SERMO XXXVII.

ITEM, IN EODEM FESTO

NATIVITATIS B. MARIAE.

Et fluvius egrediebatur de loco voluptatis ad irrigandum paradisum, qui inde dividitur in quatuor capita. Nomen nni Phison... Nomen secundi Gehon... Nomen tertii Tigris... Nomen quarti Euphrates. Gen. ii, 10 et seq.

Quatuor sunt hic notanda :

I . Quis sit locus voluptatis, unde fons egreditur? II. Quis sit fons, qui de loco voluptatis progreditur ?III. Quis sit paradisus, quem fons iste irrigare dicitur ?

IV. Quas sint quatuor capita, in quae fons exinde dividitur ? I.

De primo nota : Locus voluptatiaest ipsa sancta Trinitas, de qua per praedesti- nationem ab initio et ante saecula egressa est Virgo Maria. Deus enim Pater ab aeterno providerat et praeordinaverat ipsam, cooperatione Spiritus sancti paracliti, futuram matrem Filii sui unigeniti et coaeterni. Unde ipsa dicit in Eccli. lxxiv, 14 : Ab initio et ante saecula creala sum. Dicit etiam in Prov. viii, 22 et

seq. : Dominus possedit me ab initio marum suarum, antequam quidquam faceret a principio. Ab alterno ordinata sum: nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram. Verissime sancta Trinitas est locus voluptatis. Omnis enim beatitudo et gaudium electorum emanat et effluit a sancta ac serenissima Trinitate. Propter hoc dicitur in Psal. xxxv, 9 : Inebriabuntur ab ubertate domus tuas, et torrente voluptatis tum potabis eos.

II.

De secundo nota : Per fontem intelligitur Virgo Maria, et hoc propter quinque fontis proprietates. Per fontem quippe sordes lavantur, aestuantes refrigerantur, sitientes refocillantur, horti irrigantur, et vultus repraesentantur.

1. Primo igitur B. Virgo tamquam fons sordida lavat. Ipsa quippe per efficacissimam intercessionem suam peccatoribus compunctionem infundit et contritionem, per quam a peccatorum suorum sordibus emundantur. De hoc fonte dicitur, Zach. xiii, 1 : In die illa erit fons patens domui David, et habitantibus Jerusalem in ablutionem peccatoris et menstruatae. Per domum David intelligitur sancta Ecclesia : per habitantes autem in Jerusalem, figurantur omnes fideles, qui sunt de regno Eclesiae. B. Virgo Maria patet per misericordiam et compassionem, ut quicumque Christianus ex intimo corde ipsam imploraverit, ejus meritis ac intercessione suorum peccatorum veniam consequetur.

2. Secundo, Beata Virgo sicut fons refrigerat piis consolationibus omnes tribulationum et adversitatum aestum patien- tes : si tamen ex omni corde ipsius imploraverint subsidium. Unde et ipsa figurata est per illam columnam nobis, quae sicut in Exodo legimus, ''praecedens filios Israel, contra solis ardorem obumbravit castra eorum '. Necessarium ergo nobis est, ut quemadmodum cervus desiderat ad fontes aquarum , ita et anima nostra desideret ad Virginem benedictam.

3. Tertio, pia Virgo devotionis aquas administrat, quibus anima Deum sitiens refollicelur. Quicumque ergo vult habere devotas lacrymas, acceleret ad Beatam Virginem, et percutiat eam virga oris sui, id est, virga attentissimae supplicationis : et vere ipsa dabit aquas in abundantia. Ipsam quippe praefigurat illa petra, quam Moyses percussit, et fluxerunt aquas largissimas, sicut legitur in Exodo et in libro Numerorum .

4. Beata Virgo tamquam fons irrigat universum hortum Ecclesias fluentis virtutum. Unde et ipsa dicit in Eccli. XXIV, 41 et 42 : Ego quasi fluvius Diorix ct sicut aquaeduclus exivi de paradiso. Dixi : Rigabo hortum plantationum, et inebriabo prati mei fructum. Diorix interpretatur medicamentum generis humani, id est, Dei Filius allatus est in medicamentum. Ipsa est ille aquaeduclus, qui diversimode rigat hortum plantationum Domini, id est, universos fideles in Ecclesia commorantes. Huic enim obtinet charitatem, alteri castitatem, tertio humilitatem, quarto mansuetudinis lenitatem, quinto sobrietatem, sexto largitatem, septimo patientiam, octavo obedientiam, nono fidei constantiam, decimo in omni bono perseverantiam : et sic de caeteris virtutibus. Quicumque ergo indiget aliqua virtute, postulet instanter a Beata Virgine, et dabitur ei : ipsa nempe est thesauraria Jesu Christi.

5. Quinto, per fontem vultus intuen-

tium repraesentantur. Ita et Beata Virgo est speculum imperialis palatii quod omnes electorum animae summo desiderio contemplantur, et in quo universorum beatorum facies resultant et elucent. Unde de ea dicitur,Sap. VII, 26 : Candor est lucis aeternae, et speculum sine macula Dei majestatis, et imago bonitatis illius.

III.

De tertio nota : Paradisus quam irrigat Virgo Maria, est angelica natura, et universa supercoelestis curia. Angelica quippe natura, qua? est paradisus deliciarum, per Beatam Virginem irrigatur. Mirabiliter enim diligunt et amplectuntur, quoniam per ipsam ipsorum ruina reparatur. Ecce quidam eminentiores Angeli, qui erant conscii secretissimorum consiliorum Domini, ab ipsa mundi constitutione per ipsam irrigabantur : quia de futura ejus nativitate inenarrabiliter gratulabantur. Nihilominus etiam universa beatorum curia per gloriosam Dei matrem irrigatur : quia spirituali exsultatione et laetitia ex ipsius amabili praesenlia continuo jucundatur.

IV.

. De quarto nola : Quatuor capita in quae iste fons dividitur, significant quadruplicem doctrinam sive admonitionem, qua Beata Virgo quatuor genera hominum circuit, salutem eorum desiderans, et procurans. Primi sunt pauperes et inopes. Secundi sunt peccatores. Tertii sunt justi et innocentes. Quarti sunt divites et abundantes.

1. Primus igitur fluvius ex praedicto fonte fluens appellatur Phison, quod in- terpretatur os papillae, vel oris mutatio. Iste autem fluvius circuit terram Hevilath, per quam India intelligitur, quae est in extremitate terras. Phison itaque significat compassivam doctrinam Beatas Mariae, qua cireuit pauperes et inopes, qui sunt quasi in India, id est, in extremitate terrae constituti : quia parum vel nihil habent de bonis hujus mundi. Docet enim eos et verbo et exemplo, ut sint continentes, fideles, et patientes, videlicet ut luxuriam fugiant, ut furta non faciant, et ut adversa hujus mundi patienter sustineant. Praebet autem seipsam in exemplum hujus triplicis doctrina. Ipsa enim fuit paupercula : sed tamen castissima, fidelissima, et patientissima.

2. Secundus fluvius emanans ex hoc fonte dicitur Gehon, et interpretatur hiatus terres, vel pectus. Iste circuit -aehiopiam, ubi nigri .aehiopes commorantur. Signat autem iste fluvius admonitionem Beatae Virginis, quae hiat et desiderat conversionem peccatorum. Circuit ergo aethiopiam, nigros peccatores, invitans eos ad tria. Primum est ut a malo recedant per contritionem et confessionem. Secundum est, ut disciplinam apprehendant per sollicitam satisfactionem. Tertium est, ut satisfactioni injunctae etiam bona alia superaddant per bonorum operum supererogationem. Non solum enim a peccatoribus requiritur ut per jejunia, 1 et orationes, et eleemosynas, ac alios labores, excessus suos emendent : necesse etiam habent, ut postquam omnem debitam satisfactionem expleverint, novis etiam laboribus, ac bonis operibus regnum Dei mercari studeant et adipisci.

3. Tertius fluvius ex hoc fonte procedens vocatur Tigris, qui interpretatur velocitas. Iste circuit Assyrios, qui interpretantur facturas vigilantes, vel diligentes. Significat autem fluvius iste congratulationem et exhortationem Beata? Virginis, qua? circuit bonos et justos, qui sunt in sui custodia vigilantes, ac Deum in toto corde diligentes. Tria vero

persuadet eis : Primum est, ut de perceptis gratiis semper Deo gratias agant. Secundum est, ut peccatores non despiciant, sed potius ipsis per compassionem assistant. Tertium est, ut in virtutum ac bonorum operum profectu usque in finem perseverantes existant.

4. Quartus fluvius appellatur Euphrates, et interpretatur frugifer, et iste circuit Chaldaeos, sicut dicitur in historiis. Chaldaei vero interpretantur mamillas, vel ferae, vel daemones. Significat igitur fluvius iste instructionem Beatae Mariae, quae frugem aeternae vitae, id est, Jesum Christum, attulit huic mundo. Circuit autem fluvius iste divites et abundantes in hoc saeculo, qui deberent esse mamil-ae pauperum, id est, consolatores et nu- tritores eorum, licet hodie per impietatem conversi sint in crudeles feras, et daemones infernales. Circuit, inquam, Beata Virgo divites in tribus eos erudiens. Primum est, ut in omni felicitate hujus saeculi semper Deum timeant, et prae oculis habeat. Secundum est, ut nihil per injustitiam conquirant, vel possideant. Tertium est, ut semper pietatem et misericordiam pauperibus exhibeant. Haec enim tria a divitibus maxime requiruntur".

Rogate ergo B. Mariam, ut per eam sic nunc in hujus mundi exsilio reficiamur, ut tandem in patria claritatem vultus ejus adspicere mereamur. Quod nobis, etc.