Cap. VI.

De ramificatione gratiae in habitus beatitudinum et per consequens fructuum et sensuum.

De ramificatione autem gratiae in habitus beatitudinum haec tenenda sunt, quod septem sunt beatitudines, quas Salvator enumerat in sermone de monte scilicet paupertas spiritus, mititas, luctus esuries iustitiae, misericordia, munditia cordis et pax.

Ad has beatitudines propter sui perfectionem et plenitudinem duodecim fructus Spiritus et quinque sensus spirituales consequuntur: qui non dicunt novos habitus, sed.statas delectationum et usus spiritualium speculationum, quibus replentur et consolantur spiritus virorum iustorum.

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia, cum reparativum principium sit perfectissimum et perfectissime reparativum et reformativum per donum gratuitum: ideo gratiae donum ab ipso manans liberaliter et abunde ramificari debet usque ad habitus perfectionum, qui, cum fini approximent, recto vocabulo nuncupantur ex nomine beatitudinum: quarum sufficientia., numerus et ordo colligitur ex integritate perfectionis, ex modis perfei ctionum et ex dispositionibus ad perfectionem.

Primo igitur ad integritatem perfecimus requiritur necessario perfectus recessus a malo, perfectos processus in bono et perfectus status in optimo. Quoniam autem malum aut procedit ex tumore superbiae, aut ex rancore malitiae, aut ex languore concupiscentiae ; ideo ad perfecte elongandum ab hoc triplici genere mali tres sunt necessariae beatitudines, scilicet paupertas spiritus elongans a malu tumoris, mititas elongans a malo rancoris, et luctus elongans a malo libidinis et languoris concupiscentialis.

Quia vero perfectus processus in bono attenditur secundum divinam imitationem: et unitersae viae Domini misericordia et veritas : hinc est,

quod duplex est beatitudo secundum has duas vias, scilicet esuries sive zelus iustitiae, et affectus misericordiae.

Quoniam autem status in optimo est vel per limpidam cognitionem, vel per tranquillam affectionem: hinc est, quod sunt dnae ultimae beatitudines, scilicet munditia cordis ad Deum videndam et pax mentis ad perfecte fruendum.

Secundo etiam, si modi perfectionum attendantur debent esse septem habitus beatitudinum. Nam est perfectio religionis, praelationis et internae sanctitudinis . Ad perfectionem autem religionis necessario requiritur abdicatio boni privati, acceptatio boni fraterni et appetitio boni aeterni ; primum fit ner paupertatem spiritus, secundum per mititatem affectus, tertium per amaritudinem luctus.

Ad perfectionem vero praelationis duo necessario requiruntur, scilicet zelus iustitiae et affectus misericor-(Hae: misericordia enim et veritas custodiunt regem . Secundum haec duo disponi debet regimen praelationis in Ecclesia militante.

Ad perfectionem autem internae sanctitudinis necessario requiritur puritas conscientiae et tranquillitas totius animae per pacem Dei omnem humanum sensum exsuperantem.

Tertio, si attendantur dispositiones praeambulae, septem debent esse beatitudines. Timor enim facit recedere a malo et a mali occasione: et quia radix omnium malorum est cupiditas : ideo timor disponit ad spiritus paupertatem, in qua simul iungitur humilitas cum paupertate, ut sic elongetur vir perfectus a fonte omnis culpae, scilicet a superbia et cupiditate. Et hinc est, quod paupertas spiritus est fundamentum totius perfectionis evangelicae. Unde primo oportet hoc fundamentum sternere qui vult ad culmen perfectionis venire, secundum illud Matthaei decimo nono : Si vis perfectus esse, vade et vende omnia, quae habes: ecce, perfecta paupertas, quae nihil sibi prorsus retinet: et sequere me: ecce, humilitas, quae facit, quod homo abnegando se ipsum tollat crncem suam et sequatur Christum, qui est totius perfectionis principalissimum fundamentum. Disponit ergo timor ad spiritus paupertatem. - Pietas autem ad mititatem: nam qui pie ad aliquem afficitur nec illum irritat nec ab illo irritatur. - Scientia disponit ad lucium, quoniam per scientiam cognoscimus nos a statu beatitudinis relegatos in hanc vallem miseriae et lacrymarum. -Fortitudo autem disponit ad esuriem iustitiae; qui enim fortis est tam avide se tenet cum iustina, ut malit a vita corporali quam a iustitia separari. -Consilium disponit ad misericordiam: nihil enim Deus magis consnlit in Scriptura quam facere misericordiam , quod super omnia reputat holocausta . - Intellectus disponit ad cordis munditiam: nam speculatio veritatis mundat cor nostrum ab omnibus phantasiis.

Sapientia disponit ad pacem: nam sapientia iungit nos summo vero et bono, in quo est finis et tranquillitas totius nostri rationalis appetitus.

Qua pace adepta, necessario sequitur superabundans delectatio spiritualis, quae in duodenario fructuum continetur ad insinuandam superabundantiam delectationum. Est enim duodenarius numerus abundans , in quo insinuatur spiritualium charismatum exuberantia, quibus fruitur et delectatur anima sancta: et tunc est homo ad contemplationem idoneus et ad aspectus et amplexus sponsi et sponsae, qui fieri habent secundum sensus spirituales, quibus videtur Christi sponsi summa pulcritudo sub ratione Septentiaris: auditur summa harmonia sub ratione Verbi: gustatur summa dulcedo sub ratione Sapientiae comprehendentis utrumque, Verbum scilicet et Splendorem: odoratur summa fragrantia sub ratione Verbi inspirati in corde; astringitur summa suavitas sub ratione Verbi incarnati, inter nos habitantis corporaliter et reddentis se nobis palpabile, oscnlabile, amplcxabile per ardentissimam caritatem , quae mentem nostram per ecstasim et raptum transire facit ex hoc mundo ad Patrem.

Ex dictis igitur manifeste colligitur, quod habitus virtutum ad exercitium principaliter disponunt activae; habitus vero donorum ad otinm contemplativae: habitus autem beatitudinum ad perfectionem utriusque. Fructus vero Spiritus, qui sunt caritas, gaudium, pax, patientia, longanimitas, bonitas, benignitas, mansuetudo, fides, modestia, continentia, castitas , dicunt delectationes consequentes opera perfecta. Sensus vero spirituales dicant perceptiones mentales circa veritatem contemplandam. Quae quidem contemplatio in Prophetis fuit per reuelationem quantum ad triplicem visionem, scilicet corporalem, imaginativam et intellectualem ; in aliis vero iustis reperitur per speculationem, quae incipit a sensu et pervenit ad imaginationem et de imaginatione ad rationem, de ratione ad intellectum, de intellectu ad intelligentiam: de intelligentia vero ad sapientiam sive notitiam excessivanv, quae hic in via incipit, sed consummatur in gloria scmpiterna.

Et in his gradibus consistit scala Iacob, cuius cacumen attingit caelum : e t thronus Salomonis, in quo residet Rex sapientissimus et vere pacificus et amorosus ut sponsus speciosissimus et desiderabilis totus: in quem desiderant Angeli prospicere, et ad quem suspirat. desiderium sanctarum animarum, sicut cervus desiderat ad fontes aquarum. Quo quidem desiderio fervenlissimo ad modum ignis spiritus noster non solum efficitur agilis ad ascensum, verum etiam quadam ignorantia docta supra se ipsum rapitur in caliginem et excessum, ut non solum cum sponsa dicat: In odorem unguentorum tuorum curremus , verum etiam cum Propheta psallat: Et nox illuminatio mea in deliciis meis. Quam nocturnam et deliciosam illuminationem nemo novit nisi qui probat, nemo autem probat nisi per gratiam divinitus datam, nemini datur, nisi ei qui se exercet ad illam ; ideo deinceps consideranda sunt exercitia meritorum.