CAPUT XXII.

De Timore.

A. Timor justus est fide et moribus divinorum diligens custodia praeceptorum. Item, justus timor est anxietas cordis, retrahens hominem ab illicito usu menbrorum, sensuumque exteriorum, et affectionum interiorum : ne anima vel a Deo penitus separetur, vel a familiaritate ipsius aliquantulum elongetur. Cavens etiam ne mens vel in cibo, vel in potu, vel in somno, vel in aliqua creatura minimam delectationem quaerat, et sic a fervore tepescat. Hanc anxietatem habet sponsa ad sponsum charissimum : ne in aliquo motu, incessu, verbo vel facto ipsum offendat, quo ingratitudinem ejus incurrat. Item, ne minus grata sit per culpam aliquam, etiam minimam. Justus timor cogit non solum a peccatis gravibus, imo etiam a venialibus abstinere. Nam ex consuetudine venialium securitas mentis et familiaritas.Dei amittitur, et gratia multiformis negligitur.

B. Ad justum timorem nos inducere debet multiplex ejus utilitas. Est enim initium sapentiae, teste Psalmista : Initium sapientiae timor Domini . Et initium justitiae, juxta illud : Qui sine timore est, non poterit justificari . Item, est signaculum et conclusio omnium virtutum et gratiarum, juxta illud: Timor Dei super omnia se superponit . Ubi non est timor Domini, omnis gratia subito

dispergitur, et conscientia pervertitur, juxta illud : Si non in timore Domini tenueris te instanter, cito subvertetur domus tua .

Aliam utilitatem timoris Domini affert D. Bernardus : " In veritate didici, nil aeque efficax esse ad gratiam promerendam, retinendam, recuperandam, quam si omni tempore coram Deo inveniaris non altum sapere, sed timere. Beatus homo qui semper est pavidus . Time ergo, cum arriserit gratia : time, cum abierit : time, cum denuo revertetur: et hoc est semper pavidum esse . " Et paulo post: " Cum adest, time, ne non digne opereris ex ea. " Et paulo post: " Time, cum subtracta fuerit gratia, tamquam mox casurus. " Et paucis interjectis : " Jam si gratia repropitiata redierit, multo amplius tunc timendum, ne forte contingat recedivum pati, juxta illud Evangelii : Ecce sanus factus es : jam noli peccare, ne deterius tibi aliquid contingat . "

Ad idem inducere nos debet miserabilis casus Angelorum, de quo Job ait: Ecce qui serviunt ei, non sunt stabiles, et in Angelis suis reperit pravitatem : quanto magis hi qui habitant domos luteas, qui terrenum habent fundamentum, consumentur velut a tinea . item, casus sanctorum virorum ab initio mundi: sicut fuit Adam, Samson, Salomon, et omnes Apostoli. Et, heu ! hodie viri san- dissilui prosternuntur, juxta illud : Cadent a latere tuo mille, id est, qui sedere deberent ad latus judicis in judicio, et decem millia a dextris tuis , ''id est, qui deberent iocari ad dexteram Christi.

Unde dicit Glossa : " Sunt multi qui putant se judicaturos, et sunt multo plures qui putant se collocandos a dextris inter salvandos, sed decipiuntur : quia qui de se praesumunt, non habentes in alto radicem defixam, decidunt a cogitationibus suis ",

Ad idem inducere nos debent exempla sanctorum Deum timentium, sicut Job de se dicit: Quasi tumentes super me fluctus timui Deum . Et super illud Job : In prof undis sum infernum descendent omnia mea , ''dicit Glossa : " Pensate, quis nostrum securus sit de requie, cum de illa trepidat ille, quem judex laudat. " D. Hieronymus de seispso loquens ait : " Quoties diem judicii cogito, toto corpore contremisco . " Quid igitur nos miseri, acturi sumus, ubi tanti viri trepidant?

g. Argumentum justi timoris habet, qui tam sollicitus est omnium quae Dei

sunt, ut nullo tempore vel loco quidquam eorum negligat, quae sibi possibilia sunt: imo pro posse omnia ferventer operatur. Unde dicitur in Ecclesiaste: Qui timet Deum nihil negligit , Et in Ecclesiastico : Qui timet Deum faciet bona .

D. Argumentum injusti, timoris habet, qui pro amissione vel corporis vel rerum, non propter Deum bona facit, vel malum dimittit, vel malum facit, et bonum dimittit. Hunc timorem prohibet Dominus, dicens: Nolite timere eos qui occidunt corpus . Et Isaias : Quis tu, ut timeres ab homine mortali? Talibus dicit Dominus : Ubi sunt dii eorum, in quibus habebant fiduciam ?