S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI EPISTOLAE SECUNDUM ORDINEM TEMPORUM NUNC PRIMUM DISPOSITAE, ET QUATUOR IN CLASSES DIGESTAE

 EPISTOLA II . Zenobio desiderium exponit suum, ut disputationem inter se coeptam, inter se finiant.

 EPISTOLA III . Nebridio respondet Augustinus immerito se ab ipso vocari beatum, qui tam multa ignoret. Qua in re sita sit vera beatitudo.

 EPISTOLA IV . Augustinus Nebridio, significans ei quantum profecerit in secessu, contemplatione rerum aeternarum.

 EPISTOLA V . Augustinum Nebridius deplorat, quod nimium interpelletur civium negotiis ab otio contemplationis.

 EPISTOLA VI . Scribit Nebridius videri sibi memoriam sine phantasia esse non posse tum etiam phantasiae vim non a sensu, sed a se potius imagines rer

 EPISTOLA VII . Augustinus quaestionem utramque a Nebridio motam discutit. Memoriam sine phantasia esse posse. Animam sensibus non usam carere phantasi

 EPISTOLA VIII . Quanam coelestium potestatum in animam actione fiat, ut imagines ac somnia dormienti subrepant.

 EPISTOLA IX . Quaestioni de somniis per superiores potestates immissis respondet.

 EPISTOLA X . De convictu cum Nebridio et secessione a mundanarum rerum tumultu.

 EPISTOLA XI . Cur hominis susceptio Filio soli tribuitur, cum divinae personae sint inseparabiles.

 EPISTOLA XII . Quaestionem in superiore epistola perstrictam iterum tractandam suscipit.

 EPISTOLA XIII . Quaestionem de animae quodam corpore, ad se nihil pertinentem, rogat dimittant.

 EPISTOLA XIV . Quare sol non idem praestat quod caetera sidera. Veritas summa an hominis cujusque rationem contineat.

 EPISTOLA XV. Significat scriptum a se opusculum de religione, transmittendum Romaniano, quem hortatur ut otium datum bene collocet.

 EPISTOLA XVI. Maximus grammaticus Madaurensis Augustino, excusans a Paganis unum Deum variis nominibus coli, indignans mortuos homines Gentium diis pr

 EPISTOLA XVII . Augustinus Maximo grammatico respondet ad superiora, sed sic ut ostendat indigna quibus respondeatur, digna quae rideantur.

 EPISTOLA XVIII . Naturarum genus triplex perstringitur.

 EPISTOLA XIX . Gaio, quem forte disputatione traxerat ad Ecclesiam, mittit suos libros legendos, adhortans ut perseveret in bono proposito.

 EPISTOLA XX . Antonino pro existimatione bona ac dilectione sibi impensa gratias refert Augustinus, optatque ut familia ipsius tota catholicam religio

 EPISTOLA XXI . Augustinus in presbyterum Hipponensem ordinatus, praesertim ad dispensandum verbum Dei, secumque reputans quam difficile sit sacerdotem

 EPISTOLA XXII . Augustinus presbyter, Aurelio Carthaginensi episcopo, deflens comessationes et ebrietates per Africam in coemeteriis et memoriis marty

 EPISTOLA XXIII . Augustinus Maximino episcopo donatistae, qui diaconum catholicum rebaptizasse dicebatur, ut aut fateatur factum, aut profiteatur se o

 EPISTOLA XXIV . Paulinus Alypio episcopo de libris Augustini quos recepit, excusans quod serius miserit ad illum Eusebii Chronica. Cupit edoceri de ge

 EPISTOLA XXV . Paulinus Augustino, exquisitis eum laudibus exornans pro quinque ejus adversus Manichaeos libris, quos ab Alypio acceperat. Panem ipsi

 EPISTOLA XXVI . Augustinus Licentium juvenem nobilem et doctum, quondam ipsius discipulum, hortatur ad mundi contemptum, abutens ad hoc ipsius Licenti

 EPISTOLA XXVII. Augustinus Paulino, amplectens illius benevolentiam, et mutuum declarans amorem: nonnulla de Romaniano et Alypio, nec non de Licentio,

 EPISTOLA XXVIII . Augustinus Hieronymo, de nova post LXX Veteris Testamenti versione deque Petro reprehenso a Paulo ad Galat. II, expostulans de susc

 EPISTOLA XXIX. Augustinus presbyter, Alypio Thagastensi episcopo, narrans quibus adhortationibus obtinuerit demum ut Hipponenses catholici abhorrerent

 EPISTOLA XXX . Paulinus Augustino, non recepto ab eo responso, denuo per alios scribit.

 SECUNDA CLASSIS. Epistolae quas Augustinus jam episcopus, ante collationem Carthaginensem cum Donatistis habitam, et ante detectam in Africa Pelagii h

 EPISTOLA XXXII . Paulinus Romaniano, gratulans Ecclesiae Hipponensi quod Augustinum meruit episcopi collegam. Licentium, pro quo scripserat Augustinus

 EPISTOLA XXXIII. Augustinus Proculeiano partis donatianae apud Hipponem episcopo, invitans illum ut mutua collatione schisma componatur.

 EPISTOLA XXXIV . De juvene, qui matrem caedere solitus, demum et mortem minatus transiit ad Donatistas, ab iisque iterato baptizatus est. Quod an Proc

 EPISTOLA XXXV . Rursus interpellat Eusebium, ut clericorum donatistarum licentiam curet coercendam per Proculeianum episcopum: alioquin ut de se nullu

 EPISTOLA XXXVI . Augustinus Casulano presbytero, refellens Urbici, id est cujusdam e Romana urbe, dissertationem pro sabbati jejunio, scriptam perquam

 EPISTOLA XXXVII . Gratulatur sibi Augustinus litterarias suas lucubrationes legi et approbari a Simpliciano ejusque censurae subjicit tum caeteros su

 EPISTOLA XXXVIII . Augustinus Profuturo, de toleranda adversa valetudine de morte Megalii, et de cohibenda ira.

 EPISTOLA XXXIX . Hieronymus Augustino, commendans illi Praesidium, et salvere jubens Alypium.

 EPISTOLA XL . Augustinus Hieronymo de titulo vulgati ab ipso libri de Scriptoribus ecclesiasticis: tum de Petro reprehenso non mendaciter a Paulo, de

 EPISTOLA XLI . Alypius et Augustinus Aurelio gratulantes de sermonibus quos presbyteri praesente ipso ad populum habere coeperant, ipsumque rogantes u

 EPISTOLA XLII . Augustinus Paulino, flagitans ut litterarum debitum amplius anno integro non redditum exsolvat, mittatque sibi opus adversus Paganos,

 EPISTOLA XLIII . Quanta impudentia Donatistae persistant in suo schismate, tot judiciis convicti.

 EPISTOLA XLIV . Augustinus refert quae coepta sint agi de concordia cum Fortunio Donatistarum episcopo, cupiens ut sine tumultu, quod placide coeptum

 EPISTOLA XLV . Augustinus Paulino, rogans ut demum rescribat post biennii silentium, mittatque sibi opus contra Paganos, quod ab ipso elaborari dudum

 EPISTOLA XLVI . Publicola Augustino proponit multas quaestiones.

 EPISTOLA XLVII . Augustinus Publicolae dissolvit aliquot ex propositis quaestionibus.

 EPISTOLA XLVIII . Augustinus Eudoxio abbati monachorum insulae Caprariae, exhortans ut otio ad pietatem, non ad ignaviam utantur, et sicubi Ecclesia r

 EPISTOLA XLIX . Augustinus Honorato Donatianae partis, ut per litteras placide reddat rationem quomodo nomen Ecclesiae, quae utique in toto orbe futur

 EPISTOLA L . Augustinus Suffectanis expostulans de LX Christianorum nece, pollicensque suum illis reddendum Herculem.

 EPISTOLA LI . Augustinus Crispinum Calamensem Donatianae partis episcopum urget propositis breviter aliquod argumentis, ad ea si potest respondeat per

 EPISTOLA LII . Augustinus Severino consanguineo suo donatistae, ut deserat schisma scelestum et impudens.

 EPISTOLA LIII . Confutatur epistola presbyteri cujusdam donatistae qui Generosum catholicum Constantinensem seducere moliebatur, simulans ab angelo se

 AD INQUISITIONES JANUARII LIBER PRIMUS, SEU EPISTOLA LIV . Augustinus Januario respondet, docens quid agendum sit in iis in quibus regionum aut Eccles

 AD INQUISITIONES JANUARII LIBER SECUNDUS, SEU EPISTOLA LV . De ritibus Ecclesiae, vel iis quos negligi nefas est, vel us qui tollendi sunt, si citra m

 EPISTOLA LVI . Augustinus ad Celerem, jubens eum Litterarum sacrarum studio incumbere, ut discat hanc vitam collatione aeternae esse fumum et Donatis

 EPISTOLA LVII . Augustinus, libro quodam suo in eam rem conscripto, Celerem instruxerat, mera levitate Donatistas se ab Ecclesia catholica segregasse:

 EPISTOLA LVIII . Augustinus Pammachio viro senatori gratulatur, quod suos apud Numidiam colonos donatistas adhortationibus suis adduxerit ad Ecclesiam

 EPISTOLA LIX . Augustinus Victorino concilium convocanti, excusatoria, quare ad concilium non venturus sit: rogans ut prius cum Xantippo super jure pr

 EPISTOLA LX . Augustinus Aurelio significat Donatum et ipsius fratrem se venitente recessisse de monasterio: porro et monachis facilem lapsum, et ordi

 EPISTOLA LXI . Augustinus Theodoro ut prolata hac epistola fidem faciat clericos ex parte Donati venientes ad Ecclesiam catholicam, in suo ipsorum ord

 EPISTOLA LXII . Alypius, Augustinus et Samsucius Severo, excusantes quae in Timothei negotio gesta sunt.

 EPISTOLA LXIII . Rursum de Timotheo qui postquam jurasset se a Severo non recessurum, ordinatus fuerat subdiaconus apud Subsanam in dioecesi Hipponens

 EPISTOLA LXIV . Augustinus Quintiano, ipsum ad patientiam adhortans et Aurelio episcopo reconciliatum cupiens, agensque de Privatione quem ille suae E

 EPISTOLA LXV . Augustinus Xantippo Numidiae primati, rationem reddens cur Abundantio presbytero infami Ecclesiam committere noluerit.

 EPISTOLA LXVI . Expostulat cum Crispino Calamensi, qui Mappalienses metu subactos rebaptizarat.

 EPISTOLA LXVII . Augustinus Hieronymo: negans se scripsisse librum in eum in hoc falsus, quod aliquis prolixam epistolam librum appellasset.

 EPISTOLA LXVIII . Hieronymus Augustino, jam accepta epistola quae continet quaestionem de mendacio officioso, sed dubitans etiamnum an sit Augustini,

 EPISTOLA LXIX . Alypius et Augustinus Castorio, ipsum hortantes ut in episcopatu Vaginensis Ecclesiae Maximiano fratri suo gloriose cedenti succedat.

 EPISTOLA LXX . Donatistarum Catholicos traditionis insimulantium temeritas prodit sese in causa Feliciani ab ipsis primum solemniter damnati, ac poste

 EPISTOLA LXXI . Augustinus Hieronymo, dehortans a libris Testamenti veteris ex hebraeo vertendis, et exhortans ut Septuaginta versionem mire depravata

 EPISTOLA LXXII . Hieronymus Augustino expostulans de illius epistola per Italiam sparsa, qua taxabatur locus non recte expositus in Epistola ad Galata

 EPISTOLA LXXIII . Hieronymum litteris suis nonnihil offensum demulcere studet Augustinus. Apologiam illius contra Ruffinum accepisse se testatur, depl

 EPISTOLA LXXIV . Augustinus Praesidium rogat ut superiorem epistolam curet Hieronymo reddendam, utque sibi eumdem suis etiam litteris placet.

 EPISTOLA LXXV . Respondet tandem Hieronymus ad Augustini quaestiones propositas in Epist. 28, 40 et 71, scilicet de titulo libri ecclesiasticos script

 EPISTOLA LXXVI . Sub persona Ecclesiae catholicae cohortatur omnes Donatistas, ut resipiscentes redeant ad catholicam communionem.

 EPISTOLA LXXVII . Augustinus Felici et Hilarino, ut ne perturbentur obortis in Ecclesia scandalis. Porro de Bonifacio, qui in nullo apud se crimine de

 EPISTOLA LXXVIII . Quidam e monasterio Augustini Spes nomine, accusatus a Bonifacio presbytero, crimen in Bonifacium ipsum transtulit. Cum res evident

 EPISTOLA LXXIX . Augustini episcopi ad presbyterum quemdam Manichaeum, denuntians ut solvat quaestionem in qua praecessor ejus Fortunatus defecerat, v

 EPISTOLA LXXX . Cupit explicari liquidius a Paulino, quonam modo voluntatem Dei, quae nostrae praeferenda est, nosse possimus.

 EPISTOLA LXXXI . Hieronymus Augustino, excusans quod ipsius litteris responderit liberius Epistola 75, rogansque ut, omissis contentiosis quaestionibu

 EPISTOLA LXXXII . Receptis ab Hieronymo superioribus Epistolis 72, 75 et 81, rescribit accuratius Augustinus de interpretatione loci Epistolae ad Gala

 EPISTOLA LXXXIII Augustinus Alypio significans aliam se de bonis, quae fuerunt Honorati ex Thagastensi monacho presbyteri Thiavensis, iniisse sententi

 EPISTOLA LXXXIV . Novato episcopo Augustinus, excusans quod ad ipsum non mittat germanum ipsius Lucillum diaconum, quo latinae linguae perito carere n

 EPISTOLA LXXXV . Augustinus Paulum quemdam episcopum objurgat, qui Ecclesiam levitate sua graviter offendebat, ut ad frugem et episcopo dignam vitam r

 EPISTOLA LXXXVI . Augustinus Caeciliano praesidi, ut suo edicto Donatistas in regione Hipponensi et in vicinis locis coerceat.

 EPISTOLA LXXXVII . Augustinus Emerito donatistae, adhortans ut attendat et respondeat, qua justa causa schisma moverint.

 EPISTOLA LXXXVIII . Clerici Hipponenses catholici ad Januarium episcopum donatistam, expostulantes de Circumcellionum saevitia in Catholicos. Stilus e

 EPISTOLA LXXXIX . Augustinus Festo, docens recte legibus reprimi Donatistas et indicans in regione Hipponensi nondum eos Festi litteris correctos, se

 EPISTOLA XC . Augustino Nectarius paganus, agens ut suis civibus coloniae Calamensis condonentur quae expetendae erant ab ipsis poenae, non modo viola

 EPISTOLA XCI . Invehitur Augustinus in Paganorum sacra, et injurias Christianis recens illatas a Calamensibus enumerat ostendens ipsorum saluti benig

 EPISTOLA XCII . Augustinus Italicae viduae, consolans illam super obitu mariti, ac refellens eorum opinionem qui dicebant Deum videri oculis corporeis

 EPISTOLA XCIII . Augustinus Vincentii e schismate Rogatiano episcopi Cartennensis epistolam refellens, dicit visum sibi fuisse aliquando, non vi cum h

 EPISTOLA XCIV . Paulinus Augustino gratias agens pro libro vel epistola ab ipso recepta, prosequitur laudes Melaniae senioris, et unici ejus filii Pub

 EPISTOLA XCV . Augustinus superiori epistolae respondens agit de praesentis vitae statu, necnon de qualitate corporis beatorum, deque membrorum offici

 EPISTOLA XCVI . Augustinus Olympio, quem audierat provectum recens ad novam dignitatem (scilicet Magistri officiorum, quod ipsi munus post Stilichonis

 EPISTOLA XCVII . Augustinus Olympio, ut tueatur leges de confringendis idolis et haereticis corrigendis, quae vivo Stilichone missae sunt in Africam

 EPISTOLA XCVIII . Augustinus Bonifacio episcopo, respondens qui fiat ut infantibus in Baptismo prosit parentum fides, cum post Baptismum non noceat il

 EPISTOLA XCIX . Ex Romanorum calamitate susceptum animo dolore commiserationemque significat.

 EPISTOLA C . Augustinus Donato proconsuli Africae, ut Donatistas coerceat, non occidat.

 EPISTOLA CI . Augustinus Memorio episcopo libros ipsius de Musica flagitanti, sextum librum mittit, et caeteros si repererit, mittendos pollicetur ea

 SEX QUAESTIONES CONTRA PAGANOS EXPOSITAE, LIBER UNUS, SEU EPISTOLA CII .

 EPISTOLA CIII . Nectario petenti veniam tribui civibus suis rescripserat Augustinus in Epist. 97, non decere christianam benevolentiam, ut insigne ill

 EPISTOLA CIV . Ad superioris epistolae capita singula respondet Augustinus id praeter alia refellens, quod ex Stoicorum placito Nectarius induxerat,

 EPISTOLA CV . Donatistas ad unitatem exhortans, ostendit leges juste necessarioque in eos latas fuisse ab imperatoribus catholicis. Baptismi sanctitat

 EPISTOLA CVI . Augustinus Macrobio donatianae partis apud Hipponem, uti ex epistola 108 intelligitur, episcopo, agens ne subdiaconum quemdam rebaptize

 EPISTOLA CVII . Maximus et Theodorus Augustino renuntiantes quid ipsis coram responderit Macrobius ad ipsius litteras.

 EPISTOLA CVIII . Agit de non iterando Baptismo, coarguens Donatistarum hac in re contumaciam quippe qui Maximianensium baptisma ratum habuerunt. Evin

 EPISTOLA CIX. Severus, Milevitanus antistes, maximam delectationem fructumque ex Augustini lectione capere se profitetur, summis laudibus ipsum effere

 EPISTOLA CX . Augustinus Severo episcopo, blandissime expostulans et quaerens se ab ipso tantopere laudatum in superiore epistola.

 EPISTOLA CXI . Augustinus Victoriano presbytero, consolans eum ad toleranter accipienda mala quae barbari, in Italiam et Hispaniam incursionem facient

 EPISTOLA CXII . Donatum exproconsulem hortatur ut abjecto omni fastu sectetur Christum, atque ad Ecclesiae catholicae communionem suos alliciat.

 EPISTOLA CXIII . Cresconium rogat Augustinus ut suae pro Faventio petitionis adjutor sit.

 EPISTOLA CXIV . Ad Florentinum super eadem causa Faventii.

 EPISTOLA CXV . Ad Fortunatum Cirtensem episcopum, de eadem re.

 EPISTOLA CXVI . Generoso Numidiae Consulari Augustinus commendans causam Faventii.

 EPISTOLA CXVII . Dioscorus ad Augustinum mittit multas quaestiones ex libris Ciceronis, rogans ut mature ad eas respondeat.

 EPISTOLA CXVIII . Augustinus Dioscoro respondet ejusmodi quaestiones nec decore tractari ab episcopo, nec utiliter disci a christiano. Disputat de stu

 EPISTOLA CXIX . Consentius Augustino proponit quaestiones de Trinitate.

 EPISTOLA CXX . Consentio ad quaestiones de Trinitate sibi propositas.

 EPISTOLA CXXI . Paulinus Nolensis episcopus Augustino proponit quaestiones aliquot, primum de Psalmis, tum de Apostolo, et ad extremum de Evangelio.

 EPISTOLA CXXII . Augustinus clero et populo Hipponensi excusat absentiam suam, adhortans ut in sublevandis pauperibus solito sint alacriores, ob affli

 EPISTOLA CXXIII . Hieronymus Augustino quaedam per aenigma renuntians.

 EPISTOLA CXXIV . Augustinus ad Albinam, Pinianum et Melaniam ipsius desiderio venientes in Africam et Thagastae commorantes excusat se, quod illuc ad

 EPISTOLA CXXV . Cum Hipponem ad invisendum Augustinum venisset Pinianus, ibique rei sacrae interesset, subito populi tumultu ad presbyterium postulatu

 EPISTOLA CXXVI . Ejusdem argumenti cum superiore: Albinae scilicet Augustinus exponit quomodo res apud Hipponem circa Pinianum gesta fuerit, expostula

 EPISTOLA CXXVII . Augustinus Armentarium et hujus uxorem Paulinam hortatur ut mundum contemnant, et continentiae votum quo se pariter obligarunt exsol

 EPISTOLA CXXVIII . Marcellini edicto collationis apud Carthaginem habendae conditiones praescribenti consentire se profitentur episcopi catholici id

 EPISTOLA CXXIX . Catholici episcopi Notoriae Donatistarum respondent, significantes Marcellino se illis concedere quod petierant, ut universi qui vene

 EPISTOLA CXXX . Augustinus Probae viduae diviti praescribit quomodo sit orandus Deus.

 EPISTOLA CXXXI . Augustinus Probam resalutat, et gratias agit quod de salute ipsius fuerit sollicita.

 EPISTOLA CXXXII . Augustinus Volusiano, exhortans illum ut sacrarum scripturarum lectioni vacet, sibique rescribat si quid in eis difficultatis legent

 EPISTOLA CXXXIII . Augustinus Marcellino tribuno, ut Donatistas in quaestione confessos atrocia facinora, puniat citra supplicium capitis, uti congrui

 EPISTOLA CXXXIV . Augustinus Apringium proconsulem rogat ac monet ut Circumcelliones atrocia confessos mitius puniat, memor ecclesiasticae mansuetudin

 EPISTOLA CXXXV . Volusianus Augustino, proponens illi quaestiones: quomodo Deus immensus claudi potuerit utero virginis, et infantis corpusculo an mu

 EPISTOLA CXXXVI . Marcellinus Augustino, rogans ut Volusiano faciat satis, et narrans quosdam calumniari quod Deus veterem Legem prae taedio seu consi

 EPISTOLA CXXXVII . Respondet Augustinus ad singulas quaestiones superius propositas a Volusiano.

 EPISTOLA CXXXVIII . Augustinus ad Marcellinum, respondens epistolae 136, qua nimirum ille petierat ut satisfaceret Volusiano, et significarat quosdam

 EPISTOLA CXXXIX . Ut Gesta quae adversus Donatistas confecta sunt publicentur, utque rei castigentur mitius et citra mortis poenam.

 DE GRATIA NOVI TESTAMENTI LIBER, SEU EPISTOLA CXL.

 EPISTOLA CXLI . Ad populum factionis donatianae, quomodo illorum episcopi in Carthaginensi collatione convicti sint. Itaque nunc demum redeant ad Eccl

 EPISTOLA CXLII . Augustinus Saturnino et Eufrati presbyteris, aliisque clericis, gratulans de ipsorum reditu ad Ecclesiam, eosque in ejus communione c

 EPISTOLA CXLIII . Paucis respondet ad quaestionem ex divinis Libris propositam a Marcellino. Tum explicat locum taxatum ex libris suis de Libero Arbit

 EPISTOLA CXLIV . Augustinus Cirtensibus a factione Donatistarum conversis ad Ecclesiae catholicae societatem gratulatur admonens ut hoc divino tribua

 EPISTOLA CXLV . Anastasio rescribens Augustinus, docet non per legem sed per gratiam, neque timore sed charitate impleri justitiam.

 EPISTOLA CXLVI . Pelagium resalutat, et pro litteris ipsius officiosis gratiam habet.

 DE VIDENDO DEO LIBER, SEU EPISTOLA CXLVII . Docet Deum corporeis oculis videri non posse.

 EPISTOLA CXLVIII . Augustinus Fortunatiano episcopo Siccensi, ut episcopum quemdam ipsi reconciliet, quem litteris asperioribus offenderat, praesertim

 EPISTOLA CXLIX . Respondet ad quaestiones ex Psalmis, ex Apostolo, et ex Evangelio propositas a Paulino superius, in epistola centesima vicesima prima

 EPISTOLA CL . Augustinus Probae et Julianae nobilibus viduis gratulatur de filia earum Demetriade, quae virginitatis velum acceperat agens gratias pr

 EPISTOLA CLI . Caeciliano significat sui erga illum animi studium, vereremque amicitiam nihil imminutam esse: haudquaquam enim suspicari conscium ipsu

 EPISTOLA CLII . Macedonius Augustino, quaerens num ex religione sit quod episcopi apud judices intercedant pro reis.

 EPISTOLA CLIII . Quaesito respondet Augustinus multa obiter disserens de restituendis rebus quae proximo ablatae vel male partae sunt.

 EPISTOLA CLIV . Macedonius Augustino, significans se praestitisse quod ab ipso verecunde adeo petierat tum etiam ipsius libros magna cum voluptate et

 EPISTOLA CLV . Augustinus Macedonio, docens vitam beatam et virtutem veram non esse nisi a Deo.

 EPISTOLA CLVI . Hilarius Augustino, proponens illi quaestiones aliquot de quibus cupit edoceri.

 EPISTOLA CLVII . Augustinus Hilario, respondens ad illius quaestiones.

 EPISTOLA CLVIII . Evodius Uzalensis episcopus laudabiles mores ac felicem adolescentis cujusdam obitum prosecutus, ejusque et aliorum defunctorum narr

 EPISTOLA CLIX . Augustinus Evodio, respondens ad quaestiones de anima soluta corpore, et de visis prodigiosis.

 EPISTOLA CLX . Evodius Augustino, movens quaestionem de ratione et Deo.

 EPISTOLA CLXI . Evodius Augustino, de eo quod scriptum est in epistola 137, ad Volusianum, «Si ratio quaeritur, non erit mirabile, » etc., quo dicto a

 EPISTOLA CLXII . Augustinus Evodio respondet solutionem quaestionis in epistola 160 propositae petendum esse ex aliis opusculis a se editis. Confirmat

 EPISTOLA CLXIII . Evodius Augustino proponit aliquot quaestiones.

 EPISTOLA CLXIV . Augustinus Evodio, respondens ad duas quaestiones, quarum altera est de loco obscuro primae Petri, tertio capite, altera de anima Chr

 EPISTOLA CLXV . Hieronymus Marcellino et Anapsychiae, exponens diversas sententias de origine animae, hortans ut reliqua petant ab Augustino, et indic

 DE ORIGINE ANIMAE HOMINIS LIBER, SEU EPISTOLA CLXVI .

 DE SENTENTIA JACOBI LIBER, SEU EPISTOLA CLXVII .

 EPISTOLA CLXVIII . Timasius et Jacobus Augustino, gratias agentes pro scripto ipsis libro de Natura et Gratia, adversus libellum Pelagii, naturam non

 EPISTOLA CLXIX . Augustinus Evodio, respondens ad duas quaestiones, de Trinitate, et de columba in qua Spiritus sanctus demonstratus est docens diffi

 EPISTOLA CLXX . Alypius et Augustinus Maximo medico recens ab ariana haeresi ad fidem catholicam converso, hortantes ut studeat et alios eodem adducer

 EPISTOLA CLXXI Excusat formam superioris epistolae ad Maximum datae.

 EPISTOLA CLXXII . Hieronymus Augustino, laudans quidem illius duos libellos de Origine animae, ac de Sententia Jacobi sed excusans cur non responderi

 EPISTOLA CLXXIII . Augustinus Donato, villae Mutugennae in dioecesi Hipponensi presbytero donatistae, qui jussus comprehendi et adduci ad ecclesiam, c

 EPISTOLA CLXXIV . Augustinus Aurelio Carthaginensi episcopo, transmittens libros de Trinitate, absolutos demum secundum 0758 ipsius Aurelii aliorumque

 EPISTOLA CLXXV . Patres concilii Carthaginensis, Innocentio pontifici Romano, de actis adversus Pelagium et Celestium.

 EPISTOLA CLXXVI . Milevitani concilii Patres Innocentio, de cohibendis Pelagianis haereticis.

 EPISTOLA CLXXVII Aurelius aliique tres una cum Augustino episcopi, ad Innocentium de Pelagio, retegentes ipsius haeresim, eamque ab apostolica Sede pr

 EPISTOLA CLXXVIII . Augustinus Hilario, de Pelagiana haeresi duobus in Africa conciliis damnata.

 EPISTOLA CLXXIX . Augustinus Joanni episcopo Jerosolymitano, retegens Pelagii haeresim contentam in ejus libro, quem ipsi transmittit una cum libro de

 EPISTOLA CLXXX . Augustinus Oceano, rescribens paucis de animae origine, et de officioso mendacio, petensque ut mittat Hieronymi librum de Resurrectio

 EPISTOLA CLXXXI . Innocentius, Carthaginensis concilii Patribus, confirmans ipsorum doctrinam ac sententiam adversus Pelagianos.

 EPISTOLA CLXXXII . Innocentius Romanus pontifex, Patribus concilii Milevitani, comprobans illorum acta adversus Pelagianos.

 EPISTOLA CLXXXIII . Innocentii ad quinque Episcopos rescriptum, improbantis doctrinam Pelagii, eumque, nisi haeresim ejuret, damnandum esse pronuntian

 EPISTOLA CLXXXIV .

 EPISTOLA CLXXXIV BIS . Laudans Petri et Abrahae studium, Pelagianos obiter notat, probatque parvulos absque baptismo decedentes, utpote concupiscentia

 EPISTOLA CLXXXVI . Alypius et Augustinus Paulino episcopo, ipsum plenius instituentes adversus Pelagii haeresim.

 DE PRAESENTIA DEI LIBER, SEU EPISTOLA CLXXXVII .

 EPISTOLA CLXXXVIII . Augustinus et Alypius Julianae viduae matri Demetriadis virginis, ne ipsa familiave ipsius imbibat virus propinatum in libro ad D

 EPISTOLA CLXXXIX . Bonifacio in militia merenti praescribit vitae rationem ostendens obiter licere christiano pro publica pace arma tractare.

 EPISTOLA CXC . Optato demonstrat quid de animae origine certum sit, quid merito vocetur in dubium, satagendumque esse hac in quaestione ut salva sit i

 EPISTOLA CXCI . Sixto presbytero (postea pontifici Romano) qui contra Pelagianos, quibus favisse rumor fuerat, defensionem gratiae Dei suscepisset, gr

 EPISTOLA CXCII . Augustinus Coelestino diacono (postea pontifici Romano), de mutua benevolentia.

 EPISTOLA CXCIII . Augustinus Mercatori, excusans cur ad ipsius priores litteras nondum responderit, ostendensque Pelagianos in quaestione de baptismo

 EPISTOLA CXCIV . Augustinus Sixto Romano presbytero (et postea Pontifici), instruens illum adversus Pelagianorum argumenta.

 EPISTOLA CXCV . Hieronymus Augustino, gratulans illi quod haereticorum omnium meruerit odium quod quidem gaudet sibi cum illo esse commune.

 EPISTOLA CXCVI . Augustinus Asellico episcopo, docens quae sit utilitas Mosaicae legis, quam Judaeorum more observare non licet Christianis: hos enim

 EPISTOLA CXCVII . Augustinus Hesychio Salonitano episcopo, de die supremo mundi non inquirendo, deque Hebdomadibus Danielis.

 EPISTOLA CXCVIII . Hesychius Augustino, significans consideratis divinis testimoniis de saeculi fine videri sibi diem quidem et horam frustra inquiri

 EPISTOLA CXCIX . DE FINE SAECULI . Augustinus Hesychio, commonstrans quomodo sint intelligentia Scripturae loca quae varie loquuntur de fine saeculi

 EPISTOLA CC . Augustinus Valerio comiti, transmittens nuncupatum ipsi librum primum de Nuptiis et Concupiscentia.

 EPISTOLA CCI . Imperatores nova in Pelagianos eorumque fautores sanctione edita, mandant Aurelio, necnon Augustino per ejusdem tenoris litteras seorsu

 EPISTOLA CCII . Hieronymus Alypio et Augustino gratulatur, quorum opera Celestiana haeresis exstincta sit et excusat cur nondum refellerit libros Ann

 EPISTOLA CCII BIS . Optato significat suae de animae origine consultationi abs Hieronymo non fuisse responsum, neque se hactenus quidquam de hac quaes

 EPISTOLA CCIII . Augustinus Largo, ut bona saeculi hujus vana expertus contemnat, utque ex perpessione malorum melior evadat.

 EPISTOLA CCIV . Augustinus Dulcitio tribuno et notario, imperialiumque jussionum adversus Donatistas datarum exsecutori, ex lib. 2 Retract., c. 59, si

 EPISTOLA CCV . Augustinus Consentio, respondens ad illius percontationes de corpore Christi quale nunc sit, necnon de nostris corporibus qualia futura

 EPISTOLA CCVI . Valerio comiti Felicem episcopum commendat.

 EPISTOLA CCVII . Augustinus Claudio episcopo, transmittens ipsi libros contra Julianum elaboratos.

 EPISTOLA CCVIII . Augustinus Feliciae virgini, quae malam quorumdam Ecclesiae pastorum vitam iniquiori animo ferebat (an Antonii Fussalensis de quo in

 EPISTOLA CCIX . Augustinus Coelestino Romano Pontifici, de ipsius electione pacifice facta (quae ad finem anni 422 referri potest) gratulatur: tum exp

 EPISTOLA CCX . Augustinus Felicitati et Rustico, de malis tolerandis et de fraterna correptione forte occasione tumultus in sanctimonialium conventu

 EPISTOLA CCXI . Augustinus monachas quae dum student mutare praepositam, indecenter fuerant tumultuatae, revocat ad concordiam, et praescribit illis v

 EPISTOLA CCXII . Augustinus Quintiliano, commendat matrem viduam cum filia virgine, quae deferebant reliquias Stephani martyris.

 ACTA ECCLESIASTICA SEU EPISTOLA CCXIII . Ecclesiastica Gesta a B. Augustino confecta in designando ERACLIO qui ipsi in episcopatu succederet, atque in

 EPISTOLA CCXIV . Augustinus Valentino Abbati et Monachis Adrumetinis, oborta inter eos dissensione de libero arbitrio et justitia Dei, ex prava interp

 EPISTOLA CCXV . Augustinus Valentine ejusque monachis, de eodem argumento, simul transmittens ipsis librum de Gratia et Libero Arbitrio.

 EPISTOLA CCXVI. . Valentinus Augustino, renuntians quae exstiterit causa dissidii, quive auctores tumultus in suo coenobio tum declarans fidem suam d

 EPISTOLA CCXVII . Augustinus Vitali Carthaginensi, delato quod doceret initium fidei non esse donum Dei, reclamat fortiter, ipsumque ex precibus Eccle

 EPISTOLA CCXVIII . Palatinum adhortatur ut in christiana sapientia proficiat ac perseveret, id summopere cavens ne spem bene vivendi collocet in propr

 EPISTOLA CCXIX . Augustinus aliique Africani patres, Gallicanis episcopis Proculo et Cylinnio qui Leporium monachum in fide incarnationis Verbi errant

 EPISTOLA CCXX . Augustinus Bonifacio comiti, qui concepto prius voto monachismi, post, ex ipsius consilio, suscepit comitis potestatem at praeter ips

 EPISTOLA CCXXI . Quodvultdeus Augustino, flagitans ut haereseon omnium quae adversus christianam fidem pullularunt, catalogum scribat, earumque errore

 EPISTOLA CCXXII . Augustinus Quodvultdeo, excusans propositi operis difficultatem, remque ab aliis tentatam esse admonens.

 EPISTOLA CCXXIII . Augustino Quodvultdeus, rursum efflagitans ut scribat opusculum de haeresibus.

 EPISTOLA CCXXIV . Augustinus Quodvultdeo, spondens se de haeresibus scripturum, dum per alias occupationes licebit. Nunc enim ab Alypio se urgeri dici

 EPISTOLA CCXXV . Prosper Augustino, de reliquiis pelagianae haereseos in Gallia sub catholico nomine clam succrescentibus certiorem ipsum faciens, ac

 EPISTOLA CCXXVI . Hilarius Augustino, de eodem argumento.

 EPISTOLA CCXXVII . Augustinus Alypio seni, de Gabiniano recens baptizato, et de Dioscoro miraculis converso ad Christianismum.

 EPISTOLA CCXXVIII . Augustinus Honorato, docens quandonam episcopo sive clericis fugere liceat, imminente obsidionis aut excidii periculo.

 EPISTOLA CCXXIX . Augustinus Dario comiti, qui pacis conferendae causa missus sit, gratulatur, et provocat ad rescribendum.

 EPISTOLA CCXXX . Darius Augustino, pro litteris ab eo acceptis gratiam referens, et petens mitti sibi libros Confessionum, seque ipsius apud Deum prec

 EPISTOLA CCXXXI . Augustinus Dario, declarans se ipsius litteris summopere delectatum, et quare ubi multa obiter de humanae laudis amore dicit: mitti

 EPISTOLA CCXXXII . Madaurenses idololatras ad veram religionem hortatur, terrorem incutiens denuntiatione judicii extremi, quod venturum esse persuade

 EPISTOLA CCXXXIII . Augustinus Longiniano pagano philosopho, provocans illum ad scribendum quonam modo Deum colendum credat, quidve de Christo sentiat

 EPISTOLA CCXXXIV . Longinianus Augustino, ad id respondens juxta Trimegistum et Platonicos, per minores deos perveniri ad summum Deum, sed non sine sa

 EPISTOLA CCXXXV . Augustinus Longiniano, explanari quaerens cur putari opus sacrificiis purificatoriis ei qui jam divinis virtutibus sit circumvallatu

 EPISTOLA CCXXXVI . Augustinus Deuterio episcopo, significat se Victorinum hypodiaconum qui clam docuerat haeresim Manichaeorum, deprehensum e clericor

 EPISTOLA CCXXXVII . Augustinus Ceretio, de Priscillianistarum fraude in Scripturis, cum sacris, tum apocryphis exponendis deque hymno quem a Christo

 EPISTOLA CCXXXVIII . Augustinus Pascentio, domus regiae comiti ariano, qui ipsum ad colloquium apud Carthaginem provocarat (ex Possidio, c. 17), et in

 EPISTOLA CCXXXIX . Augustinus Pascentio, de eadem re urgens ut explanet fidem suam.

 EPISTOLA CCXL . Pascentius Augustinum contumeliose compellat, urgens ut proferat qui se tribus personis sit unus Deus, ad conflictum sub arbitris prov

 EPISTOLA CCXLI . Augustinus Deum unum profitetur, triformem negat, conflictum non detrectat, si excipiantur quae dicuntur.

 EPISTOLA CCXLII . Augustinus Elpidio ariano, probans Filium Dei esse Deo aequalem, genitumque ex ipso, non factum spondens etiam se ariani cujusdam l

 EPISTOLA CCXLIII . Augustinus Laeto, qui perfectum mundi contemptum aggressus, videbatur sollicitari per satanam ad repetenda quae reliquerat. Hunc an

 EPISTOLA CCXLIV . Augustinus Chrisimo, consolans ne deficiat in adversis.

 EPISTOLA CCXLV . Augustinus Possidio, de cultu, fucis et inauribus, et de non ordinando quodam in parte Donati baptizato.

 EPISTOLA CCXLVI . Augustinus Lampadio, ostendens fatum in peccatis perperam excusari, quippe cujus vel ipsi mathematici nullam rationem habeant in sub

 EPISTOLA CCXLVII . Augustinus Romulum potentem hominem, quem in Christo genuerat, obsecrat ne nimium acerbus et injustus exactor sit tributorum admini

 EPISTOLA CCXLVIII . Augustinus Sebastiano, de pia tristitia quam boni ferunt ex impietate malorum. Huic epistolae subscripsit Alypius.

 EPISTOLA CCXLIX . Augustinus Restituto, quatenus mali tolerandi in Ecclesia.

 EPISTOLA CCL . Augustinus senex Auxilio episcopo juveni, ut aut anathematis sententiam rescindat, aut doceat quibus adductus causis putet ob unius pec

 EPISTOLA CCLI . Augustinus Pancario, de Secundino presbytero criminum quorumdam insimulato: contra quem accusationes haereticorum admittere non vult,

 EPISTOLA CCLII . Augustinus Felici, de pupilla quadam Ecclesiae tutelae commissa.

 EPISTOLA CCLIII . Augustinus ad Benenatum, de eadem puella (ut videtur) in matrimonium non tradenda nisi viro catholico.

 EPISTOLA CCLIV . Augustinus ad eumdem Benenatum, pronubum agentem Rustici filio.

 EPISTOLA CCLV . Augustinus ad Rusticum, de puella in connubium ejus filio petita.

 EPISTOLA CCLVI . Officiose Augustinus ad Christinum scribit.

 EPISTOLA CCLVII . Augustinus Orontio, resalutans illum.

 EPISTOLA CCLVIII . Augustinus Martiano veteri amico, gratulatur quod catechumenus sit factus, hortans illum ut fidelium Sacramenta percipiat.

 EPISTOLA CCLIX . Augustinus Cornelio scortis dedito, admonens illum ut Cyprianae uxoris defunctae pudicitiam imitetur, si velit illius impetrare laude

 EPISTOLA CCLX . Audax Augustino, flagitans mitti sibi prolixiorem epistolam.

 EPISTOLA CCLXI . Augustinus Audaci excusat occupationes suas, admonens ut vel intendat evolvendis ipsius libris, vel praesens audiat ipsum loquentem.

 EPISTOLA CCLXII . Augustinus Ecdiciae, quae nesciente viro suo, bona sua in eleemosynam distribuerat, et vidualem habitum induerat, correctionem adhib

 EPISTOLA CCLXIII . Augustinus Sapidae virgini, renuntiat se accepisse tunicam ipsius manibus contextam fratri, quem ipsa mortuum lugebat jamque eam,

 EPISTOLA CCLXIV Consolatur Maximam piam feminam, quae aegre admodum et perturbato aliquantum animo videbat noxiis erroribus periclitari provinciam sua

 EPISTOLA CCLXV . Augustinus Seleucianae, de baptismo et poenitentia Petri, contra quemdam novatianum.

 EPISTOLA CCLXVI . Augustinus Florentinae puellae studiosae, offerens suam docendi operam, si proferat quid velit exponi.

 EPISTOLA CCLXVII . Augustinus Fabiolae peregrinationem suam in hac vita moleste ferenti, de praesentia animorum nexu amicitiae vinctorum.

 EPISTOLA CCLXVIII . Fascius quidam aere alieno obrutus ad ecclesiam confugerat cujus creditoribus, mutua accepta pecunia, Augustinus satisfecit: eam

 EPISTOLA CCLXIX . Augustinus Nobilio episcopo, significans ad dedicationem novae fabricae se venire non posse.

 EPISTOLA CCLXX . Augustino Anonymus (non enim Hieronymus, uti ex stilo liquet, tametsi in ipsius Epistolis haec edita sit numero 40), significans se m

Letter CLXXXIX.

(a.d. 418.)

To Boniface,1431    Count Boniface, to whom St. Augustin also addressed Letters CLXXXV. and CCXX., was governor of the province of Africa under Placidia, who for twenty-five years ruled the empire in the name of her son Valentinian. By his perfidious rival Ætius, Boniface was persuaded to disobey the order of Placidia, when, under the instigation of Ætius himself, she recalled him from the government of Africa. The necessity of powerful allies in order to maintain his position led him to invite the Vandals to pass from Spain into Africa. They came, under Genseric, and the fertile provinces of Northern Africa fell an easy prey to their invading armies. When the treachery of Ætius was discovered, Placidia received Boniface again into favour, and he devoted all his military talents to the task of expelling the barbarians whom his own invitation had made masters of North Africa. But it was now too late to wrest this Roman province from the Vandals; defeated in a great battle, Boniface was compelled in 430 to retire into Hippo Regius, where he succeeded in resisting the besieging army for fourteen months. It was during this siege, and after it had continued three months, that Augustin died. Reinforced by troops from Constantinople, Boniface fought one more desperate but unsuccessful battle, after which he left Hippo in the hands of Genseric, and returned by order of Placidia to Italy. For fuller particulars of his history, see Gibbon’s History of the Decline and Fall of the Roman Empire, ch. xxxiii.My Noble Lord and Justly Distinguished and Honourable Son, Augustin Sends Greeting in the Lord.

1. I had already written a reply to your Charity, but while I was waiting for an opportunity of forwarding the letter, my beloved son Faustus arrived here on his way to your Excellency. After he had received the letter which I had intended to be carried by him to your Benevolence, he stated to me that you were very desirous that I should write you something which might build you up unto the eternal salvation of which you have hope in Christ Jesus our Lord. And, although I was busily occupied at the time, he insisted, with an earnestness corresponding to the love which, as you know, he bears to you, that I should do this without delay. To meet his convenience, therefore, as he was in haste to depart, I thought it better to write, though necessarily without much time for reflection, rather than put off the gratification of your pious desire, my noble lord and justly distinguished and honourable son.

2. All is contained in these brief sentences: “Love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy strength: and love thy neighbour as thyself;”1432    Matt. xxii. 37–40. for these are the words in which the Lord, when on earth, gave an epitome of religion, saying in the gospel, “On these two commandments hang all the law and the prophets.” Daily advance, then, in this love, both by praying and by well-doing, that through the help of Him, who enjoined it on you, and whose gift it is, it may be nourished and increased, until, being perfected, it render you perfect. “For this is the love which,” as the apostle says, “is shed abroad in our hearts by the Holy Ghost, which is given unto us.”1433    Rom. v. 5. This is “the fulfilling of the law;”1434    Rom. xiii. 10. this is the same love by which faith works, of which he says again, “Neither circumcision availeth anything, nor uncircumcision; but faith, which worketh by love.”1435    Gal. v. 6.

3. In this love, then, all our holy fathers, patriarchs, prophets, and apostles pleased God. In this all true martyrs contended against the devil even to the shedding of blood, and because in them it neither waxed cold nor failed, they became conquerors. In this all true believers daily make progress, seeking to acquire not an earthly kingdom, but the kingdom of heaven; not a temporal, but an eternal inheritance; not gold and silver, but the incorruptible riches of the angels; not the good things of this life, which are enjoyed with trembling, and which no one can take with him when he dies, but the vision of God, whose grace and power of imparting felicity transcend all beauty of form in bodies not only on earth but also in heaven, transcend all spiritual loveliness in men, however just and holy, transcend all the glory of the angels and powers of the world above, transcend not only all that language can express, but all that thought can imagine concerning Him. And let us not despair of the fulfilment of such a great promise because it is exceeding great, but rather believe that we shall receive it because He who has promised it is exceeding great, as the blessed Apostle John says: “Now are we the sons of God; and it doth not yet appear what we shall be: but we know that, when He shall appear, we shall be like Him; for we shall see Him as He is.”1436    John iii. 2.

4. Do not think that it is impossible for any one to please God while engaged in active military service. Among such persons was the holy David, to whom God gave so great a testimony; among them also were many righteous men of that time; among them was also that centurion who said to the Lord: “I am not worthy that Thou shouldest come under my roof, but speak the word only, and my servant shall be healed: for I am a man under authority, having soldiers under me: and I say to this man, Go, and he goeth; and to another, Come, and he cometh; and to my servant, Do this, and he doeth it;” and concerning whom the Lord said: “Verily, I say unto you, I have not found so great faith, no, not in Israel.”1437    Matt. viii. 8–10. Among them was that Cornelius to whom an angel said: “Cornelius, thine alms are accepted, and thy prayers are heard,”1438    Acts x. 4. when he directed him to send to the blessed Apostle Peter, and to hear from him what he ought to do, to which apostle he sent a devout soldier, requesting him to come to him. Among them were also the soldiers who, when they had come to be baptized by John,—the sacred forerunner of the Lord, and the friend of the Bridegroom, of whom the Lord says: “Among them that are born of women there hath not arisen a greater than John the Baptist,”1439    Matt. xi. 11.—and had inquired of him what they should do, received the answer, “Do violence to no man, neither accuse any falsely; and be content with your wages.”1440    Luke iii. 14. Certainly he did not prohibit them to serve as soldiers when he commanded them to be content with their pay for the service.

5. They occupy indeed a higher place before God who, abandoning all these secular employments, serve Him with the strictest chastity; but “every one,” as the apostle says, “hath his proper gift of God, one after this manner, and another after that.”1441    1 Cor. vii. 7. Some, then, in praying for you, fight against your invisible enemies; you, in fighting for them, contend against the barbarians, their visible enemies. Would that one faith existed in all, for then there would be less weary struggling, and the devil with his angels would be more easily conquered; but since it is necessary in this life that the citizens of the kingdom of heaven should be subjected to temptations among erring and impious men, that they may be exercised, and “tried as gold in the furnace,”1442    Wisd. iii. 6. we ought not before the appointed time to desire to live with those alone who are holy and righteous, so that, by patience, we may deserve to receive this blessedness in its proper time.

6. Think, then, of this first of all, when you are arming for the battle, that even your bodily strength is a gift of God; for, considering this, you will not employ the gift of God against God. For, when faith is pledged, it is to be kept even with the enemy against whom the war is waged, how much more with the friend for whom the battle is fought! Peace should be the object of your desire; war should be waged only as a necessity, and waged only that God may by it deliver men from the necessity and preserve them in peace. For peace is not sought in order to the kindling of war, but war is waged in order that peace may be obtained. Therefore, even in waging war, cherish the spirit of a peacemaker, that, by conquering those whom you attack, you may lead them back to the advantages of peace; for our Lord says: “Blessed are the peacemakers; for they shall be called the children of God.”1443    Matt. v. 9. If, however, peace among men be so sweet as procuring temporal safety, how much sweeter is that peace with God which procures for men the eternal felicity of the angels! Let necessity, therefore, and not your will, slay the enemy who fights against you. As violence is used towards him who rebels and resists, so mercy is due to the vanquished or the captive, especially in the case in which future troubling of the peace is not to be feared.

7. Let the manner of your life be adorned by chastity, sobriety, and moderation; for it is exceedingly disgraceful that lust should subdue him whom man finds invincible, and that wine should overpower him whom the sword assails in vain. As to worldly riches, if you do not possess them, let them not be sought after on earth by doing evil; and if you possess them, let them by good works be laid up in heaven. The manly and Christian spirit ought neither to be elated by the accession, nor crushed by the loss of this world’s treasures. Let us rather think of what the Lord says: “Where your treasure is, there will your heart be also;”1444    Matt. vi. 21. and certainly, when we hear the exhortation to lift up our hearts, it is our duty to give unfeignedly the response which you know that we are accustomed to give.1445    The allusion is evidently to the ancient formulary in public worship, first mentioned by Cyprian in his treatise on the Lord’s Prayer. To the presbyter’s exhortation, “Sursum corda!” the people responded “Habemus ad Dominum.” For an account of this formulary and a most beautiful exposition of it, quoted from Cyril of Jerusalem, see Riddle’s Christian Antiquities, book IV. ch. i. sec. 2.

8. In these things, indeed, I know that you are very careful, and the good report which I hear of you fills me with great delight, and moves me to congratulate you on account of it in the Lord. This letter, therefore, may serve rather as a mirror in which you may see what you are, than as a directory from which to learn what you ought to be: nevertheless, whatever you may discover, either from this letter or from the Holy Scriptures, to be still wanting to you in regard to a holy life, persevere in urgently seeking it both by effort and by prayer; and for the things which you have, give thanks to God as the Fountain of goodness, whence you have received them; in every good action let the glory be given to God, and humility be exercised by you, for, as it is written, “Every good gift and every perfect gift is from above, and cometh down from the Father of lights.”1446    Jas. i. 17. But however much you may advance in the love of God and of your neighbour, and in true piety, do not imagine, as long as you are in this life, that you are without sin, for concerning this we read in Holy Scripture: “Is not the life of man upon earth a life of temptation?”1447    Job. vii. 1, LXX. Wherefore, since always, as long as you are in this body, it is necessary for you to say in prayer, as the Lord taught us: “Forgive us our debts, as we forgive our debtors,”1448    Matt. vi. 12. remember quickly to forgive, if any one shall do you wrong and shall ask pardon from you, that you may be able to pray sincerely, and may prevail in seeking pardon for your own sins.

These things, my beloved friend, I have written to you in haste, as the anxiety of the bearer to depart urged me not to detain him; but I thank God that I have in some measure complied with your pious wish. May the mercy of God ever protect you, my noble lord and justly distinguished son.

EPISTOLA CLXXXIX . Bonifacio in militia merenti praescribit vitae rationem; ostendens obiter licere christiano pro publica pace arma tractare.

Domino eximio, et merito insigni atque honorabili filio BONIFACIO, AUGUSTINUS, in Domino salutem.

1. Jam rescripseram Charitati tuae, sed cum epistolae dirigendae occasio quaereretur, supervenit dilectissimus filius meus Faustus, pergens ad Eximietatem tuam. Qui cum ipsas litteras quas jam feceram, accepisset tuae Benevolentiae perferendas, suggessit mihi multum te desiderare ut aliquid tibi scriberem quod te aedificet ad sempiternam salutem, cujus tibi spes est in Domino nostro Jesu Christo. Et quamvis mihi occupato tantum institit ut facere non differrem, quantum scis quod te sinceriter diligat. Festinanti ergo ut occurrerem, malui festinanter aliquid scribere, quam religiosum tuum desiderium retardare, domine eximie, et merito insignis atque honorabilis fili.

2. Quod ergo breviter possum dicere, Dilige Dominum Deum tuum in toto corde tuo, et in tota anima tua, et in tota virtute tua; et, dilige proximum tuum tanquam teipsum: hoc est enim verbum quod breviavit Dominus super terram, dicens in Evangelio, In his duobus praeceptis tota lex pendet et Prophetae (Matth. XXII, 37, 39, 40). In hac ergo dilectione quotidie profice, et orando, et bene agendo, ut ipso adjuvante qui tibi eam praecepit atque donavit, nutriatur et crescat, donec haec te perfecta perficiat. Ipsa est enim charitas, quae, sicut Apostolus dicit, diffusa est in cordibus nostris per Spiritum sanctum qui datus est nobis (Rom. V, 5): ipsa est de qua item dicit, Plenitudo legis charitas (Id. XIII, 10): ipsa est per quam fides operatur; unde iterum dicit, Neque circumcisio quidquam valet, neque praeputium; sed fides quae per dilectionem operatur (Galat V, 6).

3. In hac ergo omnes sancti patres nostri et Patriarchae et Prophetae et Apostoli placuerunt Deo. In hac omnes veri martyres usque ad sanguinem contra 0855 diabolum certaverunt; et quia in eis non refriguit nec defecit, ideo vicerunt. In hac omnes fideles boni quotidie proficiunt, pervenire cupientes non ad regnum mortalium, sed ad regnum coelorum; non ad temporalem, sed ad sempiternam haereditatem; non ad aurum et argentum, sed ad divitias incorruptibiles Angelorum; non ad aliqua bona hujus saeculi, in quibus cum timore vivitur, nec ea quisquam secum potest auferre dum moritur, sed ad videndum Deum: cujus suavitas et delectatio excedit omnem non solum terrestrium, verum etiam coelestium corporum pulchritudinem; excedit omnem decorem animarum quantumlibet justarum atque sanctarum; excedit omnem speciem supernorum Angelorum atque Virtutum; excedit quidquid de illo non solum dicitur, verum etiam cogitatur. Neque hanc tam magnam promissionem, quia valde magna est, ideo desperemus, sed potius, quia valde magnus eam promisit, accepturos nos esse credamus: sicut enim dicit beatus Joannes apostolus, Filii Dei sumus, et nondum apparuit quid erimus: scimus quia cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam videbimus eum sicuti est (I Joan. III, 2).

4. Noli existimare neminem Deo placere posse, qui in armis bellicis militat. In his erat sanctus David, cui Dominus tam magnum perhibuit testimonium: in his etiam plurimi illius temporis justi. In his erat et ille Centurio qui Domino dixit, Non sum dignus ut intres sub tectum meum; sed tantum dic verbo, et sanabitur puer meus. Nam et ego homo sum sub potestate constitutus, habens sub me milites, et dico huic, Vade, et vadit; et alii, Veni, et venit; et servo meo, Fac hoc, et facit: de quo et Dominus, Amen dico vobis, non inveni tantam fidem in Israel (Matth. VIII, 8-10). In his erat et ille Cornelius ad quem missus angelus dixit, Corneli, acceptae sunt eleemosynae tuae, et exauditae sunt orationes tuae: ubi eum admonuit ut ad beatum Petrum apostolum mitteret, et ab illo audiret quae facere deberet; ad quem apostolum, ut ad eum veniret, etiam religiosum militem misit (Act. X, 4-8). In his erant et illi qui baptizandi cum venissent ad Joannem, sanctum Domini praecursorem et amicum sponsi, de quo Dominus ipse ait, In natis mulierum non surrexit major Joanne Baptista (Matth. XI, 11), et quaesiissent ab eo quid facerent; respondit eis, Neminem concusseritis, nulli calumniam feceritis; sufficiat vobis stipendium vestrum (Luc. III, 14). Non eos utique sub armis militare prohibuit; quibus suum stipendium sufficere debere praecepit.

5. Majoris quidem loci sunt apud Deum, qui omnibus istis saecularibus actionibus derelictis, etiam summa continentia castitatis ei serviunt; Sed unusquisque, sicut Apostolus dicit, proprium donum habet a Deo; alius sic, alius autem sic (I Cor. VII, 7). Alii ergo pro vobis orando pugnant contra invisibiles inimicos; vos pro eis pugnando laboratis contra visibiles barbaros. Utinam una fides esset in omnibus, quia et minus laboraretur, et facilius diabolus cum angelis suis vinceretur! Sed quia in hoc saeculo necesse est ut cives regni coelorum inter errantes et impios tentationibus 0856 agitentur, ut exerceantur, et tanquam in fornace sicut aurum probentur (Sap. III, 6), non debemus ante tempus velle cum solis sanctis et justis vivere, ut hoc suo tempore mereamur accipere.

6. Hoc ergo primum cogita, quando armaris ad pugnam, quia virtus tua etiam ipsa corporalis donum Dei est. Sic enim cogitabis de dono Dei non facere contra Deum. Fides enim quando promittitur, etiam hosti servanda est contra quem bellum geritur; quanto magis amico pro quo pugnatur! Pacem habere debet voluntas, bellum necessitas, ut liberet Deus a necessitate, et conservet in pace. Non enim pax quaeritur ut bellum excitetur, sed bellum geritur ut pax acquiratur. Esto ergo etiam bellando pacificus, ut eos quos expugnas, ad pacis utilitatem vincendo perducas: Beati enim pacifici, ait Dominus, quoniam ipsi filii Dei vocabuntur (Matth. V, 9). Si autem pax humana tam dulcis est pro temporali salute mortalium, quanto est dulcior pax divina pro aeterna salute Angelorum! Itaque hostem pugnantem necessitas perimat, non voluntas. Sicut rebellanti et resistenti violentia redditur, ita victo vel capto misericordia jam debetur, maxime in quo pacis perturbatio non timetur.

7. Ornet mores tuos pudicitia conjugalis, ornet sobrietas et frugalitas: valde enim turpe est, ut quem non vincit homo, vincat libido; et obruatur vino, qui non vincitur ferro. Divitiae saeculares si desunt, non per mala opera quaerantur in mundo; si autem adsunt, per bona opera serventur in coelo. Animum virilem et christianum nec debent, si accedunt, extollere, nec debent frangere, si recedunt. Illud potius cogitemus quod Dominus ait, Ubi est thesaurus tuus, ibi erit et cor tuum (Matth. VI, 21); et utique cum audimus ut cor sursum habeamus, non mendaciter respondere debemus, quod nosti quia respondemus.

8. Et in his quidem bene studiosum te esse cognovi, et fama tua multum delector, multumque tibi in Domino gratulor, ita ut haec epistola magis tibi sit speculum ubi qualis sis videas, quam ubi discas qualis esse debeas: verumtamen quidquid sive in ista sive in Scripturis sanctis inveneris, quod tibi ad bonam vitam adhuc minus est, insta ut acquiras et agendo et orando; et ex iis quae habes gratias age Deo tanquam fonti bonitatis unde habes; atque in omnibus bonis actibus tuis illi da claritatem, tibi humilitatem. Sicut enim scriptum est, Omne datum optimum, et omne donum perfectum desursum est, descendens a Patre luminum (Jacobi I, 17). Quantumcumque autem in Dei et proximi charitate atque in vera pietate profeceris, quamdiu in hac vita conversaris, sine peccato te esse non credas: de ipsa quippe legitur in Litteris sanctis, Numquid non tentatio est vita humana super terram (Job. VII, 1)? Proinde quoniam semper, quamdiu es in hoc corpore, necessarium est tibi in oratione dicere quod Dominus docuit, Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris (Matth. VI, 12); memento cito ignoscere, si 0857 quis in te peccaverit, et a te veniam postulaverit, ut veraciter possis orare, et peccatis tuis veniam valeas impetrare. Haec Dilectioni quidem tuae festinanter scripsi, quoniam me festinatio perlatoris urgebat. Sed Deo gratias ago, quoniam bono desiderio tuo qualitercumque non defui. Semper te misericordia Dei protegat, domine eximie, et merito insignis atque honorabilis fili.