Cap. IV. De primorum parentum punitione.

De poena antem primis parentibus inflicta hoc tenendum est, quod vir et mulier statim post culpam senserunt paenam rebellionis et erubescentiae in carne: et ideo ad cooperiendum verenda fecerunt sibi perizomata 1. - Post autem divino iudicio vir incurrit poenam laboris et angnstiae, poenam famis et indigentiae, poenam mortis et resolutionis in cinerem: sicut dicit Scriptura: Maledicta terra in opere tuo etc. - Mulieri autem duplicata est poena, quia inflicta est ei poenalitas multiplicium aerumnarum in conceptu, poena dolorum in partu, poena quoque subiectioni) ad virum in convictu: ac per hoc, secundum quod apparet, satis graviter punitum fuit illud peccatum, scilicet ligni vetiti esus, licet fuerit faciliter perpetratum.

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia, cum primum principium sit providentissimum in gubernando et rectissimum in praesidendo, nihil prorsus in universo dimittit inordinatum; et quia culpa recte ordinatur in poena, ideo statim in primis parentibus dedecus peccati subsecutum est decus iudicii, ut quod inordinatum fuit cadendo ab ordine naturae caderet statim in ordinem iustitiae. Hic enim duplex ordo sic cuncta complectitur, ut quod ab uno ceciderit in alterum relabatur .

Quoniam ergo uterque parens, superbiendo in mente et gustando in carne, inobediens fuit suo superiori, iusto Dei iudicio factum est, ut sibi fieret inobediens suum inferius, et maxime quantum ad partes illas, secundum quas est coniunctio utriusque sexus, quae sunt membra deservientia virtuti generativae. Et quia hoc inerat eis non ex natura, sed ex propria culpa: ideo erubescebant et cooperiebant se.

Rursus, quia vir, spreto summo delectabili, quaesivit in carne delectari: ideo iusto Dei iudicio inflictus est ei labor et defectus famis et sitis.

Postremo, quia propter bonum carnis separari elegit a bono mentis, ideo iusto Dei iudicio anima invita separatur a carne per mortem et incinerationem,-ac per hoc, sicut Deus dederat homini secundum ordinem naturae corpus subiectum animae, propagabile sine libidine, vegetabile sine defectione, immutabile sine morte interveniente: sic, homine peccante, secundum ordinem iustitiae factum est , ut subtraheret cuncta praedicta et infligeret opposita: ut sic culpa non remaneret impunita et inordinata, quod nequaquam pati debet divina providentia.

Et quoniam a muliere peccatum sumsit exordium: ideo poena ipsius geminatur. Quia enim superbiens fuit in mente, incurrit subiectionem: quia vidit et appetiit lignum ad vescendum suave, incurrit dolorem: postremo, quia fregit iugum obedientiae, incurrit vinculum et pondus multiplicis aerumnae.

Et sic patet, quanto ordine divinae providentiae inflictae sunt multiplices poenae viro et duplicatae in muliere, ut sic "dedecus peccati non esset sine decore iustitiae ".