haec locutus sum vobis, ut non scandalizemini usque ad id, Cap.

 Tractatus XCIV. De eo quod dicit Jesus, Haec autem vobis ab initio non dixi, quia vobiscum eram usque ad id, Cap.

 Tractatus XCV. In haec verba superioris lectionis, Cum venerit ille, arguet mundum de peccato, et de justitia, etc. Cap.

 Tractatus XCVI. In haec verba, Adhuc multa habeo vobis dicere sed non potestis portare modo: cum autem venerit ille Spiritus veritatis, docebit vos o

 Tractatus XCVII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCVIII. In eamdem lectionem.

 Tractatus XCIX. In illud, Non enim loquetur a semetipso, sed quaecumque audiet, loquetur. Cap.

 Tractatus C. In ejusdem lectionis verba postrema. Cap. XVI, V . 13-15.

 Tractatus CI. De eo quod Dominus dicit, Modicum et jam non videbitis me usque ad id, Cap.

 Tractatus CII. De eo quod Dominus ait, Amen, amen dico vobis, si quid petieritis Patrem in nomine meo, dabit vobis usque ad id, Cap.

 Tractatus CIII. De eo quod sequitur, Dicunt ei discipuli ejus: Ecce nunc palam loqueris usque ad id, Cap.

 Tractatus CIV. In id quod sequitur, Haec locutus est Jesus, et sublevatis oculis in coelum dixit: Pater, venit hora, clarifica Filium tuum, ut Filius

 Tractatus CV. Ab eo quod Dominus ait, Ut Filius tuus clarificet te usque ad id, Cap.

 Tractatus CVI. De eo quod Dominus dicit, Manifestavi nomen tuum hominibus usque ad id, Cap.

 Tractatus CVII. De eo quod dicit Jesus, Ego pro eis rogo, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CVIII. De eo quod ait Jesus, Ego dedi eis sermonem tuum usque ad id,

 Tractatus CIX. In illud, Non pro his autem rogo tantum, sed et pro eis qui credituri sunt per verbum eorum in me. Cap.

 Tractatus CX. De eo quod sequitur, Ut omnes unum sint, etc., usque ad id, Cap.

 Tractatus CXI. De eo quod Dominus dicit, Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi ego sum, et illi sint mecum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXII. In id quod sequitur, Haec cum dixisset Jesus, egressus est cum discipulis suis, etc. usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIII. Ab eo quod legitur, Et adduxerunt eum ad Annam primum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXIV. Ab eo loco, Adducunt ergo Jesum ad Caipham in praetorium usque ad id, Cap.

 Tractatus CXV. De eo quod dicitur, Introivit ergo iterum in praetorium Pilatus usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVI. In id quod sequitur, Tunc ergo apprehendit Pilatus Jesum, et flagellavit usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVII. De eo quod sequitur, Et bajulans sibi crucem, exiit in eum qui dicitur Calvariae locum usque ad id, Cap.

 Tractatus CXVIII. In haec verba, Milites ergo cum crucifixissent eum, acceperunt vestimenta ejus, etc. Cap.

 Tractatus CXIX. Ab eo quod sequitur, Et milites quidem haec fecerunt usque ad id, Cap.

 Tractatus CXX. Ab eo quod sequitur, Judaei ergo, quoniam parasceve erat, etc. usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXI. De eo quod sequitur, Abierunt ergo iterum ad semetipsos discipuli usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXII. De eo quod sequitur, Multa quidem et alia signa fecit Jesus usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus CXXIII. De eo quod dicit Jesus, Venite, prandete usque ad id, Cap.

 Tractatus CXXIV. Ab eo loco, Et cum hoc dixisset, dicit ei: Sequere me, etc., usque in finem Evangelii. Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi In Epistolam Joannis Ad Parthos Tractatus Decem .

 Tractatus I. De eo quod Joannes scribit, Quod erat ab initio, quod audivimus, et quod vidimus, etc., usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus II. Ab eo versiculo, Scribo vobis, filioli, quia remittuntur vobis peccata per nomen ejus usque ad istum, Cap.

 Tractatus III. De eo quod sequitur, Pueri, novissima hora est usque ad id, Cap.

 Tractatus IV. De eo quod sequitur, Et verax est, et non est mendax usque ad id, Cap. et cap.

 Tractatus V. In id quod sequitur, Omnis qui natus est ex Deo, non facit peccatum usque ad id, Cap.

 Tractatus VI. In illud, Et in hoc cognoscimus quia ex veritate sumus usque ad id, etc. Cap. et cap.

 Tractatus VII. Ab eo quod sequitur, Jam vos ex Deo estis filioli usque ad id, Cap.

 Tractatus VIII. De eo quod sequitur, Si diligamus invicem, Deus in nobis manebit usque ad id, Cap.

 Tractatus IX. De eo quod sequitur, In hoc perfecta est dilectio in nobis usque ad id, Cap.

 Tractatus X. De eo quod Joannes scribit, Omnis qui credit quod Jesus sit Christus, ex Deo natus est usque ad id, Cap.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Expositio Quarumdam Propositionum Ex Epistola Ad Romanos.

 Propositio Prima. ((Rom. cap. 1, V . 4.))

 II. ((Ib. I, 11.))

 III. ((Ib. I, 18.))

 IV. ((Ib. I, 21.))

 V. ((Ib. I, 24.))

 VI. ((Ib. I, 28, 29.))

 VII-VIII. ((Ib. I, 32 II, 1.))

 IX. ((Ib. II, 5.))

 X. ((Ib. II, 15.))

 XI. ((Ib. II, 29.))

 XII. ((Ib. II, 29.))

 XIII-XVIII. ((Ib. III, 20.))

 XIX. ((Ib. III, 31.))

 XX. ((Ib. IV, 2.))

 XXI. ((Ib. IV, 4.))

 XXII. ((Ib. IV, 5.))

 XXIII. ((Ib. IV, 15.))

 XXIV. ((Ib. IV, 17.))

 XXV. ((Ib. IV, 20.))

 XXVI. ((Ib. V, 3.))

 XXVII-XXVIII. ((Ib. V, 13.))

 XXIX. ((Ib. V, 14.))

 XXX. ((Ib. V, 20.))

 XXXI. ((Ib. VI, 1, 2.))

 XXXV. ((Ib. VI, 14.))

 XXXVI. ((Ib. VII, 2.))

 XXXVII. ((Ib. VII, 8, 13.))

 XXXVIII. ((Ib. VII, 9, 10.))

 XXXIX. ((Ib. VII, 11.))

 XL. ((Ib. VII, 13.))

 XLI. ((Ib. VII, 14.))

 XLII. ((Ib. VII, 14.))

 XLIII. ((Ib. VII, 15, 13.))

 XLIV. ((Ib. VII, 19, 20.))

 XLV-XLVI. ((Ib. VII, 23-25.))

 XLVII. ((Ib. VIII, 1.))

 XLVIII. ((Ib. VIII, 3, 4.))

 XLIX. ((Ib. VIII, 7.))

 L. ((Ib. VIII, 10.))

 LI. ((Ib. VIII, 11.))

 LII. ((Ib. VIII, 15, 16.))

 LIII. ((Ib. VIII, 19-23.))

 LIV. ((Ib. VIII, 26, 27.))

 LV. ((Ib. VIII, 28-30.))

 LVI. ((Ib. VIII, 29.))

 LVII. ((Ib. VIII, 35.))

 LVIII. ((Ib. VIII, 38.))

 LIX. ((Ib. IX, 5.))

 LX. ((Ib. IX, 11-13.))

 LXI. ((Ib. IX, 11-15.))

 LXII. ((Ib. IX, 15-21.))

 LXIII. ((Ib. IX, 22.))

 LXIV. ((Ib. IX, 24, 25.))

 LXV. ((Ib. IX, 27.))

 LXVI. ((Ib. X, 1.))

 LXVII. ((Ib. X, 8-10.))

 LXVIII. ((Ib. X, 19.))

 LXIX. ((Ib. XI, 11.))

 LXXI. ((Ib. XII, 20, 14, 17.))

 LXXII. ((Ib. XIII, 1.))

 LXXIII. ((Ib. XIII, 3, 4.))

 LXXIV. ((Ib. XIII, 5.))

 LXXV. ((Ib. XIII, 8, 10.))

 LXXVI. ((Ib. XIII, 11.))

 LXXVII. ((Ib. XIII, 14.))

 LXXVIII. ((Ib. XIV, 1-3.))

 LXXIX. ((Ib. XIV, 4.))

 LXXX. ((Ib. XIV, 5, 6.))

 LXXXI. ((Ib. XIV, 22, 16.))

 LXXXII. ((Ib. XV, 8, 9.))

 LXXXIII. ((Ib. XV, 16.))

 LXXXIV. ((Ib. XVI, 17, 18.))

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Romanos Inchoata Expositio.

 Liber unus . In quo salutatio tantummodo expeditur, et disputatur de peccato in Spiritum sanctum.

 1. In Epistola quam Paulus apostolus scripsit ad Romanos, quantum ex ejus textu intelligi potest, quaestionem habet talem: Utrum Judaeis solis Evangel

 2. Itaque Epistolam sic exorsus est: Paulus servus Jesu Christi vocatus apostolus, segregatus in Evangelium Dei (Rom. I, 1) . Breviter in duobus verbi

 3. Sane Evangelium Dei, in quod segregatum se esse commemorat, commendat auctoritate Prophetarum: ut quoniam credentes Christum, in quorum numerum voc

 4. Et ne quisquam etiam prophetas aliquos remotos atque alienos a gente Judaeorum forte proferret, in quibus nullus simulacrorum cultus esset, quantum

 5. Eumdem sane ipsum qui secundum carnem factus est ex semine David, praedestinatum dicit Filium Dei, in virtute: sed secundum Spiritum Spiritum sanc

 6. Per quem accepimus, inquit, gratiam et apostolatum. Gratiam apostolatum Ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine ejus in omnibus gentibu

 7. Huc usque dixit ipse quis esset qui scribit Epistolam. Est enim qui scribit Epistolam, Paulus servus Jesu Christi, vocatus apostolus, segregatus in

 8. Restat ergo ut salutem dicat, ut compleatur usitatum epistolae principium, tanquam ille illis salutem. Pro eo autem ac si diceret salutem, Gratia,

 9. Fortasse autem quisque miretur quomodo intelligenda sit justitia judicis Dei, cum gratiam praebet ignoscendo peccatis. Sed hoc plane justum est apu

 10. Porro justitiae divinae tanta constantia est, ut cum poena spiritualis et sempiterna poenitenti fuerit relaxata, pressurae tamen cruciatusque corp

 11. Quod autem Apostolus gratiam et pacem a Deo Patre et Domino nostro Jesu Christo dicit, non adjungens etiam Spiritum sanctum non mihi alia ratio v

 12. Nec aliae Apostolorum Epistolae, quas usus ecclesiasticus recipit, parum nos admonent de ista Trinitate in principiis suis. Nam Petrus ita dicit,

 13. Quo loco prorsus non arbitror praetereundum, quod pater Valerius animadvertit admirans in quorumdam rusticanorum collocutione. Cum enim alter alte

 14. Illud sane magna intentione animi considerandum, et totis viribus pietatis amplectendum satis apparet, quoniam si gratia et pax ad implendam Trini

 15. Sed si transitorie ac negligenter attenderimus quod dictum est, Si quis verbum dixerit adversus Spiritum sanctum, non remittetur ei, neque in hoc

 16. Quod si quisquam tunc putat verbum dici adversus Spiritum sanctum, cum ab eo dicitur cui jam per Baptismum dimissa sunt peccata attendat nec tali

 17. Quod si eo tempore cum scientia quisque peccasse dicatur, quo scit malum esse quod facit, et tamen facit cur hoc in Spiritum sanctum solum, non e

 19. Nam et illud ad Hebraeos qui diligentius pertractant, sic intelligunt, ut non de sacrificio contribulati per poenitentiam cordis accipiendum sit q

 20. An vero jam illud occurret, ut non jam si quodlibet peccatum sciens admiserit, sed si proprie peccatum in Spiritum sanctum sciens admiserit, tunc

 21. Unde jam velut incoepit elucere, eum peccare in Spiritum sanctum, qui operibus quae per Spiritum sanctum fiunt, malevolo animo contradicit. Quanqu

 22. Si ergo nec Paganis, nec Hebraeis, nec haereticis, aut schismaticis nondum baptizatis, ad baptismum Christi aditus clauditur, ubi condemnata vita

 23. Ergo quia Dominus in Spiritu Dei expellebat daemonia, caeterosque humanorum corporum morbos languoresque sanabat, non ob aliud nisi ut crederetur

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Epistolae Ad Galatas Expositionis liber unus

 Praefatio.

 1. Causa propter quam scribit Apostolus ad Galatas, haec est, ut intelligant gratiam Dei id secum agere, ut sub Lege jam non sint. Cum enim praedicata

 2. ((Galat. cap. 1, V V . 1, 2.)) Paulus apostolus non ab hominibus, neque per hominem, sed per Jesum Christum, et Deum Patrem, qui suscitavit illum

 3. ((Ib. I, 3-5.)) Gratia vobis et pax a Deo Patre et Domino Jesu Christo. Gratia Dei est qua nobis donantur peccata, ut reconciliemur Deo pax autem,

 4. ((Ib. I, 6-9.)) Miror quod sic tam cito transferimini ab eo, qui vos vocavit in gloriam Christi, in aliud Evangelium, quod non est aliud. Evangeliu

 5. ((Ib. I, 10.)) Modo ergo hominibus suadeo, an Deo? aut quaero hominibus placere? Si adhuc hominibus placerem, Christi servus non essem. Nemo Deo su

 6. ((Ib. I, 11, 12.)) Notum enim vobis facio, fratres, Evangelium, quod evangelizatum est a me, quia non est secundum hominem. Neque enim ego ab homin

 7. ((Ib. I, 13, 14.)) «Audistis enim conversationem meam aliquando in Judaismo, quia supra modum persequebar Ecclesiam Dei, et vastabam illam et prof

 8. ((Ib. I, 15-19.)) Cum autem placuit Deo, qui me segregavit de ventre matris meae, et vocavit per gratiam suam, revelare Filium suum in me, ut annun

 9. ((Ib. I, 20-24.)) Quae autem scribo vobis, ecce coram Deo, quia non mentior. Qui dicit, Ecce coram Deo, quia non mentior, a malo est, Quotidie mori

 10. ((Ib. II, 1, 2.)) Deinde post annos quatuordecim iterum ascendi Jerosolymam cum Barnaba, assumpto etiam Tito. Tanquam testimoniis pluribus agit, c

 11. ((Ib. II. 3-5.)) Sed neque Titus qui mecum erat, inquit, cum esset Graecus, compulsus est circumcidi. Circumcisio nihil est, et praeputium nihil e

 12. ((Ib. II, 6-9.)) Denotabant autem suspectumque haberi volebant invidi apostolum Paulum, quod aliquando persecutor Ecclesiarum fuerit et ideo dici

 13. Neque in contumeliam praecessorum ejus putet quis ab eo dictum, Qui videntur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil mea interest. Et illi e

 14. ((Ib. II, 10.)) Quod autem ait, Tantum ut pauperum memores essemus, quod et studui hoc ipsum facere: communis cura erat omnibus Apostolis de paupe

 15. ((Ib. II, 11-16.)) In nullam ergo simulationem Paulus lapsus erat, quia servabat ubique quod congruere videbat, sive Ecclesiis Gentium, sive Judae

 16. ((Ib. II, 15-18.)) Peccatorum autem nomen Gentibus imposuerant Judaei, jam vetusta quadam superbia, tanquam ipsi justi essent, videndo stipulam in

 17. ((Ib. II, 19-21.)) Mortuum autem se Legi per Legem: Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non legistis? Scriptum est enim quod Abraham duos f

 18. ((Ib. III, 1.)) Quibus recte dicit, O stulti Galatae, quis vos fascinavit? Quod non recte diceretur de his qui nunquam profecissent, sed de his qu

 19. Hinc jam incipit demonstrare quemadmodum gratia fidei sufficiat, ad justificandum sine operibus Legis ne quis diceret non se quidem operibus Legi

 20. ((Ib. III, 2-9.)) Hoc solum, inquit, volo discere a vobis: Ex operibus Legis Spiritum accepistis, an ex auditu fidei? Sic stulti estis, ut cum spi

 21. ((Ib. III, 10-12.)) Quod autem ait, Quicumque enim ex operibus Legis sunt, sub maledicto sunt Legis sub timore vult intelligi, non in libertate:

 22. ((Ib. III, 13, 14.)) Propterea Dominus Jesus Christus jam libertatem daturus credentibus, quaedam earum observationum non servavit ad litteram. Un

 23. ((Ib. III, 15-18.)) Unde etiam testamenti humani mentionem facit, quod utique multo est infirmius quam divinum. Tamen hominis confirmatum testamen

 24. ((Ib. III, 19, 20.)) Sequitur quaestio satis necessaria: Si enim fides justificat, et priores sancti, qui apud Deum justificati sunt, per ipsam ju

 25. ((Ib. III, 21, 22.)) In istis enim erat per transgressionem Legis confringenda superbia, qui gloriantes de patre Abraham, quasi naturalem se jacta

 26. ((Ib. III, 23.)) Nec quisquam hic tam imperite dixerit: Cur ergo non profuit Judaeis, quod per Angelos Legem ministrantes, in manu Mediatoris disp

 27. ((Ib. III, 24-27.)) Itaque Lex, inquit, paedagogus noster fuit in Christo: Sub Lege custodiebamur conclusi Posteaquam venit fides, jam non sumus s

 28. ((Ib. III, 28, 29.)) In qua fide non est distantia Judaei, neque Graeci, non servi neque liberi, non masculi et feminae: in quantum enim omnes fid

 29. ((Ib. IV, 1-3.)) Ad hoc enim adjungit: Dico autem, Quanto tempore haeres parvulus est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium sed sub proc

 30. ((Ib. IV, 4, 5.)) Deinde jam dicit, veniente plenitudine temporis Deum misisse Filium suum ad liberandum parvulum haeredem, servientem, ex parte L

 31. ((Ib. IV, 6.)) Jam illum populum adjungens, qui parvulus sub procuratoribus et actoribus serviebat, id est, elementis hujus mundi, ne putarent se

 32. ((Ib. IV, 7, 8.)) Deinde manifestissime ostendit de his etiam se dicere, qui ex Gentibus ad fidem venerant, ad quos etiam Epistolam scribit, Itaqu

 33. ((Ib. IV, 9.)) Verumtamen ea quae sequuntur, jam quasi explicatam quaestionem rursus implicant. Cum enim per totam Epistolam non ab aliis ostendat

 34. ((Ib. IV, 10, 11.)) Quod autem adjungit, Dies observatis, et menses, et annos, et tempora: timeo vos, ne forte sine causa laboraverim in vos infir

 35. Ergo eligat lector utram volet sententiam, dummodo intelligat ad tantum periculum animae pertinere superstitiosas temporum observationes, ut huic

 36. ((Ib. IV, 9.)) Sed jam videamus quae sequuntur. Sane praeterieramus quod dictum est, Nunc autem cognoscentes Deum, imo cogniti a Deo. cognoscentes

 37. ((Ib. IV, 12-18.)) Dicit autem, Estote sicut et ego: qui utique cum Judaeus natus sim, jam ista carnalia spirituali dijudicatione contemno. Quonia

 38. ((Ib. IV, 19.)) Ad hoc dicit etiam, Filioli mei, ut Quos iterum, parturio, donec Christus formetur in vobis. Factus sum parvulus in medio vestrum,

 39. ((Ib. IV, 20.)) Quod vero subjecit, Vellem autem nunc adesse apud vos, et mutare vocem meam, quia confundor in vobis quid aliud intelligatur, nis

 40. ((Ib. IV, 21-31.)) Deinde subjungit, Dicite mihi, sub Lege volentes esse, Legem non audistis? Et de duobus quidem filiis Abrahae quod dicit, facil

 41. ((Ib. V, 1-3.)) Cum autem dicit, State ergo, significat eos nondum cecidisse: accommodatius enim diceret, Surgite. Sed quod addidit, Et ne iterum

 42. ((Ib. V, 4-12.)) Evacuati, inquit, estis a Christo, qui in Lege justificamini. a gratia excidistis. Nos enim, spiritu ex fide spem justitiae expec

 43. ((Ib. V, 13.)) Vos enim, inquit, in libertatem vocati estis, fratres. In libertatem vocati estis, fratres tantum ne libertatem in occasionem carn

 44. ((Ib. V, 14.)) Omnis enim Lex, inquit, in uno sermone impleta est, in eo quod diliges proximum tuum tanquam teipsum. Non veni Legem solvere, sed i

 45. ((Ib. V. 15, 16.)) Quaeri autem potest cur Apostolus et hic solam commemoravit proximi dilectionem, qua Legem dixit impleri et ad Romanos cum in

 46. ((Ib. V, 17.)) Quod autem ait, Caro enim concupiscit adversus spiritum, spiritus autem adversus carnem: haec enim invicem adversantur ut non ea q

 47. ((Ib. V, 18.)) Ordinatissime itaque subjungit, Quod si spiritu ducimini, non adhuc estis sub Lege: ut intelligamus eos esse sub Lege, quorum spiri

 48. ((Ib. V, 19-21.)) Deinde incipit opera carnis enumerare, ut intelligant se, si ad operandum ista desideriis carnalibus consenserint, tunc duci car

 49. ((Ib. V, 22, 23.)) Hic ergo cum enumerasset opera carnis, quibus clausum est regnum Dei, subjecit etiam opera spiritus, quos spiritus fructus voca

 50. Neque moveat, vel quod non omnino ad eumdem numerum et ordinem opera carnis in hac Epistola enumeravit, atque in illa ad Corinthios: vel quod spir

 51. Sed tamen diligenter considerantibus non hic omni modo carnalium spiritualiumque operum oppositio inordinata atque confusa est. Ob hoc autem latet

 52. Ne quis sane arbitretur hoc esse invidiam quod est aemulatio: vicina enim sunt, et propter ipsam vicinitatem plerumque utrumlibet horum pro altero

 53. ((Ib. V, 24.)) Crucifixerunt autem carnem suam cum passionibus et concupiscentiis, sicut consequenter dicit, qui sunt in Christo Jesu. Confige cla

 54. ((Ib. V, 25.)) Si spiritu, inquit, vivimus, spiritu et sectemur. Si spiritu vivimus, spiritu sectemur,

 55. ((Ib. V, 26.)) Non efficiamur, inquit, inanis gloriae cupidi, invicem invidentes, et invicem provocantes.

 56. ((Ib. VI, 1.)) Nihil autem sic probat spiritualem virum, quam peccati alieni tractatio, cum liberationem ejus potius quam insultationem, potiusque

 57. Nunquam itaque alieni peccati objurgandi suscipiendum est nogotium, nisi cum internis interrogationibus examinantes nostram conscientiam, liquido

 58. ((Ib. VI, 2.)) Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis Legem Christi: Legem utique charitatis. Si autem implet Legem qui diligit proximu

 59. ((Ib. VI, 3-5.)) Si enim aliquis, inquit, videtur esse aliquid, cum nihil sit, seipsum seducit. Opus autem suum probet unusquisque, et tunc in sei

 60. ((Ib. VI, 6.)) Jam caetera planissima esse existimo. Nam et illud usitatum praeceptum est, ut praedicatori verbi Dei praebeat necessaria, cui prae

 61. ((Ib. VI, 7-10.)) Quod autem deinde subjungit, Nolite errare, Deus non subsannatur: quod enim seminaverit homo, hoc et metet Quia qui seminaverit

 62. ((Ib. VI, 11-14.)) Deinde cum docuisset, opera ipsa Legis, quae sunt salubria et ad bonos mores pertinent, dilectione fidei posse tantummodo imple

 63. ((Ib. VI, 15, 16.)) Neque enim circumcisio aliquid est, neque praeputium. Servat usque in finem illam indifferentiam, ne quis eum putaret vel in T

 64. ((Ib. VI, 17.)) De caetero, inquit, laborem nemo mihi praestet. Ego enim stigmata Domini Jesu Christi in corpore meo porto: Ego illi ostendam, qua

 65. ((Ib. VI, 18.)) Conclusio Epistolae tanquam subscriptio manifesta est nam et in nonnullis aliis Epistolis ea utitur: Gratia Domini nostri Jesu Ch

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Appendix tertii tomi Operum S. Augustini Complectens Aliquot In Scripturam Tractatus Ipsi Olim Falso Adscriptos, Nimirum: De Mirabilibus S. Scripturae

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 Admonitio In Proxime Subjectum Opusculum.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 De Mirabilibus Sacrae Scripturae Libri Tres.

 Liber Primus. De Moysi Pentateucho.

 Caput Primum.— De Deo Creatore et constitutione creaturarum.

 Caput II.— De rationabilium naturarum dissimili peccato.

 Caput III.— De Abel et Enoch primatum tenentibus in hominum justitia.

 Caput IV.— De eo quod terrena tantum animalia in diluvio mortificata sunt.

 Caput V.— De animalibus quae nec in terra tantum vivere, nec in aqua tantum possunt, quomodo diluvium evaserint.

 Caput VI.— De eruptione aquarum diluvii.

 Caput VII.— De recessu aquarum diluvii.

 Caput VIII.— De cursu solis et lunae in diluvio.

 Caput IX.— De dispersione linguarum.

 Caput X.— De Sodomitica vindicta.

 Caput XI.— De uxore Loth in statuam salis mutata.

 Caput XII.— De Sara nonagenaria pariente filium.

 Caput XIII.— De puteo quem vidit Agar ejecta cum filio.

 Caput XIV.— De ariete quem Abraham obtulit pro filio.

 Caput XV.— De Jacob et Joseph quare unus in terra repromissionis, alter in Aegypto sepelitur.

 Caput XVI.— De Moyse et rubo in Oreb.

 Caput. XVII.— De duobus signis, id est manu in sinum conversa, et virga in colubrum mutata.

 Caput XVIII.— De aqua in sanguinem versa.

 Caput XIX.— De caeteris plagis Aegyptiorum.

 Caput XX.— De recedente et siccato mari Rubro.

 Caput XXI.— De carmine consono filiorum Israel.

 Caput XXII.— De aquis indulcatis in Marath.

 Caput XXIII.— De manna pluente de coelo.

 Caput XXIV.— De petra percussa in Oreb.

 Caput XXV.— De filiis Moysi, quare ducatu Sacerdotum privati sunt.

 Caput XXVI.— De jejunio quadraginta dierum.

 Caput XXVII.— De populo carnes postulante.

 Caput XXVIII.— De Aethiopissa uxore Moysi, et lepra murmuratricis Mariae.

 Caput XXIX.— De Chore et Dathan et Abiron.

 Caput XXX.— De plaga, quae descendit in populum, quando Moyses fugit in Tabernaculum.

 Caput XXXI.— De virga Aaron, quae fronduerat.

 Caput XXXII.— De petra bis percussa in Cades.

 Caput XXXIII.— De serpente aeneo.

 Caput XXXIV.— De Balaam et asina ejus.

 Caput XXXV.— De Moyse pergente in montem Abarim.

 Liber Secundus. De Prophetia.

 Caput Primum.— De Jesu filio Nun, et dirempto Jordane in transitu populi.

 Caput II.— De calceamentis et vestibus filiorum Israel.

 Caput III.— De subversione Jericho.

 Caput IV.— De sole et luna stantibus ad imperium Josue.

 Caput V.— De Gedeone et duobus signis.

 Caput VI.— De Samsonis fortitudine in capillis.

 Caput VII.— De arca Domini in terra Philistiim.

 Caput VIII.— De coeli fragore quo territi sunt Allophyli.

 Caput IX.— De vocibus et pluviis quando Saül ordinatus est.

 Caput X.— De Saül prophetante inter prophetas.

 Caput XI.— De Samuele suscitato a Pythone.

 Caput XII.— De percussione Ozae.

 Caput XIII.— De David numerante populum.

 Caput XIV.— De duobus signis juxta altare Bethel.

 Caput XV.— De trium annorum et sex mensium siccitate.

 Caput XVI.— De vidua in Sarepta Sidoniorum.

 Caput XVII.— De mortuo unico viduae filio quem suscitavit Elias.

 Caput XVIII.— De holocausto in monte Carmeli.

 Caput XIX.— De quadraginta dierum jejunio.

 Caput XX.— De igne descendente super quinquagenarios.

 Caput XXI.— De transeuntibus Jordanem Elia et Elisaeo.

 Caput XXII.— De ascensione Eliae.

 Caput XXIII.— De virtutibus Elisaei.

 Caput XXIV.— De lepra Naaman curata, et adhaerente Giezi.

 Caput XXV.— De ferri supernatatione.

 Caput XXVI.— De victoria per Elisaeum.

 Caput XXVII.— De captivitate populi, et Sennacherib veniente in Judaeam.

 Caput XXVIII.— De infirmitate et signo Ezechiae.

 Caput XXIX.— De captivitate Babylonica.

 Caput XXX.— De Daniele clarente in Babylone.

 Caput XXXI.— De tribus pueris qui ignis tormentum sine laesura evaserunt.

 Caput XXXII.— De Daniele quiescente in lacu leonum.

 Caput XXXIII.— De Esdra restituente Legem.

 Caput XXXIV.— De bellis praecipuis quae Domini auxilio peracta sunt.

 Liber Tertius. De Novo Testamento.

 Caput Primum.— De visione Zachariae et nativitate Joannis Baptistae.

 Caput II.— De Incarnatione Domini nostri Jesu Christi, et nativitate ex Maria Virgine.

 Caput III.— De pastoribus quibus Angeli natum infantem nuntiaverunt.

 Caput IV.— De Magis ab Oriente et stella duce.

 Caput V.— De baptismate Christi.

 Caput VI.— De Christi tentatione et jejunio.

 Caput VII.— De virtutibus Evangelii usque ad ambulationem super mare.

 Caput VIII.— De ambulante Domino super undas.

 Caput IX.— De caeteris virtutibus Domini nostri Jesu Christi.

 Caput X.— De panibus et piscibus saturantibus millia populorum.

 Caput XI.— De visione Domini in monte cum Moyse et Elia colloquentibus.

 Caput XII.— De Lazaro et caeteris resuscitatis mortuis.

 Caput XIII.— De solis eclipsi in passione Domini.

 Caput XIV.— De corporibus sanctorum venientibus de monumentis suis post resurrectionem Domini.

 Caput XV.— De cibo Domini post resurrectionem.

 Caput XVI.— Petrus paralyticum restituit.

 Caput XVII.— Virtus Petri.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 Admonitio De Sequenti Opusculo.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 De Benedictionibus Jacob Patriarchae.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Admonitio In Librum Quaestionum Veteris Et Novi Testamenti.

 Elenchus Quaestionum.

 Elenchus Quaestionum.

 Quaestiones Veteris Testamenti.

 Quaestiones Novi Testamenti.

 Capitula De Veteri Testamento

 Capitula De Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestiones Ex Veteri Testamento.

 Quaestio Prima.—Quid est Deus.

 II.—Cur Deus mundum fecerit?

 III.—Quid opus erat per Moysen postea, et non ante, exordium mundi et ordinem creaturae exponere.

 IV.—Quare Deus Legem non in primordio dedit?

 V.—Utquid Abel sacrificium acceptatum est, et Cain refutatum ?

 VI.—Si Lamech occidit Cain, sicut putatur?

 VII.—Quae decem verba in tabulis data sint aut singulae tabulae, quae et quot verba habuerint?

 VIII.—Utquid Moyses descendens de monte cum tabulis vultum splendidum habuit et into lerabilem?

 IX.—Si omnia Deus bona fecit et valde bona, utquid dixit ad Noe, De mundis et immundis induc tecum in arcam (Gen. VII, 2) , cum immundum bonum dici ab

 X.—Cum Deus dicat ad Abraham de filiis Israel, quod quarta progenie exituri essent de potestate Aegyptiorum (Gen. XV, 16) , cur Lex dicit, Quinta prog

 XI.—Si viri justi voluntas bona est, quid est ut Isaac, non Esau, quem voluit sed Jacob, quem noluit, benedixit (Gen. XXVII, 27) ?

 XII.—Quare Abraham fidei suae signum, circumcisionis accepit sacramentum (Gen. XVII, 10) ?

 XIII.—Si judicium Dei justum est, quare infantes in Sodomis simul cum parentibus cremati sunt (Gen. XIX, 25) ?

 XIV.—Quid est ut Deus, qui justus praedicatur, peccata patrum filiis reddere promiserit in tertiam et quartam progeniem (Exod. XX, 5) ?

 XV.—Cum justum Lex praedicet, et hic vere justus sit, qui plenam habet justitiam, quomodo contra Salomon, Noli, inquit, esse justus multum

 XVI.—Quare angelus qui volebat in via Moysen occidere, circumcisione infantis placatus est (Exod. IV, 24) ?

 XVII.—Quid est ut maledictos dicat Lex, qui semen non reliquerint in Israel per Isaiam autem nihil obesse dicatur spadonibus, quia generare non possu

 XVIII.—Quare Saül peccans petiit orari pro se ut ignosceretur sibi, et impetrare non potuit David autem peccans postulavit, et veniam consecutus est

 XIX.—Quaerendum est, si Adam factus, corpus immortale habuit, an mortale?

 XX.—Quid est quod dicitur, Panem Angelorum manducavit homo (Psal. LXXVII, 25) , cum Angeli non egeant cibo quippe cum sint natura simplices, et poten

 XXI.—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem (Gen. I, 27) , et an mulier imago Dei sit?

 XXII.—Quid est, ut dicat Salomon justifica animam tuam ante obitum tuum: et in Psalmo, non justificabitur, in conspectu tuo omnis homo vivens

 XXIII.—An ex traduce sint animae sicut et corpora?

 XXIV.—Quid est, ut cum vir et mulier una sint caro, vir imago Dei sit, et non femina?

 XXV.—Utquid Joseph post prophetiam adjurat filios Israel, ut cum a Deo liberarentur, cineres ejus de Aegypto transferrent (Gen. L, 24) ?

 XXVI.—Requirendum de Elisaeo, an id quod dure petiisse ab Elia dictus est (IV Reg. II, 10) , consecutus sit?

 XXVII.—An Pythonissa Samuelem excitaverit, et ipse ab ea visus sit, et locutus sit ad Saül: quae historia refert in libro Regnorum (I Reg. XXVIII, 7-2

 XXVIII. Quid contradicendum iis sit, qui mundum istum ab aeterno naturaliter moveri inquiunt, neque initio, neque abolitioni obnoxium?

 XXIX.—Quare octavo die mandatum est circumcidi (Gen. XVII, 12) ?

 XXX.—In Proverbiis, Justus, ait, accusator est sui in primordio sermonis

 XXXI.—An cum muliere, natura serpens locutus sit an actu dictus serpens diabolus eam seduxerit (Gen. III, 1) ?

 XXXII.—Legimus apud Salomonem, Dives et pauper obviaverunt sibi fecit autem ambos Dominus (Prov. XXII, 2) : quomodo ergo personarum acceptio non est

 XXXIII.—Salomon, Anni, inquit, impiorum minuentur

 XXXIV.—Quomodo idem Salomon, Deus, inquit, mortem non fecit: Bona et mala, vita et mors, paupertas et honestas a Deo sunt

 XXXV.—Qua ratione David Saül, postquam Deus ab eo recessit, christum Domini vocat, et honorem defert ei (I Reg. XXVI, 16, 18, sqq.) ?

 XXXVI.—Si anima quae peccaverit, ipsamorietur, quid est ut Achar filius Charmi peccaverit, et triginta viri occisi sunt in causa ejus (Josue VII, 24,

 XXXVII.—Quid est ut missa mors in Jacob venerit in Israel, cum Jacob ipse dictus sit Israel (Isai. IX, 8, sec. LXX) ?

 XXXIX.—Quid est quod legitur in Salomone, Spes est, inquit, in tenebris. Melior est canis vivus leone mortuo

 XL.—Quid est quod dicit propheta, Laetare sterilis quae non paris, erumpe et exclama quae non parturis: quia multi filii desertae magis, quam ejus qua

 LXI.—An spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur, quia dictum est, Spiritus Dei ferebatur super aquas (Gen. I, 2) ?

 XLII.—Cur angelus missus loqui ad Moysen, in igne et in rubo apparuit in monte (Exod. III, 1, 2) ?

 XLIV .—Quomodo ostendi posset ex Prophetarum testimonio jam in Novo Testamento a gentibus recepto, promissionem quam Deus Abrahae fecerat, per Christi

 XLV.—

 XLVI .—Utrum Samuel fuerit de filiis Aaron, et utrum sacerdos fuisse existimandus sit?

 XLVII .—Quomodo hoc quod in Isaia dicitur, Et apprehendent septem mulieres,

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 Quaestiones Ex Novo Testamento.

 XLVIII.—Deus certe perfectio est et nullius egens quid ergo opus fuit Christo Salvatori ut nasceretur de Deo, et Filium haberet Deus per quem omnia f

 XLIX.—Cur Salvator cum sanctus natus sit, et Christus Dominus in ipsa nativitate appellatus, baptizatus est cum baptisma purificationis causa sit, et

 L.—Si ideo Salvator baptizatus est, ut exemplo esset quare circumcisus, caeteros prohibuit circumcidi?

 LI.—Quomodo intelligatur, quod dicenti Mariae ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognosco? respondit Gabriel angelus, Spiritus sanctus supe

 LII.—Si de Spiritu sancto natus est Christus, id est effectu ejus ex Maria caro factus, cur dictum est, Sapientia, quae utique Christus est, aedificav

 LIII.—Si omnia ratione facta sunt, quid est ut octavo calendas januarias Salvator natus esse dicatur?

 LIV.—Si ex semine David Christus Filius Dei factus est secundum carnem, hoc est, natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctus natus est quomodo

 LV.—Quid causae fuit ut illo tempore cru cifigis se permitteret Dominus, quo octavo calenda aprilis Pascha acturi erant Judaei?

 LVI.—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli, ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater ejus

 LVII.—Quid est hoc ut cum in Malachia propheta scriptum sit, Ecce mitto Angelum meum ante faciem tuam, qui praeparet viam tuam ante te Marcus hoc eva

 LVIII.—Qua ratione negat se Joannes Christum scisse ante baptismum, cum venienti ei ad baptismum dicat, Ego a te debeo baptizari, et tu venis ad me (J

 LIX.—Si Baptisma coeleste mysterium est, cur Nicodemo cum de Baptismo dubitanti loquitur Dominus, Si terrestria, inquit, dixi vobis, et non creditis,

 LX. Si lex et Prophetae usque ad Joannem, quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione leprae (Matth. VIII, 4 Marc. I, 44 Lu

 LXI. Quid est ut Judaeis discipulos accusantibus, eo quod sabbatum violarent, spicas manibus confricantes et comedentes, Salvator exemplum David profe

 LXII.—Quid est ut occisis filiis Liae, qui erant ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur (Matth. II, 18) ?

 LXIII.—Qua ratione Magi chaldaei per stellae apparentiam Christum regem Judaeorum natum intellexerunt, cum stella indice temporalis rex soleat designa

 LXIV.—Quomodo probatur post tres dies et noctes resurrexisse Salvatorem ex mortuis?

 LXV.—Si uno ore et ratione Evangelistae locuti sunt quomodo factum est ut tribus dicentibus, id est Matthaeo, Luca et Joanne, quia sexta hora crucifi

 LXVI.—Quomodo Marcus evangelista daemonia cognovisse ait et professa esse Jesum, e contra autem Apostolus, principes et potestates hujus saeculi neget

 LXVII.—Quid est quod in cruce positus Salvator ait: Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt (Luc. XXIII, 34) : si enim nesciunt, quid est q

 LXVIII.—Cum utique orandum pro inimicis Dominus docuerit, quid est quod in Apocalypsi contra hos animae occisorum ulcisci se petant, a Deo postulantes

 LXIX.—Si jam praedicante Joanne, aut Salvatore, Lex cessavit quomodo Salvator ait, Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere (Matth. V, 17)

 LXX .—Dominus certe inimicos nos diabolo fieri praecepit: quid ergo est ut in Evangelio dicat, Esto consentiens adversario tuo cito

 LXXI.—Jacob appellatus est Homo videns Deum, et Moyses vidit Deum facie ad faciem necnon et Isaias, Vidi, ait, Deum sabaoth oculis meis: Deum, nemo v

 LXXII.—Quando legitur in Apocalypsi Joannis, Vade, inquit et accipe librum de manu angeli, et devora illum, et amaricabit ventrem tuum, sed in ore tuo

 LXXIII.—Quid est quod Simeon dicit ad Mariam matrem Domini inter caetera, Hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum in Israel: et tuam,

 LXXIV.—Quid sibi vult ut Isaias propheta dicat de Christo, Qui peccatum non fecit: contra autem Apostolus, Eum qui peccatum, nesciebat, pro nobis pecc

 LXXV.—Cur Salvator pro se tantum et Petro didrachmam solvit, non etiam pro caeteris Apostolis (Matth. XVII, 26) ? Quippe cum omnes eum, relictis facul

 LXXVI.—Joannes in Evangelio, Lex, ait, per Moysen data est, Gratia et veritas per Jesum Christum facta est

 LXXVII.—Quid est quod inter caetera dicit Marcus Evangelista de Christo, Intrans in domum voluit neminem scire, et non potuit latere (Marc. VII, 24) ?

 LXXVIII .—Legitur in Evangelio Joannis, quod cum negasset se Salvator ascendere ad diem festum, ascendit (Joan. VII, 8, 14) : hoc inconstantis esse vi

 LXXIX .—Si proprio arbitrio vivimus, quare Salvator dixit, Nemo venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum Neque volentis, neque currentis, se

 LXXX.—Certe aut filius Dei quisque est aut diaboli: semper ergo filius est sed aliquando Dei, aliquando vero diaboli: quid ergo nascimur requirendum

 LXXXI.—Apostolus ait, Nos natura Judaei (Galat. II, 15) : de Judaeis ergo nasci Judaeos ostendit: non de proselytis dico, quos constat fieri Judaeos.

 LXXXII.—Paganos elementis esse subjectos nulli dubium est: quid est ergo quod Apostolus dicit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes? (Ga

 LXXXIII.—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio cur non ante venit, ut et anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt, addiscerent verit

 LXXXIV.—Quare lunae cursum in ratione Paschae custodientes, Paganos reprehendimus, quia dies lunares et motum custodiunt?

 LXXXV.—Quid est ut cum constet a David usque ad transmigrationem Babylonis decem et septem esse generationes evangelista quatuordecim dicat (Matth. I

 LXXXVI.—Quid est quod probet Mariam matrem Domini ex tribu et semine esse David?

 LXXXVII.—Si unus est Deus, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus aut quator, aut certe in ipso uno? et quare non est ab initio Trinitas pra

 LXXXVIII.— Si major gratia, et manifestior intelligentia in Novo est quam in Vetere Testamento quare Isaias propheta sedentem in throno majestatis vi

 LXXXIX.—Salvator inter caetera dicit de Spiritu sancto, quod Veniens, inquit, ille arguet mundum de peccato, et de justitia, et de judicio. De peccato

 XC.—Si diabolus ipse est satanas, quid est ut inter caetera dicat ad Judaeos Salvator, Vos de patre diabolo estis, et concupiscentias patris vestri vu

 XCI.—Quaerendum quomodo contradicendum sit argumentis Photini dicentis, Christum ante Mariam non esse.

 XCII.—Quomodo intelligitur quod dicit Salvator, Pacem meam do vobis pacem meam relinquo vobis: non sicut hic mundus dat, ego do vobis

 XCIII.—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt in terra cum Domino: quia inter multa dicit Evangelista, Spiritus no

 XCV.—Unde orta sit observatio Pentecostes, vel qua ratione?

 XCVI.—Quaerendum si Pascha transitus interpretetur, sicut Graecis videtur.

 XCVII.—Qua ratione responderi possit Arii impie tati simpliciter ex Lege?

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 Quaestiones Ex Utroque Mixtim .

 De Evangelio Joannis.

 De Evangelio Matthaei .

 De Jactantia Romanorum Levitarum .

 Contra Novatianum .

 De Evangelio Lucae.

 De Libro Genesis .

 De Ordine Diei Et Noctis.

 De Lingua Hebraica, Ex Quo Nomen Acceperit.

 De Melchisedech .

 De Psalmo Primo.

 De Psalmo Vigesimo Tertio.

 De Psalmo Quinquagesimo.

 Adversus Paganos.

 De Fato.

 De Ratione Paschae .

 De Abraham .

 De Job.

 De Tobia.

 De Jejunio.

 Laus Et Gloria Paschae .

 De Principio.

 Unum Opus Differre Secundum Personas In Laudem Sive Condemnationem.

 Adversus Eusebium.

 De Eo Qui Fidem Christi Percepit .

 De Peccato Adae Et Evae .

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 In Quaestiones Veteris Et Novi Testamenti Post Vulgatas Admonitio.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Veteri Testamento Pars Secunda.

 Adversum Eos Qui Negant Ad Deum Aliquid Pertinere.

 Quaest. Prima .—Multis, quos saecularis ista caligo caecavit, plurimum displicemus, si solliciti Dei praecepta servemus, si occasiones delinquendi fug

 II .—An Spiritus qui super aquas ferebatur, Spiritus sanctus intelligatur quia dictum est, Spiritus Domini ferebatur super aquas

 III .—Si Adam factus a Deo et animatus, Spiritum sanctum accepit quia scriptum est, Inspiravit Deus in faciem ejus spiritum vitae

 IV .—Cur Adam in mundo positus mandatum vel legem accepit, cum ipse dominium caeterorum haberet.

 V .—Cur Deus dicat, Non permanebit Spiritus meus in hominibus istis, quia sunt caro: anni illorum centum viginti,

 VI .—Quid continet benedictio Jacob, quam dedit filiis suis (Gen. XLVIII, XLIX) .

 VII .—Cur angelus missus loqui ad Moysen in igne et rubo apparuit?

 VIII .—Non fuit aliud signum quod fieret a Moyse palam Pharaoni, nisi serpens (Exod. VII, 10) ?

 IX .—Si unus Deus est, cur in tribus spes salutis est, et non in duobus, aut quatuor, aut certe in uno et quare prius non est Trinitas praedicata?

 X .—Utquid circumcisio et praecepta data sunt populo, quae prius non erant, neque nunc in auctoritate habentur?

 XII .—Cur in Lege etiam ipsi Aaron dictum est, ut pro peccatis suis holocausta offerret, cum dicat David, Pro delictis holocaustum non postulasti Holo

 XIII .—Quid est ut missa mors in Jacob, venerit in Israel cum Jacob ipse sit Israel?

 XIV .—Si anima quae peccat ipsa morietur, quid est ut Charmi peccante triginta sex viri occisi videantur causa ejus?

 XV .—Quid est quod dicit propheta, Laetare, sterilis quae non paris erumpe et clama, quae non parturis: quia multi filii desertae magis quam ejus qua

 XVI .— Benedicat terra Dominum, Numquid confitebitur tibi, pulvis, aut annuntiabit virtutem tuam?

 XVII .— In sole, posuit tabernaculum suum Flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo

 XVIII .—Cur Salomon spiritum sapientiae habuit (III Reg. III) , cum vitam mundam non habuit? valde enim mulieribus delectabatur, ac per hoc peccabat (

 XX .—In Sapientia, Qui creavit, orbem ex materia invisa: ex nihilo facti sumus

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestionum Ex Novo Testamento Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Cur facta et dicta dominica quatuor voluminibus a quatuor scriptoribus sunt in scripturam digesta?

 II .—Quoniam constat quatuor libros rite conscriptos gestorum et dictorum Domini, sciendum quis ordo eorum sit.

 III .—Quare Matthaeus Evangelium Christi describens dicit, Liber generationis Jesu Christi filii David

 IV .—Quid est, ut generationes omnes in tres partes divideret supradictus Matthaeus apostolus (Matth. I, 17) .

 V .—Quare cum quadraginta et una sint generationes, Evangelista quadraginta duas numerasse videtur (Matth. I, 17) ? Ter enim quatuordecim, qui faciunt

 VI .—Quare in Matthaeo pater Joseph Jacob scribitur, et in Luca Heli ut aut duos patres habere imperite descriptus sit, aut certe qui vere pater sit

 VII .—Manifestum quia natus Salvator Dei Filius et Christus appellatus est: cur ergo post baptismum accessit ad eum tentator, dicens, Si Filius Dei es

 VIII .—Cur Salvator tentanti se diabolo non aliter quam exemplis Legis resistit (Matth. IV, 4-10) ?

 IX .—Utquid Salvator post baptismum quadraginta diebus jejunavit, postea esuriit (Matth. IV, 2) ? Qui enim quadraginta diebus jejunavit, potuit jam no

 X .—Quid est ut cum prius Joannes Baptista testimonium perhibuerit Salvatori, postea dubitaverit dicens per discipulos: Tu es qui venturus es, an aliu

 XI .—Quid est quod superius Herodem mortuum legimus (Matth. II, 19) , infra autem et post multos annos Herodem Joannem occidisse (Id. XIV, 1-11) , cum

 XII .—Orandum utique pro inimicis docuit Dominus: quid est ergo ut contra animae occisorum ulcisci petant, a Domino postulantes vindictam?

 XIII .—Si jam praedicante Salvatore vel Joanne Lex cessavit, quomodo Salvator ait: Non veni solvere Legem aut Prophetas, sed adimplere?

 XIV .—Joannes ad Dominum, Tu es qui Sventurus es, an alium exspectamus Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi

 XV .—Quare Lex et Prophetae usque ad Joannem, et post recte cessasse dicuntur (Matth. XI, 13) ? Quia jam de quo prophetabant, advenit. Quare Lex usque

 XVI .—Cum Salvator baptismum Joannis de coelo dicat, cur Nicodemo, cum de baptismo loquitur, dubitanti ait: Si terrestria dixi vobis et non creditis?

 XVII .—Quid est ut Salvator mulieri alienigenae,

 XVIII .—Quomodo probatur quod dixit Salvator, quia post tres dies et post tres noctes a mortuis resurgeret cum utique coena pura passus, illucescente

 XIX .—Quare Salvator, Orate, ne fiat fuga vestra hieme vel sabbato Qui revelabitur in suo tempore Definiens tempora et terminos habitationis eorum

 XX .—Salvator cum se passurum diceret, et post tertium diem resurrecturum, adjecit, Et postquam resurrexero, praecedam vos in Galilaeam, ibi me videbi

 XXI .—Tres evangelistae sexta hora crucifixum dicunt Salvatorem, Marcus vero evangelista tertia hora dicit crucifixum. Sed quidam strenui (industria s

 XXII .—Si ideo Salvator baptizatus est ut exemplo esset, quare circumcisus caeteros prohibuit circumcidi?

 XXIII .—Judaeis accusantibus discipulos eo quod facerent contra legem sabbati, spicas vellendo, Salvator exemplum protulit David, dicens: Nescitis qui

 XXIV .—Cur Salvator discipulos suos filios tonitrui appellavit (Marc. III, 17) , qui plus magis videantur filii Dei dici? tonitrua enim dicuntur colli

 XXV .—Quid est ut secundum Marci evangelistae relationem, Christi non sit impleta voluntas: Intrans enim, in domum, voluit neminem scire, et non potui

 XXVI .—In Evangelio legimus angelum dicere ad Mariam matrem Domini, quod regni ejus, non erit finis Tunc exsurget regnum in aeternum, quod nunquam cor

 XXVII .—Salvator ait, Si quis non reliquerit omnia sua, non potest meus discipulus esse: Venit, Joseph ab Arimathia, homo dives, qui et ipse discipulu

 XXVIII .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem quomodo Salvator ad sacerdotes mittit offerri munera pro emundatione?

 XXIX .—Si Lex et Prophetae usque ad Joannem, ex quo regnum coelorum praedicatum est (Luc. XVI, 16) ipse est enim inchoator novae praedicationis cur

 XXX .—In Evangelio Joannis, Lex, per Moysen data est gratia autem et veritas per Jesum Christum facta est.

 XXXI .—Sabbatum certe Lex est vel pars Legis quomodo ergo non evacuata Lex est, dicente evangelista, Non solum solvebat sabbatum, sed et patrem suum

 XXXII .—Si arbitrio proprio vivimus, cur Salvator, Nemo, venit ad me, nisi Pater qui misit me, traxerit eum: Neque volentis, neque currentis, sed mise

 XXXIII .—Quid est ut cum Salvator omnes prope verbo curasset, caeco tamen per lutum de sputo factum oculos reformarit (Joan. IX, 6, 7) ?

 XXXIV .—Quid est quod Salvator ait, Ego sum janua qui ante me fuerunt, fures sunt et latrones

 XXXV .—Quid est ut admirabilem et incognitam virtutem facturus, Lazarum scilicet a mortuis resuscitaturus, fleret, aut locum ubi positus erat quasi ig

 XXXVI .—Cum Salvator dicat, Ego pro eis rogo, quos mihi dedisti non pro mundo rogo Habemus, advocatum apud Patrem, deprecatorem pro peccatis nostris,

 XXXVII .—Quid est ut Salvator dicat Mariae volenti se tangere causa gaudii, Noli me tangere nondum enim ascendi ad Patrem

 XXXVIII .—Quomodo intelligitur, quod dicente Maria ad angelum, Et unde hoc sciam, quia virum non cognovi? Spiritus sanctus superveniet in te, et virtu

 XXXIX .—Qua ratione Magi Chaldaei per stellam apparentem Christum regem Judaeorum natum intellexerunt cum stella indice temporalis rex designetur?

 XL .—Quid sibi vult ut Isaias propheta de Christo dicat, Qui peccatum non fecit Qui peccatum, nesciebat, peccatum pro nobis fecit?

 XLI .—Certe qui filius Dei non est, diaboli

 XLII .—Quaerendum an Spiritum sanctum habuerint Apostoli tempore illo quo fuerunt cum Domino, etc.

 XLIII .—Qua ratione responderi possit Arianae impietati simpliciter ex Lege.

 XLIV .—Cum Salvatorem natum profiteamur, quid est ut Apostolus factum eum dicat ex semine David (Rom. I, 3) cum aliud sit fieri, aliud nasci?

 XLV .—Si ex semine David Christus Dei factus est Filius secundum carnem, hoc est natus jam Filius Dei est in utroque, quia sanctificatus natus est: qu

 XLVI .—Apostolus Legem datam a Moyse, et sanctam, et justam, et bonam, et spiritualem appellat (Rom. VII, 12, 14) . Alibi dicit, Lex enim iram operatu

 XLVII .—Qua ratione sapientia carnis inimica est Deo vel quae est ipsa sapientia quae legi Dei non est subjecta (Rom. VIII, 7) ?

 XLVIII .—Apostolus dicit de principibus et potestatibus hujus saeculi, quod si cognovissent, nunquam Dominum majestatis crucifixissent: Sciebant enim

 XLIX .—Quem spiritum Apostolus salvandum Tradidi hujusmodi hominem satanae in interitum carnis,

 L .—Cum multa peccata in corpus admitti videantur: omnis enim qui sibi ex quacumque parte corporis vim intulerit, in corpus utique suum peccat est en

 LI .—Cur Apostolus omnibus omnia se factum dixit (I Cor. IX, 22) : quod factum adulatoris videtur et hypocritae?

 LII .—Quid est quod dicit Apostolus, Tentatio vos non apprehendat nisi humana

 LIII .—Quid est quod dicit Apostolus, Nemo potest dicere, Dominus Jesus, nisi in Spiritu sancto

 LIV .—Apostolus dicit Christum pro omnibus mortuum esse: sic enim ait, Ergo omnes mortui sunt, et pro omnibus mortuus est Venit Filius hominis dare an

 LV .—Cur apostolus Paulus Petrum coapostolum suum reprehendit, quod timens eos qui erant ex circumcisione, subtrahebat se a Gentilibus (Galat. II, 11,

 LVI .—Apostolus ait, Nos natura Judaei.

 LVII .—Quid opus erat ut Galatas arguens Apostolus hoc interponeret. Galatis enim post Evangelium ad Legem confugientibus inter caetera ait, Mediator

 LVIII .—Si per Christum salus, et vera et perfecta cognitio, cur non ante venit, ut anteriores nostri qui in ignorantia fuerunt addiscerent veritatem?

 LIX .—Paganos sub elementis esse nulli dubium est. Quid ergo Apostolus dixit, Eramus et nos sub elementis hujus mundi servientes.

 LX .—Quando Apostolus Galatis dicit, quos sic reprehendit et arguit per totam Epistolam, Estote sicut et ego, quia ego sicut vos Estote sicut et ego.

 LXI .—Quomodo liberi sumus arbitrii ac voluntatis, cum dicat Apostolus, Caro concupiscit adversus spiritum, spiritus vero adversus carnem, ut non quae

 LXII .—Si in Christo omnes thesauri sapientiae et scientiae sunt absconditi

 LXIII .—Quid est ut cum Apostoli omnes curas sibi oblatas sanassent, propriis tamen infirmis medelam non dederint? Nam utique Epaphroditus usque ad mo

 LXIV . Petrus apostolus dicit, Christus mortuus est pro vobis Factus, obediens usque ad mortem propter quod donavit illi Deus nomen quod est super om

 LXV .—Quid est quod dictum est Joanni, sicut in Apocalypsi scriptum legitur, Vade, et accipe librum, et devora illum et amaricabit ventrem tuum, sed

 Quaestionum Ex Utroque Mixtim Pars Secunda.

 Quaestio Prima .—Quid sit ad imaginem et similitudinem Dei fecisse hominem: et an mulier imago Dei sit.

 II .—Evangelium testatur quia nemo vidit Deum (Joan. I, 18, VI, 46, et I Tim. VI, 16) : contra Jacob et Moyses et Isaias asserunt Deum se vidisse (Gen

 III .—Vetus Lex Deum jurasse allegat: sic enim dicit, Per memetipsum juravi, dicit Dominus

 IV .—Quid est quod in cruce positus Salvator ait, Pater, ignosce illis non enim sciunt quid faciunt? Numquid ignorantes perdes?

 V .—Si in Lege nemo justificatur apud Deum, quare scriptum est, Maledictus omnis qui non permanserit in omnibus quae scripta sunt in libro Legis, ut f

 VI .—Quid est ut David dicat, Confundantur et erubescant qui dicunt mihi, Euge, euge Euge, serve bone et fidelis,

 VII .—Quid est quod in Psalmo, Homines, et jumenta salvos facies Non parcam, civitati in qua habitant centum triginta millia hominum, et pecora multa

 VIII .—In Tobia, Opera, Dei revelare et confiteri, honorificum est Nulli, dixeris

 IX .—De aeternitate Filii.

 X .—Quid est quod Apostolus dicit Galatis, Miror quod sic tam cito transferimini ab eo qui vocavit vos in gratiam, in aliud Evangelium, quod non est a

 XI .—Non esse contristandum de mortuis Paulus apostolus signat (I Thess. IV, 12) . Nam desperantium est contristari et ipse, Infirmus, fuit prope mor

 XII .—Quid est quia occisis filiis Liae, qui sunt ex tribu Juda, Rachel filios suos plangere dicatur?

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Admonitio De Subsequenti Expositione In Apocalypsim.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Expositio In Apocalypsim B. Joannis.

 Homilia I .

 Homilia II .

 Homilia III.

 Homilia IV.

 Homilia V.

 Homilia VI.

 Homilia VII.

 Homilia VIII.

 Homilia IX.

 Homilia X.

 Homilia XI.

 Homilia XII.

 Homilia XIII.

 Homilia XIV.

 Homilia XV.

 Homilia XVI.

 Homilia XVII.

 Homilia XVIII .

 Homilia XIX .

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

 Index Rerum Quae In Hoc Tertio Volumine Continentur.

XCVII.—Qua ratione responderi possit Arii impie tati simpliciter ex Lege?

Si rationi fides commodetur, ipsa nominum ratio Patris et Filii ostendet unitatem. Si quaeris, quomodo? Non enim verus Dei Filius diceretur, nisi exstitisset de substantia Dei Patris. Nec enim pateretur veritas et justitia Dei verum dicere Filium, si de ipso non esset. Non est enim verus Dei Filius, si de ipso non est. Sed Scriptura dicit, Verus est: ergo de ipso est. Qui enim negat de Deo natum Christum, Scripturae calumniam facit, quae ideo illum dicit verum Dei Filium, ut significet de Deo hunc natum. Si enim non est de Deo, et verus Filius Dei dicitur, fallax est Scriptura. Quod si Scriptura non fallit; qui Christum non fatetur exstitisse de Deo, et Scripturam evacuat, et Christum negat verum Filium Dei. Non enim voluntas verum Filium facit, sed nativitas. Sed potentiae, 2291A inquiunt, Dei hoc subest, ut falsa faciat vera. Imo potentia Dei haec est, unde et omni laude dignus est, quia verum apud illum verum est, et falsum falsum est. Nam istud mendacis est, ut falsum dicat verum; quod Deo non competit. Nam omnia quidem potest Deus, sed non facit nisi quod conveniat veritati ejus ac justitiae. Manifestum igitur est idcirco verum dici Filium Dei Christum, ut proprius, id est, de substantia ejus natus intelligatur. Unde inquit Apostolus: Qui proprio Filio suo non pepercit (Rom. VIII, 32) ; et in alia Epistola: Qui cum in forma Dei esset, non rapinam arbitratus est esse se parem Deo (Philipp. II, 6) . Si ergo non rapinam arbitratus est, dicens se parem Deo, verum se Filium Dei demonstravit. Deo enim par esse non poterat, nisi esset de ipso. Pares enim hi sunt, qui aut ambo veri sunt, aut ambo falsi. Nec enim parilitatem recipit coeptum et aeternum, aut unitatem. Unum enim se esse dicendo Christus cum Patre, parem se Deo facit. Non solum enim, inquit, solvebat sabbatum, sed et patrem suum dicebat Deum, aequalem se faciens Deo (Joan. V, 18) , hoc est, parem. Nonne manifestum est aequalitatem hanc de proprietate nativitatis descendere? Proprium enim se, id est verum dicens Dei Filium, aequalem se faciebat Deo. Hinc est unde dicit, Qui videt me, videt et Patrem meum (Id. XIV, 9) . Per illud enim quod consubstantivi sunt, qui unum videt, ambos videt. Sicut enim habet Pater vitam in semetipso, sic dedit et Filio habere vitam in semetipso (Id. V, 26) ; hoc est, aequalem sibi genuit Filium Pater; et omnia quae Patris sunt, Filii sunt; et quae sunt Filii, Patris sunt (Id. XVII, 10) : et nemo potest quidquam rapere de manu Patris, neque de manu Filii (Id. X, 29) . Et subjecit, Ego et Pater unum sumus (Ibid. 30) ; et, Verba quae, inquit, loquor vobis, a meipso non loquor: Pater autem manens in me, ipse loquitur; et opera quae facio, ipse facit. Credite mihi, quod ego in Patre, et Pater in me est; alioquin vel propter opera ipsa credite (Id. XIV, 10-12) . Quia enim generatio a semetipso non est, sed ab eo qui genuit, idcirco quidquid facit, factum dicit Patris: ut per haec omnia illud firmetur, quia ideo verus dicitur Filius Dei Christus, ut de ipso natus credatur , ne et substantia ejus extra unius Dei naturam existimaretur. Humilitas ergo ejus maxima exaltatio est. Cum enim videtur se subjicere dicens, Verba quae loquor vobis, a meipso non loquor: Pater enim manens in me, ipse loquitur; et opera quae ego facio, ipse facit: probat se originem a Deo habere, et Virtutem ejus se esse ostendit, dum non quod est, a semetipso esse dicit, sed ab ipso. Per hoc enim commendatur Christus, non inclinatur. Qui enim a se loquitur, verus Filius non est. Vides ergo quia Ariani inde male intelligunt Christum, unde bene intelligendus est; et inde illum improbant et falsum dicunt, unde verus Dei esse Filius approbatur: nam clarificandum se a Patre postulat, et clarificare se Patrem quem petit, promittit; et ubi se humiliare videtur, exaltat. Pater enim cum testimonium dat Filio suo, laudem suam testatur; Filius vero cum praedicat Patrem, gloriam suam manifestat. Magnificentia enim et nobilitas Patris, generositas est veri Filii. Ideo quidquid Patris dicitur esse, est et Filii sine dubio; et quod Filii dicitur esse, est et Patris. Nam qui Spiritus dicitur Dei, idem Spiritus dicitur et Christi. Ecclesia dicitur Dei, dicitur et Christi. Adoratur Deus, adoratur et Christus. Servitur Deo, servitur et Christo. Sancti dicuntur sacerdotes Dei, dicuntur et sacerdotes Christi. Templum civitatis sanctae dicitur Dei, similiter et Christi . Lumine Dei illustrari dicitur civitas sancta, eodem modo et Christi. Sedes Dei est, nec non et Christi. Judex Deus est, est et Christus: quia Isaias propheta in throno majestatis Christum videt sedentem Dominum sabaoth (Isai. VI, 2292 1) , quod Ariani non negant. De Deo Patre legitur, quod Rex regum sit et Dominus dominorum (I Tim. VI, 15) , eadem et de Christo Filio Dei vero (Apoc. XVII, 14; XIX, 16) . Sic ubique divinitate exaequantur Pater et Filius, ut unius Dei modum non egrediatur numerus personarum. Inter Patrem autem et Filium nihil interest, nisi hoc solum, quia Pater ingenitus est, Filius vero genitus: id est, Pater a nullo est, Filius autem de Patre; quod quidem sublime est in Filio. Hinc enim addiscitur nobilitatis ejus aeternitas, et quia verus Filius est veri Patris. Unde est enim illud quod legitur in Genesi dicente Deo, Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram (Gen. I, 26) ? Itaque si imago eorum et similitudo una est, quomodo non unum sunt et natura? In spiritualibus enim ubi utique non sunt figurae, simile non erit aliquid nisi per substantiam, ut ubi duorum imago una est, quomodo non eorum una erit substantia? Idcirco enim imaginem eorum et similitudinem unam esse legimus, ut eorum unum nihil differre ab altero crederemus, hoc est, verum Dei Filium esse Christum, quia non est dispar a generante nativitas. Denique Judaei intelligentes, quia proprium sibi Patrem dicebat Deum, dicunt ad Pilatum, Nos Legem habemus, et secundum Legem debet mori, quia Filium Dei se fecit (Joan. XIX, 7) . Judaei intellexerunt, et Christiani se dicunt non intelligere? qui non credebant, intelligebant; et qui se dicunt credere, faciunt ne intelligant? Vel hoc saltem admitterent, quod propheta Isaias, ut Christum non a semetipso quidem, sed de Deo Deum esse significaret, inter caetera ait: Post te sequentur alligati vinculis, et adorabunt te, et in te deprecabuntur; quoniam in te est Deus, et non est Deus praeter te. Tu enim es Deus, et nesciebamus; Deus Israel salvator (Isai. XLV, 14, 15) . Quantum ad bonam mentem pertinet, haec manifesta sunt. His enim et Pater in Filio esse probatur; et Filius Deus ejusdem substantiae cujus Pater est, significatur. In quo enim Deus est, et praeter ipsum Deus non est, et ipse Deus est; quid aliud poterit esse dici, quam hoc quod est Pater Deus, et nec differre in aliquo? Hoc est enim duos esse unum. In ipso enim Deus est, quia quamvis Deus sit, non tamen ex se Deus est. Est enim a Patre, quia Filius est. Praeter ipsum autem non est Deus, quia unicus Patris Filius est. Ipse autem est Deus, quia una atque eadem substantia Dei et Christi est. Nihil igitur ambiguitatis relinquitur, ut Patris et Filii una esse credatur substantia. Verus enim Filius et veri Patris est. Tale enim etiam illud Jeremiae prophetae est: dicit enim inter alia: Hic Deus noster, et non aestimabitur alter ad eum. Hic adinvenit omnem viam scientiae; et dedit eam Jacob puero suo, et Israel dilecto sibi. Post haec in terris visus est, et inter homines versatus est (Baruch III, 36-38) . Numquid de degenere potest dici, ad quem alius non potest aestimari; aut aliud Deus quam Pater est, poterit dici, ut Deo proficiat ad injuriam Patris? Si enim aestimari ad eum alter Deus non potest, et absque Deo Patre est; videte an debeat dici id quod sequitur: periculosum est enim. Major enim Patre dicetur. Putantes enim se Deo Patri deferre, si ab eo Filium segregent, derogant ei; ut quem minorem volunt facere, impia obcaecati mente, praeponant eum illi cujus auctoritati inclinandum hunc putant. Scriptura autem ut nihil Filium a Patre differre doceret (differret autem si non esset verus), alium nullum dicit aestimandum ad eum; quia nulla alia substantia poterit similis reperiri substantiae Dei, quae est et Christi. Aliter siquidem Christum de Deo esse docere non poterat, quam ut nullum diceret alium aestimandum ad eum. Sciens enim Deo Patri nullo modo dici posse subjectum Filium ejus, ut hinc parem esse ostenderet, Non aestimabitur, inquit, alter ad eum: quia Patri Deo, quoniam Deus est, aequalis est; verus enim ejus Filius est. Igitur propheta ait, Hic est Deus noster; hoc est, Deus Israel. Si hic est, ipse est Deus unus. De isto enim dicit Scriptura, Audi Israel, Dominus Deus tuus Deus unus est (Deut. VI, 4) : et certe non est hic Pater, sed 2293 est Filius ejus. Vides ergo non praejudicare uni Deo personam Filii, si et ipse unus Deus dicatur: quippe cum hoc Scriptura testetur. Unde hoc, nisi quia unum sunt Pater et Filius, quia non personis significatur unitas, sed natura: aut non substantia duo sunt, sed unum; nec duo divinitate, sed unus Deus: ut sive loquatur Pater sive loquatur Filius, unus Deus locutus dicatur? Nam si ipse Dominus inter caetera de mare et femina, Jam non sunt, inquit, duo, sed una caro (Marc. X, 8) ; quanto magis Pater et Filius non duo dii sunt, sed una substantia? Ut autem duo dicantur Pater et Filius, causa est nativitatis: ne autem iterum duo dii sint, causa est unitas divinitatis. Qua tamen hebetudine Christum creatum, id est factum praedicant, cum legatur nihil Deum sine Christo fecisse (Joan. I, 3) ? Si ergo sine illo nihil factum est, non erit ipse factura. Si enim factura est, factum est aliquid sine ipso. Sed absit; quia nihil sine illo. Natus enim de Deo non esse coepit, sed semper exstitit. Nativitas enim nihil est aliud quam exitio: exitio autem manifestatio est. Itaque non factus, sed editus est. Ut enim Christus de essentia Dei exiisse vel processisse significaretur, exitio ejus nativitas appellata est: ut quia non dispar est a genitore nativitas, consubstantivus esse Deo Christus non ambigeretur; et mens illa quae ait, Erat quando non erat, damnaretur. Quia non potest aliquando non fuisse, qui ut apud Deum semper fuisse significaretur, de Deo legitur processisse. Nemo enim de Deo processit ubi non fuit. Solent quippe Ariani sic interpretari de Filio Dei dicentes, Ideo verus Dei Filius Christus dicitur, quia sic illum fecit ut verus sit. Quasi sit aliquid falsum quod faciat Deus. Et illa omnia quae supra diximus de unitate Patris et Filii, quid erunt, cum sic roborata sint et firmata? Si hic aliter sentiendum putatur, multa poterunt divinis solidata oraculis unius convelli degeneris testimonio? Amputandum est tamen, ne sibi vel de eo ipso blandiatur iniquitas. Igitur sic, inquit, illum fecit ut verus sit, ut voluntas cesserit pro nativitate, et factura pro generatione. Tantum enim dandum est, inquiunt, potentiae Dei, ut possit facere quae non sunt, tanquam quae sunt. Quoniam ergo hac astutiae calliditate nituntur contra Filium Dei, ex iis ipsis de quibus praesumunt, quia in reliquis sunt convicti, respondendum est eis, ut in tota summa convicti appareant Propositio enim haec quantum ad sensum pertinet, nullius momenti est: quantum autem ad verba, caliginem facit ne cito appareat. Sic est enim ac si Aegyptius positus in obscuro; quia causa mala bono sensu defendi non potest. Ad impietatem ergo defendendam sacrilegis verbis utuntur. Si itaque haec est potentia Dei, ut verum faceret Christum esse Filium sibi, cum de se ipso non esset natus; ergo talem illum fecit qualis ipse est, ut hoc praestiterit factura, quod datura erat generatio. Si ergo nihil interesse dicitis inter Deum et Christum, poterit forte dubitari , quianon hoc malitiose a vobis asseritur, ut quod in voce dicitur, hoc sit et in sensu: ut quia verus dicitur Filius, verus sentiatur, per id quod unius substantiae est cum Patre, licet non per generationem, sed per facturam: quia totum potest Deus, sicut dicitis, ut factum sic sit quasi infectum. Si autem rationis lineam sequentes, non posse dicitis, quod initio continetur, aequale esse et consubstantivum cum eo quod aeternum est, revelatis dolum malitiae vestrae: quia ut sensum verbi eludatis, falsa voce Christum verum esse Filium Dei dicitis, negantes ei quia aequalis est Deo Patri. Non enim verus est si inaequalis. Numquid poterit verus dici Filius, si non verus dicatur et Pater? Si enim verus est Filius, erit verus et Pater: quam veritatem aequalitas probat. Quod si dispares sunt, neuter eorum verus est. Sed quoniam Scripturarum testimonium irritum fieri non potest, quo Christus verus Dei Filius approbatur, de Deo Patre natus credendus est: quia ut veritas haec firmaretur, et par Deo et aequalis legitur. At tu qui potentiam Dei inaestimabilem praedicas, 2294 ais, Deus generare non potest, quia simplex natura est: per quod etiam ipsi Deo Patri contumeliam facis. Mendacem enim istum dicis, ut Filium quem ille suum et verum asserit, deneges; et tuam hypocrisim delegas, quia falso potentem Deum praedicas. Si enim potentiam Dei in id quod verum ex falso factum asseris, praedicas, ut quod verum est illudas, quanto magis hoc amplecti deberes, si bonae mentis esses, per quod verum quod dicitur, verum probatur, et testimonium quod Deus Pater de Filio suo dedit, verum firmaretur? Nam Dominus ait, Apud Deum autem, inquit, omnia possibilia (Matth. XIX, 26) : ut quidquid hominibus impossibile videtur, Deo possibile sit. Nam si ratio carnis respicitur, nec Virgo peperit, nec Jonas in ventre ceti vixit (Jonae II, 1) , nec mortui resurgent, nec Deus Filium genuit, quia simplex natura non potest generare, quia nihil sine commixtione generatur in hoc mundo. Haec omnia aut simul credenda sunt, aut simul refellenda. Si enim ratio mundi tenenda est, in his omnibus debet auctoritatem habere. Quod si aliqua ratio spiritualium est, carnalis dicendus est, qui mundi ratione infectus, negat aliter quid fieri quam novit. Aliud iterum assolent sua tergiversatione proponere. Aiunt enim, Utrum voluntate Pater genuit Filium, an non? ut cum audiunt, utique quod voluntate, statim ut inimici Dei Filii respondeant, Ergo voluntas ante Filium est; ut ex hoc non aeternus appareat, cum non utique per nativitatem initium acceperit, sed exstiterit. Et tamen si hoc putant, non solum ante Filium erit voluntas, sed et ante Patrem; quia causa generationis Pater et Filius est. Infidelitas carnales sensus sequitur in omnibus. Sic enim inducit causam Dei quasi hominis, ut ante deliberaverit et excogitaverit ut generaret, quasi infirmitati subjectus; cum in Deo neque generatio sine voluntate fuerit, neque voluntas sine generatione. Ipsa enim voluntas, generatio est. Nam utique commune dictum est, Fecit Deus, fecit homo: sed aliter facit Deus, aliter facit homo: ita et in caeteris causis. Sic enim de Deo dicendum est, ut dignum est ei. Solent etiam ipsi de Deo Patre aliam facere quaestionem, dicentes, Accessit illi ut generaret, aut ejus naturae est, ut semper generet? Quod ideo afferunt , ut et Deum mendacem asserant, qui se Christum generasse testatur, et Christum non verum, sed adoptivum faciant. Si enim generavit, inquiunt, semper debet generare; ut quia non semper generat, nec Christum genuisse credatur: quasi mundum negetur fecisse, quia alios non facit. Quae irreverentia, quae indisciplinatio est, legem Deo ponere, ut si genuit, aut multos genuerit, aut unum generare non potuerit? nec ipsi Domino credentes, qui se unicum Dei Filium protestatus est.

Post haec quae supra ostensa sunt aequalia Patri et Filio, videamus an in his concordant quae de Spiritu sancto scripta sunt, ut Trinitas quam in salutari professione retinemus, non recipiat discrepantiam naturae, quomodo non habet fidei diversitatem. Quanquam enim salus sine aliquo ex his non sit, una eorum videtur tamen potestas, quae in se credentibus dat salutem. Quoniam ad testimonium Filii verba Patris protulimus; nunc ad testimonium Spiritus sancti, verbis utamur Filii, quibus non differre a se Spiritum sanctum protestatur: ut cum Filio Pater, et Filius Spiritui sancto testis est, unius esse naturae Trinitas intelligatur. Dicit ergo inter caetera Dominus: Rogabo Patrem, et alium Paracletum dabit vobis, ut vobiscum sit in aeternum, Spiritum veritatis (Joan. XIV, 16, 17) . Cum alium Paracletum mittendum dicit, se utique Paracletum probat. Nam et legitur in Epistola Joannis; dicit enim: Habemus advocatum apud Patrem Jesum Christum, qui exorat pro peccatis nostris (I Joan. II, 1) . Et iterum dicit Dominus, Ego sum veritas (Joan. XIV, 6) . Ecce aperta unitas Spiritus sancti et Filii Dei. Quae enim de se loquitur Filius, eadem loquitur et de Spiritu sancto. Nunc subjicienda sunt, quae in hujusmodi sensum ordinat Scriptura. Legitur 2295 in Isaia, quod Dominum sabaoth viderit in throno majestatis sedentem (Isai. VI, 1) , quem Joannes evangelista Christum esse intellexit, dicens inter alia, Haec dixit Isaias, quando vidit majestatem ejus, et locutus est de eo (Joan. XII, 41) . Hunc Apostolus sanctum dicit esse Spiritum. Ait enim in novissima parte Actuum Apostolorum, Bene locutus est Spiritus sanctus ad patres vestros dicens, Aure audietis, et non intelligetis, etc., (Act. XXVIII, 25, 26) . Haec verba a Domino sabaoth dicta sunt. Hic est unus Deus, qui sive Pater intelligatur, sive Filius, sive Spiritus sanctus, non est contrarium, quia una eorum divinitas et una potestas est. Nam si in unius praefecti praetorio programmate, etiam caeteri praefecti jubere dicuntur, propter auctoritatem unius potestatis; quanto magis in unius Dei imperio, si locutus unus e tribus fuerit, non incongrue dicentur tres locuti? Est enim eorum natura et voluntas una. Solent iterum praejudicare Spiritui sancto, quod ideo degener intelligatur, quia in ordine tertius ponitur; cum tanta simplicitas sit in Scripturis divinis, ut aliquando invenias tertium primum positum. Ut enim causa se tulerit, sic et ponuntur. Nullius enim injuria est, quia una eorum divinitas est. Denique legimus in Isaia dicente Domino, Ego sum primus, et ego in aeternum: et manus mea fundavit terram, et dextera mea solidavit coelum. Et in subjectis, Ego locutus sum, ego vocavi, ego adduxi eum, et prosperum iter ejus feci. Accedite ad me, et audite haec: Non in occulto ab initio locutus sum: cum fierent, illic eram, et nunc Dominus misit me et Spiritus ejus (Isai. XLVIII, 12, 13, 15, 16) . Quem vis esse qui fundavit terram? Ipse enim dicit se missum esse. Numquid Patrem? Absit. Filius ergo est qui se missum dicit a Deo et Spiritu sancto. Ecce paria sunt inter Filium et Spiritum sanctum. Sicut enim a Patre et Filio missus legitur Spiritus sanctus; ita et a Deo et Spiritu sancto missus est Christus. Hoc enim solius Patris peculiare est, ne missus dicatur. Accipe dicta Apostoli, qui alio ordine complectitur Trinitatem: dicit enim inter caetera in Epistola ad Thessalonicenses secunda, Dominus dirigat corda vestra in charitate Dei et in patientia Christi (II Thess. III, 5) . Quem putas dicit Dominum, nisi Spiritum sanctum? Et quid mirum? cum quem in throno majestatis sedentem Isaias viderit, hic ipsum dicat Spiritum sanctum Dominum sabaoth, sicut supra ostendimus. Et Joannes apostolus Deum intelligi in Spiritu sancto significat, inter caetera dicens, In hoc cognovimus quia Deus in nobis manet, de Spiritu sancto quem dedit nobis (I Joan, IV, 13) . Si ergo per Spiritum suum ipse in nobis manet, non ambigitur de Deo esse Spiritum sanctum. Et nec dubium est, quia quod de Deo est, Deus est. Hinc est unde Apostolus dicit, Nemo scit quae sunt in Deo, nisi Spiritus Dei (I Cor. II, 11) . Quomodo potest scire quae in Deo sunt, nisi sit ejusdem divinitatis? Inferior enim natura non potest scire quid sit in potiore: quanto magis creatura quid in Conditore suo esset, scire non poterat? Et ad Corinthios in Epistola prima, praeterito ordine qui in traditione fidei est, a Spiritu sancto incipit gratiarum et mysteriorum memorare operationes: et subjungit Dominum Jesum; et tertium ponit Deum, quem et in Spiritu sancto et in Domino dicit operari (Id. XII, 4-6) : sicut ait et Dominus. Pater manens in me, ipse operatur (Joan. XIV, 10) . Per id enim quod de Deo patre est et Spiritus sanctus et Christus, operatio eorum opus est Dei. Denique Spiritum sanctum idem dicit et Dominum, et Dominum idem dicit et Deum, propter unitatem naturae. Cum ergo hoc loco idem Deum qui est et Dominus, dicat operari omnia in omnibus, inferius sic concludit dicens, Omnia autem haec operatur unus atque idem Spiritus, dividens unicuique prout vult (I Cor. XII, 11) . Quid tam apertum, tres unius esse operationis? quia operante uno, operari dicuntur tres; quare, nisi quia unius sunt divinitatis? Nam non est ambiguum donum gratiarum proprie Spiritum sanctum operari. Sed ut Deum et Dominum et Spiritum sanctum unum esse propter naturae indifferentiam doceret, 2296 opus Spiritus sancti trium esse opus ostendit. Et ut manifestaret quia solius, quantum ad personam pertinet, Spiritus sancti opus est, Haec autem omnia, inquit, operatur unus atque idem Spiritus, dividens unicuique prout vult. Ideo prout vult, quia voluntas ejus, voluntas est Dei. Non enim dicit, prout vult Deus, sed prout vult Spiritus. Creatura enim cogit se, ut Dei faciat voluntatem; Spiritus autem sanctus naturaliter hoc vult. Ut autem aperte luceat quia omnia Spiritus sanctus operatur, dicit Dominus inter caetera, Si enim ego in digito Dei ejicio daemonia, etc., (Luc. XI, 20) . Digitum Dei appellat Spiritum sanctum, ut probet illum de Deo esse. Denique Judaeos qui eum in Beelzebub principe daemoniorum ejicere daemonia dicebant, in Spiritum sanctum blasphemasse testatus est. Moyses quoque quia per Spiritum sanctum signa faciebat, confitentur magi dicentes, Digitus Dei est hic (Exod. VIII, 19) . Nam in Actibus Apostolorum legimus, Deservientibus autem eis et jejunantibus Domino, dixit Spiritus sanctus, Segregate mihi Barnabam et Saulum ad opus, ad quod vocavi eos (Act. XIII, 2) . Ecce servitur Domino, et hoc Spiritus sanctus sibi vindicat. Unde manifeste apparet hunc esse Dominum sicut et Deum Patrem. Et Saulum Christus de coelo vocavit, et misit praedicare (Id. IX, 4) : et hoc simili modo sibi vindicat Spiritus sanctus, dicendo, ad opus ad quod vocavi eos: nam nemo ignorat episcopos Salvatorem Ecclesiis instituisse. Ipse enim priusquam in coelos ascenderet, imponens manum Apostolis ordinavit eos episcopos. Hoc Apostolus Spiritui sancto deputat, cum dicit: Attendite vobis et omni gregi, in quo vos Spiritus sanctus posuit episcopos regere Ecclesiam Domini Jesu (Id. XX, 28) . Et inter caetera dicit Petrus ad Ananiam: Anania, cur replevit satanas cor tuum, ut mentireris Spiritui sancto? Et infra, Non es enim, inquit, hominibus, sed Deo mentitus (Id. V, 3, 4) . Apertum est Spiritum sanctum dictum Deum, cui mentitus Ananias, Deo mentitus dicitur. Quod si Spiritum sanctum minime voluisset Deum intelligere, dixisset, Non es mentitus hominibus, sed Spiritui sancto; ut neque Deum hunc, neque hominem significaret. Et quid mirum? Apostolus enim aliquando templum Dei hominem appellat (II Cor. VI, 16) , aliquando vero templum Spiritus sancti (I Cor. VI, 19) , propterea quia unum sunt natura. Si enim Deus minime intelligeretur Spiritus sanctus, qua audacia diceret infra, Templum Dei sanctum est, quod estis vos (Id. III, 17) ? Quoniam unus Deus in omnibus Scripturis praedicatur; mysterium autem ejus in Trinitate adoratur. Idcirco sic ait Scriptura, ut sub unius Dei professione, ea quae de ipso sunt, id est, Filius et Spiritus sanctus ejus, in eodem honore intelligantur, in quo ipse Deus est. Quia ideo sacramentum revelatum est Dei, ut gloria ejus in Trinitate significaretur. Quamobrem non plena auctoritate Deus vocatur quod de Deo est, ne alterum absque eo qui unus est, facere credatur. Sed intellectum dat, ut credamus ea ratione in Trinitate creaturae salutem consistere, quia una est eorum divinitas. Neque enim possent simul jungi et in ordine poni Creator et creaturae, Dominus et servi, aeternitas et quae sub initio sunt: quippe cum sine uno eorum salus nulli sit. Ad injuriam enim vocatur omne quod Deus est, sive Filius, sive Spiritus sanctus, si extra unius Dei honorem deputetur et gloriam. Scripturae igitur ostendunt Christum Deum, ostendunt Spiritum sanctum Deum, ut videntes sciant quid sit, quid ostenditur . Tale est si quis gemmam ostendat, non clamans quia gemma est, numquid quia ille non clamat, non erit gemma quae videtur? Ita et Scripturae ostendunt per ea quae supra tractata sunt quid credere debeamus, intra unius Dei fidem sensum nostrum concludentes, mysterio Trinitatis.

Si rationi fides accommodetur, etc., Manifestum 2297A igitur est idcirco verum dici Filium Dei Christum, ut proprius, id est de substantia ejus natus intelligatur. Unde et Apostolus, Qui proprio, inquit, Filio suo non pepercit. Nam Patrem et Filium unius esse substantiae, ipsa nominum ratio docet. Ut enim mysterium, quod ratio humana propter suam infirmitatem non capit, possit sciri, nomina sacris rebus aptata sunt congrue, ut per haec veritas Patris et Filii possit aliquatenus intelligi. Nihil enim sic Christum Dominum de Deo esse Deum facit adverti, quam nomen hoc quod dicitur Filius Dei. Et quia malignitas etiam ipsis nominibus perfidiam suam infert, ut aliter quam ratio ipsa se habet nominis ipsius, causam interpretetur, addidit, verus Filius: ut obstrueret os pravum, et mente perversum. Denique nemo in haeresim ruit, nisi a nominum ratione discedens: simplices vero permanentes in ratione nominum, catholicae fidei adhaeserunt. Ipsa enim simplicitas non aliter hoc advertit imperturbata, quam traditum est. Accedente autem tergiversatione, dum re bene et simpliciter posita commovent quaestiones, non contenti credere quod sonant verba, indignum putantes si non sibi addant aut demant, de traditione praecipitantur. Sollicitos enim se faciunt, ne Deus aliter debeat credi, quam tradidit. Ratio autem nominum Patris et Filii inducit ad veritatem unitatis eorum. Nec enim potest discrepare ab altero, quorum imago una sacris Scripturis refertur, quod etiam ipse Filius firmat, cum dicit, Qui me videt, videt et Patrem. Si ergo unum ex iis qui videt, ambos videt, sine dubio Pater et Filius unam habent imaginem; quae non esset una nisi consubstantivi essent Pater et Filius: quod quidem non est ambiguum circa notitiam humanam. De vero enim Filio quid aliud poterit judicari, quam ut unitas eorum ipsa nominum proprietate nascentis et generantis firmetur? Quis enim aliud generet quam ipse est? Si enim Filius tantum diceretur, et non adjiceretur ad intellectum quia verus est, testante illud apostolo Joanne, qui ait, Sumus in vero filio Jesu Christo, qui est verus Deus, et vita aeterna; et apostolo Paulo similiter praedicante: Qui proprio, inquit, filio suo non pepercit: posset de nudo nomine Filii dubitari. Nam cum addat verum hunc esse Filium Dei; qui ab hac 2298 voce et sensu recedunt, ipsi sibi proprie inimici sunt. Confingunt enim sibi, et persuasione quadam opinionis perversae aliud debere credi asserunt, quam ratio fidei continet, quasi plus deut Deo quam ipse de se voluit credi. Si enim adjectum non fuisset, vero, posset dubitari. Diceretur enim similis esse Patri, propter hoc quod ait, Qui me videt, videt et Patrem: ut sicut lac et gypsum, quantum ad colorem pertinet, simile est: quantum ad naturam, longe dissimile: sic et id quod dictum est, Qui me videt, videt et Patrem, possit videri. Sed quia veri Filii Dei verba sunt, non debet aliud ad intellectum admitti, quam ut ideo hoc videatur dixisse, quia unum sunt natura Pater et Filius, hoc est in nullo discrepare alterum ab altero. Nam si Salvator de viro et muliere, propterea quod una amborum substantia est, ait, Jam enim non sunt duo, sed una caro: quanto magis Pater et Filius non sunt duo dicendi juxta substantiam; ne aut scissa vel divisa, aut certe dispar ac dissimilis eorum substantia dignoscatur? Denique Paulus apostolus unitatem substantiae eorum firmans dicit, Qui non rapinam arbitratus est esse se parem Deo. Parilitas ergo haec unde erit, nisi de unitate substantiae? Hinc ambo unius sunt imaginis. Sic ergo ut Apostolus ait, Non rapinam arbitratus est esse se parem Deo, verum se Dei Filium demonstravit. Deo enim par esse non poterat, nisi esset de ipso. Pares enim ii sunt qui aut ambo veri sunt, aut ambo falsi. Nec enim parilitatem recipit, coeptum et aeternum, aut unitatem. Unum enim se esse dicendo Christus cum Patre, parem se Deo fecit. Non solum enim, inquit, solvebat sabbatum, sed et Patrem proprium Deum sibi dicebat, aequalem se faciens Deo, hoc est Patri. Nonne manifestum est aequalitatem hanc de proprietate nativitatis descendere? Proprium enim se, id est verum dicens Dei Filium, aequalem se faciebat Deo: hoc est unde dicit, Qui me videt, videt et Patrem: per id quod consubstantivi sunt, qui unum videt, ambos videt. Sicut enim habet Pater vitam in semetipso, ita et dedit Filio habere vitam: hoc est, aequalem, etc., .