S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE GRATIA CHRISTI ET DE PECCATO ORIGINALI CONTRA PELAGIUM ET COELESTIUM Libri duo .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 4. Nam cum tria constituat atque distinguat, quibus divina mandata dicit impleri, possibilitatem, 0362 voluntatem, actionem possibilitatem scilicet,

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 8. Hanc autem naturalem possibilitatem quod adjuvari Dei gratia confitetur, non est hic apertum vel quam dicat gratiam, vel quatenus ea naturam sentia

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 24. Sed ne forte respondeat, ita se hic dixisse, «Dei faciendo voluntatem, divinam mereamur gratiam,» sicut fidelibus et pie viventibus additur gratia

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 32. Nam ut de Coelestii opusculis interim taceam, vel libellis ejus, quos judiciis ecclesiasticis allegavit , quae vobis omnia, cum aliis quas necessa

 CAPUT XXXI.

 34. Deinde quamlibet sentiat gratiam, ipsis Christianis secundum merita dari dicit: cum eos qui hoc dicunt, jam in Palaestina, sicut supra commemoravi

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 41. Item in eodem opere alio loco: «Quod si etiam sine Deo,» inquit, «homines ostendunt, quales a Deo facti sunt vide quid Christiani facere possint,

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 CAPUT XLI.

 CAPUT XLII.

 CAPUT XLIII.

 CAPUT XLIV.

 CAPUT XLV.

 50. Item in eodem libro idem sanctus Ambrosius: «Nam si Petrus,» inquit (Lib. 10, n. 91, ad Luc. XXII), «lapsus est, qui dixit, Etsi alii scandalizati

 CAPUT XLVI.

 CAPUT XLVII.

 CAPUT XLVIII.

 CAPUT XLIX.

 CAPUT L.

 LIBER SECUNDUS. DE PECCATO ORIGINALI.

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 4. Nempe cernitis sic Coelestium concessisse parvulis Baptismum, ut in eos transire primi hominis peccatum, quod lavacro regenerationis abluitur, nolu

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 7. Sed multum misericors memoratae Sedis antistes, ubi eum vidit ferri tanta praesumptione praecipitem, tanquam furentem, donec si posset fieri resipi

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 19. Quomodo autem Pelagius obrepere tentaverit ad fallendum etiam Apostolicae Sedis episcopale judicium in hac ipsa quaestione de Baptismate parvuloru

 CAPUT XVIII.

 20. Denique quomodo respondeat advertite, et videte latebras ambiguitatis falsitati praeparare refugia. offundendo caliginem veritati ita ut etiam no

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 24. Jam vero in libro Fidei suae , quem Romam cum ipsis litteris misit ad eumdem papam Innocentium, ad quem etiam epistolam scripserat, multo evidenti

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 27. Sed multum eum ista fallit opinio. Longe aliter se habent quaestiones istae, quas esse praeter fidem 0398 arbitratur, quam sunt illae in quibus sa

 CAPUT XXIV.

 29. Quamvis ergo mors regnaverit ab Adam usque ad Moysen (Rom. V, 14), quia non eam potuit vincere nec lex data per Moysen non enim data est quae pos

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 31. Haec disputantes, a gratia mediatoris justos excludere conantur antiquos, tanquam Dei et illorum hominum non fuerit mediator homo Christus Jesus

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 45. Reatus itaque vitii ejus de quo loquimur, in regeneratorum prole carnali tamdiu manebit, donec et illic lavacro regenerationis abluatur. Regenerat

 46. Nec quisquam miretur, et dicat, «Cur hoc creat bonitas Dei, quod possideat malignitas diaboli?» Hoc enim suae creaturae seminibus ex illa bonitate

 CAPUT XLI.

 48. His tamen verbis hominis Dei, quem tanto praeconio ipse laudavit Pelagius, contradicit, et dicit, «sicut sine virtute, ita nos sine vitio procrear

7. [VI.]—Pelagius Posits God’s Aid Only for Our “Capacity.”

Let not Pelagius, however, in this way deceive incautious and simple persons, or even himself; for after saying, “Man is therefore to be praised for his willing and doing a good work,” he added, as if by way of correcting himself, these words: “Or rather, this praise belongs to man and to God.” It was not, however, that he wished to be understood as showing any deference to the sound doctrine, that it is “God which worketh in us both to will and to do,” that he thus expressed himself; but it is clear enough, on his own showing, why he added the latter clause, for he immediately subjoins: “Who has bestowed on him the ‘capacity’ for this very will and work.” From his preceding words it is manifest that he places this capacity in our nature. Lest he should seem, however, to have said nothing about grace, he added these words: “And who evermore, by the help of His grace, assists this very capacity,”—“this very capacity,” observe; not “very will,” or “very action;” for if he had said so much as this, he would clearly not be at variance with the teaching of the apostle. But there are his words: “this very capacity;” meaning that very one of the three faculties which he had placed in our nature. This God “evermore assists by the help of His grace.” The result, indeed, is, that “the praise does not belong to man and to God,” because man so wills that yet God also inspires his volition with the ardour of love, or that man so works that God nevertheless also cooperates with him,—and without His help, what is man? But he has associated God in this praise in this wise, that were it not for the nature which God gave us in our creation wherewith we might be able to exercise volition and action, we should neither will nor act.

CAPUT VI.

7. Neque hinc Pelagius incautos fallat et simplices, vel etiam se ipsum, quoniam cum dixisset, «Ergo in voluntate et opere bono laus hominis est;» velut correxit atque addidit, «Imo et hominis et Dei.» Non enim hoc propterea dixit, quia secundum sanam doctrinam intelligi voluit, quod et velle et operari Deus operetur in nobis: sed cur hoc dixerit, satis evidenter ostendit, continuo subjungendo, «qui ipsius voluntatis et operis possibilitatem dedit.» Hanc autem possibilitatem in natura eum ponere, de verbis ejus superioribus clarum est. Sed ne nihil de gratia dixisse videretur, adjunxit, «quique ipsam possibilitatem gratiae suae adjuvat semper auxilio:» non ait, Ipsam voluntatem, vel, Ipsam operationem; quod si diceret, non abhorrere a doctrina apostolica videretur: sed ait, «ipsam possibilitatem,» illud videlicet ex tribus quod in natura locavit, «gratiae suae adjuvat semper auxilio:» ut scilicet in voluntate et actione non ideo laus sit et Dei et hominis, quia sic vult homo, ut tamen Deus voluntati ejus ardorem dilectionis inspiret; et sic operatur homo, ut tamen Deus cooperetur, 0364 sine cujus adjutorio quid est homo? sed ideo ad hanc laudem adjunxit et Deum, quia nisi natura esset in qua nos condidit, qua velle et agere possemus, nec vellemus, nec ageremus.