CAPUT XIII.

De Pace.

A. Pax vera ad Deum est, cum quinque sensus, et membrorum omnium usus, et omnia interiora et exteriora opera, ad nutum rationis disponuntur : cumque omnes cogitationes, affectiones, voluntates, intentiones, et omnia exteriora, secundum ordinationem rationis fiunt : et illa ratio secundum voluntatem Dei penitus ordinatur. Quotiescumque vero sine consensu rationis bene dispositae quidquam agitur, statim pax. pe-

. ctoris perturbatur.

B. Ille veram pacem cum Deo habet, ut dicit Glossa super illud : Justificati ex fide, pacem habeamus ad Deum : : " Qui adversus mandata Dei contraria voluntate non litigat: qui sequitur jussa Domini, et ad praeceptum divinum suum flectit arbitrium. Pax enim vera est, concordare cum probis moribus, et litigare cum vitiis. "

Ille veram pacem cum proximo habet, qui toto nisu cavet ne quemquam ex proposito, quacumque occasione perturbEt Qui enim ex deliberatione aliquem perturbat, sine perturbatione nullatenus aliqua hora esse potest. Aut enim turbatus, si potest, se vindicat : aut si vindicare non potest, dissimulat. Ex perturbatione tamen facta, stimulum et remorsum conscientiae semper secum portat.

Ille veram pacem quaerit, qui continue seipsum tantum considerat : et unumquemque proprio relinquens judicio, omnibus postpositis curis transitoriis et temporalibus, in sola Dei contemplatione quiescit. Ibi enim solummodo pax vera invenitur, teste Augustino dicente : " Fecisti nos ad te, Domine, et inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te .

C. Ad amorem verae pacis inducere nos debet duplex utilitas : scilicet suavitas, et quies mentis quae pacem sequitur. Quae suavitas est quasi pars et initium quietis et suavitatis aeternae. Vel, quia aeternam et continuam habitationem Deo praeparat in anima : qui propter nimiam mansuetudinem suam, tantum in corde quieto locum habet et requiescit, ipso teste : In pace in idipsum dormiam, et requiescam . Et iterum Psalmista : Factus est in pace locus ejus . Quod etiam testatur Apostolus, dicens : Pacem habete, et Deus pacis et dilectionis erit vobiscum .

Veram pacem conservat, quod dicit D. Hieronymus super epistolam ad Ephesios : " Si bona nostra invicem diligamus : si peccata, quae sine tritici damno, aut cum spe salutis corrigendorum eradicari non possunt, usque ad messem ultimam toleramus : si etiam perfectionis opera, quae fieri et non fieri licet, ne infirmi scandalizentur, non facere disponamus.

D. Argumentum verae pacis habet, qui omnem locum, et omnes homines, et omnes actiones vitat, ex quibus probabiliter turbatio sequi potest.

Item, Argumentum certissimum verae pacis habet, qui praecepta Dei et vota semper et ubique tenet, teste Psalmista : Pax multa diligentibus legem tuam . ''Argumentum verissimae pacis est, quando ratio in omnibus spiritui subjugatus

E. Argumentum falsae pacis habet, qui non evellit omnes radices turbationis, quae semper pullulare solent. Hae sunt propria voluntas, animi libertas, morum singularitas, appetitus placentiae : de quibus alibi scriptum est.

item, Non est pax vera, quae ex propria virtute non habetur, sed Ex gratia aliorum. Verbi gratia : Sunt quidam qui firmam pacem habent, interim quod nihil contrarietatis sentiunt : sed quidquid placet, hoc in omnibus inveniunt. Cum vero aliquid sit quod ipsi non excogitant, vel quod eis minus placet, evenit, statim pacem cordis amittunt. Tunc non est virtus pacis in eis, sed potius in extraneis. Ideoque illam pacem auferunt extranei, quando volunt. Sed qui veram pacem desiderant, non debent advertere qui alii faciant vel loquantur, sive adulentur, sive detrahant: Sed semper quae pacis sunt cogitent : et sic virtus pacis in ipsis veraciter et finaliter permanebit.