S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE CONTINENTIA LIBER UNUS .

 CAPUT PRIMUM.

 2. Et ne in sola inferiorum partium carnis libidine continentia necessaria videretur a Domino speranda, etiam in Psalmo canitur, Pone, Domine, custodi

 CAPUT II.

 4. Propter quod etiam ipse ore proprio Dominus ait: Mundate quae intus sunt, et quae foris sunt munda erunt (Matth. XXIII, 26). Itemque alio loco cum

 5. Ac per hoc illa quae genitalibus membris pudicitia refrenatis, solet maxime ac proprie continentia nominari, nulla transgressione violatur, si supe

 CAPUT III.

 7. Hanc pugnam non experiuntur in semetipsis nisi bellatores virtutum debellatoresque vitiorum: nec expugnat concupiscentiae malum, nisi continentiae

 8. Tales milites apostolica tuba isto sonitu accendit in praelium: Non ergo regnet, inquit, peccatum in vestro mortali corpore ad obediendum desiderii

 9. Itemque cum hortatur ut non secundum carnem vivamus, ne moriamur, sed spiritu facta carnis mortificemus, ut vivamus tuba utique quae canit, bellum

 CAPUT IV.

 11. Sed quispiam dicturus est mihi aliud esse secundum hominem, aliud secundum carnem vivere: quia homo videlicet rationalis creatura est, et in eo ra

 CAPUT V.

 13. In hoc tam magno praelio, in quo vivit homo sub gratia, et cum bene pugnat adjutus, exsultat in Domino cum tremore, non desunt tamen etiam strenui

 14. Et alii quidem qui sua consueverunt excusare peccata, fato se ad peccandum queruntur impelli, tanquam hoc decreverint sidera, et coelum prius tali

 CAPUT VI.

 16. Non autem potestas Deo defuit, talem facere hominem qui peccare non posset: sed maluit eum talem facere, cui adjaceret peccare, si vellet non pec

 CAPUT VII.

 18. Omnes ergo qui credimus in Deum vivum et verum, cujus summe bona immutabilisque natura nec mali aliquid facit, nec mali aliquid patitur, a quo est

 CAPUT VIII.

 20. Sunt ergo in nobis desideria mala, quibus non consentiendo non vivimus male: sunt in nobis concupiscentiae peccatorum, quibus non obediendo non pe

 21. Quod ergo caro concupiscit adversus spiritum, quod non habitat in carne nostra bonum, quod lex in membris nostris repugnat legi mentis, non est du

 CAPUT IX.

 23. Tres quasdam copulas nobis insinuavit Apostolus, Christum et Ecclesiam, virum et uxorem, spiritum et carnem. Horum priora posterioribus consulunt,

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 27. Sunt etiam qui aperte malignis serviendo daemonibus, a corporis voluptatibus continent, ut per eos expleant nefarias voluptates, quarum impetum ar

 CAPUT XIII.

 29. Spiritus itaque hominis adhaerens Spiritui Dei, concupiscit adversus carnem, id est, adversus se ipsum sed pro se ipso, ut motus illi sive in car

 CAPUT XIV.

 31. Nunc autem deponite, inquit, et vos universa Deponite vos universa et vos? Deponite, 0372 Qui perseveraverit usque in finem, hic salvus erit

 32. Sive autem ne vincamur acriter confligentes, sive aliquoties vel etiam insperata vel inopinata facilitate vincentes, ei qui nobis dat continentiam

27. There are also they who, in doing open service to evil demons, contain from pleasures of the body, that, through their means, they may satisfy unlawful pleasures, the violence and glow whereof they contain not. Whence also, (to name one case, and pass over the rest in silence by reason of the length of the discourse,) certain come not near even unto their own wives, whilst, as though clean, they essay through magic arts to gain access unto the wives of others. O marvellous continence, nay rather, singular wickedness and uncleanness! For, if it were true continence, the lust of the flesh ought rather to contain from adultery, than, in order to commit adultery, from marriage. Forsooth marriage continence is wont to ease this lust of the flesh, and to check its curb but thus far, that neither in marriage itself it run riot by immoderate license, but that a measure be observed, either such as is due to the weakness of the spouse, unto whom the Apostle enjoins not this, as of command, but yields it as of permission;105    1 Cor. vii. 6 or such as is suited for the begetting of sons, which was formerly the one alone occasion of sexual intercourse to both holy fathers and mothers. But continence doing this, that is, moderating, and in a certain way limiting in married persons the lust of the flesh, and ordering in a certain way within fixed limits its unquiet and inordinate motion, uses well the evil of man, whom it makes and wills to make perfect good: as God uses even evil men, for their sake whom He perfects in goodness.

27. Sunt etiam qui aperte malignis serviendo daemonibus, a corporis voluptatibus continent, ut per eos expleant nefarias voluptates, quarum impetum ardoremque non continent. Unde ut aliquid dicam, et caetera propter sermonis longitudinem taceam; quidam non attingunt etiam uxores suas, dum quasi mundi per magicas artes pervenire ad uxores moliuntur alienas. O mirabilem continentiam, imo vero nequitiam atque immunditiam singularem! Si enim vera esset continentia, magis ab adulterio, quam propter adulterium perpetrandum, carnis concupiscentia debuit a conjugio continere. Hanc quippe concupiscentiam carnis relaxare solet continentia conjugalis, ejusque frenis hactenus moderamen imponere, ut nec in ipso conjugio immoderata licentia diffluatur , sed custodiatur modus, aut infirmitati conjugis debitus, cui hoc non secundum imperium praecipit, sed secundum veniam concedit Apostolus (I Cor. VII, 6), aut filiis procreandis accommodatus, quae una fuit causa miscendae invicem carnis et patribus quondam et matribus sanctis. Id autem faciens continentia, id est, moderans et quodam modo limitans in conjugibus carnis concupiscentiam, et ejus inquietum atque inordinatum motum certis quodam modo finibus ordinans, bene utitur hominis malo, quem facit 0369 et vult perficere bonum: sicut Deus utitur etiam hominibus malis, propter eos quos perficit bonos.