Patrologiae Cursus Completus

 Patrologiae Cursus Completus

 Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur

 Elenchus Operum Quae In Hoc Decimo Tomo Continentur

 In Tomum Decimum Praefatio.

 In Tomum Decimum Praefatio.

 I. Pelagii haeresiarchae patria, vitae institutum, et mores.

 II. Prima Pelagii scripta veneno haereseos jam imbuta

 III. Origo haeresis Pelagianae. Hanc Pelagius Romae proferre incipit, quae brevi longe lateque diffunditur.

 IV. Coelestius Pelagii discipulus accusatur a Paulino, idemque a Carthaginensi concilio anno quadringentesimo duodecimo condemnatur.

 VI. Augustinus anno quadringentesimo decimo tertio Carthagine contra Pelagianos concionatur. Rescribit Pelagio. Doctrinam de gratia Dei contra ejus ha

 VII. Pelagius anno quadringentesimo decimo tertio aut quadringentesimo decimo quarto Demetriadi virgini venenum suae haeresis propinat. Hieronymum cal

 VIII. Augustinus anno quadringentesimo decimo quinto Timasium et Jacobum revocat ab erroribus Pelagii, cujus et librum ab iis sibi traditum refellit o

 IX. Consessus Jerosolymis anno quadringentesimo decimo quinto a Joanne episcopo habitus, in quo cum Pelagio coram disputat Orosius. Pelagio Joannes pl

 XI. Pelagius haeresis suae post Diospolitanam synodum retinentissimus, varias scriptiones anno quadringentesimo decimo sexto pervulgat. Eamdem haeresi

 XII. Hieronymi scriptiones aliquot ab Orosio in Africam afferuntur, ac simul Herotis et Lazari litterae de causa Pelagii. Carthaginensis synodus Innoc

 XIII. Ineunte anno quadringentesimo decimo septimo, Innocentius Africanis episcopis respondens, Pelagium et Coelestium damnata eorum doctrina anathema

 XIV. Romam venit Coelestius, et fidei suae libellum Zosimo porrigit. Innocentem putat Zosimus, ac super ejus causa ad Afros antistites scribit, eumdem

 XV. Pelagii epistola et fidei professio, destinatae quidem ad Innocentium, sed Zosimo redditae. Hic Pelagii quoque ambiguis verbis sibi patitur imponi

 XVI. Africanum concilium ducentorum quatuordecim episcoporum Carthagine habitum rescribit Zosimo. Innocentii sententiam in Pelagium et Coelestium dict

 XVII. Anno quadrigentesimo decimo octavo Zosimus Africani concilii Patribus respondet. Plenarium totius Africae concilium Carthagine rursus habitum no

 XVIII. Pelagianos sancita lege mulctat Honorius imperator. Eosdem Zosimus decretoria tandem damnat sententia, quae ab Ecclesia universa suscipitur.

 XIX. Pelagianorum damnationem subscribunt episcopi omnes, praeter octodecim, qui et depositi secessionem faciunt, ac generale concilium postulant.

 XX. Pelagii fallacias libris de Gratia Christi et de Peccato Originali editis retegit Augustinus. Idem ad Optatum scribit, ad Mercatorem et ad Sixtum.

 XXI. Augustinus librum de Nuptiis et Concupiscentia primum mittit Valerio. Episcopi anno quadringentesimo decimo nono, jubente Honorio, Pelagianorum d

 XXII. Augustinus anno quadringentesimo vigesimo librum de Nuptiis et Concupiscentia secundum, necnon quatuor ad Bonifacium contra duas Epistolas Pelag

 XXIII. Memoratos libros in Italiam Alypius circa initium anni quadringentesimi vigesimi primi defert. Constantius edictum dat in Pelagianos. Alios sex

 XXIV. Pelagiani casso conatu orientales Ecclesias pertentant. Pelagius in Syria, et Julianus in Cilicia, damnantur. Quonam factiosi adhuc in haeresi p

 XXV. Adrumetini monachi super quaestione de gratia et libero arbitrio inter se dissident circiter annum quadringentesimum vigesimum sextum. Eos August

 XXVI. Liber alius ad eosdem Adrumetinos mittitur, de Correptione et Gratia nuncupatus.

 XXVII. Leporius monachus Galliis ob dogmata fidei Incarnationis et divinae gratiae contraria exturbatus, per Augustinum in Africa ad emendationem addu

 XXVIII. Contra Pelagiani erroris reliquias quasdam in Vitali deprehensas afferuntur sententiae de gratia duodecim ad catholicam fidem pertinentes.

 XXIX. Augustini extrema aetate Semipelagiani Massilienses in dogma praedestinationis insurgunt. Id Augustinus propugnat libris ad Prosperum et Hilariu

 Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.

 Ex Augustini Libro De Haeresibus Ad Quodvultdeum, Haeresis 88.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi, De Peccatorum Meritis Et Remissione, Et De Baptismo Parvulorum, Ad Marcellinum libri tres

 Liber Primus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Caput XXXVII.

 Caput XXXVIII.

 Caput XXXIX.

 Liber Secundus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Liber Tertius, Seu Ad Eumdem Marcellinum Epistola,

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus

 S. Aurellii Augustini De Spiritu Et Littera Liber unus

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Admonitio In Subsequens Opusculum.

 Admonitio In Subsequens Opusculum.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Natura Et Gratia Ad Timasium Et Jacobum Contra Pelagium Liber Unus

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII .

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Caput XXXVII.

 Caput XXXVIII.

 Caput XXXIX.

 Caput XL.

 Caput XLI.

 Caput XLII.

 Caput XLIII.

 Caput XLIV.

 Caput XLV.

 Caput XLVI.

 Caput XLVII.

 Caput XLVIII.

 Caput XLIX.

 Caput L.

 Caput LI.

 Caput LII.

 Caput LIII.

 Caput LIV.

 Caput LV.

 Caput LVI.

 Caput LVII.

 Caput LVIII.

 Caput LIX.

 Caput LX.

 Caput LXI.

 Caput LXII.

 Caput LXIII.

 Caput LXIV.

 Caput LXV.

 Caput LXVI.

 Caput LXVII.

 Caput LXVIII.

 Caput LXIX.

 Caput LXX.

 Admonitio In Librum Subsequentem.

 Admonitio In Librum Subsequentem.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Id episcopos Eutropium et Paulum Epistola, Sive Liber De Perfectione Justitiae Hominis.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.

 Admonitio In Librum De Gestis Pelagii.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gestis Pelagii Ad Aurelium episcopum. Liber Unus

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII et XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Christi Et De Peccato Originali Contra Pelagium Et Coelestium Libri duo

 Liber Primus. De Gratia Christi.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Caput XXXVII.

 Caput XXXVIII.

 Caput XXXIX.

 Caput XL.

 Caput XLI.

 Caput XLII.

 Caput XLIII.

 Caput XLIV.

 Caput XLV.

 Caput XLVI.

 Caput XLVII.

 Caput XLVIII.

 Caput XLIX.

 Caput L.

 Liber Secundus. De Peccato Originali.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Caput XXXVI.

 Caput XXXVII.

 Caput XXXVIII.

 Caput XXXIX.

 Caput XL.

 Caput XLI.

 Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.

 Admonitio In Subsequentes Libros De Nuptiis Et Concupiscentia.

 Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.

 Epistola Ad Valerium Comitem , Cui Augustinus Transmittit Nuncupatum Ipsi Librum Primum De Nuptiis Et Concupiscentia.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Nuptiis Et Concupiscentia Ad Valerium comitem Libri Duo.

 Liber Primus

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Liber Secundus

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Caput XXVII.

 Caput XXVIII.

 Caput XXIX.

 Caput XXX.

 Caput XXXI.

 Caput XXXII.

 Caput XXXIII.

 Caput XXXIV.

 Caput XXXV.

 Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.

 Admonitio In Subsequentes Libros De Anima Et Ejus Origine.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Anima Et Ejus Origine Libri Quatuor

 Liber Primus. Ad Renatum Monachum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Liber Secundus. Ad Petrum Presbyterum.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Liber Tertius. Ad Vincentium Victorem.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Liber Quartus. Ad Vincentium Victorem.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.

 Admonitio In Opus Contra Duas Epistolas Pelagianorum.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Duas Epistolas Pelagianorum Ad Bonifacium Romanae Ecclesiae Episcopum Libri quatuor

 Liber Primus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Liber Secundus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Liber Tertius.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Liber Quartus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Admonitio In Libros Contra Julianum.

 Admonitio In Libros Contra Julianum.

 Augustini Epistola CCVII.

 Augustini Epistola CCVII.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi Contra Julianum, Haeresis Pelagianae defensorem, Libri Sex .

 Liber Primus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII .

 Caput IX.

 Liber Secundus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput. IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Liber Tertius.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Liber Quartus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Liber Quintus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V .

 Caput VI.

 Caput VII .

 Caput VIII .

 Caput IX .

 Caput X .

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI .

 Liber Sextus.

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V .

 Caput VI .

 Caput VII

 Caput VIII (a).

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII .

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII .

 Caput XVIII.

 Caput XIX .

 Caput XX .

 Caput XXI.

 Caput XXII .

 Caput XXIII.

 Caput XXIV .

 Caput XXV.

 Caput XXVI.

 Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae

 Augustini Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Epistolae Duae Simul Cum Subsequente Libro Transmissae

 Epistola Prior, Inter Augustinianas CCXIV.

 Epistola Posterior, Inter Augustinianas CCXV.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Gratia Et Libero Arbitrio Ad Valentinum Et Cum Illo Monachos Liber unus .

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

 Caput XXII.

 Caput XXIII.

 Caput XXIV.

 Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.

 Valentini Ad Augustinum Post Librum De Gratia Et Libero Arbitrio Et Superiores Ejus Litteras Rescribentis, Epistola, Inter Augustinianas CCXVI.

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Correptione Et Gratia Ad Eumdem Valentinum Et Cum Illo Monachos Adrumetinos Liber unus .

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.

 Ad Subsequentes Duos Libros, Unum De Praedestinatione Sanctorum, Alterum De Dono Perseverantiae, Admonitio Petita Ex Lovaniensium Editione.

 Epistola Inter Augustinianas CCXXV .

 Epistola Inter Augustinianas CCXXV .

 Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .

 Epistola Inter Augustinianas CCXXVI .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .

 S. Aurelii Augustini Hipponensis Episcopi De Praedestinatione Sanctorum Liber Ad Prosperum Et Hilarium Primus .

 Caput Primum.

 Caput II.

 Caput III.

 Caput IV.

 Caput V.

 Caput VI.

 Caput VII.

 Caput VIII.

 Caput IX.

 Caput X.

 Caput XI.

 Caput XII.

 Caput XIII.

 Caput XIV.

 Caput XV.

 Caput XVI.

 Caput XVII.

 Caput XVIII.

 Caput XIX.

 Caput XX.

 Caput XXI.

Caput II.

6. In eo vero quod dixi, «etiam bonum conjugale, si non habetur, a Domino esse poscendum» (De Nupt. et Concup., lib. 1, n. 3) ; (quibus utique, nisi quibus est necessarium?) visus sum tibi dicere, «pro concumbendi viribus supplicandum.» Sed ego pro ipsa pudicitia conjugali dixi rogandum Deum, in qua est concumbendi non liber usus, sed licitus modus. Nam homo si concumbere non potest, potius non quaerat uxorem: quandoquidem apostolica sententia ubi ait, Si se non continet, nubat (I Cor. VII, 9) ; remedium voluit esse nuptias, quod et ipse confessus es, contra morbum concupiscentiae, quod confiteri non vis, qui remedium confiteris (Supra, lib. 3, nn. 29, 42) . Hoc autem remedium est, non ut sit concupiscentia, si non est; sed ut non rapiat ad illicita, cujus motus infrenis est. Pertinet 0739 enim ad hoc quoque petitionis genus, quod in oratione dominica dicimus, Ne nos inferas in tentationem: quoniam unusquisque tentatur a concupiscentia sua, sicut ait apostolus Jacobus (Jacobi I, 14) . Convenit huic et quod dicimus, Libera nos a malo (Matth. VI, 13) . Dicunt enim hoc de hac re conjuges, ut interim mente liberi a malo, bene utantur malo quod habent in carne (sciunt enim quia in carne eorum non habitat bonum ((Rom. VII, 18)) ); ut omni postea corruptibilitate sanata, nullum in eis quo utantur, remaneat malum. Quid est quod triumphas tanquam de hoste victo? Internum potius vince quem laudas. Nam victoria de te mea, illo malo tecum pugnante, secura est. Neque enim dicere audebis, eum vinci qui verum dicit, ab eo qui falsum dicit. Ego autem concupiscentiam contra quam pugnas, malum dico, tu bonum: sed pugna tua malum fatetur, quod bonum lingua mentitur; augens mendacium alio mendacio, quo affirmas et a me illam dictam bonam. Neque enim concupiscentiam carnis, quam Joannes apostolus dixit a Patre non esse (I Joan. II, 16) , ego dicerem bonum: sed bonum dixi pudicitiam esse conjugalem, quae resistit malo concupiscentiae, ne ad illicita rapiat cum movetur.

7. Verum sciens quam inaniter argumentatus fueris, «pulsas,» ut dicis, «alterum definitionis meae latus,» et inquis: «Si calor genitalis conjugalis honestatis minister ab immoderatis procursibus tam studio fidelium, quam doni virtute retinetur, nec exstinguitur per gratiam, sed frenatur; probabilis est in genere suo et in modo suo, et solis accusatur excessibus.» Haec dicens, non attendis conjugum conventionem causa generandi, ideo bonum esse laudabile, quia eo limes praefigitur licitus malo concupiscendi. Cur enim non potius malum vocetur, quod fateris esse frenandum? Cur, quaeso, frenandum, nisi ne noceat? nisi ne ad illicita quae desiderat relaxetur? Et utique desiderium mali malum est, etiamsi ei non consentiatur, donec eo veniamus ubi nec habeatur. Non igitur quid boni de concupiscentia carnis fiat, sed ipsa quid mali faciat, cogitandum est. Nam pudicitia conjugalis inhiantem concupiscentiam sive de illicito sive de licito percipere voluptatem, frenat ab illicito, permittit ad licitum: hoc est bonum, non tamen ejus, sed bene utentis bonum est. Quod autem ipsa concupiscentia facit, sive ad licitum sive ad illicitum indifferenter ardescere, utique malum est. Hoc itaque malo bene utitur pudicitia conjugalis, melius non utitur continentia virginalis.

8. «Si posset,» inquis, «calor genitalis malum esse naturaliter, exstirpandus erat, non componendus.» Vide quemadmodum noluisti dicere, quod supra dixeras, «frenandus;» sed maluisti, «componendus.» Sensisti enim quod eum nemo frenaret, nisi qui repugnaret: et ob hoc mutato verbo, timore ipso fassus es malum, quod repugnat bono. Appellas etiam calorem genitalem, quia pudet appellare libidinem, 0740A sive, sicut eam divinus sermo appellare consuevit, carnis concupiscentiam. Sic ergo loquere et dic: Si posset carnis concupiscentia mala esse naturaliter, exstirpanda erat, non componenda. Sic enim possunt, qui latine sciunt, tardiores intelligere quid loquaris. Sed ita hoc dicis, quasi non eam mallent exstirpare, si possent, omnes qui propterea conjugantur, quia continentiae laborem quo huic malo resistitur, non ferunt, et ideo malunt eo bene uti, quam melius omnino non uti. Sed si in corpore mortis hujus hoc malum necessarium est conjugatis, quia sine illo fieri non potest bonum generationis; continentes exstirpent concupiscentiam carnis. Tu ipse, tu qui loqueris, nec quid loquaris attendis, exstirpa libidinem de membris tuis. Non enim et tibi necessaria est; aut bona sunt ejus desideria, quibus si consenseris vel cesseris, interibis.

9. Porro si malum est in te cui repugnas, quod oppugnas, quod cum vincis expugnas; hoc malo melius non uteris, quo malo bene utuntur , in quibus hoc bonum esse contendis; ubi profecto mentiris, aut falleris. Neque enim dicturus es, in conjugibus bonum esse libidinem, in sanctis autem vel virginibus vel continentibus malum. Jam sententiam tenemus tuam, ubi aisti: «Concupiscentiae naturalis qui modum tenet, bono bene utitur; qui modum non tenet, bono male utitur: qui autem etiam ipsum modum, sanctae virginitatis amore contempserit, bono melius non utitur; confidentia quippe suae salutis,» inquis, «et roboris contempsit remedia, ut gloriosa posset exercere certamina.» His verbis tuis sine ambiguitate declaras, concupiscentiam carnis hoc esse in utrisque, id est, et conjugatis et continentibus. Quo enim conjugati bene utuntur, et continentes melius non utuntur, bonum tu dicis, ego malum: sed in sanctis virginibus et continentibus carnis concupiscentia malum se esse manifestat, contra quam fateris eos «gloriosa exercere certamina:» procul dubio ergo non bono, sed malo melius non utuntur. Hoc igitur utentes conjuges, nec ipsi utique bono, sed malo bene utuntur. Proinde tota controversia non remansit (si tamen remansit aliqua), nisi utrum in eis qui continentiam Deo voverunt, bonum sit ista de qua disputamus concupiscentia carnis, an malum. Quod enim horum duorum repertum in his fuerit, hoc et in conjugibus apparebit: quoniam hoc illi bene utuntur, quo isti melius non utuntur. Collige itaque totas vires acuti tui cordis, ac liberae frontis, et aude respondere si potes, hoc bonum esse, cui, sicut libro superiore confessus es, «Apostolorum legio repugnavit:» mihi scilicet exprobrans, quod «tantas» esse dixerim «libidinis vires, ut ei nec Apostolorum legio repugnaverit;» cum potius pro causa mea faciat, quia ei malo quod tu bonum dicis, legio non qualiumcumque 0741 sanctorum, sed ipsorum quoque repugnavit Apostolorum. Cui malo tantum licere posse, quis crederet, ut sibi laudatorem etiam de suis expugnatoribus provideret? Absit quidem, ut antiquorum aliquem vel Apostolorum, vel quorumque sanctorum: mirabiliter tamen, quia vel quemquam haereticorum novorum, qui simul utrumque se esse profiteatur inexplicabilibus modis, expugnatorem scilicet defensoremque libidinis; et conetur ostendere manens in haeresi Pelagiana, et ex animo se laudare quod ipsum ejus animum nisi expugnetur occidit, et ex animo expugnare quod ejus dogma nisi laudetur absumit.

10. Rogo, si est in vobis ullus sensus humanus, num potest et malum esse peccatum, et bonum esse desiderare peccatum? Quid enim agit in carne sanctorum continentium ista concupiscentia, nisi peccandi desideria; quibus non consentientes «exercent,» ut confiteris, «gloriosa certamina?» Neque enim saltem connubii desiderium in illa continentiae professione potest esse non malum. Quid ergo illic agit, ubi malum est quidquid agit; ac si ei consentiatur, et peragit? Quid ibi agit haec concupiscentia, ubi nihil boni concupiscitur ex illa? Quid ibi agit libido, ubi nihil boni libebit ex illa? Non importune in conjugatis esse dicatur: si enim summum culmen obtinent pudicitiae conjugalis, faciunt boni aliquid per illam, quamvis nihil faciant propter illam. In sanctis autem virginibus et continentibus quid agit, obsecro te; quid agit tua ista suscepta, cum desipis ; adversaria, si sapis; quid agit, ubi nihil boni agit ipsa, nihil boni agitur de ipsa? Quid agit in eis, in quibus quidquid secundum ipsam concupiscitur, malum est? Quid agit in eis, quos contra se compellit vigilare atque pugnare; et si quando ab eis ullum vel in somnis furatur assensum, cum evigilaverint, gemere et inter gemitus dicere, Quomodo impleta est anima mea illusionibus (Psal. XXXVII, 8) ? Quia cum sopitos deludunt somnia sensus , nescio quomodo etiam castae animae in turpes labuntur assensus; quae si imputaret Altissimus, quis viveret castus?

11. Hoc ergo malum, quod non dicturus es bonum, nisi adversus omnem veritatis tubam sic obsurdueris, ut clames bonum esse concupiscere malum, quod nec inter surdos dicere audebis: hoc, inquam, malum cur non exstirpatur de continentium carne sanctorum? Cur non «totum opere mentis aufertur?» Hoc enim dicis «fieri debuisse, si malum esset.» Et quia non fit in conjugatis, ubi ejus modus est necessarius, ideo putas bonum: cum videas, nec ibi fieri ubi modus ejus nullus est necessarius, et in quantum inest nocet, etsi non ad perdendum de sorte sanctorum, si non ei consentiatur, tamen ad minuendam spiritualem delectationem sanctarum mentium; illam scilicet de qua dicit Apostolus, Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem (Rom. VII, 22) . Haec delectatio 0742A profecto minuitur, quando etsi non ad explendam, certe ad oppugnandam carnalis concupiscentiam voluptatis, bellantis animus occupatur, et ita exercet gloriosa certamina, ut a delectatione intelligibilis pulchritudinis ipsis certaminibus avocetur. Sed quia in ista humana miseria pejor hostis est cavenda superbia, ideo nimirum non penitus exstinguitur in carne continentium sanctorum ista concupiscentia, ut dum pugnatur adversus eam, periculorum suorum animus admoneatur, ne securus infletur; donec humana fragilitas ad tantam perfectionem perveniat sanitatis, ubi nulla putredo lasciviae, nullus tumor superbiae formidetur. Sic virtus in infirmitate perficitur (II Cor. XII, 9) : quia et pugnare infirmitatis est. Quanto enim quisque vincit facilius, tanto pugnat minus. In semetipso autem quis pugnaret, si nihil ex semetipso eidem repugnaret? Et quid nobis repugnat ex nobis, nisi quod adhuc curatur ut sanetur in nobis? Ergo in nobismetipsis sola est infirmitas causa pugnandi; et rursus infirmitas admonitio est non superbiendi. Proinde virtus qua hic, ubi superbiri potest , non superbiatur, in infirmitate perficitur.

12. Quamobrem hoc conjuges bene utuntur, quo continentes melius non utuntur. Malum igitur quo conjuges bene utuntur, et inest conjugibus quo bene utantur, inest et continentibus quo melius non utantur: ideo quippe inest, ut non extollantur. «Solis» ergo libidinis «excessibus accusatur,» sed ille a quo non refrenatur: nam ipsa per se ipsam rectissime omnino suis ipsis motibus accusatur, quibus ne excedat obsistitur. Non itaque, ut dicis, «nihil ad innocentiam promovet modestia rei per ipsum genus nocentis.» Promovet quippe ad innocentiam non consentire malo: nec ideo illud cui non consentitur, non est malum; imo propterea sine dubitatione malum est, quia non ei consentire bonum est. Quid enim mali faceret, qui bonae concupiscentiae consentiret; cum mali nihil faciat, etiam qui opere conjugali, non sine ipsius malo seminat hominem, qui est Dei opus bonum? Nec «confectricem seminum libidinem» dixeris. Ille quippe creat hominis semen, qui hominem ex semine: sed unde, interest. Quia mali hujus occulta sunt et dira contagia: nec ex his hominibus qui malo carent, Deus vel semen vel homines creat; etiam si quidam ab ejusdem mali noxa regeneratione soluti sunt, sicut solvendi sunt qui inde nascuntur.

13. Dixi sane, nec poenitet, de pudicitia conjugali, quae mea verba posuisti, «quia cum dona Dei esse ista monstrantur, a quo petenda sunt discitur, si non habentur; et cui agendae gratiae, si habentur.» Aguntur enim gratiae «non de origine,» ut dicis, «concupiscentiae,» cujus origo est primum malum hominis;» sed de regimine,» quod verum dicis. Utrumque enim dicis, «vel regimine vel origine.» Ideo autem aguntur gratiae de regimine concupiscentiae, 0743 quia repugnans vincitur. Quod autem repugnat voluntati bonae, non est bonum; imo malum esse quis neget, nisi qui non habet voluntatis bonum, cui quod repugnat, fateatur malum?