Capitulum VI. De novis professis

.

1. Ad professionem admissis sit quam maxima cura, ne defluant. Perfecti quique magna se discretionis subtilitate conspiciunt, ne ad deteriora unquam vel in opere, vel in cogitatione delabantur . " Si curaro parva negligimus, insensibiliter seducti, audenter etiam maiora perpetramus ". Susceptam etiam examinis tempore disciplinam prudens non abiicit, immo nec suum continuo quasi iam sibi sufficiens deserit instructorem. Eget rectore novitius, eget novus directore professus. Vanus et fictus, ut instructoris curam evaserit, insolescit, assumit cornua, fit praesumtnosus et audax et quasi vacca lasciviens a prinu informatione declinat. Cessat oratio, tepet devotio, confes sio peccatorum negligitur, ut putes eum aut sui oblitum aut non habere peccatum. Facit quidem dilata confessio, ut negligens mundus appareat, licet non existat: dum culpas absorbet oblivio, non absolvit. Multiplicantur, dum non curantur, offensae; multiplicatae, ne discernantur et corrigantur, impediunt. Multitudo peccatorum impedit, ne videantur. Unde piger tunc est maximo vitiosns, cum vitia non agnoscit. Sic filia fatua in deminoratione erit . Justorum autem semita quasi lux splendens procedit et crescit usque ad perfectam diem.

2. Professi ergo profiteantur profectum, praesumtionem proscribant. Dabit ad hoc humilitatis et paupertatis constantia perseverans, affectuum et curarum abiectio terrenarum , exercitatio caritatis et quae complectitur omnia, considerationis attentio.

" Summa Religiosi virtus humilitas " quae ipsum curat, perficit et conservat. Sine humilitate nulla virtus, nulla perfectio aut acquiritur, aut servatur. Virtutum siquidem bonum quoddam ac stabile fundamentum est humilitas. Nempe, si nutet illa, virtutum aggregatio non est nisi ruina. Et quoniam " ad humilitatem humiliatio via est ", non erubescant humilia nec humilitatis officia facile respuant ac imposita recommendent. Omnis ab eis praesumtionis audacia proscribatur. Antiquioribus in Ordine Fratribus deferant, ac semper eorum respectu se iuniores et novitios reputent. Ad exteriora vel honoris alicuius officia provehi non affectent. Multos praepropera nimis promotio a virtutum iam incipiente profectu per vitium elationis deiecit. " Qui mundum deserunt, ait Sanctus , ad exteriora officia provehi non debent, nisi per humilitatem diutius in eiusdem mundi contemptu solidentur ". Et quia novorum et iuniorum tentatio solet esse facile superbire, nescire modum humilitatis servare, et si forte in aliquo praesint, officii metas excedere ac de minimis grandia iactare; attendant sibi super his vigilanter. " Non potest intimo conscientiae testimonio gloriari veraciter, nisi qui extrinsecas gloriolas perfecte respuerit ".

3. Paupertas in omnibus placeat, nec iterum sive in libris, sive in aliis rerum se velint sarcinulis onustare. Perfecta rerum abiectio a cura expedit mentem, ab infectione affectum. Nemo in Christi expeditione liberior nil habente. Si aliquibus egent, studeant parcitati. Super omnes divitias divitem facit paupertas. Haec quoque in victu et in his quae carnis sunt, maxime amplectenda, Non est evangelici pauperis gaudere superfluis, luxibus indulgere, et quod nec divites semper possunt, velle in omnibus abundare nec penuriam scire pati .

4. Familiaritates superfluas fugiant. "Esto, ait qui dam , cunctis benignus, nemini blandus, paucis familia ris, omnibus aequus ". Et Sanctus : "Tria, inquit, Religiosum quemlibet decent: pauca loqui, paucos habere familiares et multum orare ". Ubi multi familiares, ibi multae locutiones et sibili singulares. Si familiarem admittis, sit quem aetas, mores, discretio et honestas insigniat et commendet. Familiaritas si fuerit ordinata, non erit blanda, improba, puerilis. Est modesta quaedam in sancta familiaritate severitas, est et iustitiae rectitudo, ut nullatenus vitium foveatur, nec pro amico proximus offendatur. Noli, ait Sapiens , pro amico inimicus fieri proximo. Saecularium denique familiaritas indiscreta Religiosi quietem multipliciter inquietat. Nullius gratiam munusculis comparent. Si quid forte alicui vel causa exacti, necessaria prorsus Religionis lege licentia praeobtenta, obtulerint, honestas rei et vilitas pretii Religiosorum et pauperum exenium esse probent.

5. Non frequentent propinquos nec exterioribus se implicent curis, sed salutis propriae memores, agendae potius poenitentiae vacent. Non cadat a mente professio, sed semper, ad quid venerint, cogitent . Pensent quod de quibusdam ait sanctus Gregorius: " Saepe, inquit, nonnulli apertas pravitatis vias deserunt, sanctitatis habitum sumunt: moxque, ut prima limina bene vivendi contigerint, obliti, qui fuerint, affligi iam per poenitentiam de consummatis nequitiis nolunt, laudari autem de inchoata iustitia appetunt, praeesse ceteris etiam melioribus concupiscunt ". Et post pauca: " In rebus, ait, multiplicibus occupati atque ipsa occupatione confusi, non solum perpetrata minime deplorant, sed adhuc quae deplorentur exaggerant ". Secundum Apostolum : Nemo militans Deo implicat se negotiis saecularibus, ut ei placeat, cui se probavit. De Sancto legitur , quod " quanto magis se ab humanis curis et colloquiis sequestrabat, tanto illi vicinior et propinquior Deus erat ". Vitanda maxime colloquia mulierum. Non potest toto corde habitare cum Domino qui mulierum accessibus copulatur.

6. Caritatis obsequia libenter impendant. Caritas semper reddita semper detinet debitorem. Haec autem quomodo negetur amicis, quae etiam debetur inimicis ? Postquam vel orationi vacaverint, vel ad studium se dederint, ad serviendum Fratribus surgant ; et si necesse fuerit, officiales nunc hunc, nunc illum, discrete tamen et prout oportuerit, iuvent, ut, secundum apostolicam doctrinam et vitam , manibus suis laborantes quod bonum est, aliorum Fratrum etiam corporaliter, Bi fieri potest, participantes laboribus, in caritatis semper exerceantur operibus et cibum corporis non absque labore comedant corporali, ut haec sancta consuetudo ipsos in humilitate custodiat, in fraterna dilectione et omni perfectione confirmet. Qui communibus instant suisque obsequiis alios portant sunt corporali simul et spirituali suffragio supportandi. Merito singuli pro his orant, qui pro communitate laborant. In spiritualibus bonis Martha participet cum Maria, quae utique sunt sorores, et aequa sit pars descendentis ad proelium et remanentis ad sarcinas, et similiter dividant . Qui nobis corporaliter obsequuntur, iuste sortem in nostris spiritualibus assequuntur. Rursum, communitatis operibus familiaria nemo praeponet. " Caritas, de qua scriptum est: Non quaerit quae sua sunt, sic intelligitur , quia communia propriis, non propria communibus anteponit ".

7. Considerationi denique ante omnia et in omnibus vigilandum, quae finem et directionem attendit. Finis, ad quem nostra tendit professio, regnum Dei vel potius ipse Deus; directio seu via, qua tenditur , mentis est puritas, ad ipsum principaliter directiva. Haerendum ingiter his duobus.

Necesse est enim, mentem considerare, quo recurrat cuique principaliter inhaereat ; non haerentem per singulas horas atque momenta pro incursuum varietate mutari atque ex his quae extrinsecus accidunt, in illum statum continuo transformari, qui primus occurrent. Hinc est, quod multos pro Christi amore maxima contemnentes, pristinum tamen affectum in minimis intentantes posthac videmus pro graphio, pro acu, pro calamo commoveri. Irascuntur mobiliter et inflantur, veluti qui non habent apostolicam caritatem. Qui si contemplationem mundi cordis fixam tenerent, nunquam utique pro parvis rebus admitterent quod ne pro magnis ac pretiosis incurrerent opibus, easdem penitus abiicere maluerunt.

Unde liquet, perfectionem non statim facultatum seu dignitatum abiectione contingi, nisi fuerit caritas illa, cuius Apostolus membra describit , quae in sola cordis puritate consistit. Nam quid est non aemulari, non inflari, non irritari et reliqua, nisi cor perfectum atque mundissimum Deo offerre et intactum a cunctis perturbationibus custodire ?

8. Quidquid ergo nos ad hanc puritatem potest dirigere, tota virtute sectandum est: quidquid autem ab hac potest retrahere, quamvis necessarium et utile videatur, ut perniciosum et noxium devitandum. Sine via tendentibus labor est itineris, non profectus. Operantur et servant quam maxime puritatem perfecta humilitas et expeditio mentis a terrenis. Erit denique, ut purus animus pura Deum oratione frequentet, frequentando gustet, gustando probet, quam suavis est Dominus . Erit denique, ut divino inebriatus amore, totam in Deum considerationem inflectat, toto in ipsum desiderio pergat, nihil ei sit dulcius, nihil iucundius in hac vita quam vacare et videre , quoniam ipse est Deus , quod est in partibus considerationis potissimum. Affecta sic anima comprehendit, complectitur et stringit et tenet, dicens : Tenui eum nec dimittam.

9. Puritas itaque via est regia, per quam ad Sponsi amplexus, per quam tandem ad patriam pervenitur. Fer hanc tandem veri Israelitae de virtute in virtutem, donec videatur Deus deorum in Sion , desiderii gressu indeclinabili gradiantur, Christum super omnia diligant, nihil eius amori praoponant in via, quem habituri sunt mercedem in patria.

Et nunc ego, qui, licet admodum imperfectus et rudis, per obedientiam tamen erudiendis simplicibus aliqua haec documenta congessi, pulcrum depingens hominem, pictor foedus, eos supplex per Dominum obsecro, ut me sibi, etsi minus proficuum, tamen benevolum attendentes, in orationibus suis mei meminerint peccatotoris, quatenus, orantibus eis, meorum veniam peccatorum assecutus, in potentias Domini una cum eis merear introire , ipso misercordiarum Domino id praestante, cui est honor et gloria in saecula saeculorum. Amen.

Explicit speculum disciplinae.