0875

 EPISTOLA PRIOR, INTER AUGUSTINIANAS CCXIV.

 EPISTOLA POSTERIOR, INTER AUGUSTINIANAS CCXV.

 S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GRATIA ET LIBERO ARBITRIO AD VALENTINUM ET CUM ILLO MONACHOS Liber unus .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Sed sunt homines qui etiam de ipso Deo se excusare conantur, quibus dicit apostolus Jacobus: Nemo cum tentatur, dicat, Quoniam a Deo tentor . Deus

 4. Quid illud, quod tam multis locis omnia mandata sua custodiri et fieri jubet Deus? quomodo jubet, si non est liberum arbitrium? Quid beatus ille, d

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 7. Proinde, charissimi, sicut superioribus testimoniis sanctarum Scripturarum probavimus, ad bene vivendum et recte agendum esse in homine liberum vol

 8. De ipsa quoque pudicitia conjugali nempe Apostolus ait, Quod vult faciat, non peccat si nubat (I Cor. VII, 37, 36): et tamen etiam hoc Dei donum es

 9. Propter quod dicit et coelestis Magister, Vigilate, et orate, ne intretis in tentationem (Matth. XXVI, 41). Ergo unusquisque contra suam concupisce

 CAPUT V.

 11. Item quod scriptum est in libro secundo Paralipomenon, Dominus vobiscum, cum vos estis cum eo, et si quaesieritis eum, invenietis si autem reliqu

 12. Meritum enim fuit quidem in apostolo Paulo, sed malum, quando persequebatur Ecclesiam: unde dicit, Non sum idoneus vocari Apostolus, quia persecut

 CAPUT VI.

 14. Ergo redeamus ad apostolum Paulum, quem certe invenimus sine ullis meritis bonis, imo cum multis meritis malis, Dei gratiam consecutum reddentis b

 15. Sed cum dicunt Pelagiani hanc esse solam non secundum merita nostra gratiam, qua homini peccata dimittuntur illam vero quae datur in fine, id est

 CAPUT VII.

 17. Postremo dixit, Fidem servavi sed ille hoc dixit, qui alibi ait, Misericordiam consecutus sum, ut fidelis essem ut fidelis essem: Gratia salvi fa

 18. Homines autem non intelligentes, quod ait ipse Apostolus, Arbitramur justificari hominem per fidem sine operibus legis (Rom. III, 28) putaverunt

 CAPUT VIII.

 20. Ista ergo quaestio nullo modo mihi videtur posse dissolvi, nisi intelligamus et ipsa bona opera nostra quibus aeterna redditur vita, ad Dei gratia

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 26. Dicunt etiam gratiam Dei, quae data est per fidem Jesu Christi, quae neque lex est neque natura, 0897 ad hoc tantum valere, ut peccata praeterita

 CAPUT XIV.

 28. Jam quidem de fide, hoc est, de voluntate credentis superius disputavi (Supra, nn. 16-18), usque adeo eam demonstrans ad gratiam pertinere, ut Apo

 29. Nam si fides liberi est tantummodo arbitrii, nec datur a Deo, propter quid pro eis qui nolunt credere, oramus ut credant? Quod prorsus faceremus i

 30. Nam et alio loco per eumdem prophetam Deus manifestissime ostendit, non propter eorum aliqua bona merita, sed propter nomen suum ista facere, ubi

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 0902 34. Istam charitatem, id est divino amore ardentissimam voluntatem commendans Apostolus, dicit: Quis nos separabit a charitate Christi? tribulati

 35. Et apostolus Petrus: Ante omnia, inquit, mutuam inter vos charitatem perpetuam habentes, quia charitas cooperit multitudinem peccatorum Si tamen l

 36. Dicit etiam ipse Dominus Jesus, in duobus praeceptis dilectionis Dei et dilectionis proximi totam Legem Prophetasque pendere (Matth. XXII, 40). De

 CAPUT XVIII.

 38. Nemo ergo vos fallat, fratres mei: quia nos non diligeremus Deum, nisi nos prior ipse diligeret. Idem Joannes apertissime hoc ostendit, et dicit,

 39. Et ad Timotheum dicit: Non enim dedit nobis Deus spiritum timoris, sed virtutis et charitatis et continentiae (II Tim. I, 7). In quo sane Apostoli

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 43. His et talibus testimoniis divinorum eloquiorum, quae omnia commemorare nimis longum est, satis, quantum existimo, manifestatur, operari Deum in c

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

Chapter 17.—The Faith that He Kept Was the Free Gift of God.

His last clause runs thus: “I have kept the faith.” But he who says this is the same who declares in another passage, “I have obtained mercy that I might be faithful.”132    1 Cor. vii. 25. He does not say, “I obtained mercy because I was faithful,” but “in order that I might be faithful,” thus showing that even faith itself cannot be had without God’s mercy, and that it is the gift of God. This he very expressly teaches us when he says, “For by grace are ye saved through faith, and that not of yourselves; it is the gift of God.”133    Eph. ii. 8. They might possibly say, “We received grace because we believed;” as if they would attribute the faith to themselves, and the grace to God. Therefore, the apostle having said, “Ye are saved through faith,” added,” And that not of yourselves, but it is the gift of God.” And again, lest they should say they deserved so great a gift by their works, he immediately added, “Not of works, lest any man should boast.”134    Eph. ii. 9. Not that he denied good works, or emptied them of their value, when he says that God renders to every man according to his works;135    Rom. ii. 6. but because works proceed from faith, and not faith from works. Therefore it is from Him that we have works of righteousness, from whom comes also faith itself, concerning which it is written, “The just shall live by faith.”136    Habak. ii. 4.

17. Postremo dixit, Fidem servavi; sed ille hoc dixit, qui alibi ait, Misericordiam consecutus sum, ut fidelis essem (I Cor. VII, 25). Non enim dixit, Misericordiam consecutus sum, quia fidelis eram; sed, ut fidelis essem: hinc ostendens etiam ipsam fidem haberi nisi Deo miserante non posse, et esse donum Dei. Quod apertissime docet, dicens, Gratia salvi facti estis per fidem, et hoc non ex vobis, sed Dei donum est. Possent enim dicere, Ideo accepimus gratiam, quia credidimus ; tanquam sibi fidem tribuentes, gratiam Deo: propter hoc Apostolus cum dixisset, per fidem; et hoc, inquit, non ex vobis, sed Dei donum est. Rursus, ne dicerent suis operibus se donum tale meruisse, continuo subjecit, Non ex operibus, ne forte 0892 quis extollatur (Ephes. II, 8, 9). Non quia negavit aut evacuavit opera bona, cum dicat Deum unicuique reddere secundum opera ejus (Rom. II, 6): sed quia opera sunt ex fide, non ex operibus fides; ac per hoc ab illo sunt nobis opera justitiae, a quo est ipsa fides, de qua dictum est, Justus ex fide vivit (Habac. II, 4).