Patrologiae Cursus Completus
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur
In Tomum Decimum Praefatio.
I. Pelagii haeresiarchae patria, vitae institutum, et mores.
II. Prima Pelagii scripta veneno haereseos jam imbuta
XXVI. Liber alius ad eosdem Adrumetinos mittitur, de Correptione et Gratia nuncupatus.
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres
Liber Tertius, Seu Ad Eumdem Marcellinum Epistola,
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus
Admonitio In Subsequens Opusculum.
Admonitio In Subsequens Opusculum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus
Admonitio In Librum Subsequentem.
Admonitio In Librum Subsequentem.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo
Liber Primus. De Gratia Christi.
Liber Secundus. De Peccato Originali.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.
Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor
Liber Primus. Ad Renatum Monachum.
Liber Secundus. Ad Petrum Presbyterum.
Liber Tertius. Ad Vincentium Victorem.
Liber Quartus. Ad Vincentium Victorem.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Admonitio In Libros Contra Julianum.
Augustini Epistola CCVII.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .
Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae
Epistola Prior, Inter Augustinianas CCXIV.
Epistola Posterior, Inter Augustinianas CCXV.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .
Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .
Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXV .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .
S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .
Caput XIV.
17. Hic forte dicat, sententiam suam divina auctoritate defendi: quoniam sanctarum Scripturarum testimoniis probare se existimat, animas a Deo, non ex propagine fieri, sed novas singulis insufflari. Probet, si potest, et fatebor me didicisse ab illo, quod magna intentione quaerebam. Sed quaerat alia, ne fortassis inveniat: nam hoc istis testimoniis, quae jam posuit, non probavit. Omnia quippe quae hic adhibuit, ad aliquid certa sunt; ad hoc vero, quod de animae origine quaeritur, demonstrantur ambigua. Certum est enim Deum dedisse hominibus flatum et spiritum, dicente propheta, Sic dicit Dominus qui fecit coelum, et fundavit terram, et quae sunt in ea, qui dat flatum populo super eam, et spiritum calcantibus eam (Isai. XLII, 5) . Hoc testimonium iste in eam sententiam vult accipi, quam defendit, ut quod ait, dat flatum populo, non ex propagine facere animas populo, sed novas insufflare credatur. Audeat ergo dicere non ipsum nobis dedisse carnem, quia de parentibus origo carnis attracta est. Et ubi ait Apostolus de frumenti grano, Deus illi dat corpus quomodo voluerit (I Cor. XV, 38) ; neget, si audet, de tritico triticum nasci, et herbam ejus ex semine secundum genus. Quod si negare non audet; unde igitur scit quomodo dictum sit, dat flatum populo: utrum eum trahens de parentibus, an insufflans novum?
18. Unde etiam scit, utrum repetitio sententiae sit, Qui dat flatum populo super eam, et spiritum calcantibus eam: ut de una re utrumque dictum intelligatur, et non animam vel spiritum quo natura vivit humana, sed Spiritum sanctum significare voluerit? Si enim flatu non posset significari Spiritus sanctus, non Dominus post resurrectionem insufflasset discipulis, et dixisset, Accipite Spiritum sanctum (Joan. XX, 22) . Neque scriptum esset in Actibus Apostolorum, Factus est subito de coelo sonus, quasi ferretur flatus vehemens, et visae sunt illis linguae divisae sicut ignis, qui et insedit super unumquemque eorum, et impleti sunt omnes Spiritu sancto (Act. II, 2-4) . Quid si hoc Propheta praenuntiavit, dicens, Qui dat flatum populo super eam? et tanquam exponens quid dixerit flatum, repetivit atque ait, et spiritum calcantibus eam? Tunc enim evidentissime factum est, quando impleti sunt omnes Spiritu sancto. Aut si nondum dicendus est populus, centum viginti homines, qui tunc in loco uno aderant, certe quando simul quatuor vel quinque millia crediderunt, et baptizati acceperunt Spiritum sanctum (Id. IV, 31) , quis dubitaverit simul populum accepisse Spiritum sanctum, et multitudinem quae ambulabat in terra, id est, homines calcantes terram? Nam ille qui datur ad naturam hominis pertinens, sive ex 0485 propagine detur, sive novus insuffletur (quorum nihil affirmandum esse dico, donec alterutrum sine ulla dubitatione clarescat) non datur calcantibus terram, sed adhuc materno utero inclusis. Dedit ergo flatum populo super terram, et spiritum calcantibus eam, quando multi simul credentes, simul repleti sunt Spiritu sancto. Et ipse dat eum populo suo, etsi non simul omnibus, sed suo cuique tempore, donec discedendo de hac vita, et succedendo in hanc vitam, universus ejusdem populi numerus compleatur: ut hoc sanctae Scripturae loco non aliud sit flatus, aliud spiritus: sed ejusdem sententiae repetitio. Sicut non est alius qui habitat in coelis, et alius Dominus; nec aliud est irridere, et aliud subsannare: sed eadem sententia repetita est, ubi legitur, Qui habitat in coelis, irridebit eos, et Dominus subsannabit eos. Vel cum dictum est: Dabo tibi gentes haereditatem tuam, et possessionem tuam fines terrae (Psal. II, 4, 8) . Non utique aliud dixit haereditatem, aliud possessionem; nec aliud gentes, aliud fines terrae: sed ejusdem sententiae repetitio est. Et innumerabiles inveniet hujusmodi locutiones divinorum eloquiorum, si advertat quod legit.
19. Quod autem graecus dicit πνοήν, hoc Latini varie interpretati sunt; aliquando flatum, aliquando spiritum, aliquando inspirationem. Nam hoc verbum habent codices graeci in isto prophetico testimonio, de quo nunc agimus, ubi dictum est, Qui dat flatum populo super eam: hoc est, πνοήν. Ipsum verbum est et ubi homo animatus est: Et insufflavit Deus in faciem ejus flatum vitae (Gen. II, 7) . Sed ipsum verbum est et in Psalmo ubi canitur: Omnis spiritus laudet Dominum (Psal. CL, 6) . Ipsum est et in libro Job, ubi scriptum est: Aspiratio autem Omnipotentis est quae docet. Noluit dicere, Flatus; sed, aspiratio; cum in graeco sit πνοή: quod etiam in illis verbis Prophetae, de quibus nunc disputamus. Et certe hoc loco, nescio utrum debeat dubitari Spiritum sanctum esse significatum. Agebatur enim de sapientia, unde sit in hominibus: Quia non ex numero annorum, sed Spiritus, inquit, est in hominibus; aspiratio autem Omnipotentis est quae docet (Job XXXII, 7, 8, sec. LXX) : ut intelligeretur ista repetitione, non se de spiritu hominis dixisse, quod ait, Spiritus est in hominibus. Volebat enim ostendere unde habeant sapientiam, quia non a se ipsis; et repetendo id exposuit dicens, Aspiratio Omnipotentis est quae docet. Item alio loco in eodem libro, Intellectus, inquit, labiorum meorum pura intelligit: Spiritus divinus qui fecit me, aspiratio autem Omnipotentis, quae docet me (Id. XXXIII, 3, 4, sec. LXX) . Et hic quod ait, aspiratio, vel inspiratio, in graeco est πνοήν, qui in illis prophetae verbis interpretatus est, flatus. Quamobrem cum temere negetur de anima hominis vel de spiritu hominis esse dictum, Qui dat flatum populo super eam, et spiritum calcantibus eam; quamvis ibi et Spiritus sanctus multo credibilius possit intelligi: qua tandem ratione audebit 0486A aliquis definire, animam vel spiritum, quo natura nostra vivit, loco illo voluisse significare Prophetam ? Cum profecto si apertissime diceret, Qui dat animam populo super terram, adhuc quaerendum esset, utrum eam Deus ex origine praecedentis generis ipse det, sicut ex origine praecedentis generis, ipse tamen dat corpus, non solum homini aut pecori, sed etiam semini tritici, aut alicujus caeterorum quomodo voluerit: an vero novam, sicut homo primus accepit, insufflet.
20. Sunt etiam qui haec verba prophetica sic intelligant, ut quod ait, Dedit flatum populo super eam, id est, super terram, non nisi animam velint accipi flatum: quod vero adjunxit, et spiritum calcantibus eam, Spiritum sanctum significatum arbitrentur: illo scilicet ordine, quo et Apostolus dicit, Non primum quod spirituale est, sed quod animale; postea, spirituale (I Cor. XV, 46) . Nam ex hac prophetica sententia etiam elegans ille sensus exsculpitur, quod ita dixerit, calcantibus eam, ut vellet intelligi, Contemnentibus eam. Qui enim accipiunt Spiritum sanctum, amore coelestium terrena contemnunt. Hae omnes sententiae non sunt contra fidem; sive utrumque, id est, et flatum et spiritum qui pertinet ad humanam naturam, quisque intelligat; sive utrumque dictum accipiat de Spiritu sancto; sive flatum ad animam, spiritum vero ad Spiritum sanctum referat. Sed si anima et spiritus hominis et hic intelligendus est, sicut non dubitandum est quod eum Deus det; ita quaerendum est adhuc unde det, utrum ex propagine sicut ipse quidem dat, sed tamen ex propagine dat corporis membra; an vero novum, neque propagatum singulis insufflando distribuat: quod non ambigua, sicut iste facit, sed aliqua certissima volumus divinorum eloquiorum auctoritate defendi.
21. Eadem ratione etiam quod dicit Deus, Spiritus enim a me exiet, et omnem flatum ego feci (Isai. LVII, 16) : de Spiritu quidem sancto accipiendum est quod ait, Spiritus a me exiet; de quo et Salvator ait, A Patre procedit (Joan. XV, 26) : sed quod dictum est, Omnem flatum ego feci, de omni anima dictum negari non potest. Sed omne etiam corpus ipse facit: quod autem ex propagine corpus humanum faciat, nullus ambigit. Ac per hoc de anima, cum eam constet ab illo fieri, unde eam faciat, utrum ex propagine sicut corpus, an insufflando sicut primam fecit, adhuc utique requirendum est.
22. Adjecit etiam tertium testimonium, quia scriptum est, Qui fingit spiritum hominis in ipso (Zach. XII, 1) . Quasi hoc negetur: sed unde eum fingat, hoc quaeritur. Nam et corporalem hominis oculum quis nisi Deus fingit? Et puto quod non extra, sed in ipso ; et tamen, ut certum est, ex propagine. Cum ergo et spiritum hominis in ipso fingat, quaerendum est, utrum nova insufflatione, an tractum ex propagine.
0487 23. Novimus etiam Machabaeorum juvenum matrem, fecundiorem virtutibus quando filii passi sunt, quam fetibus quando nati sunt, eos sic fuisse adhortatam, ut diceret: Filii, nescio quomodo paruistis in ventrem meum . Neque enim ego spiritum et animam donavi vobis, nec singulis vobis vultus et membra formavi: sed Deus qui fecit mundum et omnia quae in eo sunt, fecitque hominum genus, et omnium inquirit actum , et ipse vobis spiritum et animam reddet cum magna misericordia (II Machab. VII, 22, 23) . Novimus haec quidem; sed huic quomodo suffragentur ad id quod asserit, non videmus. Quis enim Christianorum neget Deum donare hominibus animam et spiritum? Sed eodem modo existimo istum negare non posse, Deum donare hominibus linguam, aurem, manum, pedem, omnesque corporis sensus et omnium formam naturamque membrorum. Quomodo enim haec Dei dona esse negaturus est, nisi se obliviscatur esse christianum? Sed sicut constat ex propagine ab illo haec fieri atque donari: ita quaerendum est etiam, spiritus et anima hominis unde ab illo efficiatur, a quo efficiente donatur; utrum ex parentibus, an ex nihilo; an quod iste affirmat, sed omni modo cavendum est, ex aliqua flatus ejus existente natura, non de nihilo creata, sed de ipso.