S. AURELII AUGUSTINI HIPPONENSIS EPISCOPI DE NATURA ET GRATIA AD TIMASIUM ET JACOBUM CONTRA PELAGIUM LIBER UNUS .

 CAPUT PRIMUM.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 8. Nam prius distinguit, aliud esse quaerere, an possit aliquid esse, quod ad solam possibilitatem pertinet: aliud, utrumne sit. Hanc distinctionem ve

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 19. Tractat etiam iste de peccatis ignorantiae, et dicit, «hominem praevigilare debere ne ignoret ideoque esse culpandam ignorantiam, quia id homo ne

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 27. Dicit nullum malum boni alicujus esse causam. Avertisti faciem tuam a me, et factus sum conturbatus? Non movebor in aeternum: Domine, in voluntate

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 31. Sed Deus, inquiunt, potest omnia sanare. Virtus in infirmitate perficitur: Cum timore et tremore vestram ipsorum salutem operamini: Deus enim est

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII .

 CAPUT XXXIV.

 39. Porro autem quod Dei causam sibi agere videtur, defendendo naturam non attendit quod eamdem naturam sanam esse dicendo, medici repellit misericor

 CAPUT XXXV.

 41. Sed acute videtur interrogare, «quomodo istos sanctos de hac vita abiisse credendum sit, cum peccato, an sine peccato.» Ut si responsum fuerit, Cu

 CAPUT XXXVI.

 CAPUT XXXVII.

 44. Sed hoc etiam forsitan ipse vidit, et ideo subjecit atque ait: «Sed esto, aliis temporibus turbae numerositate omnium dissimulaverit peccata conte

 CAPUT XXXVIII.

 CAPUT XXXIX.

 CAPUT XL.

 CAPUT XLI.

 CAPUT XLII.

 CAPUT XLIII.

 CAPUT XLIV.

 52. Iste vero objecta sibi quaestione, in qua revera intolerabilis videtur cordibus christianis, quid respondeat attendamus. Ait enim: «Sed hoc est qu

 CAPUT XLV.

 CAPUT XLVI.

 CAPUT XLVII.

 CAPUT XLVIII.

 CAPUT XLIX.

 CAPUT L.

 CAPUT LI.

 CAPUT LII.

 CAPUT LIII.

 62. Quando enim istis rectissime dicitur, Quare sine adjutorio gratiae Dei dicitis hominem posse esse sine peccato? non tunc de illa gratia quaestio e

 CAPUT LIV.

 CAPUT LV.

 66. Porro si ab istis vel hoc impetramus, ut nondum baptizati implorent auxilium gratiae Salvatoris, non est hoc quidem parum adversus illam falsam de

 CAPUT LVI.

 CAPUT LVII.

 CAPUT LVIII.

 CAPUT LIX.

 CAPUT LX.

 CAPUT LXI.

 CAPUT LXII.

 73. Nam et ipse Job de peccatis suis non tacet, et utique huic amico vestro merito placet, humilitatem nullo modo in falsitatis parte ponendam: unde i

 CAPUT LXIII.

 75. Commemorabo et ego de hoc ipso opere sancti Ambrosii aliquid, ex quo iste commemoravit quod commemorandum putavit. « Visum est, » inquit, « mihi.

 CAPUT LXIV.

 77. Quis item christianus ignorat, quod beatissimum Xystum Romanae Ecclesiae episcopum et Domini martyrem dixisse commemorat , Quia libertatem arbitri

 CAPUT LXV.

 CAPUT LXVI.

 CAPUT LXVII.

 81. Sed ut non tantum illi, verum etiam iis qui eosdem libros meos, quos iste legit, de Libero Arbitrio non legerunt, atque illis non lectis, hunc for

 CAPUT LXVIII.

 CAPUT LXIX.

 CAPUT LXX.

Chapter 38 [XXXIV.]—We Must Not Lie, Even for the Sake of Moderation. The Praise of Humility Must Not Be Placed to the Account of Falsehood.

I am favourably disposed, indeed, to the view of our author, when he resists those who say to him, “What you assert seems indeed to be reasonable, but it is an arrogant thing to allege that any man can be without sin,” with this answer, that if it is at all true, it must not on any account be called an arrogant statement; for with very great truth and acuteness he asks, “On what side must humility be placed? No doubt on the side of falsehood, if you prove arrogance to exist on the side of truth.” And so he decides, and rightly decides, that humility should rather be ranged on the side of truth, not of falsehood. Whence it follows that he who said, “If we say that we have no sin, we deceive ourselves, and the truth is not in us,”109    1 John i. 8. must without hesitation be held to have spoken the truth, and not be thought to have spoken falsehood for the sake of humility. Therefore he added the words, “And the truth is not in us;” whereas it might perhaps have been enough if he merely said, “We deceive ourselves,” if he had not observed that some were capable of supposing that the clause “we deceive ourselves” is here employed on the ground that the man who praises himself is even extolled for a really good action. So that, by the addition of “the truth is not in us,” he clearly shows (even as our author most correctly observes) that it is not at all true if we say that we have no sin, lest humility, if placed on the side of falsehood, should lose the reward of truth.

CAPUT XXXIV.

38. Verissime dicimus nos non esse sine peccato. Nec modestiae causa mentiendum. Laus humilitatis in parte non est ponenda falsitatis. Jam sane hoc multum faveo libri hujus auctori, quod adversus eos qui dicunt, «Rationabile quidem videtur esse quod asseris, sed superbum est dici hominem absque peccato esse posse;» ita respondet, ut omnino si verum est, nullo modo superbum esse dicendum sit. Ait enim acutissime atque verissime: «In qua magis parte humilitas collocanda est? Sine dubio, falsitatis, si in ea quae veritatis probatur esse superbia est.» Ac per hoc placet illi, et recte placet, ut in parte veritatis, non in parte falsitatis magis humilitas collocetur. Ex quo est consequens ut ille qui dixit, Si dixerimus quia peccatum non habemus, 0266 nos ipsos decipimus, et veritas in nobis non est (I Joan. I, 8); verum dixisse minime dubitetur, ne causa humilitatis hoc falsum dixisse videatur. Propterea enim addidit, Et veritas in nobis non est: cum forte sufficeret dicere, Nos ipsos decipimus; nisi attenderet quosdam putare posse, ideo dictum, nos ipsos decipimus, quia etiam de vero bono qui se laudat extollitur. Addendo itaque, Et veritas in nobis non est, manifeste ostendit, sicut etiam huic rectissime placet, hoc omnino verum non esse, si dixerimus quia peccatum non habemus: ne humilitas constituta in parte falsitatis, perdat praemium veritatis.