APPENDIX I 41

post Urbanum VIII tanta solem- nitate ventilantur, caeteras omnes summario iudicio pertractari pos- se. Sed de causis, quae, sub ali- qua ratione ob peculiares solem- nitates servandas, excipiendae sunt, inferius dicam.

Verum in quo consistat iudi- cium summarium est disquiren- dum, de qua re alteram habemus Constitutionem in corpore cano- nici iuris, idest in Clementina, Saepe 2, de Verbor. signifie, quae ita se habet: « Saepe contingit, quod causas committimus et de plano ac sine strepitu et figura iu- dicii procedere mandamus. De quo- rum significatione verborum a mul- tis contenditur, et qualiter procedi debeat dubitatur^ Nos autem du- bitationem huiusmodi, quantum nobis est possibile, decidere cupien- tes, hac in perpetuum valitura con- stitutione sancimus, ut Iudex cui taliter causam committimus neces- sario libellum non exigat; litiè contestationem non postulet, in tempore etiam feriarum f ob neces- sitates hominum indultaruma iure) procedere valeat; amputet dilatio- num materiam; litem, quanto po- terit, faciat breviorem ; exceptiones, appellationes dilatorias et frustra- torias repellendo; partium advo- catorum et procuratorum conten- tiones et iurgia, testiumque super- fluam multitudinem refraenando.

Non sic tamen iudex litem ab- breviet, quin probationes necessa-

riae et defensiones legitimae ad- mittantur. Citationem vero, ac prae- stationem iuramenti de calumnia vel malitia, sive de veritate dicenda, ne veritas occultetur, per commis- siones huiusmodi intelligimus non excludi. Verum quia iuxta petitio- nis formam pronunciado sequi de- bet, pro parte Agentis, et etiam Rei, si quid petere voluerit, est in ipso litis exordio petitio facienda, sive scriptis sive verbo : actis tamen continuo fut super quibus positio- nes et articuli formari debeant pos- sit haberi plenior certitudo et fiat definitio clarior) inserenda. Et quia positiones ad faciliorem expeditio- nem litium propter partium con- fessiones, et articulos ad clariorem probationem usus longaevus in causis admisit: nos usum huius- modi observari volentes statuimus, ut Iudex sic deputatus a nobis f nisi aliud de partium voluntate proce- dat) ad dandum simul utrosque, terminum dare possit; et ad exhi- bendum omnia acta et monumenta, quibus partes uti volunt in causa, post dationem articulorum diem certum f quandocumque sibi vide- bitur) valeat assignare: eo salvo, quod ubi remissionem fieri con- tingeret pro testibus producendis, possint etiam instrumenta pro- duci, assignatione huiusmodi non obstante. Interrogabit etiam partes sive ad earum instantiam sive ex officio, ubicumque hoc aequitas suadebit. Sententiam vero definiti-