S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI CONTRA DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM AD BONIFACIUM ROMANAE ECCLESIAE EPISCOPUM Libri quatuor .

 CAPUT PRIMUM.

 2. Novi quippe haeretici, inimici gratiae Dei, quae datur pusillis et magnis per Jesum Christum Dominum nostrum, etsi jam cavendi evidentius apertiore

 3. Haec autem quae duabus Epistolis eorum respondeo: uni scilicet quam dicitur Romam misisse Julianus, credo ut per illam, quos posset, suos aut inven

 CAPUT II.

 5. Liberum autem arbitrium defendendo praecipitant, ut de illo potius ad faciendam justitiam, quam de Domini adjutorio confidatur, atque ut in se quis

 CAPUT III.

 7. Non itaque, sicut dicunt nos quidam dicere, et iste audet insuper scribere, omnes in peccatum, velut inviti, carnis suae necessitate coguntur: 0554

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 10. «Dicunt etiam,» inquit, «motum genitalium et commixtionem conjugum, a diabolo fuisse repertam: et propterea eos qui nascuntur innocentes , reos es

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 14. Apostolum ex sua et aliorum qui sub gratia, non sub lege adhuc sunt, persona locutum esse. Hinc autem jam incipit, propter quod ista consideranda

 CAPUT IX.

 0559 16. Quod autem ait in hoc Epistolae loco ad Romanos, Peccatum ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est mortem congruit superioribus ubi

 CAPUT X.

 18. An forte metuimus ea quae sequuntur. Quod enim operor, ignoro: non enim quod volo, hoc ago sed quod odi, illud facio: ne forte ex his verbis quis

 19. Jam illud quod sequitur, nonne unde loquatur, apertissime ostendit? Scio enim quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Si enim non exp

 20. Apertius autem quod sequitur utrumque declarat: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem video autem aliam legem in membris meis, re

 21. Deinde subjungit propter quod dicta sunt omnia: Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum n

 22. Visum autem aliquando etiam mihi fuerat, hominem sub lege, isto Apostoli sermone describi . Sed vim mihi fecerunt postea ista verba, quod ait, Nun

 CAPUT XI.

 24. His atque hujusmodi in ista Scripturae apostolicae circumstantia diligenter consideratis, recte intelligitur Apostolus, non quidem se solum in sua

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 27. Sed de ista concupiscentia carnis falli eos credo, vel fallere cum qua necesse est ut etiam baptizatus, et hoc si diligentissime proficit, et Spi

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 30. «Dicimus,» inquit, «has quae nunc aguntur in orbe terrarum, a Deo nuptias institutas, nec reos esse conjuges, sed fornicatores et adulteros condem

 31. «Motum,» inquit, «genitalium, id est, ipsam virilitatem sine qua non potest esse commixtio, a Deo dicimus institutam.» Ad hoc respondemus, motum g

 CAPUT XVI.

 33. Hoc pudoris genus, haec erubescendi necessitas certe cum omni homine nascitur, et ipsis quodammodo naturae legibus imperatur, ut in hac re verecun

 CAPUT XVII.

 35. Duarum vero reliquarum quamlibet elegeritis, non est adversus vos ulla contentione laborandum. Etsi enim quartum nolueritis eligere, ubi est omniu

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Jam vero gratiam Christi simul oppugnant, Baptismum ejus simul evacuant, carnem ejus simul exhonorant sed etiam haec modis causisque diversis. Nam

 4. Desinant itaque Pelagiani Catholicis objectare quod non sunt, sed ipsi potius festinent emendare quod sunt : nec ideo se velint haberi amabiles, qu

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 7. Quid illud quod idem Papa de hac ipsa causa etiam Numidiae rescripsit episcopis, quia de utroque concilio, et de Carthaginensi scilicet et de Milev

 8. Quid ad haec dicunt isti, qui suas calumniosas impietates audent etiam scribere, audent et orientalibus episcopis mittere? Tenetur Coelestius litte

 CAPUT V.

 10. Unde autem hoc eis visum fuerit nobis objicere, quod fatum asseramus sub nomine gratiae, cum aliquanto attentius cogitarem prius eorum verba quae

 CAPUT VI.

 12. Fatum quippe qui affirmant, de siderum positione ad tempus quo concipitur quisque vel nascitur, quas constellationes vocant, non solum actus et ev

 CAPUT VII.

 14. Sed ut id quod dicimus alicujus exempli manifestatione 0581 clarescat, constituamus aliquos ab aliqua meretrice geminos editos, atque ut ab aliis

 15. Nobis in duobus istis geminis unam procul dubio habentibus causam, difficultatem quaestionis cur alius sic, alius vero sic mortuus est, velut non

 0583 16. Sed ut vobis auferretur omnis vestrae caliginis latebra, propterea geminos tales proposui, qui neque parentum meritis juvarentur, et animo in

 CAPUT VIII.

 18. Hoc enim nobis objiciendum putarunt, quod invito et reluctanti homini Deum dicamus inspirare, non quanticumque boni, et ipsius imperfecti cupidita

 CAPUT IX.

 20. Nam sicut dictum est, Hominis est praeparare cor, et a Domino responsio linguae ita etiam dictum est, Aperi os, et adimplebo illud Praeparatur vo

 21. Quapropter multa Deus facit in homine bona, quae non facit homo: nulla vero facit homo, quae non facit Deus ut faciat homo. Proinde cupiditas boni

 CAPUT X.

 0588 23. Quae cum ita sint, nihil in Scripturis sanctis homini a Domino video juberi, propter probandum liberum arbitrium, quod non inveniatur vel dar

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Ecce quod dicimus: ecce unde nobis objiciunt, quod «sic legem» dicamus «datam, ut gravioris sit causa peccati:» non audientes Apostolum dicentem, L

 CAPUT III.

 5. Baptismus igitur abluit quidem peccata omnia, prorsus omnia, factorum, dictorum, cogitatorum, sive originalia, sive addita, sive quae ignoranter, s

 CAPUT IV.

 7. Hic certe si quaeramus, utrum hoc Testamentum, quod dicit confirmatum a Deo non infirmari a lege quae post quadringentos et triginta annos facta es

 8. Sive igitur Abraham, sive ante illum justi, sive post eum usque ad ipsum Moysen, per quem datum est Testamentum a monte Sina in servitutem generans

 9. Ad Testamentum autem vetus, quod est a monte Sina in servitutem generans, quod est Agar, illi pertinent, qui cum acceperint legem sanctam et justam

 10. Et vetus igitur Testamentum Deus condidit: quia Deo placuit, usque ad plenitudinem temporis promissis terrenis tanquam in praemio constitutis prom

 11. Verum haec plane magna distantia est, quod faciunt ista sub lege positi, quos littera occidit, terrenam felicitatem vel cupiditate adipiscendi vel

 12. Aliter itaque dicitur jam obtinente loquendi consuetudine vetus Testamentum, Lex et Prophetae omnes, qui usque ad Joannem prophetaverunt quod dis

 13. Sed dicet aliquis: Quomodo vetus appellatur, quod post quadringentos et triginta annos factum est per Moysen (Id. III, 17) et novum dicitur, quod

 CAPUT V.

 15. Cum itaque justi omnes et antiquiores et Apostoli ex fide vixerint recta, quae est in Christo Jesu Domino nostro moresque tam sanctos cum fide ha

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 18. Quam vero est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse habere justitiam aequalem Angelis

 19. Ex hoc factum est, virtutem, quae nunc est in homine justo, perfectam hactenus nominari, ut ad ejus perfectionem pertineat etiam ipsius imperfecti

 20. Abjicit ergo illa beatus Paulus praeterita justitiae 0603 suae tanquam detrimenta et stercora, ut Christum lucrifaciat, et inveniatur in illo non

 21. Secundum hanc autem justitiam Dei, hoc est, quae ex Deo nobis est, nunc fides operatur per dilectionem (Galat. V, 6). Id autem operatur , quomodo

 22. Nam ex quo loco suscepit haec dicere, sic exorsus est: Videte canes, videte malos operarios, videte concisionem. Nos enim sumus circumcisio qui sp

 23. Quamobrem qui secundum justitiam quae in lege est, sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus 0606 sine querela vixisse commemorat, nulla

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 LIBER QUARTUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 5. Quid eis igitur prodest, quod dicunt, «Omne peccatum non de natura, sed de voluntate descendere » et Manichaeis malam naturam dicentibus causam ess

 6. In eo sane quod dicunt, «Per Adam mortem ad nos transisse, non crimina,» non habent adversarios Manichaeos: quia nec ipsi astruunt originale peccat

 7. Sed hoc ideo dicunt isti, dum volunt ex verbis Apostoli in suum sensum homines detorquere. Ubi enim ait Apostolus, Per unum hominem peccatum intrav

 8. Propter quid autem idem apostolus dicit, nos per Christum reconciliari Deo, nisi propter quod facti fuimus inimici? Et hoc quid est, nisi peccatum?

 CAPUT V.

 10. De laude legis. Rursus in laude legis quid eis prodest, quod contra Manichaeos verum dicunt, quando ex hoc ad illud volunt ducere, quod falsum con

 11. Nusquam autem isti inimici gratiae ad eamdem gratiam vehementius oppugnandam occultiores moliuntur insidias, quam ubi legem laudant, quae sine dub

 CAPUT VI.

 13. Quid eis prodest, quod in laude ipsius liberi arbitrii, «gratiam dicunt adjuvare uniuscujusque bonum propositum?» Hoc sine scrupulo acciperetur ca

 14. Ita namque illis tumor ipse aures cordis obstruxit, ut non audiant, Quid enim habes quod non accepisti (I Cor. IV, 7)? non audiant, Sine me nihil

 15. Quid remansit pelli morticinae, unde possit inflari, et dedignetur, quando gloriatur, in Domino gloriari? Quid ei remansit, quando quidquid dixeri

 16. Sed quare istos homines oves facit, et istos non facit, apud quem non est acceptio personarum (Rom. II, 11)? Ipsa est quaestio, quam beatus Aposto

 CAPUT VII.

 18. «Et Spiritum sanctum» fatendum est «etiam antiquis temporibus» non solum «mentes bonas adjuvisse,» quod et isti volunt verum etiam bonas eas feci

 19. Quae cum ita sint, desinant Pelagiani quinque istarum rerum insidiosissimis laudibus, id est, laude creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude

 CAPUT VIII.

 21. Beatissimum, corona etiam martyrii gloriosissimum Cyprianum, nec Africanis atque occidentalibus tantum, verum et orientalibus Ecclesiis, fama prae

 22. Hoc enim et in epistola, cujus de Mortalitate titulus inscribitur, ita dicit: «Regnum Dei, fratres dilectissimi, esse coepit in proximo, praemium

 23. In epistola autem quam scripsit ad episcopum 0625 Fidum, cum sexaginta sex coepiscopis suis, a quo fuerat consultus propter circumcisionis legem,

 24. Quid ad ista dicturi sunt, gratiae Dei non solum desertores, sed etiam persecutores? quid ad ista dicturi sunt? Quo pacto nobis paradisi possessio

 CAPUT IX.

 26. Numquid iste sanctus tam memorabilis Ecclesiarum in verbo veritatis instructor, liberum arbitrium negat esse in hominibus, quia Deo totum tribuit

 CAPUT X.

 28. Dicant, si audent Pelagiani, hunc hominem Dei Manichaeorum errore perversum, quia ita laudat sanctos, ut tamen fateatur neminem in hac vita ad tan

 CAPUT XI.

 30. Pelagiani dicunt ab homine incipere meritum per liberum arbitrium, cui Deus subsequens gratiae retribuat adjumentum. Etiam hic eos refellat venera

 31. Jam vero quoniam Pelagiani dicunt, justos in hac vita vel esse vel fuisse, qui sine ullo peccato vixerint , in tantum ut vita futura, quae in prae

 CAPUT XII.

 33. Quid est ergo quod rabiosa mentis caecitate nunc jactant, toto penitus Occidente non minus stultum quam impium dogma susceptum: quandoquidem Domin

 34. Quid est ergo quod dicunt, Simplicibus episcopis , sine congregatione synodi in locis suis sedentibus, 0638 extorta subscriptio est?

Chapter 23.—There is No True Righteousness Without the Faith of the Grace of Christ.

Wherefore he who lives according to the righteousness which is in the law, without the faith of the grace of Christ, as the apostle declares that he lived blameless, must be accounted to have no true righteousness; not because the law is not true and holy, but because to wish to obey the letter which commands, without the Spirit of God which quickens, as if of the strength of free will, is not true righteousness. But the righteousness according to which the righteous man lives by faith, since man has it from God by the Spirit of grace, is true righteousness. And although this is not undeservedly said to be perfect in some righteous men, according to the capacity of this life, yet it is but little to that great righteousness which the equality of the angels receives. And he who had not yet possessed this, on the one hand, in respect of that which was already in him, said that he was perfect; and in respect of that which was still wanting to him, said that he was imperfect. But manifestly that lower degree of righteousness makes merit, that higher kind becomes reward. Whence he who does not strive after the former does not attain unto the latter. Wherefore, after the resurrection of man, to deny that there will be a fulness of righteousness, and to think that the righteousness in the body of that life will be such as it can be in the body of this death, is singular folly. But it is most true that men do not there begin to fulfil those commands of God which here they have been unwilling to obey. For there will be the fulness of the most perfect righteousness, yet not of men striving after what is commanded, and making gradual endeavours after that fulness; but in the twinkling of an eye, even as shall be that resurrection of the dead itself, because that greatness of perfect righteousness will be given as a reward to those who here have obeyed the commandments, and will not itself be commanded to them as a thing to be accomplished. But I should in such wise say they have done the commandments, that we might remember that to these very commandments belongs the prayer in which the holy children of promise daily say with truth, “Thy will be done,”244    Matt. vi. 10. and “Forgive us our debts.”245    Matt. vi. 12.

23. Quamobrem qui secundum justitiam quae in lege est, sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus 0606 sine querela vixisse commemorat, nullam veram putandus est habere justitiam: non quia lex vera et sancta non est; sed quia obedire velle litterae jubenti, sine vivificante spiritu Dei, veluti ex viribus liberi arbitrii, justitia vera non est. Justitia vero, secundum quam justus ex fide vivit, quoniam per spiritum gratiae homini ex Deo est, vera justitia est. Quae licet non immerito in aliquibus justis pro hujus vitae capacitate perfecta dicitur, parva tamen est ad illam magnam, quam capit aequalitas Angelorum. Quam qui nondum habebat, et propter illam quae jam inerat, perfectum, et propter istam quae adhuc deerat, imperfectum se esse dicebat. Sed plane minor ista justitia facit meritum, major illa fit praemium. Unde qui istam non sequitur, illam non assequitur. Quocirca post resurrectionem hominis, futuram negare justitiae plenitudinem, et putare tantam futuram esse justitiam in corpore vitae illius, quanta esse potest in corpore mortis hujus, dementiae singularis est. Non autem illic incipere homines, quae hic noluerint Dei mandata complere, verissimum est. Erit enim perfectissimae plenitudo justitiae, non tamen hominum mandata sectantium, et ad eam plenitudinem proficiendo nitentium; sed in ictu oculi, sicut ipsa futura est resurrectio mortuorum (I Cor. XV, 52): quoniam illa perfectae magnitudo justitiae, eis qui hic mandata fecerunt, praemium dabitur, non et ipsa facienda mandabitur. Sed ita dixerim, mandata fecerunt, ut ad ipsa mandata meminerimus pertinere orationem , in qua quotidie veraciter dicunt sancti filii promissionis, et, Fiat voluntas tua; et, Dimitte nobis debita nostra (Matth. VI, 10 et 12).