DIVISIO ET EXPOSITIO TEXTUS.

In hoc glorietur, qui gloriatur, scire et nosse me (Jerem.IX, 24). Ex verbis istis sumi potest occasio scribendi istas epistolas quas Dionysius scribit Caio monacho. Iste enim Caius, ut dicit Commentator, fuit cui Joannes etiam. Evangelista tertiam suam Canonicam scripsit: ex quo datur intelligi, quod fuit quidam a principio hospes sanctorum, et postmodum in virtute crescens factus est monachus. Dicitur autem monachus sicut in cap. VI ''Ecclesiasticae hierarchiae

vanter accipiens, plus quam vere enuntia, quod sui possessores verum lumen, et rerum cognitionem, latet ignoratio illa quae est secundum Deum ; et tenebrae ejus supereminentes omni quoque lumini occuluntur, omnem abscondunt cognitionem. Et si quis, viso Deo, cognovit id quod vidit, nequaquam ipsum vidit, sed aliquid e rebus ejus quae exsistunt et cognoscuntur ; ipse autem supra mentem et substantiam constanter manens, per hanc ipsam cognitionis et essentiae negationem et supra substantiam exsistit, et supra mentem cognoscitur. Et illa perfectissima in bonam partem ignoratio, notitia est ejus qui est supra omnia quae in cognitionem cadunt.

dictum est, " unius custos ", scilicet Dei: quia a rebus mundanis divisus et saecularibus curis et carnalibus desideriis, se Deo custodiebat, et Deum sibi, quasi id in quo solum gloriabatur. Custodire autem Deum est dupliciter, et secundum esse et secundum scire, ut scilicet in supereminentia esse ipsius, gloriam quis habeat, et in cognitione ipsius. Cognitio autem Dei. est vel in se, vel in natura humana assumpta, quod etiam potest significari in auctoritate dicta : quia scientia cum sit de intellectualibus, potest referri ad cognitionem Dei in se : notitia autem nostra est de sensibilibus : et ideo id quod dicit nosse, potest referri ad cognitionem deitatis in natura humana sensibili assumpta, secundum quod visibilis mundo apparuit.

Et quia Caius iste vere monachus in Deo tantum gloriam habebat, quasi verus Dei custos, de esse Dei et ejus notitia quaesivit, cujus quaestionibus respon-

det Dionysius in quatuor epistolis : quaestionibus enim de Deo in se factis respondet in prima parte,quae continet duas epistolas : quaestiones vero de divinitate in humanitate, in secunda parte determinat, quae incipit ibi (epist. III), Subito est quod est praeter spem, etc.

Prima pars dividitur in duas epistolas, in quarum prima respondet quaestioni. illius de cognitione divina, in secunda, quaestioni de esse divino, ibi (epist. II), Quomodo quidem est super omnia, etc.

Prima epistola dividitur in duas partes. In prima parte ponitur epistola Caii, in secunda, responsio Dionysii, ibi, Haec excessive, etc.

Occasionatur autem quaestio istius Caii ex dictis Dionysii in libro de mystica Theologia : dixerat enim ita Dionysius, quod " cum maxime proficimus in divi" na cognitione, intramus in quasdam " tenebras, quibus nobis occultatur idip- " sum quod est." Contra hoc objicit Gaius, sic quaerens : Luminis est destruere tenebras, sed et majoris luminis, magis destruere : sed cognitio est quoddam lumen spirituale, ignorantia autem tenebrae : ergo cognitio destruit ignorantiam, et plures cognitiones magis destruunt : ergo secundum quod plus cognoscimus de Deo, minus invenimus de ignorantia et tenebris.

Sciendum autem, quod alia littera habet " quid ", quod est signum interrogationis : et tunc legetur sic littera : Quid est quod dicis, nonne tenebrae occultantur lumine, id est, destruuntur, etc: ergo ignorantiam Dei cognitiones occultant, id est, destruunt, etc. Secunda autem ista translatio legatur remissive, et distinguatur tamen in positionem, et conclusionem.