Capitulum XXII.

Se disciplina in opere manuali .

1. Ad disciplinam circa exercitium operis manualis, quod videlicet manuali opere corporaliter exercetur, servandam, necessaria est discretio, diligentia et honestas.

Est habenda discretio circa opus, ut quod faciendum est et quando fiat.

Discernendum est primo, ut utili operi necessarium, bono quoque melius, et meliori optimum praeferatur. Iuvare Fratrem, cum indiget, multum utique operi peculiari praeponderat. Rursum, celebrare volenti iuvamen subtrahere maiorem pluribus aliis offensam esse, quis ambigit ?

2. Est etiam discernendum, quod opus quo tempore fiat. Nonnulla siquidem in festis diebus non fierent, quae in profestis bene fieri possunt. Videtur igitur in operibus distinguendum. Sunt enim exercitia quaedam, quae necessitati quotidianas inserviunt, ut est ciborum praeparatio necessariorum ad diem, utensilium coquinae ablutio et consimilia, quae omni tempore fieri solent. Sunt quaedam alia, quae in diem alteram differri possunt, ut est scribere in quaterno, tunicam virgis excutere, caput abluere ceteraque similia, a quibus est diebus dominicis et festis praecipuis abstinendum ob sacri reverentiam temporis. Festi namque dies per honestum quietis otium, alii vero dies per laboris debiti exercitium honorantur. De quo Hugo : " Quantum, inquit, addit decoris diebus festivis quies vacationis , tantum ornamenti confert ceteris diebus studium boni operis, ita ut in illis quisquis noluerit esse quietus, iudex sit suae vanitatis, et in istis qui non fuerit studiosus , testis pigritiae. Carnales siquidem mentes, (ne vel in illis diebus quiescant, vanitas exagitat ; ne vel in istis in bono opere se exerceant, pigritia ligat". Deinde quasi concludens subiungit: " Quapropter non negligenter habenda est in bono opere discretio temporum, quia, sicut malum opus nullo tempore laudabile est, ita etiam bonum opus quodam modo reprehensione dignum iudicatur, si tempore opportuno factum non est ".

3. Diligentia in opere ex promptitudine operantis et devota fidelique operandorum exsecutione dignoscitur.

Diligentiao huiusmodi promptitudo non in opere mannum tantum, sed in conventuali quolibet maximo locum habet. Quidquid pertinet ad conventum, id praecipuo diligentiae studio est agendum. Sint ergo praecipue ad conventualia exsequenda promptissimi. Nunquam tarde ad opus Dei, vel ad mensam occurrant. Unde sanctus Benedictus : " Ad horam divini officii, mox ut auditum fuerit signum, relictis omnibus, quae in manibus fuerint, summa cum festinatione curratur, cum gravitate tamen, ut non scurrilitas inveniat fomitem. Ergo nihil operi Dei praeponatur ". " Ad mensam autem qui per negligentiam non occurrerit ante versum, ut simul omnes dicant versum et orent et sub uno omnes ad mensam accedant ", si usque ad secundam vicem correptus emendare neglexerit, iuxta ipsius Sancti decretum a communis est mensae participatione arcendus,

ut solus " ab omnium consortio sequestratus reficiatur, sua ei de vino, si ruerit habiturus, portione sublata ". Digne quidem a communi refectione repellitur qui se per vitium a communi oratione secludit. Absit a servis Dei vitiosae huius consuetudinis turpitudo, ut conventuale aliquod, divinum praesertim officium, alterius praetextu cuiuslibet tardo accessu, vel citiore abscessu propter opera dehonestent. Ut enim tardus accessus, sic ante horam recessus sine gravi praesumtus necessitate arguitur, inpatientis et vani signum est hominis in communibus anticipare recessum nec opus Dei posse in choro usque ad finem exspectare. Si monachum, sancto narrante Gregorio , post completum officium continuo recedentem visus est daemon ab oratorio trahere: quid de his qui nec ipsius expletionem officii praestolantur ? Haud dubium conventualis ubilibet decorem integritatis negligere inexcusabile prorsus remissionis est vitium ; ad vitium autem vix occasio deerit, si quaelibet admittatur.

4. Omnes denique Fratres labores non ex sola consuetudine, ut vitula Ephraim docta diligere trituram , : sed ex animi devotione sectentur, ut in communibus sit fervoris affectio specialis. Conventualem vitam ut sanctissimam, immo angelicam, toto affectu animi amplexantes, ei tam continua quam devota prosecutione adhaereant. Quantum ad officium, mensam et alia vix nisi coacti a conventus congregatione recedant. Tantam Dens conventui efficaciam contulit bonitatis, ut ibi augmentum suscipiat boni bonus, levamen saepe , aut veniam mali malus. Multa in conventu bona praesentibus conferuntur, absentibus subtrahuntur. Saul, ad conventum psallentium Prophetarum accedens, Propheta efficitur, extra conventum factus, pervertitur . Thomas discipulorum absens conventui visionis dominicae consolatione fraudatur, quam ad collegium reversus assequitur. Discipuli pariter congregati Spiritum sanctum accipiant In conventu Dominus habitat et requiescit: ibi devotos quosque uberioris gratiae pabulo refocillat: ibi quam plures negligentiae personales, in divino maxime officio snbrepentes, congregationis communione supplentur: ibi quod suis quisque non potest, aliorum meritis obtinere meretur.

5. Ceterum, licet ad maiora domus officia, videlicet refectorii, hospitalariae, infirmariae, lectionis ad mensam et hujusmodi principaliter et continue facienda , novitios Fratres assumere provida Religionis consuetudo non habeat; si tamen quando contingat, eis aliquod huiusmodi officiorum vel ad horam committi, magna debent devotione suscipere et ad faciendum ea mansuete, velociter, acceptabiliter, integre ac circumspecte magnam debent diligentiam adhibere: mansuete, hoc est, sine murmure et displicentiae signo. Fili, ait Sapiens , in mansuetudine opera tua perfice.

Est in opere bono necessaria strenua velocitas, de qua Sapiens dicit: In omnibus operibus tuis esto velox. Velocitas haec maturitatis non removet gravitatem, sed vitium tarditatis excludit.

Est etiam acceptabiliter operandum, ut prospere quibus ministratur, prout honeste fieri poterit, satisfiat. Optabat Apostolus et orari rogabat, ut oblatio sua fieret acceptabilis in Ierusalem sanctis. Magnus profectus est ei cuius ministerio multi facti laeti, Deum laudant.

Integritas in opere bono requiritur, ut non diminute, non ad evasionem, vel quasi ad oculum , sed perfecte, prout res exigit, fiat.

6. Circumspectio in obsequiis, prout officiorum requirit varietas, est habenda, quod per exemplum in uno officio melius patet. Si quando refectorarii vicem gerant, quae ministranda fuerint tempore congruo et modo debito praeparata ministrent et religiose distribuant, ne in mensa defectus vel circa ministerium suum minus expediens aliquid accidat, provisuri. Ministrentur itaque necessaria tempestive. Turpe est, si propter unius defectum tota congregatio exspectet. Sic et omnia, sive fructus, sive sapores, sive alia comedentibus congrue apponenda, priusquam Fratres ad mensam intraverint, provide apponantur. Conferendorum collatio successiva conventum saepius detinet, imputanda quidem, si causetur ex negligentia ministrorum . Ad mensam vero quidquid apponitur praeparatum, ut decet, roficientibus offeratur. Nuces, si dandae fuerint, prius frangantur. Herbae crudae, si apponendae fuerint, prius mundentur, et sic de aliis observetur. De omnibus, quae apponuntur, sua cuilibet, si fieri potest, portio singulariter tribuatur. Sunt rurigenae, qui nec praelatum discreta vel ab extraneis sorte distinguant. Communia maxime, ut sal et aquae, mensae non desint, quae imprimis providus ministrator apponit. Aqua non solum pro temperando vino , immo saepe pro aliis necessaria est in mensa. Cochlearia quoque sunt ad omne potagium opportuna, ne in paropside cum digitis piscari oporteat , et ne, iuxta Hugonem " in eodem iure et manus ablutionem et ventris refectionem quaerere videatur ".

Murilegos vel aves, quae tenentur alicubi contra araneae , nullatenus esse in refectorio, dum Fratres reficiuntur, patiantur; nec enim hoc est expediens, vel honestum. Sic et in aliis circa istud vel aliud quodcumque impositum sibi officium sint intenti. Scriptum est enim : Cuncta cum

diligentia facite; et iterum: Agite diligenter, et erit Dominus vobiscum in bonis. Sic agetis in timore Domini, fideliter et corde perfecto.

7. Honestas in operatione servatur, si omnia, quae aguntur, cum maturitate ac feligiositate quadam exerceantur, et in omnibus nitor inveniatur muriditiae, hoc enim Religiosum maxime decet.