APPENDIX I

DE POTESTATE ECCLESIASTICA IUDICANDI DEQUE IUDICIIS SUMMARIIS.

Aetate qua vivimus ob divor- tium quod fecit auctoritas civilis ab auctoritate ecclesiastica in na- tionibus, quae lumine fidei fue- rant collustrutae; seu melius ob atheos osoresque veritatis atque proinde catholicae Ecclesiae, qui, ex divina permissione et imper- scrutabili divino iudicio, auctori- tatem humanam supexjchristianos populos exercent, contigit, ut qui in ecclesiastica Hierarchia aucto- ritatem in ecclesia divinitus con- stitutam exercere deberent in per- sonas, res et causas sibi pertinen- tes, per summum nefas aut prohi- beantur quominus eam auctori- tatem exerceant, aut eam autori- tatem uti par est exercere non possint, cum civiles leges eam vix et ne vix quidem in consi- deratione habeant.

Quare cum de iudiciis eccle- siasticis agitur, quae prius ad nor- mam ss. Canonum rite institui in Curiis ecclesiasticis solebant,nunc non eadem ratione institui possint ac substantiales saepe defectus committantur; ita ut cum causae per appellationem ad supremum S. Sedis tribunal deveniunt, pars illa, quae iudicio damnata est, vehementer conqueri soleat de neglecta iudicii forma.

Curiae ecclesiasticae sese facile excusare solent, sive quod media non habeant ad iudicii structuram faciendam seu processum con- spuendum, solemnitatesque ser- vandas, quas sacri canones prae- scribunt; sive quod media non habeant ad vocandos testes co- gendasque partes, sive agatur de causis ecclesiasticis civiliter, ut aiunt, pertractandis, ad iura sua unicuique reddenda, sive crimi- naliter ad vindictam criminis ; et alia id genus.

Occasione causae superius ex- positae pag. 3 et seqq. de hac re quid nobis videtur exponemus. Non quidem negamus harum ra- tionum valorem et veritatem; quam quisque fateri debet, qui noscat miserrimam condititionem in qua plures ecclesiasticae curiae versentur: nihilominus interdum videntur eiusmodi rationes nimis fortasse protendi, quasi vero non daretur in causis iudicandis forma canonica, nisi habeatur appara- tus solemnis, copia ministrorum, atque suffragium civilis potestatis, quae actis causae obsequetur.

Duplex quaestionum genus considerare possumus ; prima quaestio summe generica proponi sic posset : quid faciendum si le-