S. Congregatio Concilii 43

Nec t an tum post Concilium Tridentinum servata fuit consuetudo

gratuiti servitii praestandi , sed etiam post reformationes non paucas

nec módicas inductas in ecclesiis receptitiis regni u t r iusque Siciliae post

celebre Breve Pii VII Impensa, d. 13 aug. 1819. Ex quo iam arguere

licet, huiusmodi consuetudinem ea reformatione non fuisse sublatam

aut improbatam. Quod si in laudato Brevi Impensa edicitur « quoties

« aliquis in possessionem iuris praest i tutae portionis assignandae in eccle-

« siis receptitiis fuerit im mit tendus, specimen antea ingenii ac morum

« de iis habeatur . . . et examen inst i tuatur coram Ordinariis », etc.; id

quidem non magis incompatibile videtur cum servitio gratuito prae-

stando, quam quodvis periculum aut experimentum cum congruo scho-

lam tyrocinio sive curriculo. Igitur nullo modo huiusmodi servitium

abrogatum censeri potest clausulis i r r i tant ibus et derogatoriis quibus

Breve illud explicit (cfr. Gagliardi, De Benef, eccl., Addit, ad tom. I).

Quod autem S. C. Concilii nonnumquam suis decisionibus servitium

gra tu i tum reprobant , id, si verum esset, non foret t rahendum de casu

ad casum. Concedunt quidem facile omnes opportunitatem seu necessita-

tem hu ius praevii tyrocinii, maxime pendere a temporum locorumque

circumstanti is , ac praesertim a penur ia vel nimia copia eorum qui cle-

ricali militiae nomen dare postulent. Hinc fieri potest quod, dum alicubi

et al iquando onus servitii gratuiti praestandi - ut cum De Luca loqua-

mur - « laudabili ter conservat civicam praerogativam, dum, seclusa par-

« ticipatione Massae, exteri, seu illi cives qui necessaria requisita non

« habent , non affectant istos canonicatus absque emolumento, ideoque

« laudabilis est huiusmodi Sta tutorum observant ia » (1. c. n. 5); in aliis

locis aliisque temporibus, maximeque nostr is , huiusmodi observantia

grave immo gravissimum afferat impedimentum, quominus cum suffi-

cienti clero divini cultus honori au t curae an imarum utilitati inserviatur.

Ceterum resolutiones quae pot iss imum afferuntur in casu, sel. S. Angeli

Lombardorum, 28 iun. 1913 et Potentin., 16 iul. 1898 longe diversos

a nostro casus spectant, ut facile inspicienti et conferenti patebit. In

prima enim agebatur de onere imposito neo-canonicis, dimittendi favore

ceterorum Capitularium dimidiam partem fructuum primi anni e prae-

benda provenient ium; quod minime effugere posse videtur vetitum Con-

cilii Tridentini , In altera resolutio prodiit favore cuiusdam sacerdotis

quem, quamvis per decem annos gratuitum servitium praestitisset, tamen

iniuste in verum canonicum ceteri capitulares recipere nolebant.

Nec iuvat afferre ipsam resolutionem S. C. C. in praecedenti Oritan.,

31 maii 1902, aut bullam Episcopalem, qua recurrenti conferri dicitur

canonicatus cum plena iurium participatione. Quin etiam facillime argu-