APPENDIX I

vam {citatis ad id, licet non pe- remptorie partibus) in scriptis, et (prout magis sibi placuerit) stans vel sedens proferat: etiam (si ei videbitur) conclusione non facta.

Quae omnia, etiam in illis casi- bus in quibus, per aliam constitu- tionem nostram vel alias, procedi potest simpliciter et de plano ac sine strepitu et figura iudicii, volumus observari. Si tamen in praemissis casibus solemnis ordo iudiciarius in toto vel in parte, non contradi- centibus partibus, observetur, non erit processus propter hoc irritus ii ee etiam irritandus. Datum Ave- nione XIII Calendas Decembris, Pontificatus nostri anno II.

Iudicium itaque summarium est illud in quo Iudex procedere potest simpliciter, de plano, ac sine strepitu et figura iudicii : idest illud in quo non exigitur libellus for- malis in scriptis, sed sufficit sim- plex petitio in exordio litis sive scriptis sive verbis facta, quae actis est illico inserenda : non est necessaria formalis contestatio li- tis, qua contestatione in iudiciis ordinariis partes litigantes quasi - contrahunt de lite suscipienda et prosequenda; quod est funda- mentum iudicii: processus non impeditur propter ferias ob neces- sitates hominum ordinatas, ut messium, vindemiarum aliarum- que: amputare potest Iudex dila- tionum materiam; quantum fieri possit, litem breviorem reddere

potest repellendo appellationes di- latorias et inanes ; Partium, Cau- sidicoium et Procuratorum con- tentiones et iurgia, testiumque superfluam multitudinem refrae- nando : quae quidem, si fieri quo- que possunt ac debent in iudicio ordinario, multo magis in iudicio summario.

Non tamen repellendae sunt probationes necessariae et defen- siones legitimae; nihil enim Iudex omittere debet per quod impedia- tur vel occultetur veritatis co- gnitio.

Non tollitur citatio ; sed tamen hoc peculiare habet, quod, cum in aliis iudiciis, saltem in prin- cipio vel ad sententiam audien- dam desideretur trina vel peren- toria citatio, in his iudiciis unica etiam non peremptoria citatio, tam in principio, quam pro au- dienda sententia sit satis.

Non tollitur iuramenti praesta- tio de calumnia vel malitia aver- tenda, sive de veritate dicenda.

Non repelluntur positiones et articuli; quia illae ad faciliorem causae expeditionem propter par- tium confessiones: hi vero ad probationem clariorem multum deserviunt: positiones enim con- sistunt in pecularibus confessio- nibus de factis, quas una pars ponit seu affirmat, quaerens ut altera pars eas admittat, quae etiam interrogatoria dicuntur: admissis autem positionibus vel negatis aut