4(5 APPENDIX I

tione, Cum ab ipso, edita die 30 Iunii 1562 §. 13 edixit: Non atten- dant nullitates, nisi ex defectu ci- tationis, iurisdictionis et mandati ; sed, illis non obstantibus, ad causae expeditionem procedant.

Clemens VIII. in generali Con- stitutione, Litium dispendiis, edita die 9 Februarii 1593, haec edixit : « Litium dispendiis et ambagibus, praesertim inter personas curae et iurisdictioni nostrae, etiam in tem- poralibus subiectas, occurrere quan- tum in nobis est, cupientes :

§. 1. Statutum fel. rec. Pii Pa- pae IV. praedecessoris nostri, ne Iudices almae Urbis nullitates at- tendant, nisi ex defectu citationis, iurisdictionis aut mandati, sed illis non obstantibus, ad expeditionem causarum procedant, ad omnes et quoscumque Iudices ordinarios et delegatos, magistratus et officiales in quibusvis ditionis nostrae tem- poralis ecclesiasticae provinciis et civitatibus, terris, oppidis et locis quamcumque iurisdictionem exer- centes et dignitate fungentes, hac nostra perpetuo valitura constitu- tione extendimus et ampliamus, atque in quocumque tribunali aut curia saeculari vel ecclesiastica fir- miter et inviolate servari.

§. 2. Sicque et non aliter per quoscumque ex ipsis Iudicibus,etiam causarum Palatii Apostolici Audi- tores, etiam S. R. E. Cardinales ac legatos etiam de Latere, sablata eis et eorum cuilibet quavis aliter iudi-

ca idi facultate, in quacumque can' sa et instantia, etiam nunc pen- dente ac in futurum movenda, ecclesiastica, profana civili et cri- minali aut mixta, iudicari et de- finiri, et quibuscumque nullitatibus praeter superius expressas nequa- quam attentis, ad expeditionem causarum earumdem procedi debere praecipimus et mandamus. Decer- nentes irritum et inane si secus super his per quoscumque, quavis auctoritate, scienter vel ignoranter contigerit attentari.

§. 3. Non obstantibus constitu- tionibus et ordinationibus Aposto- licis, ac in conciliis etiam genera- libus^ editis, etc. »

Haec Constitutio affixa fuit in omnibus consuetis Urbis locis ; quae quidem affixio satis est ad universalem legum ecclesiastica- rum promulgationem.

Hac itaque Constitutione posi- ta, cessant quaestiones illae iuri- dicae quae detorquebant Canoni- starum ingenia ad determinandum quaenam essent substantiales so- lemnitates quae omissae vitiarent processum : quaenam non sub- stantiales quae omissae processum non vitiarent.

Quod ne ex meo sensu tantum dicere videar, haec scripsit Pax Iordanus auctor saeculi dec im i- septimi Elucubrai, divers, vol. 3 L 13 tit. 1, n. 73, qui allegata dicta Constitutione haec scripsit: « Ex « his itaque infertur, terminos in