S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI CONTRA DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM AD BONIFACIUM ROMANAE ECCLESIAE EPISCOPUM Libri quatuor .

 CAPUT PRIMUM.

 2. Novi quippe haeretici, inimici gratiae Dei, quae datur pusillis et magnis per Jesum Christum Dominum nostrum, etsi jam cavendi evidentius apertiore

 3. Haec autem quae duabus Epistolis eorum respondeo: uni scilicet quam dicitur Romam misisse Julianus, credo ut per illam, quos posset, suos aut inven

 CAPUT II.

 5. Liberum autem arbitrium defendendo praecipitant, ut de illo potius ad faciendam justitiam, quam de Domini adjutorio confidatur, atque ut in se quis

 CAPUT III.

 7. Non itaque, sicut dicunt nos quidam dicere, et iste audet insuper scribere, omnes in peccatum, velut inviti, carnis suae necessitate coguntur: 0554

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 10. «Dicunt etiam,» inquit, «motum genitalium et commixtionem conjugum, a diabolo fuisse repertam: et propterea eos qui nascuntur innocentes , reos es

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 14. Apostolum ex sua et aliorum qui sub gratia, non sub lege adhuc sunt, persona locutum esse. Hinc autem jam incipit, propter quod ista consideranda

 CAPUT IX.

 0559 16. Quod autem ait in hoc Epistolae loco ad Romanos, Peccatum ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est mortem congruit superioribus ubi

 CAPUT X.

 18. An forte metuimus ea quae sequuntur. Quod enim operor, ignoro: non enim quod volo, hoc ago sed quod odi, illud facio: ne forte ex his verbis quis

 19. Jam illud quod sequitur, nonne unde loquatur, apertissime ostendit? Scio enim quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Si enim non exp

 20. Apertius autem quod sequitur utrumque declarat: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem video autem aliam legem in membris meis, re

 21. Deinde subjungit propter quod dicta sunt omnia: Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum n

 22. Visum autem aliquando etiam mihi fuerat, hominem sub lege, isto Apostoli sermone describi . Sed vim mihi fecerunt postea ista verba, quod ait, Nun

 CAPUT XI.

 24. His atque hujusmodi in ista Scripturae apostolicae circumstantia diligenter consideratis, recte intelligitur Apostolus, non quidem se solum in sua

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 27. Sed de ista concupiscentia carnis falli eos credo, vel fallere cum qua necesse est ut etiam baptizatus, et hoc si diligentissime proficit, et Spi

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 30. «Dicimus,» inquit, «has quae nunc aguntur in orbe terrarum, a Deo nuptias institutas, nec reos esse conjuges, sed fornicatores et adulteros condem

 31. «Motum,» inquit, «genitalium, id est, ipsam virilitatem sine qua non potest esse commixtio, a Deo dicimus institutam.» Ad hoc respondemus, motum g

 CAPUT XVI.

 33. Hoc pudoris genus, haec erubescendi necessitas certe cum omni homine nascitur, et ipsis quodammodo naturae legibus imperatur, ut in hac re verecun

 CAPUT XVII.

 35. Duarum vero reliquarum quamlibet elegeritis, non est adversus vos ulla contentione laborandum. Etsi enim quartum nolueritis eligere, ubi est omniu

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Jam vero gratiam Christi simul oppugnant, Baptismum ejus simul evacuant, carnem ejus simul exhonorant sed etiam haec modis causisque diversis. Nam

 4. Desinant itaque Pelagiani Catholicis objectare quod non sunt, sed ipsi potius festinent emendare quod sunt : nec ideo se velint haberi amabiles, qu

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 7. Quid illud quod idem Papa de hac ipsa causa etiam Numidiae rescripsit episcopis, quia de utroque concilio, et de Carthaginensi scilicet et de Milev

 8. Quid ad haec dicunt isti, qui suas calumniosas impietates audent etiam scribere, audent et orientalibus episcopis mittere? Tenetur Coelestius litte

 CAPUT V.

 10. Unde autem hoc eis visum fuerit nobis objicere, quod fatum asseramus sub nomine gratiae, cum aliquanto attentius cogitarem prius eorum verba quae

 CAPUT VI.

 12. Fatum quippe qui affirmant, de siderum positione ad tempus quo concipitur quisque vel nascitur, quas constellationes vocant, non solum actus et ev

 CAPUT VII.

 14. Sed ut id quod dicimus alicujus exempli manifestatione 0581 clarescat, constituamus aliquos ab aliqua meretrice geminos editos, atque ut ab aliis

 15. Nobis in duobus istis geminis unam procul dubio habentibus causam, difficultatem quaestionis cur alius sic, alius vero sic mortuus est, velut non

 0583 16. Sed ut vobis auferretur omnis vestrae caliginis latebra, propterea geminos tales proposui, qui neque parentum meritis juvarentur, et animo in

 CAPUT VIII.

 18. Hoc enim nobis objiciendum putarunt, quod invito et reluctanti homini Deum dicamus inspirare, non quanticumque boni, et ipsius imperfecti cupidita

 CAPUT IX.

 20. Nam sicut dictum est, Hominis est praeparare cor, et a Domino responsio linguae ita etiam dictum est, Aperi os, et adimplebo illud Praeparatur vo

 21. Quapropter multa Deus facit in homine bona, quae non facit homo: nulla vero facit homo, quae non facit Deus ut faciat homo. Proinde cupiditas boni

 CAPUT X.

 0588 23. Quae cum ita sint, nihil in Scripturis sanctis homini a Domino video juberi, propter probandum liberum arbitrium, quod non inveniatur vel dar

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Ecce quod dicimus: ecce unde nobis objiciunt, quod «sic legem» dicamus «datam, ut gravioris sit causa peccati:» non audientes Apostolum dicentem, L

 CAPUT III.

 5. Baptismus igitur abluit quidem peccata omnia, prorsus omnia, factorum, dictorum, cogitatorum, sive originalia, sive addita, sive quae ignoranter, s

 CAPUT IV.

 7. Hic certe si quaeramus, utrum hoc Testamentum, quod dicit confirmatum a Deo non infirmari a lege quae post quadringentos et triginta annos facta es

 8. Sive igitur Abraham, sive ante illum justi, sive post eum usque ad ipsum Moysen, per quem datum est Testamentum a monte Sina in servitutem generans

 9. Ad Testamentum autem vetus, quod est a monte Sina in servitutem generans, quod est Agar, illi pertinent, qui cum acceperint legem sanctam et justam

 10. Et vetus igitur Testamentum Deus condidit: quia Deo placuit, usque ad plenitudinem temporis promissis terrenis tanquam in praemio constitutis prom

 11. Verum haec plane magna distantia est, quod faciunt ista sub lege positi, quos littera occidit, terrenam felicitatem vel cupiditate adipiscendi vel

 12. Aliter itaque dicitur jam obtinente loquendi consuetudine vetus Testamentum, Lex et Prophetae omnes, qui usque ad Joannem prophetaverunt quod dis

 13. Sed dicet aliquis: Quomodo vetus appellatur, quod post quadringentos et triginta annos factum est per Moysen (Id. III, 17) et novum dicitur, quod

 CAPUT V.

 15. Cum itaque justi omnes et antiquiores et Apostoli ex fide vixerint recta, quae est in Christo Jesu Domino nostro moresque tam sanctos cum fide ha

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 18. Quam vero est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse habere justitiam aequalem Angelis

 19. Ex hoc factum est, virtutem, quae nunc est in homine justo, perfectam hactenus nominari, ut ad ejus perfectionem pertineat etiam ipsius imperfecti

 20. Abjicit ergo illa beatus Paulus praeterita justitiae 0603 suae tanquam detrimenta et stercora, ut Christum lucrifaciat, et inveniatur in illo non

 21. Secundum hanc autem justitiam Dei, hoc est, quae ex Deo nobis est, nunc fides operatur per dilectionem (Galat. V, 6). Id autem operatur , quomodo

 22. Nam ex quo loco suscepit haec dicere, sic exorsus est: Videte canes, videte malos operarios, videte concisionem. Nos enim sumus circumcisio qui sp

 23. Quamobrem qui secundum justitiam quae in lege est, sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus 0606 sine querela vixisse commemorat, nulla

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 LIBER QUARTUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 5. Quid eis igitur prodest, quod dicunt, «Omne peccatum non de natura, sed de voluntate descendere » et Manichaeis malam naturam dicentibus causam ess

 6. In eo sane quod dicunt, «Per Adam mortem ad nos transisse, non crimina,» non habent adversarios Manichaeos: quia nec ipsi astruunt originale peccat

 7. Sed hoc ideo dicunt isti, dum volunt ex verbis Apostoli in suum sensum homines detorquere. Ubi enim ait Apostolus, Per unum hominem peccatum intrav

 8. Propter quid autem idem apostolus dicit, nos per Christum reconciliari Deo, nisi propter quod facti fuimus inimici? Et hoc quid est, nisi peccatum?

 CAPUT V.

 10. De laude legis. Rursus in laude legis quid eis prodest, quod contra Manichaeos verum dicunt, quando ex hoc ad illud volunt ducere, quod falsum con

 11. Nusquam autem isti inimici gratiae ad eamdem gratiam vehementius oppugnandam occultiores moliuntur insidias, quam ubi legem laudant, quae sine dub

 CAPUT VI.

 13. Quid eis prodest, quod in laude ipsius liberi arbitrii, «gratiam dicunt adjuvare uniuscujusque bonum propositum?» Hoc sine scrupulo acciperetur ca

 14. Ita namque illis tumor ipse aures cordis obstruxit, ut non audiant, Quid enim habes quod non accepisti (I Cor. IV, 7)? non audiant, Sine me nihil

 15. Quid remansit pelli morticinae, unde possit inflari, et dedignetur, quando gloriatur, in Domino gloriari? Quid ei remansit, quando quidquid dixeri

 16. Sed quare istos homines oves facit, et istos non facit, apud quem non est acceptio personarum (Rom. II, 11)? Ipsa est quaestio, quam beatus Aposto

 CAPUT VII.

 18. «Et Spiritum sanctum» fatendum est «etiam antiquis temporibus» non solum «mentes bonas adjuvisse,» quod et isti volunt verum etiam bonas eas feci

 19. Quae cum ita sint, desinant Pelagiani quinque istarum rerum insidiosissimis laudibus, id est, laude creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude

 CAPUT VIII.

 21. Beatissimum, corona etiam martyrii gloriosissimum Cyprianum, nec Africanis atque occidentalibus tantum, verum et orientalibus Ecclesiis, fama prae

 22. Hoc enim et in epistola, cujus de Mortalitate titulus inscribitur, ita dicit: «Regnum Dei, fratres dilectissimi, esse coepit in proximo, praemium

 23. In epistola autem quam scripsit ad episcopum 0625 Fidum, cum sexaginta sex coepiscopis suis, a quo fuerat consultus propter circumcisionis legem,

 24. Quid ad ista dicturi sunt, gratiae Dei non solum desertores, sed etiam persecutores? quid ad ista dicturi sunt? Quo pacto nobis paradisi possessio

 CAPUT IX.

 26. Numquid iste sanctus tam memorabilis Ecclesiarum in verbo veritatis instructor, liberum arbitrium negat esse in hominibus, quia Deo totum tribuit

 CAPUT X.

 28. Dicant, si audent Pelagiani, hunc hominem Dei Manichaeorum errore perversum, quia ita laudat sanctos, ut tamen fateatur neminem in hac vita ad tan

 CAPUT XI.

 30. Pelagiani dicunt ab homine incipere meritum per liberum arbitrium, cui Deus subsequens gratiae retribuat adjumentum. Etiam hic eos refellat venera

 31. Jam vero quoniam Pelagiani dicunt, justos in hac vita vel esse vel fuisse, qui sine ullo peccato vixerint , in tantum ut vita futura, quae in prae

 CAPUT XII.

 33. Quid est ergo quod rabiosa mentis caecitate nunc jactant, toto penitus Occidente non minus stultum quam impium dogma susceptum: quandoquidem Domin

 34. Quid est ergo quod dicunt, Simplicibus episcopis , sine congregatione synodi in locis suis sedentibus, 0638 extorta subscriptio est?

Chapter 14 [V.]—Calumny Concerning the Righteousness of the Prophets and Apostles.

They say, moreover, “that all the apostles or prophets are not defined as entirely holy by us, but that we say that they were less wicked in comparison with those that were worse; and that this is the righteousness to which God affords His testimony, so that, as the prophet says that Sodom was justified in comparison with the Jews, so also we say that the saints exercised some goodness in comparison with criminal men.” Be it far from us to say such things; but either they are not able to understand, or they are unwilling to observe, or, for the sake of misrepresentation, they pretend that they do not know what we say. Let them hear, therefore, either themselves, or rather those whom, as inexperienced and unlearned persons, they are striving to deceive. Our faith—that is, the catholic faith—distinguishes the righteous from the unrighteous not by the law of works, but by that of faith, because the just by faith lives. By which distinction it results that the man who leads his life without murder, without theft, without false-witness, without coveting other men’s goods, giving due honour to his parents, chaste even to continence from all carnal intercourse whatever, even conjugal, most liberal in alms-giving, most patient of injuries; who not only does not deprive another of his goods, but does not even ask again for what has been taken away from himself; or who has even sold all his own property and appropriated it to the poor, and possesses nothing which belongs to him as his own;—with such a character as this, laudable as it seems to be, if he has not a true and catholic faith in God, must yet depart from this life to condemnation. But another, who has good works from a right faith which worketh by love, maintains his continency in the honesty of wedlock, although he does not, like the other, well refrain altogether, but pays and repays the debt of carnal connection, and has intercourse not only for the sake of offspring, but also for the sake of pleasure, although only with his wife, which the apostle allows to those that are married as pardonable;—does not receive injuries with so much patience, but is raised into anger with the desire of vengeance, although, in order that he may say, “As we also forgive our debtors,” forgives when he is asked;—possesses personal property, giving thence indeed some alms, but not as the former so liberally;—does not take away what belongs to another, but, although by ecclesiastical, not by civil judgment, yet contends for his own: certainly this man, who seems so inferior in morals to the former, on account of the right faith which he has in God, by which he lives, and according to which in all his wrong-doings he accuses himself, and in all his good works praises God, giving to himself the shame, to God the glory, and receiving from Him both forgiveness of sins and love of right deeds,—shall be delivered for this life, and depart to be received into the company of those who shall reign with Christ. Wherefore, if not on account of faith? Which, although without works it saves no man (for it is not a reprobate faith, since it worketh by love), yet by it even sins are loosed, because the just by faith liveth; but without it, even those things which seem good works are turned into sins: “For everything which is not of faith is sin.”209    Rom. xiv. 23. And it is brought about, on account of this great difference, that although with no possibility of doubt a persevering integrity of virginity is preferable to conjugal chastity, yet a woman even twice married, if she be a catholic, is preferred to a professed virgin that is a heretic; nor is she in such wise preferred because this one is better in God’s kingdom, but because the other is not there at all. Now the former, indeed, whom we have described as being of better morals, if a true faith be his, surpasses the second one, although both will be in heaven; yet if the faith be wanting to him, he is so surpassed by him that he himself is not there at all.

CAPUT V.

14. Calumnia de Prophetarum et Apostolorum justitia. Aiunt etiam, «quod omnes Apostoli vel Prophetae non plene sancti definiantur a nobis, sed in comparatione pejorum minus malos eos fuisse dicamus; et hanc esse justitiam cui Deus testimonium perhibet, ut quomodo dicit propheta, justificatam Sodomam comparatione Judaeorum (Ezech. XVI, 46-57), sic etiam nos criminosorum comparatione dicamus sanctos aliquam exercuisse virtutem.» Absit ut ista dicamus: sed aut non valent intelligere, aut nolunt advertere, aut calumniandi studio dissimulant se scire quod dicimus. Audiant ergo, vel ipsi, vel potius ii quos idiotas et ineruditos decipere moliuntur. Nostra fides, hoc est catholica fides, justos 0598 ab injustis, non operum, sed ipsa fidei lege discernit: quia justus ex fide vivit. Per quam discretionem fit, ut homo ducens vitam sine homicidio, sine furto, sine falso testimonio, sine appetitu rei ullius alienae, parentibus honorem debitum reddens, castus usque ad continentiam ab omni omnino concubitu, etiam conjugali, eleemosynarum largissimus, injuriarum patientissimus, qui non solum non auferat aliena, sed nec sua reposcat ablata, vel etiam venditis omnibus suis erogatisque in pauperes, nihil suum propriumque possideat ; cum suis tamen istis velut laudabilibus moribus, si non in Deum fidem rectam et catholicam teneat, de hac vita damnandus abscedat. Alius autem, habens quidem opera bona ex fide recta quae per dilectionem operatur, non tamen ita ut ille bene moratus , incontinentiam suam sustentat honestate nuptiarum, conjugii carnalis debitum et reddit et repetit, nec sola propagationis causa, verum etiam voluptatis, quamvis cum sola uxore, concumbit, quod conjugatis secundum veniam concedit Apostolus (I Cor. VII, 6); injurias non tam patienter accipit , sed ulciscendi cupiditate fertur iratus; quamvis, ut possit dicere, Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris (Matth. VI, 12), rogatus ignoscat: possidet rem familiarem, faciens inde quidem eleemosynas, non tamen quam ille tam largas : non aufert aliena; sed quamvis ecclesiastico judicio, non forensi, tamen repetit sua: nempe iste qui moribus illo videtur inferior, propter rectam fidem quae illi est in Deum, ex qua vivit, et secundum quam in omnibus delictis suis se accusat, in omnibus bonis operibus Deum laudat, sibi tribuens ignominiam, illi gloriam, atque ab ipso sumens et indulgentiam peccatorum et dilectionem recte factorum, de hac vita liberandus et in consortium cum Christo regnaturorum recipiendus emigrat. Quare, nisi propter fidem? Quae licet sine operibus neminem salvat (ipsa enim est non reproba fides, quae per dilectionem operatur); tamen per ipsam etiam peccata solvuntur, quia justus ex fide vivit: sine ipsa vero etiam quae videntur bona opera, in peccata vertuntur; omne enim quod non est ex fide, peccatum est (Rom. XIV, 23). Et fit propter hanc maximam differentiam, ut cum, dubitante nullo, perseverans virginalis integritas conjugali castitate sit potior; tamen mulier etiam bis nupta catholica professae virgini haereticae praeferatur: nec ita praeferatur, ut ista melior sit in Dei regno, sed ut illa ibi non sit omnino. Nam et ille quem velut melioribus descripsimus moribus, si adsit ei fides recta, superat illum alter rum, sed ambo illic erunt: si autem fides ei desit, 0599 sic ab illo superatur, ut ipse ibi non sit.