Capitulum IV.

Se captivatione propriae voluntatis.

1. Voluntatem itaque propriam ingenti carent stadio captivare. " Quid enim prodest sub unius ordinatione viventibus, quod facultates suas abiiciant, si proprias voluntates non relinquunt, cum sit longe praestantius voluntatibus renuntiare quam rebus "? Tota Religionis perfectio in voluntatis propriae abdicatione consistit, quare potissimum perfectionis et disciplinae industrios appetitor voluntatibus propriis edomandis et praesidentium nutui subiugandis invigilat. Profecto in duobus erit subiectae probatio voluntatis, videlicet si in iniunctis devote obediant et in agendis suis semper habere auctoritatem obe dientiae non omittant.

2. Primi, hoc est obedientiae in iniunctis, patet necessitas , patet et meriti magnitudo. Nam " quidquid vice Dei praecipit homo, quod non sit tamen certum displicere Deo, haud secus omnino accipiendam est, quasi praecipiat Deus ". Ad meritum etiam melior est obedientia quam victimae , sanctaeque obedientiae holocausto nihil Deo gratius exhibetur. Nemo ad perfectionis semitam currendam magis expeditus quam verus obediens. Quamobrem obedientiae filii se totos ad obediendum exponant, c moxque ut praelati vocem audierint, quasi divinitus imperetur, moram pati nesciant, sed relictis omnibus, ad iniuncta quaeque fideliter exsequenda prompta devotione consurgant, ut vicino obedientiae pede velat ano momento iubentis vocem facti exhibitione sequantur ". Perfecta obedientia sua imperfecta relinquit ; quin immo nec bonus obediens verbum exspectat, ubi de superioris sibi constiterit voluntate.

3. " Illum autem optimam dixerim obedientiae gradum, cum eo animo opus iniunctam recipitur, quo et praecipitur, cum ex voluntate iubentis pendet intentio exsequentis ". " Nunquam de maiorum sententia iudicent quorum officii est obedire et implere quae iassa sunt ". Deinde, si ad profectum volant obedientiae pervenire, constanti secum deliberatione proponant devote semper ad omnia obedire. " Si quid igitur grave vel impossibile forte iniungitur, suscipiant quidem cum omni mansuetudine iubentis imperium. Quodsi omnino suarum mensuram virium pondus excedat, impossibilitatis suae causas ei qui praeest, patienter et opportune insinuent, non superbiendo, vel contradicendo, vel alias levi murmure resistendo. Si adhuc superior in sua manserit sententia, ita sibi noverint expedire et ex caritate, de adiutorio Dei confisi, obediant ". Cliristus factus est pro nobis obediens usque ad mortem, mortem autem crucis: qui licet ad Patrem pro calicis translatione clamaverit, continuo tamen adiunxit: Verumtamen, non mea voluntas, sed tua fiat.

Non solam maioribus, sed " sibi etiam invicem obedientiam certatim impendant "; incumbit enim Christi discipulo, ut omni petenti se tribuat. Exemplo Apostoli voluntarios se omnium servos constituant sintque, ut scriptum est, subiecti invicem in timore Christi.

4. Secundi necessitas, hoc est obedientiae in agendis, ne quid videlicet sine obedientia praesumatur, quia simplicioribus forte aliquibus minos patet, aliquanta videtur prosecutione tangenda. Habenda est plane in agendis bedientiae sanctae auctoritas, sine qua nec ipsa etiam bona unt bona ; Totalitas siquidem propria boni virtutem infirmat. Sanctus Bernardus super Cantica ait: " Grande Latam propria voluntas, qua fit, inquit, ut bona tua ona non sint. Etenim, si in die ieiunii mei inveniatur voluntas mea, non tale ieiunium elegit Dominus; nec salit illi ieiunium meum, quod non obedientiam, sed vitium voluntatis propriae sapit ". Et subdit: " Ego autem non solum de ieiunio, sed de silentio, de vigiliis, de oratione, de lectione, de opere manuum, postremo de omni observantia monachi, ubi invenitur voluntas sua in eo et non obedientia magistri sui, id ipsum sentio, minime prorsus observantias illas, etsi bonas in se, tamen inter virtutes censuerim deputandas ". Itaque novi Christi discipuli, semetipsos penitus abnegantes, in agendis suis, id est in operationibus, locutionibus et in rerum quarumlibet usu, non propriam voluntatem, sed superiorum in omnibus dispositionem sequantur.

5. Pro quibus tamen sit specialia eorum licentia vel assensus habendus, considerari oportet: et primo circa operationes videndum, quod earum quaedam communes seu conventuales, quaedam speciales seu personales esse noscuntur. Specialium etiam quaedam ad proximum, quaedam ad personam pertinent operantis.

Pro conventualibus, quae commune simul attingunt collegium, exsequendi non est licentia requirenda, cum ad uniusmodi sit eatenus superiorum licentia, immo impositio generalis, ut ea quae sive in choro, sive in refectorio, sive alibi modo praedicto ad vitae conventualis consuetudinem pertinent, nullus conventualis propria auctoritate praeter evidentem necessitatem licite praetermittat. Inde est, quod ab officio chori, ab aliqua videlicet hora canonica, vel a communi conventus refectione, aut a conventualibus aliis quemquam absque licentia remanere vel assistentem recedere his necdum in collegio consummatis non licet.

6. Pro specialibus ad proximi, alterius videlicet Fratris, necessitatem spectantibus, nullum communis seu conventualis vitae consuetudini aut exsecutioni specialiter iniunctorum impedimentum praestantibus, nequaquam ad superiores, sicut nec pro communibus, pro licentia dixerim recurrendum, cum, secundum Apostolum , alter alterius onera portare et per caritatem spiritus servire invicem debeamus. Verumtamen tempore, quo conventualia, vel alias iniuncta fieri debent, non sunt praeter licentiam specialia seu gratuita huiusmodi facienda. Illa quoque, quae ad quotidiana communium officiorum obsequia vel ad proximi necessitatem non pertinent corporalem, quale est scribere in quaterno et alia uniusmodi, maxime si occupationem prolixiorem inducunt, agenda sunt de superiorum assensu.

7. Pro specialibus ad personam operantis spectantibus, sive ad carnis mortificationem pertineant, ut sunt vigilias nimis longao, vel abstinentiae singulares, sive ad exercitium spectent operis manualis per se vel per alium faciendi, licentia quaeratur, sino qua Religiosus suas singularitates facere non debet, " quippe cui nec corpus suum habere licet in propria voluntate ". Et c quod sine permissione patris spiritualis fit praesumtioni deputabitur et vanae gloriae, non mercedi ". Nec potest sibi operari pro volito, sive scribendo , sive aliud faciendo, sive in rebus suo usui deputatis, ut sunt libri, vestes, lecti et alia huiusmodi, aliquid immutando. Incongrue quoque pro uno res pluribus servitum mutatur. Fit res frequenter ex mutatione deterior, et quod mihi studiose coapto aliis disapto. Haec de operibus. Nec tamen negaverim, ad minima seu exilia quaedam et vix alicuius reputanda momenti, solam sufficere conniventiam praelatorum.

8. Circa locutionem hoc teneant, ut coram superiore, maxime in Capitulo, sine assensu eius praehabito non loquantur. Alias de necessariis et honestis loco et tempore debitis loqui, prout eis ordinatum fuerit, poterunt inter Fratres. Locutio vero cum extraneis, sive saeculares, licet Fratribus obsequentes, sive Religiosi quilibet fuerint, Fratribus novitiis est probationis tempore penitus interdicta sine Fratre professo, qui omnia loquentis verba et respondentis audiat et intelligat: et sine licentia speciali nec ad portam nec ad extraneos ipsis indulgetur accessus. Personis tamen hujusmodi, si occurrerint, poterunt inclinare , vel si locus, aut tempus loquendi fuerit, et non potuerint subterfugere, bono modo eos breviter salutare. Si de loquendo secum requiratur ab eis, respondere humiliter debent, se loquendi aut morandi licentiam non habere. Nulla prorsus alia eorum audiant verba nec cura eis aliquatenus sedeant, vel ulterius commorentur ; sed si locutionem necessitas exigit vel honestas, dicant, se ad eos, obtenta, si poterunt, licentia, reversuros, valeque recedendo potius faciant quam morando.

De licentia tamen huiusmodi praelato est cautius providendum, ut ab ipso tantum vel ab eorum tantum instructore, qui est eis ab ipso Religionis ingressu specialiter assignandus, semper, cum praesens in domo fuerit, requiratur, ne a diversis non absque confusionis periculo minus provide concedatur . 9. Circa receptionem rerum, distributionem et usum, quoniam a superiorum auctoritate dependent, duo praecipue subditis attendenda videntur: primum, ut qui dat aliquid, illud ex officio possit dare ; secundum vero, ut det non quidem secundum propriam voluntatem, sed prout sibi a superiore fuerit constitutum. Nec superflue dixerim ad officium attendendum ; qui enim non habet officium administrationis nihil aliis debet dare, commutare vel in fraudem horum dimittere potest. Rursus ipsorum officialium officia sunt distincta. Aliis namque necessariarum rerum procuratio, non tamen procnratarum est distributio commissa: ab illis autem non est absque licentia recipiendum aliquid speciale. Aliis antem iuxta diversa rerum officia communis distributio rerum committitur. Ab his communia ipsa, si ordinarie, quando scilicet et ubi vel quomodo iuxta sui limitationem officii distribuere debent, distribuunt, licite recipi possunt ; qui vero extraordinarie postulat ad licentiam superioris recurrat.

10. Praeter communia supradicta quicumque rem aliquam occulte, sine superiorum assensu, recipit, habet vel utitur, a Religionis delirat linea et quidquid habet taliter, male habet. Porro cum ii proprium esse dicatur, de quo disponere licet iuxta propriam voluntatem, omni assensu alio circumscriptos non pauper, sed dominus reputandus videtur qui rem quamcumque aliis distribuendo, ut libet, sine superiorum auctoritate dispensat. Res sunt quidem communes, sed usus dispositio pertinet ad praelatos, ut per eorum curam singulis iuxta modum et regulam sibi a sanctis Apostolis constitutam , prout unicuique opus fuerit, dividantur. Usurpatus autem sine licentia rerum usus culpabiliter temereque praesumitur et prorsus illicite vindicatur. Statum quoque religiosae mancipationis evadit qui ausu proprio rem sibi aliquam sive a parentibus, sive a quibusdam aliis recipit, aut, quod maioris est culpae, receptam occultans, superiorum iudicio non exponit. Qui rem sibi collatam celaverit, sanctus Augustinus eum furti censet in iudicio condemnandum. Nulla enim res, quam superior non dederit aut permiserit, est licita proprium abdicanti.

11. Sunt, qui oblata sibi , sed praelato mox deferenda recipere licitum aestimant, sed Regulari privato receptionem occultam non dixerim esse tutam. In commodandis pro cohabitantium indigentia rebus non est lex posita caritati Possum rem Fratri petenti exponere concedendam , non tamen impendere vindicandam.

Proinde Fratres novitii nullatenus sine licentia neque a se invicem neque a Fratre neque a quocumque homine rem aliquam, sive tabulas, sive acum, sive aliquid quodlibet accipere, aut dare attentent aliqua ratione. Sic nec litteras ad se missas recipiant, aut aliquo casu receptas aperiant, quae a portitore, vel eo qui receperit eas, prius debent ad superiorem, vel si superior ordinaverit, ad eorum instructorem deferri.

12. Sic nec rem alterius Fratris usui deputatam praeter ipsius Fratris licentiam occupare licebit. Genus est furti et plerumque turbationis occasio rem Fratris usui deditam, eo, si adsit, inscio, detinere.

Potest fidelis servus et prudens nonnulla pro loco et tempore facere de tacito vel probabiliter praesumto superiorum assensu, ad ipsum denique finaliter acta quaeque per ausum Uniusmodi relaturus.

De cetero, quidquid Religiosus boni facit aut dicit, quod suo non noverit displicere praelato, a verae obedientiae merito non fraudatur. Felix haec servitus, immo gloriosa libertas, qua quis, sponte in regiam venditus servitutem, Deum et eius vicarios potius quam se ipsum super se regnare constituens, suae prorsus renuntiat voluntati.