Acta Pii PP. XI 55

ex christianae sapientiae praescriptis omnia dirigat: omnes autem

actiones eius, quatenus bonae aut malae sunt in genere morum,

id est cum iure naturali et divino congruunt aut discrepant, iudicio

et iurisdictioni Ecclesiae subsunt ». 1

Atque notatu dignum est quam perspicue gravissimum hoc

eatholicae doctrinae caput intellexerit ac declaraverit e laicorum

ordine vir, tam in scribendo mirabilis quam in speculanda veri-

tate subtilis ac rectus: « De moribus doctrinam non ad se tantum-

modo, sed ad se totam pertinere asseverat Ecclesia. Ac nunquam

eadem profiteri ausa est, qui a materno gremio suo descivissent

homines, nullam posse eos de recta vivendi ratione veritatem

agnoscere; quin immo eiusmodi sententiam, quam non una f liga-

tam veri specie quidam in medium protulissent, iterum atque

iterum reprobavit. At profitetur utique, quemadmodum et ante

actis temporibus professa est et in posterum est professura,

sese unam, utpote quae a Christo Iesu condita sit et Spiritum

Sanctum eius nomine missum a Patre acceperit, directo perpe-

tuoque omnem in morum genere veritatem possidere, qua qui-

dem singula hac de re peculiaria vera continentur, sive ea quae

homines, naturali solummodo ratione ducti, assequi possunt,

sive ea, quae vel doctrinam divinitus revelatam constituunt,

vel ex eadem colligi queunt ». 2

Litteras igitur, scientias et artes, quatenus ad christianam

educationem ad omnemque suam de animarum salute operam

sunt necessariae vel utiles, Ecclesia promovet, suas etiam scholas,

instituta sua condendo sustentandoque, ubi quaevis disciplina

tradatur et ad quemlibet eruditionis gradum fiat aditus. 3 Nec

putanda est ab materno eius magisterio aliena ipsa, quam vocant,

physica educatio, cum ea quoque id habeat ut christianae educa-

tioni aut prodesse aut nocere possit.

Atque haec in quovis animorum culturae genere Ecclesiae

actio, quemadmodum summo est familiis nationibusque adiu-

mento, quae, Christo sublato, in interitum ruunt, - ut recte

1 Ep. enc. Singulari quadam, 24 Sept. 1912. 2 A . M a n z o n i , Osservazioni sulla Morale Gattolica, e. III. 3 Codex iuris canonici, c. 1375.