40 Appendix

sito in suarum periculum animarum scienter... cum monialibus con- trahere non verentur, nec non religiosos et moniales ac clericos iri sacris ordinibus constitutos matrimonia contrahentes, refraenare metu poenae ab huiusmodi eorum temeritatis audacia cupientes, ipsos excommunicationis sententiae ipso f acto decernimus subiacere. Sum- mus Pontifex Pius IX f. r. aliquantulum praecedentem legem modi- ficans in Constitutione Apostolicae Sedis, excommunicationi Ordi- nariis reservatae declarat subiacere: Clericos in sacris constitutos vel religiosos aut moniales post votum solemne castitatis matrimo- nium contrahere praesumentes, nec non omnes cum aliqua ex prae- dictis personis matrimonium contrahere praesumentes.

Differentiam inter Clementinam citatam et canonem Constitu- tionis Apostolicae Sedis, non est nostrum investigare; alii viderint; nobis satis erit advertere nihil immutatum fuisse quoad quaestionem quam prae manibus habemus, atque propterea nihil opus est ut adla- boremus in indigitanda differentia inter antiquum et novum ius indu- ctum a Constitutione Apostolicae Sedis.

Canonistae innixi principio quod: ut incurratur censura, pec- catum illud externum, ob quod censura contrahenda est, debet esse completum in suo genere secundum proprietatem verborum, quae iii praecepto seu lege continentur (Scmalzgrueber, lib. 5, tit. 39, n. 34) docuerunt, clericum in sacris constitutum excommunicationem incur- rere, si verum et proprium matrimonium, cum animo contrahendi, attentaret, ita ut eius validitati nihil aliud obstaret quam suscepti ordinis impedimentum. In hac sententia si defectus consensus, for- mae, iurisdictionis aut aliquid aliud impedit, quominus matrimonium in sua subsistat validitate, excommunicationi clericus minime subii- citur, quia intelligi non potest ipsum matrimonialer contrahere, ac propterea peccatum externum ob quod censura infligitur, secundum proprietatem verborum completum in suo genere non est.

Bonaccina (Disp. II, Quaest. II, pun. IX, n. 9) docet excommunica- tionem non incurrere qui flete contrahit « nam fingens contrahere, « non dicitur matrimonialiter contrahere, ut in textu dicitur, et actus « contrahendi non dicitur perfectus, si animus et intentio deficiat; « contractus enim mutua voluntate perficitur ». Et num. 16 tradit censurae obstare clandestinitatem « is enim non dicitur matrimonia- « liter contrahere qui in absentia parochi et testium contrahit ». Hanc opinionem sequuntur Petrus Ledesma, Cavarruvias, Sánchez, aliique plures.

Quapropter ea nobis sententia arridet quae tenet clericum in sacris constitutum, qui matrimonium contrahit civile excommunica- tioni nullatenus subiici. Ea movemur ratione quod quando non intentio sed actus sub aliqua censura interdicitur, actus esse debet in suo genere completus, ut ea incurratur, res enim est strictae inter- pretationis; atque attentatio eiusdem actus satis non est ad poenam