BERGOMEN. 41

scisse negat patronus, aiens iniuriam spoliationis non posse haberi uti factum iuridicum suppressionis. Ad rem Pitonius (Disc, eccles. 8, n. 17): « Praemittenda est distinctio com- muniter recepta per scribentes, quod vel collegialitas defecit in ecclesia et extincta remansit auctoritate superioris causa cognita, et tunc amplius non durat..., vel oppressione ho- stium et similibus, et tali casu collegialitas semper durare censetur in habitu, etiamsi non fuerit in actu vel usu per quodcumque longissimum temporis spatium ». Imo nec ipsos usurpatores animum habuisse perimendi penitus haec colle- gia desumit advocatus ex verbis Legis concordatae : « Ser- vabuntur capitula ecclesiarum metropolitanarum et cathe- dralium , itemque collegiatarum saltem insignium , eaque convenienti bonorum dotatione fruentur ; (Conventio Pii VII cum N ap. Bonap. Reip. Ital. Praeside, a. 1803) ». Cui clare innuit ipse episcopus bergomensis, quum die 26 Octo- bris 1805 decretum edidit ad hanc conventionem Bergomi exequendam.

Verum hoc capitulum , ita urgent adversara , ius eli- gendi canonicos amisit, ex quo coepit eos eligere civilis po- testas, praesertim postquam huic eligendi venia ab aposto- lica Sede, per conventionem a. 1855 cum imperatore au- striaco initam, permissa fuit. At hoc advocatus negat hac ductus ratione, quod capitulum ita iure suo decidere po- tuisset si ea conventione iam aboleta illud non sit in pri- stinum ius redintegratum. Conventione autem a. 1803 de canonicorum nominatione nihil cautum fuerat ; nihilominus imperator gallicus hanc nominationem sibi attribuit, et eum austriacus imperator imitatus est, qui tamen post a. 1855 vi concordati cum Sede Apostolica initi legitime possi- dere coepit quod antea iniuria occupaverat. Nec tamen, ar- bitramur orator, per hanc conventionem ius capituli ita sub- latum eversumque fuisse, ut conventione soluta, ad pristi- num dominum, integrum intactumque redire nequiret. Non enim eo consilio Pius IX conventionem inibat, ut capitulo ius suum adimeret ; ipse nec capitulis nec episcopis optabat afferre