IMPEDIMENTI SPONSALIUM. 39

per illam promissionem cum dissensus parentum sufficiens causa esse tradatur a promissione resiliendi, etsi valida sponsalia inita fuissent; quod auctoritatibus confirmabat.

EA QUAE EX OFFICIO FAVORE CAIAE ADDUGEBANTUR. - Observaba-

tur nimirum in praesentia promissionem futuri matrimonii ex parte Livii eiusmodi esse qua maior desiderari non posset: nam- que praeter amores quinque annos cultos, praeter continuos Livii accessus in Caiae domum, perseverantemque familiaritatem, praeter propositum nuptiarum iam fere ad actum matrimonii de praesenti perductum, praesto erat explicita promissio coram duobus testibus facta, quae etiam removere deberet quamlibet exceptionem.

E converso cum Caia eiusmodi promissionem acceptaverit, cumque ea paucis ante diebus cum Livio convenerit ut coram Parocho se sisterent matrimonii contrahendi causa, satis determi- nata videbatur ex parte mulieris repromissio nuptiarum per il- lam acceptationem: ex hac enim sola circumstantia non videba- tur reputanda simplex acceptatio, quasi vero ipsa sibi obligatum vellet Livium, se autem libertatem quaerere.

His accedebat Caiae defloratio; quamvis enim Livius negaret se esse stupri auctorem, tamen praeter alia quae concurrebant in facto gravissima indicia, quaeque ipsum fuisse auctorem osten- dere facile potuissent si acta processualia super stupro concin- nata prae oculis habita essent, advertebatur, haec Livium non sine contradictione modo negare: namque in ipso promissionis documento, se matrimonium cum Caia contracturum affirmave- rat ad reparandum quovis modo Caiae honorem.

Neque magni ponderis videbatur esse illa exceptio a Livio facta, stuprum scilicet praecessisse promissionem, ideoque illud loco repromissionis haberi non posse : namque si acta proces- sualia prae oculis habita essent, quae circa stuprum confecta sunt, quaeque apud laicum Iudicem extabant, constitisset (Pa- tre Caiae hoc affirmante), non solum de amore quinque annos pro- traete, et de persuasione Livii circa Caiae honestatem; sed etiam de iteratis promissionibus sive scriptis sive verbis datis eam uxorem ducendi sive ante sive post deflorationem. Cum itaque honesta caeteroquin puella non censeatur deflorationem pati nisi a suo sponso spe futuri matrimonii, uti Auctores tradunt, du-