A. Romana Rota 23

1. Quoad pr imum dubium Pat res adno ta run t ad iudiciorum solem-

nitatem quasdam requiri conditiones servandas sub poena nulli tatis a

lege positiva praescr iptas pro iustitiae tutela. Plures antiquo iure nume-

rabuntur ; at, uti scribit Card. De Luca (De Iudic., disc. 38, num. 22):

« Nimium quidem laudabiliter resecatae sunt . . . . ideoque in Curia non

« a t t enduntur nisi t res resultantes a t r ibus defectibus substant ia l ibus,

« n e m p e iurisdictionis, citationis e t m a n d a t i » . Hanc legem constituit

pro S. Rota Pius IV const. In throno iustitiae, 27 decembris 1561, par. 13,

quam confirmavit Pau lus V, const. Universi agri, 1 martii 1622, par. 5;

et recognovit Clemens XIII const. Ex parte, 30 septembris 1760, par . 6,

ra tamque habui t Pius VII in Motu Proprio, diei 6 iulii 1816, par. 17.

Tr ibus citatis null i tat ibus quar tam addidit P ius X const. Sapienti con-

silio expressam in can. 27, par. 3, legis propriae S. Romanae Rotae.

His tamen pontificiis deposit ionibus non obstant ibus , immutatae man-

serunt conditiones ab ipso natural i iure requisitae, ut iudicia valida

sint, secus enim iudicia penitus dest ruerentur ; S. R. Rota in Treviren.

Diffamationis, 15 maii 1913 c. Many, et in Luganen. Iurium, 5 mar-

tii 1915 c. me.

Quibus animadversis, actoris pa t ronus validitatem sententiae Curiae

Florentinae conatur impugnare ex t r ibus praesert im capit ibus: I o vide-

licet ex eo quod servata non fuerit actoris intentio in libello manife-

s t a t a ; 2° quia par tes citatae non fuerunt, nec lis contestata; 3° tandem

quia processus non fuit publicatus.

At tutius est ratio desumpta ex praetensa libelli mutat ione, quasi

actor petierit dispensationem a matr imonio ra to et non consummato,

et iudex decreverit non constare de nulli tate matrimonii ex capite vis

et metus . Etenim, actor petiit quidem verbis valde impropriis in fine

libelli, « F annul lamento del matr imonio perchè non consumato », at

superius exposuit, quod matr imonium « non era la r isultanza di un

« libero consenso, che veniva sancito innanzi a Dio, con suprema pro-

« messa, ma l'effetto di violenze e minacce gravissime, che inibirono

« agli sposi l 'estrinsecazione della loro volontà ». Circa u t rumque caput

iudices Florentini testes rogarunt , et rem detulerunt Sacrae Congrega-

tioni super disciplina sacramentorum, quae rescripsit : « L'Ordinario

« compia il processo di null i tà usque ad definitivam sententiam inclu-

« sive ». Et merito ; actor enim, etsi expresse non petiit nulli tatis decla-

rationem ex capite vis et metus, tamen in causis matr imonial ibus, cum

agatur de bono publico, iudex ex officio supplere potest ignorantiae et

negligentiae actoris, quando ex libello, vel ex processu appareat matri-

monium aliquo impedimento contractum fuisse.