Capitulum XX.

De disciplina in locutione servanda .

1. Disciplina loquendi tam in modo et provida, quando loquendum sit, discretione quam in verborum religiositate attenditur.

Modus in gestu et sono considerari potest. " Loquentis gestus debet esse modestus et humilis, sonus demissus et suavis ".

" Modestiam debet habere gestus loquentis, ut nec inordinate nec turbulento inter loquendum membra moveat nec oculorum nutibus, labiorum contractione, vel alio non decenti alterationis modo vultus honestatem deformet ", aut faciem ipsam mollitie quadam resolvat humilitatis ostenta: sed in eadem semper vultus constantia permanens, severitatem benignam et constantem et quodam modo rigidam benignitatem praetendat. " In facie siquidem hominis speculum disciplinae relucet, cui tanto maior custodia est adhibenda, quanto minus, si quid in ea peccatum fuerit, celari potest ". Vetat quoque loquentem gestus modestia, ne se hominibus notabili quadam supplicationum profunditate incurvet, aut eius cui loquitur, vultui nimis instet: ne inhoneste quidem in eius faciem halitus aspiratione insufflet, aut halitu ipso post vinum potatum maxime narium sensum offendat. Loquentis halitus vultui auditoris et naribus vitiose prorsus ingeritur. Debet etiam gestus humilitatem , modestiam ac vultus hilaritatem praotendere.

Sonus debet esse demissus pariter et suavis, quia clamositas et verborum asperitas locutionem Religiosi plurimum quidem et dedecet et deturpat .

2. Discretio, quando loquendum sit, necessaria est, quia ex ore fatui etiam parabola reprobatur, quia non dicit eam in tempore suo . Sapiens, quando tacendum et quando loquendum sit, prudenter considerat Est autem iunioribus Fratribus fere semper inter seniores usque ad interrogationem tacendum. Adolescens, ait Scriptura , loquere in tua causa vix, cum necesse fuerit. Si bis interrogatus fueris, habeat caput responsum tuum. Silet etiam a bonis Propheta. " Ergo, quamvis de bonis et sanctis et aedificationum eloquiis, perfectis discipulis rara conceditur loquendi licentia

nam loqui et docere magistrum condecet

tacere et audire discipulo convenit ". Loquente alio, nunquam loquantur, aut verba loquentium quovis pacto interrumpere praesumant; nec mordaci vel importuno insultu sociorum locutionem impugnent. Stultorum enim haec sunt qui nec linguas parcere nec sociis deferre noverunt. Si qui etiam mutua collatione impediunt, per impositionem silentii et aliam poenam condignam merito reprimuntur.

3. Religiositas debet in locutione servari, ut sit sermo veridicus et purus, sit dulcis et honestus.

De veritate sermonis Sapiens dicit: Ante omnia verbum verax praecedat te. Non solum igitur mendacia: haec enim criminosa sunt: verum etiam locutiones hyperbolicae et aliqua duplicitate notabiles penitus vitent. Loquentes de dubiis aut futuris nunquam absolute loquantur, sed in hujusmodi omnibus semper conditionem apponant. Praecisa enim de indifferentibus verba Religio non consentit. Non est alicuius viventis arbitrio de contingentibus negare, vel asserere absolute. Non facile de auditis sontentient, licet voritatem sentire se putent. Sint ad responsionem tardi, ne per inconsiderationem falsum aliquod vel indisciplinatum proferant verbum.

4. Debent etiam pure loqui, ut in eorum verbis nec iactantia nec detractio, vel malitiae alicuius aut vanitatis admixtio valeat inveniri. Nunquam de scientia vel de sacculi statu se iactent. Erubescant dicere de absente quod cum caritate non possent dicere coram ipso. Unde sanctus Benedictus : " Murmurare aut conqueri nesciant; ante omnia, ne murmurationis malum pro qualicumque causa in aliquo qualicumque vorbo vel significatione appareat ". In verbis suis aut litteris, si quas aliquando dirigunt, puerilibus vel adulatoriis non utantur blanditus, sed tanquam Religiosi suam breviter et veraciter intentionem exponant.

5. Honestatem habet locutio, si et illius qui loquitur, et illorum quibus vel de quibus fit sermo, conveniat dignitati. Otiosa vero, ioculatoria, juratoria, contentiosa,

maledica, vel alia saecularia verba nec pura sunt quidem nec religiosao conveniunt dignitati. " Nugao, ut ait auctus Bernardus , inter saeculares sunt nugae, in oro sacerdotis aut Religiosi blasphemiae. Interdum, si incidant, ferendae fortassis, referendae nunquam. Os talibus iam aperire illicitum, assuescere sacrilegium est; foede ad cachinnum moveris, foedius moves ". Dissuosce a vaniloquo linguam, qui ad profectum Religionis aspiras . Processurus in publicum, praemuni te ipsum et animo statue a verbis inanibus abstinere. Provide tibi, antequam prodeas, utile aliquid, unde, si expedierit, sermo texatur. Familiare prudenti consideratione omnia praevenire; confert ad singula fuisse praemunitum. Si dignum quippiam relatione non habes, tace. Tutius et humilius audis, quam loqueris Non affabilitas opportuna, sed loquacitas otiosa damnatur. Iurare vero nunc per caput, nunc per Sanctos, vel alio quovis modo, Christi, qui ait : Sit sermo vester :est, est, non, non, discipulo minime congruit. 6. Rursus indignum penitus servis Dei, muliercularum more contendere. Si resistentiae incidant verba, cedendum continuo resistenti. Honor est homini, qui separat se a contentionibus . Nunquam discendi, ut dicitur, gratia litigent, scientes, ad se verborum contentiones nullo modo deinceps pertinere. Non potest esse, quin contentio aliquid, quod contra conscientiam dicatur, extorqueat. Ergo inter Dei servos collatio, non altercatio debet esse.

Perversum est, maxime si ausu damnabili ad iniuriosa vel maledica verba, quae secundum Apostolum a Dei regno excludunt, os Religiosi laxetur, aut diaboli nomen ad invectionem assumat vel in communi locatione frequentet. " Sunt quaedam, quae levissima putarentur, si non in Scripturis demonstrarentur opinione graviora. Quis enim dicentem fatue fratri suo reum gehennae putaret, nisi Veritas hoc diceret " ? Pessimum hunc loquendi usum quasi pro affabilitatis solatio salutis adversarius introduxit, ut per eum, modicae occasionis accessu stultis illudens, eos frequenter in gravis lapsam offensae impulsu leviori praecipitet et dignitatem status corruptelae hujusmodi colluvione vilificet.

Pudeat eos rumigerulos esse, aut verborum saecularium delatores. Nihil inter socios seminent, quod infirmos animos dissolvere valeat, aut turbare. Reus est Deo et Ordini qui temerario diffidcntiae verbo conscientiam percutit infirmorum .

7. Praetorea, sive Fratri, sive extraneo, sive magno, sive parvo loquantur, semper in ore verbi dulcedinem habeant, omnem ad omnes, secundum Apostolum , mansuetudinem ostendentes. Nunquam sub praetextu constantiae vel zeli cum communitatis iniuria in verba contumeliosa prorumpant. Saepe enim meritum lingua immoderata confundit, turpisque defensio, quae iniuriis utitur. Habet fastus pro constantia impetum, pro ratione iniurias, sed lingua eucharis in bono homine abundabit .