S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI CONTRA DUAS EPISTOLAS PELAGIANORUM AD BONIFACIUM ROMANAE ECCLESIAE EPISCOPUM Libri quatuor .

 CAPUT PRIMUM.

 2. Novi quippe haeretici, inimici gratiae Dei, quae datur pusillis et magnis per Jesum Christum Dominum nostrum, etsi jam cavendi evidentius apertiore

 3. Haec autem quae duabus Epistolis eorum respondeo: uni scilicet quam dicitur Romam misisse Julianus, credo ut per illam, quos posset, suos aut inven

 CAPUT II.

 5. Liberum autem arbitrium defendendo praecipitant, ut de illo potius ad faciendam justitiam, quam de Domini adjutorio confidatur, atque ut in se quis

 CAPUT III.

 7. Non itaque, sicut dicunt nos quidam dicere, et iste audet insuper scribere, omnes in peccatum, velut inviti, carnis suae necessitate coguntur: 0554

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 10. «Dicunt etiam,» inquit, «motum genitalium et commixtionem conjugum, a diabolo fuisse repertam: et propterea eos qui nascuntur innocentes , reos es

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 14. Apostolum ex sua et aliorum qui sub gratia, non sub lege adhuc sunt, persona locutum esse. Hinc autem jam incipit, propter quod ista consideranda

 CAPUT IX.

 0559 16. Quod autem ait in hoc Epistolae loco ad Romanos, Peccatum ut appareat peccatum, per bonum mihi operatum est mortem congruit superioribus ubi

 CAPUT X.

 18. An forte metuimus ea quae sequuntur. Quod enim operor, ignoro: non enim quod volo, hoc ago sed quod odi, illud facio: ne forte ex his verbis quis

 19. Jam illud quod sequitur, nonne unde loquatur, apertissime ostendit? Scio enim quia non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Si enim non exp

 20. Apertius autem quod sequitur utrumque declarat: Condelector enim legi Dei secundum interiorem hominem video autem aliam legem in membris meis, re

 21. Deinde subjungit propter quod dicta sunt omnia: Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei per Jesum Christum Dominum n

 22. Visum autem aliquando etiam mihi fuerat, hominem sub lege, isto Apostoli sermone describi . Sed vim mihi fecerunt postea ista verba, quod ait, Nun

 CAPUT XI.

 24. His atque hujusmodi in ista Scripturae apostolicae circumstantia diligenter consideratis, recte intelligitur Apostolus, non quidem se solum in sua

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 27. Sed de ista concupiscentia carnis falli eos credo, vel fallere cum qua necesse est ut etiam baptizatus, et hoc si diligentissime proficit, et Spi

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 30. «Dicimus,» inquit, «has quae nunc aguntur in orbe terrarum, a Deo nuptias institutas, nec reos esse conjuges, sed fornicatores et adulteros condem

 31. «Motum,» inquit, «genitalium, id est, ipsam virilitatem sine qua non potest esse commixtio, a Deo dicimus institutam.» Ad hoc respondemus, motum g

 CAPUT XVI.

 33. Hoc pudoris genus, haec erubescendi necessitas certe cum omni homine nascitur, et ipsis quodammodo naturae legibus imperatur, ut in hac re verecun

 CAPUT XVII.

 35. Duarum vero reliquarum quamlibet elegeritis, non est adversus vos ulla contentione laborandum. Etsi enim quartum nolueritis eligere, ubi est omniu

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Jam vero gratiam Christi simul oppugnant, Baptismum ejus simul evacuant, carnem ejus simul exhonorant sed etiam haec modis causisque diversis. Nam

 4. Desinant itaque Pelagiani Catholicis objectare quod non sunt, sed ipsi potius festinent emendare quod sunt : nec ideo se velint haberi amabiles, qu

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 7. Quid illud quod idem Papa de hac ipsa causa etiam Numidiae rescripsit episcopis, quia de utroque concilio, et de Carthaginensi scilicet et de Milev

 8. Quid ad haec dicunt isti, qui suas calumniosas impietates audent etiam scribere, audent et orientalibus episcopis mittere? Tenetur Coelestius litte

 CAPUT V.

 10. Unde autem hoc eis visum fuerit nobis objicere, quod fatum asseramus sub nomine gratiae, cum aliquanto attentius cogitarem prius eorum verba quae

 CAPUT VI.

 12. Fatum quippe qui affirmant, de siderum positione ad tempus quo concipitur quisque vel nascitur, quas constellationes vocant, non solum actus et ev

 CAPUT VII.

 14. Sed ut id quod dicimus alicujus exempli manifestatione 0581 clarescat, constituamus aliquos ab aliqua meretrice geminos editos, atque ut ab aliis

 15. Nobis in duobus istis geminis unam procul dubio habentibus causam, difficultatem quaestionis cur alius sic, alius vero sic mortuus est, velut non

 0583 16. Sed ut vobis auferretur omnis vestrae caliginis latebra, propterea geminos tales proposui, qui neque parentum meritis juvarentur, et animo in

 CAPUT VIII.

 18. Hoc enim nobis objiciendum putarunt, quod invito et reluctanti homini Deum dicamus inspirare, non quanticumque boni, et ipsius imperfecti cupidita

 CAPUT IX.

 20. Nam sicut dictum est, Hominis est praeparare cor, et a Domino responsio linguae ita etiam dictum est, Aperi os, et adimplebo illud Praeparatur vo

 21. Quapropter multa Deus facit in homine bona, quae non facit homo: nulla vero facit homo, quae non facit Deus ut faciat homo. Proinde cupiditas boni

 CAPUT X.

 0588 23. Quae cum ita sint, nihil in Scripturis sanctis homini a Domino video juberi, propter probandum liberum arbitrium, quod non inveniatur vel dar

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 3. Ecce quod dicimus: ecce unde nobis objiciunt, quod «sic legem» dicamus «datam, ut gravioris sit causa peccati:» non audientes Apostolum dicentem, L

 CAPUT III.

 5. Baptismus igitur abluit quidem peccata omnia, prorsus omnia, factorum, dictorum, cogitatorum, sive originalia, sive addita, sive quae ignoranter, s

 CAPUT IV.

 7. Hic certe si quaeramus, utrum hoc Testamentum, quod dicit confirmatum a Deo non infirmari a lege quae post quadringentos et triginta annos facta es

 8. Sive igitur Abraham, sive ante illum justi, sive post eum usque ad ipsum Moysen, per quem datum est Testamentum a monte Sina in servitutem generans

 9. Ad Testamentum autem vetus, quod est a monte Sina in servitutem generans, quod est Agar, illi pertinent, qui cum acceperint legem sanctam et justam

 10. Et vetus igitur Testamentum Deus condidit: quia Deo placuit, usque ad plenitudinem temporis promissis terrenis tanquam in praemio constitutis prom

 11. Verum haec plane magna distantia est, quod faciunt ista sub lege positi, quos littera occidit, terrenam felicitatem vel cupiditate adipiscendi vel

 12. Aliter itaque dicitur jam obtinente loquendi consuetudine vetus Testamentum, Lex et Prophetae omnes, qui usque ad Joannem prophetaverunt quod dis

 13. Sed dicet aliquis: Quomodo vetus appellatur, quod post quadringentos et triginta annos factum est per Moysen (Id. III, 17) et novum dicitur, quod

 CAPUT V.

 15. Cum itaque justi omnes et antiquiores et Apostoli ex fide vixerint recta, quae est in Christo Jesu Domino nostro moresque tam sanctos cum fide ha

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 18. Quam vero est, non dico impudens, sed insana superbia, nondum esse aequales Angelis Dei, et putare se jam posse habere justitiam aequalem Angelis

 19. Ex hoc factum est, virtutem, quae nunc est in homine justo, perfectam hactenus nominari, ut ad ejus perfectionem pertineat etiam ipsius imperfecti

 20. Abjicit ergo illa beatus Paulus praeterita justitiae 0603 suae tanquam detrimenta et stercora, ut Christum lucrifaciat, et inveniatur in illo non

 21. Secundum hanc autem justitiam Dei, hoc est, quae ex Deo nobis est, nunc fides operatur per dilectionem (Galat. V, 6). Id autem operatur , quomodo

 22. Nam ex quo loco suscepit haec dicere, sic exorsus est: Videte canes, videte malos operarios, videte concisionem. Nos enim sumus circumcisio qui sp

 23. Quamobrem qui secundum justitiam quae in lege est, sine fide gratiae Christi vivit, sicut se Apostolus 0606 sine querela vixisse commemorat, nulla

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 LIBER QUARTUS.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 5. Quid eis igitur prodest, quod dicunt, «Omne peccatum non de natura, sed de voluntate descendere » et Manichaeis malam naturam dicentibus causam ess

 6. In eo sane quod dicunt, «Per Adam mortem ad nos transisse, non crimina,» non habent adversarios Manichaeos: quia nec ipsi astruunt originale peccat

 7. Sed hoc ideo dicunt isti, dum volunt ex verbis Apostoli in suum sensum homines detorquere. Ubi enim ait Apostolus, Per unum hominem peccatum intrav

 8. Propter quid autem idem apostolus dicit, nos per Christum reconciliari Deo, nisi propter quod facti fuimus inimici? Et hoc quid est, nisi peccatum?

 CAPUT V.

 10. De laude legis. Rursus in laude legis quid eis prodest, quod contra Manichaeos verum dicunt, quando ex hoc ad illud volunt ducere, quod falsum con

 11. Nusquam autem isti inimici gratiae ad eamdem gratiam vehementius oppugnandam occultiores moliuntur insidias, quam ubi legem laudant, quae sine dub

 CAPUT VI.

 13. Quid eis prodest, quod in laude ipsius liberi arbitrii, «gratiam dicunt adjuvare uniuscujusque bonum propositum?» Hoc sine scrupulo acciperetur ca

 14. Ita namque illis tumor ipse aures cordis obstruxit, ut non audiant, Quid enim habes quod non accepisti (I Cor. IV, 7)? non audiant, Sine me nihil

 15. Quid remansit pelli morticinae, unde possit inflari, et dedignetur, quando gloriatur, in Domino gloriari? Quid ei remansit, quando quidquid dixeri

 16. Sed quare istos homines oves facit, et istos non facit, apud quem non est acceptio personarum (Rom. II, 11)? Ipsa est quaestio, quam beatus Aposto

 CAPUT VII.

 18. «Et Spiritum sanctum» fatendum est «etiam antiquis temporibus» non solum «mentes bonas adjuvisse,» quod et isti volunt verum etiam bonas eas feci

 19. Quae cum ita sint, desinant Pelagiani quinque istarum rerum insidiosissimis laudibus, id est, laude creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude

 CAPUT VIII.

 21. Beatissimum, corona etiam martyrii gloriosissimum Cyprianum, nec Africanis atque occidentalibus tantum, verum et orientalibus Ecclesiis, fama prae

 22. Hoc enim et in epistola, cujus de Mortalitate titulus inscribitur, ita dicit: «Regnum Dei, fratres dilectissimi, esse coepit in proximo, praemium

 23. In epistola autem quam scripsit ad episcopum 0625 Fidum, cum sexaginta sex coepiscopis suis, a quo fuerat consultus propter circumcisionis legem,

 24. Quid ad ista dicturi sunt, gratiae Dei non solum desertores, sed etiam persecutores? quid ad ista dicturi sunt? Quo pacto nobis paradisi possessio

 CAPUT IX.

 26. Numquid iste sanctus tam memorabilis Ecclesiarum in verbo veritatis instructor, liberum arbitrium negat esse in hominibus, quia Deo totum tribuit

 CAPUT X.

 28. Dicant, si audent Pelagiani, hunc hominem Dei Manichaeorum errore perversum, quia ita laudat sanctos, ut tamen fateatur neminem in hac vita ad tan

 CAPUT XI.

 30. Pelagiani dicunt ab homine incipere meritum per liberum arbitrium, cui Deus subsequens gratiae retribuat adjumentum. Etiam hic eos refellat venera

 31. Jam vero quoniam Pelagiani dicunt, justos in hac vita vel esse vel fuisse, qui sine ullo peccato vixerint , in tantum ut vita futura, quae in prae

 CAPUT XII.

 33. Quid est ergo quod rabiosa mentis caecitate nunc jactant, toto penitus Occidente non minus stultum quam impium dogma susceptum: quandoquidem Domin

 34. Quid est ergo quod dicunt, Simplicibus episcopis , sine congregatione synodi in locis suis sedentibus, 0638 extorta subscriptio est?

Book IV.

After having set aside in the former books the calumnies hurled against the Catholics, Augustin here proceeds to open up the snares which lie hidden in the remaining part of the second epistle of the Pelagians, in the five heads of their doctrine—in the praise, to wit, of the creature, the praise of marriage, the praise of the law, the praise of free will, and the praise of the saints; in connection with which heads the Pelagians malignantly boast that they are at issue not more with the Manicheans than with the Catholics. Hence these five points may bring us back to this, that they put forward their threefold error—namely, the two first, the denial of original sin; the two following, the assertion that grace is given according to merits; the fifth, their statement that the saints had not sinned in this life. Augustin shows that both heresies, that of the Manicheans and that of the Pelagians, are opposed and equally odious to the Catholic faith, whereby we profess, first, that the nature created by a good God was good, but that, nevertheless, it is in need of a Saviour because of original sin, which passed into all men from the transgression of the first man: then secondly, that marriage is good, truly instituted by God, but that that concupiscence is evil which was associated with marriage by sin: also thirdly that the law of God is good, but in such wise as only to manifest sin, not to take it away: that fourthly free will is assuredly inherent in the nature of man, but that now, however, it is so enslaved that it does not avail to the doing of righteousness, unless when it shall have been made free by grace: but that fifthly the saints, whether of the Old or New Testament, were indeed endued with a righteousness, which was true but not perfect, nor so full that they should be free from all sin. In conclusion, he brings forward the testimonies of Cyprian and Ambrose on behalf of the Catholic faith, some concerning original sin, others about the assistance of grace, and the last concerning the imperfection of present righteousness.

LIBER QUARTUS.

0609

Postquam conjectas in Catholicos criminationes diluit superioribus libris, hic jam Augustinus aperit insidias, quae reliqua parte Epistolae secundae Pelagianorum in quinque doctrinae eorum capitibus latent, in laude scilicet creaturae, laude nuptiarum, laude legis, laude liberi arbitrii, et laude sanctorum: penes quae capita non magis Manichaeis quam Catholicis repugnare se Pelagiani maligne jactant: cum illa quinque ad hoc referre noscantur, ut triplicem errorem suum obtrudant; nempe duo priora, ut negent originale peccatum; duo sequentia, ut gratiam statuant secundum merita dari; quintum, ut sanctos in hac vita peccatum non habuisse dicant. Ostendit Augustinus utrasque haereses, Manichaeorum et Pelagianorum, hinc inde oppositas et pariter exosas fidei catholicae, qua profitemur primum, bonam esse naturam a Deo bono conditam; sed eam tamen salvatore indigere propter originale peccatum, quod ex primi hominis praevaricatione in omnes pertransiit: tum deinde bonas esse nuptias, vere a Deo institutas; sed malam ipsam concupiscentiam, quae nuptiis accidit ex peccato: bonam quoque esse Dei legem, sed ita ut peccatum ostendat solummodo, non tollat: liberum certe arbitrium naturae hominis insitum esse; nunc tamen ita captivatum, ut ad faciendam justitiam non valeat, nisi cum fuerit per gratiam liberatum: sanctos autem seu novi seu veteris Testamenti fuisse quidem vera justitia praeditos, non perfecta tamen, nec tam plena, ut caruerint omni peccato. In fine profert Cypriani et Ambrosii testimonia pro catholica fide, quaedam de originali peccato, alia de gratiae adjutorio, ultima de praesentis justitiae imperfectione.