MORALIA.

23. De monastica libri quinque, et de oeconomica libri quatuor. Extare apud nostros Coloniae testis est Petrus de Prussia.

Item exposuit ad litteram omnes libros philosophiae Aristotelis. Sic prosequitur Valleoletanus.

24. Super libros docem Ethicorum. An repetitio operis de quam jam supra T. IV, an alterum quod Pignon inscribit, Quaestiones super libros Ethicorum ? Petrus de Prussia dicit super hos libros scripsisse duplici modo, per modum scripti et per modum commenti, et utrumque haberi apud nostros Coloniae.

Apud Sanderum, P. II in valle S. Martini p. 209 : Quaestiones Ethicorum. In Claravalle etiam extant Quaestiones super Ethica.

25. Libros octo Politicorum. Idem de hoc ac de superiori judicium.

26. Libros duos aeconomicorum.

27. Libros duos magnorum moralium.

28. Item problemata Aristotelis. Dicunt haberi in Victorina.

29. Exposuit etiam tres libros Rhetoricorum.

MATHEMATICA.

Omnes scientias mathematicas copiose pertractavit, non ipse fecit

30. Summam de scientia arithmetica.

31. Item aliam de scientia musicali.

32. Item aliam de scientia geometriae.

33. Item aliam de scientia perspectivae.

34. Item aliam copiosissimam de astronomia.Et quamlibet istarum in multos libros distinxit. Qui modus loquendi Valleoletani omnia ista ab eo visa indicat.

Catal. Anglic. T. I, P. 1, cod. 3467 laudantur Excerpta ex libris maxime astrologicis, inter alios ex Alberto. Beughemius citat opus Alberti Magni editum absque loco, anno et nomine typothetae in Incun. Typ. hoc titulo De duabus sapient iis et de recapitulatione omnium librorum Astronomiae.

35. Item commentatus est Arithmeticam Boetii.

36. Musicam ejusdem.

37. Geometriam Euclidis.

38. Almagestum Ptolemaei.

39. Perspectivam Alacenis. Alii legunt Alcionis, alii Alcenis.

De his omnibus Pignon sic solum generatim : Item exposuit Euclidem, Almagestum et plures alios libros mathematicos.

40. Item fecit librum de sphaera mundi. Pignon Super sphaeram.

Nota. Ipse Albertus principio libri physicorum sic loquitur : Cum sint tres partes essentiales philosophiae, Physica, Metaphysica et Mathematica, intentio nostra est omnes praedictas partes facere Latinis intelligibiles. Primo complebimus Deo dante scientiam naturalem, deinde loquemur de Mathematicis omnibus, et intentionem nostram in scientia divina finiemus.

41. Librum de imaginibus astrologorum. An excerptum ex speculo Astronomice, ubi (cap. 10) agit de imaginibus astronomicis, et quidem ita ut non videatur de iis quid amplius scribendum sibi proposuisse.

42. Fecit summam ubi improbavit scientias magicas, necromantiam, geomantiam, hydromantiam, aeremantiam, pyromantiam, aruspicium, horoscopicam, augurium, maleficia, sortilegia, praestigia. An aliud opus a speculo astronomico, in quo (cap. 16) has omnes artes reprobat? Valleoletanus tamen distinguit .

43. Librum qui dicitur de secretis secretorum Alberti, in quo mira et inaudita posuit. Pignon librum qui dicitur secretum secretorum Alberti.

Extat hujus opusculi editio antiqua in Incun. Typog. absque loco et anno recensita Catal Anglic. T. I, P. I, cod. 1174. Et ibid inter ms. cod. 2063 : Expositio libri Alberti de secretis mulierum. Est etiam Paris. in Regia cod. 5464 fol. par.

Prodiit typis cum commento Venetiis, 1508. Iterum absque loco editionis, 1540 in-16 cum aliis opusculis. Rursus scholiis auctum Lugduni, 1615 in-16, quae editio Romae in Barber. Amstelodami, 1643, et ibidem typis elegantibus Janssonii, 1662 ia-12.

De hoc tractatu in Ind. Rom. sic decernitur : Alberto Magno doctori egregio falso adscripto libellus de Secretis mulierum omnino prohibetur. Et sane falso ipsi suppositum evincitur ex eo quod ipe Albertus (capp. 6 et 10) ut testis pluries adducitur cum Avicenna et quaedam ab eo experta et relata in libris de animalibus afferuntur sic : Sed in omnibus istis mirabilior est ille casus et effectus, quem Albertus recitat, etc, et postea: Recitat enim Albertus, etc. Ibidem : Recitant Avicenna et Albertus, etc. Quae auctorem libelli alium probant. Non ignoro heterodoxum quemdam hujus nostrae aetatis maligne objicere, proclive esse ut seipsos citent qui nomen suum in quodam opere premunt ex industria ; etsi enim id forte de quibusdam callidioribus praesumi possit, de Alberto nemo cordatus cogitarit, quem ubique mira ingenuitate scripsisse, ut et semper egisse cuilibet nec aemulo nec maligno obvium est. Adde verum hujus opellae auctorem a Simlero asseri Henricum de Saxonia saeculo XIII clarum, sub cujus nomine typis prodiisse idem Simlerus testatur, Auguste, Antonii Sorg. 1498. Ferunt autem istum Henricum Alberti fuisse discipulum, et quia magistri operibus in quibusdam usus est, hinc discipuli lucubrationem magistro adscribendi ansem arripuerunt. 44. Librum de natura Deorum in plures partes sive libellos distinctum.

45. Librum de homine immortali. Forte idem cum eo cui titulus De origine et immortalitate animae. Vide indicem sequentem n. 8.

46. Librum de duodecim alphabetis. An opus distinctum, an collectio alphabetorum quae variis in operibus Albertus proponit, ab aliquo curioso concinnata ? Sic T. II, lib. 2, tract. 2 de mineralibus est alphabetum lapidum pretiosorum. T. V opusculo de vegetabilibus lib. 6 sunt duo alphabeta, unum de arboribus, alterum de herbis. T. VI, lib. 22 sunt quinque alphabeta, 1. de quadrupedibus: 2. de avibus; 3. de natatilibus ; 4. de serpentibus; 5. de parvis animalibus sanguinem non habentibus. Quatuor alia ad complendum numerum duodecimum necessaria alphabeta forte ex aliis ejusdem operibus a curioso eruta, et in unum digesta fuerint.

47. Librum de ingeniis purgandis et erigendis. Scio haec alios aliter interpretari, ego vero censeo his significari vel instrumenta bellica, vel machinas ad aquas et alia onera gravia sursum attollenda. Sic enim ea aetate quae gallice vocamus engins, latine dicebant ingenia, quo sensu Universitas Parisiensis scribens capitulo nostro generali Lugduni anno MCCLXXIV coacto, petebat sibi mitti opus ei a S. Thoma de Aquino promissum, De aquarum conductibus et ingeniis erigendis. Titulum a Valleoletano positum corruperunt, qui sic referunt De magistris purgandis et erigendis. Legesis etiam Ducangium, vocabulo Ingenia.